Quảng Ninh CIO: QUẢN LÝ VÀ BẢO MẬT THÔNG TIN DOANH NGHIỆP

QUẢN LÝ VÀ BẢO MẬT THÔNG TIN DOANH NGHIỆP
CHƯƠNG TRÌNH NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO THÔNG TIN (CIO)
KHỐI DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
THÀNH PHỐ HẠ LONG, QUẢNG NINH, 18-21/06/2013
NGƯỜI TRÌNH BÀY: LÊ TRUNG NGHĨA
VĂN PHÒNG PHỐI HỢP PHÁT TRIỂN
MÔI TRƯỜNG KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ,
BỘ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vn.myblog.yahoo.com/ltnghia
http://vnfoss.blogspot.com/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/
Đăng ký tham gia HanoiLUG:
http://lists.hanoilug.org/mailman/listinfo/hanoilug/

Nội dung
A. Tổng quan tình hình an toàn an ninh
thông tin.
B. Đặc thù hệ thống thông tin của các
doanh nghiệp
C. Một số biện pháp quản lý bảo mật
thông tin doanh nghiệp

Một số trích dẫn đáng lưu ý - 1
- Barack Obama, 29/05/2009: “Sự thịnh vượng về kinh tế của nước
Mỹ trong thế kỷ 21 sẽ phụ thuộc vào an ninh có hiệu quả của không
gian mạng, việc đảm bảo an ninh cho không gian mạng là xương
sống mà nó làm nền vững chắc cho một nền kinh tế thịnh vượng, một
quân đội và một chính phủ mở, mạnh và hiệu quả”. “Trong thế giới
ngày nay, các hành động khủng bố có thể tới không chỉ từ một ít
những kẻ cực đoan đánh bom tự sát, mà còn từ một vài cái gõ bàn
phím trên máy tính – một vũ khí huỷ diệt hàng loạt”.
Văn bản gốc tiếng Anh. Video.
- TrendMacro: Nền công nghiệp chống virus đã lừa dối người sử
dụng 20 năm nay. Khả năng chống virus hầu như là không thể với số
lượng khổng lồ các virus hiện nay;
- McAfee: 80% tất cả các cuộc tấn công bằng phần mềm độc hại có
động lực là tài chính..., 20% các cuộc tấn công còn lại có các mục
đích liên quan tới tôn giáo, gián điệp, khủng bố hoặc chính trị.

Từ tài liệu về ANKGM, xuất bản tháng 02/2012
- Isaac Ben-Israel, cố vấn về ANKGM của Thủ tướng Israel Benjamin
Netanyahu: “Một cuộc CTKGM có thể giáng một thiệt hại y hệt như một
cuộc chiến tranh thông thường. Nếu bạn muốn đánh một quốc gia một
cách khốc liệt thì bạn hãy đánh vào cung cấp điện và nước của nó.
Công nghệ không gian mạng có thể làm điều này mà không cần phải
bắn một viên đạn nào”.
- Phyllis Schneck của McAfee: “Công nghệ mới bây giờ được tập trung
bên dưới các hệ điều hành. Nó giao tiếp trực tiếp với phần cứng máy
tính và các con chip để nhận biết được hành vi độc hại và sẽ đủ thông
minh để không cho phép hành vi độc hại đó... Giao tiếp với phần cứng
là Hoàng Hậu trên bàn cờ - nó có thể dừng kẻ địch hầu như ngay lập
tức hoặc kiểm soát được cuộc chơi dài hơn. Cách nào thì chúng ta
cũng sẽ thắng”.

Từ tài liệu 'Chiếm lĩnh nền cao thông tin...', xuất bản 07/03/2012
- Khi nói về chuỗi cung ứng dòng trên của chip: 'Không có sự kiểm soát
khắt khe đối với kênh dòng trên phức tạp này, thì một nhà sản xuất các
bộ định tuyến (router), các bộ chuyển mạch (switch), hoặc các phần
cứng viễn thông cơ bản khác bị phơi lộ ra vô số các điểm có khả năng
giả mạo và phải dựa vào việc kiểm thử nghiêm ngặt và thường đắt giá
để đảm bảo rằng các bán dẫn đang được phân phối là đáng tin cậy và
sẽ thực hiện chỉ những gì được chỉ định, không có những khả năng bổ
sung thêm không được quyền, ẩn dấu không nhìn thấy được'.
- 'Bằng việc cung cấp phần cứng hàng giả có chứa sẵn rồi sự truy cập
được Trojan hóa (đưa sẵn phần mềm độc hại trojan vào trong phần
cứng), được xây dựng sẵn trong phần dẻo (firmware) hoặc phần mềm,
một cơ quan dịch vụ tình báo nước ngoài hoặc tương tự một kẻ tấn
công tinh vi có được một cơ hội lớn hơn trong việc thâm nhập thành
công các chuỗi cung ứng dòng dưới đó'.
Thông điệp: An ninh hệ thống thông tin phụ thuộc trước hết vào kiến
trúc của hệ thống thông tin đó, cả phần cứng, phần dẻo lẫn phần mềm
trong toàn bộ chuỗi cung ứng sản phẩm!

