Strategic Management - Lecture 8
1 like1,122 views
СТРАТЕГИ БОЛОВСРУУЛАХАД АШИГЛАХ ТҮГЭЭМЭЛ АРГУУД
Strategic Management - Lecture 8
- 1. 1 код. FIN 807 СТРАТЕГИЙН МЕНЕЖМЕНТ II Доктор, дэд профессор Г.Билгээ Хичээл №8 СТРАТЕГИ БОЛОВСРУУЛАХАД АШИГЛАХ ТҮГЭЭМЭЛ АРГУУД Агуулга Нэг. Стратегийн шалгуур Хоёр. Үр дүнгийн гинжин шинжилгээ Гурав. Стратегийн шинжилгээ, оношилгоо Байгууллага, бизнесийн салбар нь үйл ажиллагааныхаа биелэлтийг илүү сайн хангах үүднээс стратеги чиглэлүүдээ тодорхойлдог үйл явцтай байна. Стратегийг сайжруулах үйл явцад гүйцэтгэлийн гол үр дүн /хүлээлт/-д чиглэсэн үйл ажиллагааны төлөвлөлт багтана. Энэ үйл явц шинэлэг, бүтээлч байдлыг хөхүүлэн, хүлээн зөвшөөрдөг орчинг бий болгох болно. ШАЛГУУР Байгууллага, бизнесийн нэгж нь “Стратеги төлөвлөлт”-ийн стандартад нийцэж байгаа хэм хэмжээг тодорхойлоход дараах шалгууруудыг хэрэглэнэ. Стратегийн төлөвлөгөөний үйл явцын загвар 4-20 Эрхэм зорилго, үнэт зүйлийг тодорхойлох Стратегийн 5 зорилго тус бүрийг хариуцсан багууд шинжилгээ судалгаанд үндэслэн боловсруулсан хувилбаруудыг үнэлж хэлэлцүүлэх замаар зорилтууд, түүнийг хэрэгжүүлэх үндсэн чиглэлүүд, шалгуурыг тодорхойлов Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулах Стратегийн зорилго Гадаад, дотоод орчны шинжилгээ, дүгнэлт Зорилт, үндсэн чиглэл, шалгуурыг тодорхойлох Шалгуурыг хангахын тулд ойрын хугацааны төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулж, гүйцэтгэх Удирдах зөвлөлөөр батлуулан, хамт олонд мэдээлэх Note: Dashed lines represent weaker interactions.
- 2. 2 Шалгуур 1 Бизнесийн нэгж нь Стратеги чиглэлээ тодорхойлдог, түүнийг хангахуйц үйл ажиллагааныхаа төлөвлөгөөг боловсруулж, хэрэгжүүлдэг, шинэлэг, бүтээлч байдлыг хөхүүлэн дэмждэг албан ёсны үйл явцтай байна. • Стратеги төлөвлөлтийн албан ёсны үйл явцыг тодорхойлно Стратегийн төлөвлөлт 1997-2006 он 2007-2011 он 2012-2017 он 2018-20 ... он Үе шат Анхны II дахь Өнөөгийн Шинэчилсэн Эрхэм зорилго ДБ-ын байгууллагын минимум шаардлагыг хангах Сургуулиа олон улсын жишигт нийцсэн дээд боловсролын байгууллага болгох Олон улсын жишигт хүрсэн их сургууль болох Боловсруулсан Захирлууд Захирлууд, тэнхмийн эрхлэгч Орон тооны бус зөвлөл Хэлэлцэж, баталсан Удирдах зөвлөл, захирлын зөвлөлийн хамтарсан хурал Удирдах зөвлөл, захирлын зөвлөлийн хамтарсан хурал -Тэнхим, нэгжүүд -Томилогдсон зөвлөл -Эрдмийн зөвлөл -Удирдах зөвлөл Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө 3 жилээр 5 жилээр жилээр Гол үр дүн Үндэсний магадлан итгэмжлэлийн шаардлага хангасан: -Сургууль -НББ-ийн хөтөлбөр Монголын дээд боловсролын салбарт тэргүүлэгч эхний 10 сургуулийн түвшинд хүрсэн Стратегийн төлөвлөлтийн үйл явцыг шинэчлэн, хэрэгжүүлж байна Үйл явц - - Шалгуур 2. Стратеги төлөвлөлтөд байгууллагын гол стратеги зорилтууд болон гүйцэтгэлийн хуваарийг тодорхой тусгасан байна.