Về chính trị: không chỉ gián điệp thông tin, mà còn phá hoại cơ sở hạ tầng
- Xung đột giữa các nước: Israel <> Syria, Palestine; Mỹ - Liên quân <> Iraq;
Nga <> Estonia, Georgia; Mỹ - Hàn <> Bắc Triều Tiên; Mỹ - Israel <> Iran.
- Vào hệ thống các lực lượng vũ trang: CIA, MI6, FBI, NATO, Hải quân Ấn...
- Vào các hệ thống an ninh nhất thế giới: LHQ, các bộ của nhiều nước.
- Stuxnet ra đời giữa năm 2010 sớm hơn dự báo.
- Tấn công vào các hệ thống cơ sở hạ tầng điện, nước, đường sắt, dầu khí...
Tại Mỹ năm 2009 có 9 vụ → 198 vụ, có 17 vụ nghiêm trọng.
- Stuxnet, Duqu, Flame: vũ khí KGM không thể kiểm soát, nhà nước bảo trợ.
- WikiLeaks phơi các tài liệu mật của nhiều quốc gia
- Chạy đua vũ trang trong KGM
Về kinh tế: ăn cắp thông tin sở hữu trí tuệ, ăn cắp tiền, tống tiền...
- Các tập đoàn lớn bị tấn công: Sony, Honda, Lockheed Martin, Mitsubishi...
Vụ Aurora với hơn 30 công ty Mỹ như Google, Adobe, …
- Gauss, có liên quan với Stuxnet-Duqu-Flame, chuyên giám sát các giao
dịch, gián điệp, ăn cắp ủy quyền và dữ liệu các ngân hàng trực tuyến.
- Khu vực tài chính, ngân hàng: CitiBank, NASDAQ, Global Payments...
- Các cơ quan chứng thực số CA: Codomo, Diginotar, GlobalSign, StartSSL...
- Các công ty tư vấn an ninh: Startfor, Kaspersky, Symantec...
- Các dạng lừa đảo ăn cắp và tống tiền
Lý do và mục đích tấn công

Số lượng
các mối đe
dọa tăng vọt
gấp 5 lần
trong năm
2008, bằng
với 5 năm
trước đó
cộng lại.
Một vài hình ảnh minh họa - 1

Tấn công
gián điệp
thông tin qua
thư điện tử
tăng chưa
từng có với
tần suất
khổng lồ

Số lượng các vụ tấn
công vào các mạng
của nước Mỹ ngày
càng tăng chóng mặt.

Các cuộc tấn công không gian mạng của Trung Quốc vào các quốc gia
trên thế giới cho tới năm 2009.

An ninh không gian mạng năm 2009 qua các con số. Báo cáo của
Symantec tại Ngày An toàn Thông tin VN 2010 tại Hà Nội, 23/11/2010

Số lượng các virus mới liên tục tăng thêm hơn 1 triệu loại sau
mỗi 6 tháng, trong đó 99.4% - 99.8% là cho Windows. (G-Data).
Σ: 1.017.208
W: 1.011.285
W: 99.4%
Σ: 1.076.236
W: 1.071.779
W: 99.5%
Σ: 1.245.403
W: 1.239.874
W: 99.5%
Σ: 1.330.146
W: 1.324.703
W: 99.6%
Σ: 1.381.967
W: 1.378.761
W: 99.8%
Σ: Tổng số
W: Windows

Nhanh nhất phải 3 giờ đồng hồ
mới có được 1 bản vá. ▼
▲ Năm 2010, mỗi giây có 2 phần
mềm độc hại được sinh ra.
Báo cáo của TrendMacro ngày 06/04/2011 tại Hà Nội
Hội thảo và triển lãm quốc gia về an ninh bảo mật.

- Stuxnet, ăn cắp 2 chứng thực số, sử dụng 4 lỗi ngày số 0 của Windows và
các lỗi SCADA của Siemens để đánh què chương trình hạt nhân của Iran.
- Không chỉ là gián điệp thông tin mà còn là phá hoại các cơ sở hạ tầng sống
còn của mọi quốc gia như dầu/ khí/ điện/ hóa/ dược/ nguyên tử/giao thông...
Đe dọa thường
trực cao cấp - APT
(Advanced
Persistent Threat),
do nhà nước đứng
đằng sau tài trợ.

Tháng ↑
11/2009
Tháng 06/2011 ↑
Tháng 04/2012 →
Số 1 thế giới về tỷ lệ địa chỉ
IP quốc gia bị nhiễm
Conficker là 5%.
(Shadowserver Foundation).
Một số hình ảnh về Việt Nam - 1

Việt Nam
đứng số 1
thế giới ở 4/5
trong tổng số
10 botnet lớn
nhất thế giới
năm 2009.

Việt Nam đã có
các botnet được
sinh ra từ bộ công
cụ phần mềm tạo
botnet số 1 thế
giới - Zeus.

Mua vào: 5USD/1000 ch Bán ra: 25USD/1000 chiếc
Báo cáo của Finjan "Cybercrime Intelligence" số 2 năm 2009.
Botnet:Botnet:

Cuộc chiến hacker TQ-VN lần thứ nhất 02-07/06/2011
Chừng nào còn xung đột Biển Đông, chừng đó còn
chiến tranh không gian mạng ở VN!
1. Hàng trăm (ngàn) website của 2 bên bị
tấn công bôi xấu mặt, trong đó có cả các
site của Chính phủ.
2. Cuộc chiến của cộng đồng tự phát?

▲ Việt Nam đứng thứ 2/103 quốc gia
bị tấn công với 130/1295 máy bị tấn
công trên toàn thế giới. Vụ GhostNet
05/2007 - 03/2009.
▲ Tuyên bố của Bộ TTTT: Vẫn chưa
tìm ra thủ phạm tấn công
Vietnamnet! 22/11/2010 - 22/11/2011

BKAV BỊ TẤN CÔNG, THÁNG 02/2012

Việt Nam đứng số
5 thế giới về thư
rác độc hại vào
tháng 09/2012 với
tỷ lệ là 5.95%.

- Việt Nam đứng số 1 thế giới về
lây nhiễm virus Enfal, với 394/874
(45%) hệ thống bị lây nhiễm tại
33 nước.
- Enfal có thể kiểm soát hoàn
toàn hệ thống bị lây nhiễm.
- Một hệ thống bị tổn thương có
thể kết nối tới hơn 1 máy chủ.
- Trend Micro, tháng 09/2012.
Trojan Enfal mặc định cho Windows!
Theo McAfee

Cảnh giác với tấn công dạng Stuxnet ở Việt Nam!
(1) Windows + (2) SCADA + (3) Stuxnet = THẢM HỌA!
Phát hiện 2 dạng SCADA của TQ có lỗi - có thể bị tấn công DDoS hoặc
chạy chương trình tùy ý.
* SCADA: Supervisory Control And Data Acquisition

Vụ Tháng 10 đỏ (Red
October) kéo dài từ tháng
05/2007 tới tháng 01/2013
vẫn còn hoạt động. Việt
Nam, Mỹ, Ukraine cùng có
6 hệ thống bị lây nhiễm,
đứng thứ 10/43 quốc gia bị
tấn công trên toàn thế giới.

Nguồn: 'Chiếm lĩnh nền cao thông tin - Khả năng
của Trung Quốc về tác chiến mạng máy tính và
gián điệp không gian mạng'. Tập đoàn Northrop
Grumman xuất bản ngày 07/03/2012.

Công cụ được sử dụng để tấn công
Phần cứng và thiết bị
- Chip, BIOS, RAM, USB & bàn phím: Cấy mã độc và BIOS - Stoned Bootkit,
vào USB, nạo vét RAM - Cold Boot, nghe bàn phím (KeyLogger).
- Thiết bị viễn thông: Lo ngại của Mỹ, Anh, Ấn về Hoa Vĩ (Huwei) và ZTE.
- Hệ thống nhúng: máy in, photocopy đa năng của Canon, Ricoh, Xerox, HP...
- Các thiết bị di động: phần mềm độc hại gia tăng nhanh.
- Thẻ và đầu đọc thẻ thông minh: Bộ Quốc phòng & Bộ An ninh nội địa Mỹ.
Phần mềm
Lỗi có tính sống còn trong RHEL 4.0 và RHEL 5.0 bằng 0.

Công cụ được sử dụng để tấn công
Phần mềm (tiếp)
- Cửa hậu gài trong Windows, các OS thương mại khác; và cả Lotus Notes.
- Sử dụng các lỗi của phần mềm để tấn công: Windows, Exchange Server,
MS SQL Server, MS Office, IE, Wordpad, Windows Update... Adobe Reader -
Flash, QuickTime, Firefox, AutoCAD... FaceBook, Twitter... SCADA – ICS...
- Tạo ra các botnet từ vài trăm tới hàng chục triệu máy bị lây nhiễm
- Mua bán các máy tính bị lây nhiễm theo vùng địa lý
- Sử dụng không đúng dẫn tới mất an ninh: Sidekick.
Liên quan
- Pháp nhân đứng ra tấn công là đủ loại, cao nhất là các quốc gia như Mỹ,
Israel, Trung Quốc, Nga, Anh... → chạy đua vũ trang KGM → vùng chiến sự.
- Tần suất cực lớn, phạm vi rộng khắp, mọi lĩnh vực, mọi tổ chức
- Virus ngày càng tinh vi phức tạp hơn: Stuxnet – Duqu – Flame – Gauss...
- Thiệt hại lớn: Stuxnet đẩy lùi chương trình hạt nhân của Iran 2 năm; Mỹ mất
hàng Terabyte dữ liệu; chỉ trong 6 tháng Conficker gây hại tới 9.1 tỷ USD,
Barack Obama: 2008-2009 riêng Mỹ thiệt hại do tội phạm KGM là 8 tỷ USD...

Đối phó của các quốc gia
Chính sách chiến lược, tổ chức và nhân sự
- Có chiến lược, học thuyết, kế hoạch về ANKGM, cả tấn công và phòng thủ.
- Củng cố các tổ chức, hợp tác các CERT, diễn tập chung các quốc gia.
- Đầu tư nghiên cứu về ANKGM, các vũ khí KGM, cả tấn công và phòng thủ.
- Chính phủ có quyền không giới hạn với mã nguồn phần mềm/ hệ thống.
- Phát triển các công nghệ mở - Cộng đồng trước, công nghệ sau!
- Tuyển nhân tài về ANKGM, lập các đội quân chuyên về ANKGM
- Nhiều hoạt động và sáng kiến mới...
Khu vực dân sự
- Chuyển sang các hệ thống mở → các thị trường chứng khoán hàng đầu.
- Khuyến cáo không sử dụng Windows khi giao dịch ngân hàng trực tuyến →
Viện công nghệ SAN, bang New South Wale - Úc, chuyên gia an ninh...
- Khuyến cáo chuyển đổi sang PMTDNM, nhưng nếu phải sử dụng Windows,
hãy tuân theo 10 lời khuyên về an ninh.
“Mở thì mới an ninh!!!” →

Mở thì mới an ninh!!! - 1
Ứng dụng và phát triển các công nghệ mở cho quốc phòng
“Mil-OSS kết nối và trang bị cho một cộng đồng tích cực các lập trình viên
phần cứng và phần mềm nguồn mở dân sự và quân sự khắp nước Mỹ.
Phong trào của những người dân thường này là một tập hợp những người yêu
nước đa dạng khác nhau làm việc vì và với BQP và tin tưởng vào việc áp dụng
các triết lý sáng tạo của CNM để bảo vệ có hiệu quả dân tộc chúng ta”.

Các thành phần của phát triển công nghệ mở:
1. Chuẩn mở và giao diện mở
2. Phần mềm tự do nguồn mở và thiết kế mở
3. Công cụ trực tuyến cộng tác và phân tán
4. Sự lanh lẹ về công nghệ
Tham khảo: Định nghĩa một số khái niệm mở.

1. Mất ANAT trong
các ứng dụng phần
mềm xảy ra cả với
các PMTDNM và
PMSHĐQ.
2. Mã nguồn yếu là
điểm mấu chốt gây
mất ANAT cho PM.
3. Site của Bộ Quốc
phòng Mỹ:
- “Tin cậy vào sự cứng
cỏi, không tin cậy vào sự
tối tăm” (về mã nguồn).
- Trung bình để khắc
phục 1 lỗi phần mềm,
Mozilla cần 37 ngày,
Microsoft cần 134,5 ngày

Ai sẽ là người hỗ trợ cho bạn trong
những trường hợp như thế này?
Theo Kaspersky, tháng 08/2012,
về phần mềm độc hại Gauss.
Phần mềm diệt virus bất lực trước
Stuxnet, Flame...