- 3. 3 1. Стратегийн төлөвлөгөөг шинэчлэн боловсруулах, хэрэгжүүлэхэд хамт олны идэвхи оролцоог нэмэгдүүлэх, санал санаачлагыг тусгах зорилгоор тооны бус зөвлөлийг томилон ажиллуулах. 2. Стратегийн өмнөх төлөвлөлтийн бүтэц, агуулга, хэрэгжилтийн байдалд үнэлэлт өгөх 3. Байгууллагын орчны нөхцөл байдлын /SWOT/ шинжилгээ хийх 4. Алсын хараа, Эрхэм зорилго, уриаг шинээр тодорхойлох 5. Стратегийн гол зорилго, зорилтуудыг шинээр тодорхойлох 6. Зорилтуудын хүрээнд тодорхой шалгуур үзүүлэлт, хугацаа, хүрэх үр дүнг тогтооход оролцогч талуудаас ирүүлсэн саналыг тусгах. 7. “Стратегийн төлөвлөгөө” болон төсвийн төслийг удирдлагын түвшний хурал /зөвлөл/-аар хэлэлцүүлэн, Удирдах зөвлөлд танилцуулах. 8. Удирдах зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай санхүүгийн төсвийг батлах. 9. Стратегийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулж, хэрэгжүүлэх 2012-2017 оны стратегийн чиглэлүүд № СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛГУУД СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛТУУД ХУГАЦАА Нэгдүгээрт нийлбэр нь 0. Энэ нь оролцогч талуудын анхаарал болон байгуулагын нөөцийн төлөөх өрсөлдөөн /эсэргүүлцэл/. Ерөнхийдөө нэг оролцогч талын ашиг нөгөө оролцогч талын зарлага болно. • Ажилчид өндөр цалин, • Нийлүүлэгчид өндөр үнэ, • Хэрэглэгчид түргэн шуурхай байдал болон чанар, • Ард иргэд их хэмжээний тусламж хүсэх Симбозиз-оролцогч талуудын амжилт нь нэг нэгнээсээ хамааралтай байдаг бөгөөд байгууллага хэрхэн тэдний харилцаа холбоон дээр үндэслэн амжилттай ажиллах вэ гэдгийг гэнэ. Менежерүүд нь
- 4. 4 ажилчид, нийлүүлэгч хэрэглэгч, хувьцаа эзэмшигч болон ард иргэдийг салгаж ойлгох . Sears симбозизийг тодорхойлсон моделийг бий болгосон. Үнэ модельд ажилчдын, хэрэглэгчдийн, санхүүгийн сэтгэл ханамжийг хэрхэн урьдчилан харах боломжийг олгож байгаа. (Энэ моделийг ашиглан ажилчдын сэтгэл ханамж 5 хувиар өсөхөд хэрэглэгчдийнх 1.3 өсч цэвэр ашиг 0.5 хувиар өссөн үзүүлэлт гарчээ.) Шалгуур 3. Бизнесийн нэгжийн хамт олон, ажилтнууд Стратеги төлөвлөлтийн үйл ажиллагаанд чухал хувь нэмэр оруулдаг байна. Үүнд: 1. Стратегийн төлөвлөгөөг шинэчлэн боловсруулах орон тооны бус зөвлөлийн ( 75% доошгүй) бүрэлдэхүүнд тухайн байгууллагын массын төлөөлөл байх. 2. Стратегийн төлөвлөгөөг шаардлагатай мэдээллийг цуглуулахад санаачлагатай оролцох 3. Стратегийн гол чиглэлээр зөвлөлийн гишүүд дотроо баг болж нийт ажилтнуудтай олон удаагийн ярилцлага хийх 4. Стратегийн зорилтуудын шалгуур үзүүлэлт, хугацаа, хүрэх үр дүнг тогтооход бүтээлчээр оролцох 5. Төлөвлөгөөг боловсруулах, хэрэгжүүлж, сайжруулахад биечлэн оролцох Стратегийн төлөвлөгөө Үйл ажиллагааны урт хугацааны төлөвлөгөө, гүйцэтгэл Үйл ажиллагааны богино хугацааны /жилийн/ төлөвлөгөө, гүйцэтгэл Нэгжийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, гүйцэтгэл 6. Төлөвлөгөөний биелэлтэд анхан шатны менежерүүд болон гүйцэтгэх захирал хяналт тавьж ажиллах 7. Сар бүрийн 2.4 дэх долоо хоногийн эхний өдөр захиргааны зөвлөлийн хурлаар нэгжийн дарга нар ажлын явц, үр дүнгийн талаар мэдээлэл хийдэг. Зарим асуудлаар шийдвэр гаргаж дараагийн хурлаар танилцуулдаг. / хурлын протокол/ 8. Нэгжүүдийн тайланг жилд 2 удаа / I сард, YI сард/ байгууллагын нэгдсэн хурлаар дүгнэн хэлэлцэх.