Eric Raymond, đồng sáng lập phong trào nguồn
mở, tác giả cuốn sách “Nhà thờ lớn và cái chợ”:
“Given enough eyeballs, all bugs are shallow” -
“Nhiều con mắt soi vào thì lỗi sẽ cạn”
- 1 trong 2 tuyên bố của Luật Linus.
Linus Torvalds, nhà phát minh ra nhân Linux:
“Talk is cheap, show me the code” -
“Nói thì ít giá trị, hãy cho tôi xem mã nguồn”
Trích Site nguồn mở của Bộ Quốc phòng Mỹ
Một trong những giá trị lớn nhất của phát triển nguồn mở là cho
phép truy cập từ một cộng đồng rộng lớn tới mã nguồn. Theo cách
này các lỗi sẽ ít và dễ tìm ra hơn. Truy cập rộng rãi hơn tới mã
nguồn phần mềm cũng là chìa khóa để hình thành và duy trì vị thế
an ninh cho phần mềm vì có khả năng rà soát lại mã nguồn phần
mềm để xem điều gì thực sự hiện diện bên trong phần mềm đó.

06/2001, Steve Ballmer:
“Linux là bệnh ung thư
gắn bản thân nó vào ý
thức sở hữu trí tuệ tới bất
kỳ thứ gì nó động tới”.
- 05/2002, Bill Gates so
sánh giấy phép GPL với
chủ nghĩa chống tư bản
tại một Hội nghị các lãnh
đạo của Chính phủ tại
Seattle, Mỹ.
- Con lợn biết bay?
Nguồn: Phát triển nhân Linux, Quỹ Linux xuất bản, tháng 01/2012
Nhân Linux là GPL!

- Tài liệu Bộ Quốc phòng
Mỹ, xuất bản 16/05/2011:
Với phát triển công nghệ mở
→ sẽ không tồn tại phần
mềm sở hữu độc quyền
trong quân đội / Chính phủ.
- Chính phủ có quyền trí tuệ
không hạn chế đối với phần
mềm & hệ thống.
- Nhóm An ninh Điện tử
Truyền thông Anh CESG:
PMNM nên được sử dụng
để đảm bảo an ninh cho các
hệ thống khu vực nhà nước.

Bài học thành công với phát triển công nghệ mở của quân đội Mỹ:
1. Cộng đồng trước, công nghệ sau
2. Mặc định là mở, đóng chỉ khi cần
3. Chương trình của bạn không có gì đặc biệt, kể cả là trong quân sự.
4. Lập cơ chế chia sẻ mã nguồn PM vận hành được trong chính phủ.
5. Quyền trí tuệ. Sử dụng các giấy phép PMTDNM.
6. Thương thảo yêu cầu các quyền không hạn chế mã nguồn phần mềm.
7. Không tạo ra các giấy phép mới, mất thời gian tranh luận pháp lý.
8. Loại bỏ việc cấp vốn lẫn lộn nhà nước - tư nhân cho PM, module.
9. Tách bạch các PM, module bí mật và công khai → cơ chế cài cắm.
10. Không kết hợp thành phần sở hữu độc quyền, tránh chi phí cấp phép
11. Có kế hoạch cấp vốn cho việc quản lý cộng đồng và duy trì mã nguồn.
12. Khuyến khích tranh luận trong cộng đồng các lập trình viên và NSD.
13. Xây dựng tài liệu: sử dụng, cài đặt, quản trị, thiết kế.
14. Quản lý cấu hình chặt chẽ.
15. Quản lý dự án như một phường hội, người sử dụng có thể đóng góp
→ mô hình phát triển theo kiểu 'cái chợ'.

Chính sách về công nghệ mở trong
quân đội Mỹ:
1. PMNM được phép và được ưu tiên
2. PMNM được coi là phần mềm thương
mại theo Luật liên bang và các qui định
mua sắm của quân đội.
Chính sách nguồn mở - quân đội Mỹ:
- 2003 Stenbit Memo
- 2006 OTD Roadmap - (Tiếng Việt) .
- 2009 OSS Clarifying Guidance Memo
- 2010 Carter Memo
- 2011 OTD Lessons Learned - (Tiếng Việt)
Tham khảo:
Chính sách nguồn mở trong quân đội.

1. Bộ Quốc phòng: 3
2. Cơ quan các hệ thống thông tin: 6
3. Bộ Tổng tham mưu Liên quân: 3
4. Lục quân: 3
5. Hải quân: 8
6. Cảnh sát đường thủy: 5
7. Không quân: 8
Ngoài ra:
8. NASA: 2
9. Bộ An ninh Nội địa: 2
Một số dự án của giới công nghiệp được sử dụng trong quân đội Mỹ:
Apache, Drupal, Eclipse, James Mail, JBoss, Joomla!, Linux, Lucene,
ModSecurity, Nagios, OpenStack, Plone, Postgresql, Red Hat Enterprise Linux
(RHEL), Subversion, Tomcat, TransVerse, Zope.
Tham khảo: Các dự án PMTDNM trong Chính phủ và quân đội Mỹ
Quân đội Trung Quốc:
Tất cả các máy tính cá nhân đều
được cài đặt hệ điều hành an ninh
Kylin có nguồn gốc từ FreeBSD.

1. Chính phủ Canada tuyên bố chuyển sang nguồn mở sau khi các tin tặc
tấn công vào một số bộ của Chính phủ.
2. Thủ tướng Nga Putin ra lệnh cho các cơ quan chính phủ Nga chuyển đổi
hết sang PMTDNM. Bắt đầu quý II/2012, kết thúc quý III/2014.
3. Thủ tướng Pháp, ngày 19/09/2012, đã ban hành chỉ thị về sử dụng
PMTDNM trong nền hành chính Pháp.
4. Chính phủ Anh đưa ra hàng loạt các văn bản chính sách để chuyển đổi
sang PMTDNM và chuẩn mở (có hiệu lực từ 01/11/2012).
5. Chính phủ Mỹ với: “Phát triển công nghệ mở - những bài học học được
và những thực tiễn tốt nhất cho các phần mềm – hệ thống trong quân sự -
chính phủ”. Nhà Trắng khẳng định sự đổi mới sáng tạo khổng lồ của
PMTDNM đối với nước Mỹ.
6. Các chính phủ khác: Báo cáo quốc tế về tình hình phát triển nguồn mở
trên thế giới năm 2010: 5 quốc gia hàng đầu trong phát triển PMTDNM và
xã hội thông tin: Mỹ, Đức, Pháp, Tây Ban Nha và Úc.
7. Quốc hội Ý đã phê chuẩn luật, từ 12/08/2012, tất cả các phần mềm mới
xây dựng trong các cơ quan nhà nước đều phải dựa vào PMTDNM.
8. Chính phủ Trung Quốc, tháng 03/2013, đã quyết định hợp tác với hãng
Canonical để biến Ubuntu-Kylin thành hệ điều hành chuẩn cho Chính phủ.

Một số hệ thống PMTDNM trong tài chính thương mại
1. Thị trường chứng khoán New York, Tokyo, Luân Đôn, .... và
75% các hệ thống chứng khoán trên toàn thế giới là chạy trên nền
tàng hệ điều hành PMTDNM GNU/Linux như RHEL.
2. Nhiều ngân hàng có các phần mềm nghiệp vụ cốt lõi được xây
dựng trên các PMTDNM
3. Sử dụng các PMTDNM để xây dựng các website TMĐT: 15 nền
tảng TMĐT là PMTDNM tốt nhất thế giới: (1) Magento; (2)
osCommerce; (3) OpenCart; (4) Spree Commerce; (5) PrestaShop;
(6) VirtueMart; (7) Ubercart; (8) Zeuscart; (9) AFCommerce; (10) Zen
Cart; (11) Simple Cart js; (12) Tomato Cart; (13) CuberCart; (14)
RokQuickCart; (15) StoreSprite;
Tại Việt Nam:
http://www.magentovietnam.com/; http://opencart.vn/
http://www.oscommerce.com/community/contributions,3960
http://viet-cntt.com/Thiet-ke-web/Prestashop/;
http://www.iwayvietnam.com/dong-gop-PMTDNM.html
http://www.mycounter.net/site/zen-cart.vn.html

B. Đặc thù hệ thống thông tin của các DN
1. Sử dụng bất kỳ thứ gì giúp
hỗ trợ việc kinh doanh.
2. Sự dụng phần mềm bất hợp
pháp lan tràn một cách vô thức.
3. Thiếu thông tin về an ninh hệ
thống; Nếu có biết thì cũng
không có khả năng để đối phó.
4. Hệ thống không có kiến trúc
5. Không quan tâm tiêu chuẩn
6. Thiếu nguồn lực, cả nhân
lực và vật lực, cho CNTT.
Trong khi đó:
An ninh hệ thống thông tin phụ thuộc trước hết vào kiến trúc của nó!

◄ Hết hạn hỗ trợ
Windows XP SP3
và Office 2003 từ
ngày 08/04/2014.
Các doanh nghiệp cần lưu ý

Kiến trúc hạ tầng hệ thống thông tin
An ninh hệ thống phụ thuộc:
1. Hạ tầng vật lý của hệ
thống: phòng ốc, điện, điều
hòa, chống sét, kiểm soát ra
vào, sao lưu.
2. Phân vùng hệ thống
3. Giao tiếp giữa các vùng.
4. Mạng - là tầng kết nối hạ
tầng với người sử dụng và
các dịch vụ bên ngoài →
mạng hành chính Chính phủ
và Extranet là quan trọng từ
quan điểm an ninh.

An ninh ứng dụng
- Kiến trúc phân tầng tách bạch giữa các tầng với nhau.
- Đảm bảo an ninh theo các tầng tương ứng.
- Chuẩn về an ninh ứng dụng ISO/IEC 27034 (dự thảo).

Kiến trúc hệ thống phần mềm thường thấy

Kiến trúc hệ thống điện toán đám mây
An ninh ĐTĐM = An ninh thông thường +
An ninh đặc thù của đám mây.
An ninh ĐTĐT phụ thuộc vào kiến trúc của
ĐTĐM và 12 lĩnh vực liên quan khác:
- 5 lĩnh vực quản lý: (1) Quản lý rủi ro; (2)
Quản lý việc phơi lộ điện tử; (3) Quản lý
tuân thủ và kiểm toán; (4) Quản lý vòng
đời thông tin - dữ liệu khi xóa; (5) Tính khả
chuyển và tính tương hợp → Chuẩn mở.
- 7 lĩnh vực vận hành & chỉ dẫn: (1) An
ninh truyền thống; (2) Vận hành trung tâm;
(3) Phản ứng, thông báo, xử lý tình
huống; (4) An ninh ứng dụng; (5) Mã hóa
và quản lý khóa; (6) Nhận dạng và quản lý
truy cập; (7) Ảo hóa.
Tài liệu an ninh ĐTĐM của CSA, 12/2009.

An ninh ĐTĐM là sự chia sẻ trách nhiệm giữa nhà
cung cấp và người sử dụng, chứ không phải của
chỉ một mình nhà cung cấp.

Mô hình tham chiếu khái niệm kết hợp: tích hợp các
thành phần hệ thống, tổ chức và qui trình trong ĐTĐM.

An ninh chuỗi cung ứng - thuê ngoài khi có nhiều bên tham gia
NSD phải đánh giá rủi ro với dữ liệu của mình, luôn đặt câu hỏi: Liệu có
rút dữ liệu ra để chuyển sang đám mây khác được hay không?

SLA: Service Level Agreement - Thỏa thuận mức dịch vụ
Tham khảo: Kiến trúc tham chiếu ĐTĐM của NIST, tháng 09/2011.

An ninh thông tin - dữ liệu
Tất cả việc đảm bảo an ninh
nêu trên đều nhằm để đảm
bảo an ninh cho thông tin -
dữ liệu → các tiêu chuẩn an
ninh thông tin - dữ liệu.
← Mô hình cho các tiêu
chuẩn an ninh dữ liệu với
các giải nghĩa và ví dụ.

C. Một số biện pháp quản lý bảo mật TT DN
Chuẩn hóa để tăng cường an ninh dữ liệu
1. Lớp nghiệp vụ: chuẩn hóa qui trình nghiệp vụ và thủ tục bằng
công cụ tiêu chuẩn UML (Unified Modeling Language).
2. Lớp thông tin: Mô hình hóa bằng UML và chuẩn hóa dữ liệu
- Mô hình dữ liệu chung & mô hình dữ liệu đặc thù
- Chuẩn hóa dữ liệu bằng XML để đảm bảo tính tương hợp
dù XML không đảm bảo được tính tương hợp về tổ chức.
3. Lớp hạ tầng: phân vùng và quản lý truy cập giữa các vùng.
4. Lớp ứng dụng: chuẩn hóa theo các nhóm tiêu chuẩn như
trong các Khung tương hợp (GIF) hoặc theo Kiến trúc tổng
thể quốc gia (NEA).
5. Lớp công nghệ: Chuẩn cho các loại công nghệ và tiêu chuẩn
được chọn để sử dụng (kiến trúc thành phần, SOA, SaaS,
ĐTĐM...) để đảm bảo tính tương hợp, sử dụng lại, tính mở,
an ninh, tính riêng tư, mở rộng được về phạm vi... → đưa ra
bộ tiêu chuẩn theo vòng đời và theo kiến trúc hệ thống.
Các tiêu chuẩn cần được phân loại theo vòng đời và được cập
nhật liên tục trong môi trường mở!

Chuẩn mở là biện pháp đảm bảo an ninh TT
Định nghĩa tiêu chuẩn (TC) mở: có nhiều, một trong số đó là:
1. TC được áp dụng và do một tổ chức phi lợi nhuận duy trì, sự phát
triển hiện hành của nó diễn ra theo một thủ tục ra quyết định mở, sẵn
sàng cho tất cả các bên có quan tâm.
2. TC đã được xuất bản và tài liệu đặc tả là sẵn sàng hoặc tự do
hoặc với phí tượng trưng. Tất cả mọi người phải được phép sao
chép, phân phối và sử dụng nó không mất phí hoặc phí tượng trưng.
3. Sở hữu trí tuệ - nghĩa là, có thể có các bằng sáng chế đối với (các
phần) tiêu chuẩn và được làm cho sẵn sàng không thể hủy bỏ được
trên cơ sở không có phí bản quyền.
4. Không có bất kỳ ràng buộc nào trong sử dụng lại TC đó.
Với TC mở, an ninh được đảm bảo tốt hơn vì: (1) Không bị khóa trói
vào nhà cung cấp; (2) Bảo toàn dữ liệu vĩnh cửu; (3) Đảm bảo tính
tương hợp liên thông trong hệ thống; (4) Dễ chuyển dữ liệu từ hệ
thống này sang hệ thống khác; (5) Khuyến khích đổi mới sáng tạo,
cạnh tranh thị trường → hạ giá thành sản phẩm.

Tính tương hợp liên thông là yếu tố sống còn của hệ thống thông tin
NÊN THEO: SÂN CHƠI CHO MỌI NGƯỜI KHÔNG NÊN THEO: BỊ KHÓA TRÓI
Ví dụ điển hình về chuẩn mở: Giao thức TCP/IP, có xuất xứ từ mạng
ARPANET của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Chuẩn mở là biện pháp đảm bảo an ninh TT

Một số tiêu chuẩn về an ninh
1. Các tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an ninh thông tin ISMS
(Information Security Management System) ISO/IEC 27K
- ISO/IEC 27001:2005, đặc tả ISMS → TCVN ISO/IEC 27001:2009.
- Các chuẩn đã ban hành: từ 27002 tới 27012 đã được ban hành và
về nhiều lĩnh vực khác nhau trong an ninh thông tin.
- Các chuẩn sắp ban hành: từ 27013 tới 27043, trong đó có ANKGM,
an ninh ĐTĐM, an ninh thuê ngoài, an ninh mạng, an ninh ƯD.
2. Các tiêu chuẩn an ninh trong ĐTĐM.
- Tiêu chuẩn an ninh: xác thực ủy quyền (11), tính bí mật (7), tính
toàn vẹn (4), quản lý nhận diện (5), an ninh (6), quản lý chính sách
an ninh (1) và tính sẵn sàng (1).
- Tiêu chuẩn về tính tương hợp (giao diện & chức năng của dịch vụ):
tính tương hợp dịch vụ (4).
- Tiêu chuẩn về tính khả chuyển (dữ liệu & tải công việc [mới]): tính
khả chuyển về dữ liệu (1); tính khả chuyển về hệ thống (1).
3. Các tiêu chuẩn theo mô hình kiến trúc an ninh dữ liệu
Triển khai khái niệm an ninh, phương pháp mã hóa không đối xứng
và đối xứng, dữ liệu băm, quản lý khóa, thẻ thông minh tiếp xúc và
không tiếp xúc.

Nguồn của các mối đe dọa và lỗ hổng thường gặp
Các tác nhân:
(1) Những người vận hành Botnet; (2) Các nhóm tội phạm; (3) Các tin
tặc; (4) Người bên trong; (5) Các quốc gia; (6) Người đánh fishing; (7)
Người đánh spam; (8) Tác giả của PM độc hại/ PM gián điệp; (9)
Những kẻ khủng bố.
Các mối đe dọa và lỗ hổng thường gặp:
(1) Tấn công từ chối dịch vụ; (2) Từ chối dịch vụ phân tán; (3) Bom
logic; (4) Phishing; (5) Ngựa Trojan; (6) Vishing - dựa vào VoIP; (7)
Thâm nhập qua không dây; (8) Sâu; (9) Khai thác các lỗi ngày số 0.
Những vấn đề liên quan khác đáng lưu ý:
1. Mất an ninh từ chuỗi cung ứng sản phẩm, cả cứng, mềm và các thiết
bị viễn thông.
2. Luật Yêu nước của Mỹ: yêu cầu các công ty Mỹ phải (kể cả các chi
nhánh) truyền tay gần như tất cả số liệu của người sử dụng theo yêu
cầu của các cơ quan an ninh Mỹ như FBI mà không cần lệnh tòa án.

Các công cụ an ninh
Danh sách 75 PMTDNM sử dụng làm công cụ an ninh thông tin:
1. Chống spam: ASSP, MailScanner, SpamAssassin, SpamBayes, P3Scan, ScrolloutF1.
2. Chống virus: ClamAV, ClamTK, ClamWin Free Antivirus.
3. Sao lưu: Amanda, Areca Backup, Bacula, Clonezilla, FOG, Partimage.
4. Trình duyệt: Chromium, Firefox, Tor.
5. Bổ sung cho trình duyệt: Web of Trust (WOT), PasswordMaker.
6. Xóa dữ liệu: BleachBit, Eraser, Wipe, Darik's Boot and Nuke.
7. Chống mất dữ liệu: OpenDLP, MyDLP
8. Mã hóa: AxCrypt, Gnu Privacy Guard, GPGTools, gpg4win, PeaZip, Crypt, NeoCrypt,
LUKS/ cryptsetup, FreeOTFE, TrueCrypt.
9. Hệ điều hành: BackTrack Linux, EnGarde Secure Linux, Liberté Linux, LPS, NetSecl,
SELinux, Tails, Whonix.
10. Điều tra pháp lý: The Sleuth Kit/ Autopsy Browser
11. Gateway / Thiết bị quản lý các mối đe dọa thống nhất: Untangle Lite, ClearOS,
Endian Firewall Community, Sophos UTM Home Edition.
12. Dò tìm thâm nhập trái phép: Open Source Tripwire, AFICK.
13. Tường lửa mạng: IPCop, Devil-Linux, IPFire, Turtle Firewall, Shorewall, Vuurmuur,
m0n0wall, pfSense, Vyatta
14. Giám sát mạng: Wireshark, Tcpdump/ libpcap, WinDump/WinPcap.
15. Phá mật khẩu: Ophcrack, John the Ripper, PDFCrack.
16. Quản lý mật khẩu: KeePass Password Safe, KeePassX, Password Safe, WinSCP, FileZilla.
17. Xác thực người sử dụng: WiKID.
18. Lọc web: DansGuardian.
19. Trình khóa phần mềm gián điệp: Nixory.

Các công cụ an ninh
Nhiều công cụ an ninh, bao gồm cả các PMTDNM.
Danh sách 12 PMTDNM khác sử dụng trong an ninh thông tin:
1. Xóa có an ninh, khôi phục dữ liệu, nhái lại, mã hóa: Darik's Boot and Nuke
(DBAN)
2. Sửa và phục hồi tệp: TestDisk and PhotoRec
3. Cứu các ổ đĩa hỏng: GNU ddrescue
4. Nhái đĩa: Clonezilla
5. Mã hóa: TrueCrypt
6. An ninh di động: Master Password (iOS), Secure Chat, Rights Alert, Orbot,
Dự án Guardian, Gibberbot, Droidwall

Chuyển đổi sang sử dụng các PMTDNM
Vì sao phải chuyển đổi:
1. Tiết kiệm chi phí mua sắm, duy trì, nâng cấp, cập nhật phần mềm
2. Đảm bảo được năng suất lao động
3. Đảm bảo sử dụng lại được các TT/DL đã có - có an ninh
4. Đảm bảo trao đổi dữ liệu bên trong & ngoài DN
5. Tôn trọng luật sở hữu trí tuệ - không bị dọa kiện, phá sản
6. Đảm bảo an ninh thông tin, dữ liệu cho lâu dài
7. Không bị khóa trói vào các nhà độc quyền
8. Ví dụ điển hình tại Việt Nam: Viettel.
Chuyển đổi trên các máy tính trạm cá nhân
1. Chuyển đổi một phần: Giữ nguyên hệ điều hành Windows,
chuyển đổi một số ứng dụng: (1) bộ phần mềm văn phòng từ MS Office
sang LibreOffice; (2) trình duyệt web IE sang Firefox; Chrome (3) trình
thư điện tử máy trạm Outlook sang Thunderbird.
2. Chuyển đổi toàn phần: Chuyển nốt cả hệ điều hành Windows
sang GNU/Linux, ví dụ Ubuntu, và chuyển đổi các ứng dụng nghiệp vụ.
GNU/Linux có hầu hết tất cả các ứng dụng thường có trên Windows và
đều là tự do. Môi trường thực tế: môi trường hỗn hợp: Mở + Đóng.

Chuyển đổi trên các máy chủ
1. Hệ điều hành: GNU/Linux Debian, Ubuntu, RedHat, ...
2. Dịch vụ chia sẻ máy chủ tệp & in ấn: SAMBA, OpenLDAP, CUPS
3. Các dịch vụ hệ thống: LDAP, DNS, DHCP, RAS, Web, FTP...
4. Máy chủ thư điện tử, các dịch vụ truyền thông: Zimbra
5. Máy chủ CSDL, các ứng dụng nghiệp vụ: MySQL, PostgreSQL
6. Máy chủ an ninh an toàn: tường lửa, ủy quyền, chống virus,
chống truy cập trái phép...
Ở phía các máy chủ - vốn là thế mạnh của PMTDNM
Môi trường thực tế: môi trường hỗn hợp: Mở + Đóng.
Tìm kiếm sự trợ giúp trong và sau chuyển đổi
1. Trước hết từ cộng đồng nguồn mở Việt Nam (http://vfossa.vn/),
cả cộng đồng chung và cộng đồng riêng của từng dự án.
2. Từ các công ty cung cấp các dịch vụ xung quanh các PMTDNM
Tham khảo các bài: (1) “Chuyển đổi các ứng dụng từ đóng sang mở”.
(2) “Nguồn mở và sự hỗ trợ”
(3) ”Hướng dẫn chuyển đổi...”

Khó khăn thường gặp và cách khắc phục
1. Quyết tâm và sự tham gia trực tiếp của lãnh đạo cao nhất đơn vị
trong việc chuyển đổi.
2. Tham vọng chuyển đổi lớn và nhanh ngay một lúc
3. Một số khác biệt trong thói quen sử dụng - chống đối
4. Các macro trong MS Office - phải viết lại cho LibreOffice
5. Xuất dữ liệu sang Excel - phải viết lại cho Cal
6. Các phần mềm nghiệp vụ chuyên dụng (kế toán) chỉ chạy trên
Windows - đề nghị nhà sản xuất chuyển để chạy được trên GNU/Linux:
a) Dùng các phần mềm mô phỏng như Wine
b) Chuyển sang công nghệ Web để giải phóng máy trạm
c) Dùng các máy ảo để chạy Windows trên GNU/Linux
d) Giữ lại một số máy Windows không thể chuyển
7. Sử dụng hạ tầng khóa công khai (PKI) và chữ ký điện tử → Yêu
cầu nhà cung cấp dịch vụ phải có giải pháp cho môi trường nguồn mở:
a) Chạy được trong hệ điều hành GNU/Linux như Ubuntu, Fedora...
b) Chạy được trong các trình duyệt web như Firefox, Chrome, …
c) Chạy được trong bộ phần mềm văn phòng LibreOffice, OpenOffice..
d) Chạy được cho các hệ quản trị CSDL: MySQL, PostgreSQL
e) Chạy được trong các máy chủ thư điện tử: SendMail, Postfix, ...

Một số gợi ý khác
Chuyển sang các PMTDNM như được nêu:
1. Theo thông tư số 41/2009/TT-BTTTT ngày 30/12/2009
2. Các lựa chọn nguồn mở v1.0 của Chính phủ Anh, tháng 10/2011.
Khi sử dụng các dịch vụ điện toán đám mây
1. Chỉ nên sử dụng với các dữ liệu không thật sống còn với DN
2. Luôn có bản sao trong hệ thống của DN
3. Luôn đặt ra câu hỏi: Nếu tôi lấy dữ liệu của tôi để chuyển sang
một đám mây khác, với công nghệ khác thì có được không?
4. Luôn ghi nhớ, trong mọi trường hợp, nghĩa vụ đảm bảo an ninh
thông tin là sự chia sẻ giữa nhà cung cấp và người sử dụng.
Tham khảo các tài liệu về điện toán đám mây (ĐTĐM):
1. Chỉ dẫn về an ninh trong ĐTĐM v2.1, CSA, tháng 12/2009.
2. Lộ trình ĐTĐM của Chính phủ Mỹ, v1.0, NIST, tháng 11/2011.
3. Kiến trúc tham chiếu ĐTĐM, NIST, tháng 09/2011.
4. Lộ trình tiêu chuẩn ĐTĐM v1.0, NIST, tháng 07/2011.
5. Bản ghi nhớ cho các CIO về an ninh ĐTĐT, Văn phòng Điều
hành Tổng thống Mỹ, ngày 08/12/2011.

Lưu ý tuân thủ mô hình phát triển PMTDNM - 1
Tuân thủ mô hình phát triển PMTDNM, không đóng mã nguồn → tạo rẽ nhánh
không cần thiết, gây hại cho đơn vị phát triển và các đơn vị sử dụng.
▲ Phát triển đúng mô
hình, có đóng góp ngược
lên dòng trên cho cây dự
án nguồn mở gốc ban đầu.
Phát triển rẽ nhánh, không
có đóng góp ngược lên
dòng trên cho cây dự án
nguồn mở gốc ban đầu. ►
Bán dịch vụ xung quanh phần mềm của chung cộng đồng, không bán phần mềm không phải của mình!
2012 - Phát triển nhân
- Nhân Linux: 226 công ty, hơn
1.300 lập trình viên cùng cộng tác
phát triển.
- Các trình điều khiển phần cứng
và thiết bị ngoại vi nằm trong
nhân Linux.
- Trung bình 70 ngày ra một phiên
bản nhân mới.
- Phiên bản nhân v3.2 xuất bản
ngày 04/01/2012 có hơn 15 triệu
dòng mã lệnh.

Cộng đồng những người sử dụng tham gia vào tiến trình phát triển
PMTDNM → Đưa ra các yêu cầu tính năng, báo cáo lỗi... → Người
sử dụng càng nhiều càng tốt → Tốt nhất là trong GDĐT!
Lưu ý tuân thủ mô hình phát triển PMTDNM - 2

Có chiến lược ứng dụng & phát triển PMTDNM
Không Người tiêu dùng → không Người đóng góp → không Người lãnh đạo → không PMTDNM!
Người
tiêu dùng
Người
lãnh đạo
Người
đóng góp

Gợi ý chính sách cho ứng dụng và
phát triển bền vững PMTDNM ở Việt Nam
1. Tuân thủ đúng mô hình phát triển của PMTDNM, tránh “cái chết hệ
thống” được báo trước, có thể là năm 2016.
2. Nhanh chóng có chính sách mua sắm CNTT dựa vào dịch vụ +
chuẩn mở để thay thế dần chính sách mua sắm dựa vào sản phẩm.
3. Giáo dục công lập tất cả các cấp học và các cơ quan nhà nước, bắt
buộc sử dụng PMTDNM.
4. Chế tài mạnh để thực hiện các nội dung chính sách bắt buộc này.
5. Xây dựng cộng đồng các dự án theo đúng triết & pháp lý PMTDNM.

Ví dụ về dự án phát triển PMTDNM ở Việt Nam - 1

Tài liệu tham khảo:
1. Hiểu biết về mô hình phát triển nguồn mở. Quỹ Linux, 11/2011.
2. Ngược lên dòng trên. Quỹ Linux, 01/2012.
3. Thiết lập chiến lược phần mềm nguồn mở. Quỹ Linux, 11/2011.
4. Phát triển nhân Linux. Quỹ Linux, 01/2012.
Dự án PMTDNM ibus-bogo của nhóm 'Không gian cộng đồng' - công ty iWay sẽ là bộ
gõ tiếng Việt mặc định trong hệ điều hành Fedora Linux từ phiên bản v.19 trở đi.

Quảng Ninh CIO: QUẢN LÝ VÀ BẢO MẬT THÔNG TIN DOANH NGHIỆP

More Related Content

What's hot (18)

Similar to Quảng Ninh CIO: QUẢN LÝ VÀ BẢO MẬT THÔNG TIN DOANH NGHIỆP (20)

More from Vu Hung Nguyen (20)

Quảng Ninh CIO: QUẢN LÝ VÀ BẢO MẬT THÔNG TIN DOANH NGHIỆP