- 5. 5 9. Шаардлагатай асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар тохиролцож мэдээлдэг. / хурлын протокол/ Шалгуур 4. Бизнесийн нэгжийн удирдлага нь стратеги зорилт, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, гүйцэтгэлийн хэмжүүрийг ажилтнууд, сонирхлын бүлгүүдэд мэдээлэн таниулдаг байна. Үүнд: • Байгууллагын цахим хуудсаар • Мэдээллийн самбарт тусгайлан байрлуулах • Албан хэрэгцээний гарын авлага • Нэгжийн ажлын төлөвлөгөө, тайлан • Нэгжийн хурал, зөвлөгөөн • Тодорхой үйл ажиллагааны удирдамж, хөтөлбөр Хоёр.Үнэ цэнэ нь гинжин дүнгийн шинжилгээ Үнэ цэнэ нь гинжин шинжилгээ нэмүү өртөг бий болгох үйл ажиллагааны дэс дараалсан үйл явц гэж байгууллага үздэг. • Хандлага нь өрсөлдөх давуу тал барилгын тоосго нь ойлгоход ач холбогдолтой юм. • Үнэ цэнэ нь өрсөлдөх чадвартай худалдан авагчид нь компани тэдэнд юуг олгодог, бас юу төлөхөд бэлэн байгаа хэмжээ юм. • Үнэ нь компаниуд бүтээгдэхүүн тушаалууд нь тусгал, тоо хэмжээ нь зарж болно (Value нийт орлогыг хэмждэг.) • “А” компаний хүлээн авсан үнэ цэнэ нь түүний бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бий болгох хамрагдсан нийт зардлын их хэмжээгээр ашигтай. Дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагаа, үнэ цэнэ нь гинж, • ерөнхий удирдлага, • хүний нөөцийн менежмент, • технологийн хөгжил. Худалдан авах ажиллагааны, • дотогшоо логистик, үйл ажиллагаа, • гадагшаа логистик, маркетинг, борлуулалт, үйлчилгээ, зах, хязгаарын анхан шатны үйл ажиллагаа.
- 6. 6 Дотогшоо ложистикийн • Хуваарилах байгууламжийн байршил тээврийн удаа багасгах. • Маш сайн материал, бараа материалын хяналтын систем. • Системийн нийлүүлэгч нь "ашиг" илгээх цагийг багасгах. • Агуулахын байршил болон загвар нь орж байгаа материалын үйл ажиллагааны үр ашгийг нэмэгдүүлэх. Үйл ажиллагаа • Үр ашигтай үйлдвэрийн үйл ажиллагааг зардлыг багасгах. • Үйлдвэрлэл автоматжуулалтын зохистой түвшин. • Зардлыг бууруулах, чанарыг сайжруулах • Чанарын үйлдвэрлэлийн хяналтын систем. • Үр ашигтай ургамлын байршил болон урсгал дасгалын дизайн Гадагшаа ложистикийн • Үр дүнтэй тээвэрлэлтийн үйл явцыг хурдан хүргэх хангах, хохирлыг багасгах • Үр ашигтай бэлэн бараа агуулахын үйл явц • Томоохон их хэмжээний бараа хүргэлт • Тээврийн зардлыг багасгах. • Материалын чанар • Харьцах тоног төхөөрөмж Маркетинг ба борлуулалт • Өндөр урам зоригтой, эрх бүхий борлуулалтын хүч. • Дэмжих, зар сурталчилгаа нь шинэлэг арга. • Хамгийн тохиромжтой түгээлтийн сувгуудыг сонгох. • Харилцагчийн сегмент, хэрэгцээг зөв тодорхойлох. • Үр дүнтэй үнийн стратеги. Үйлчилгээ • журмыг үр дүнтэй ашиглах нь хэрэглэгчийн санал бодлыг сонсох, мэдээлэл дээр ажиллах. • харилцагчийн хэрэгцээ шаардлага, онцгой байдлын шуурхай хариу арга хэмжээ. • шаардлагын дагуу солих хэсгийг хангах чадвартай. • эд анги, тоног төхөөрөмж бараа материалын менежментийн үр дүнтэй.
- 7. 7 • Чанарын үйлчилгээний ажилтнууд, байнгын сургалт. • Зохих баталгаат хугацаа, баталгаа бодлого. Гурав. Зах зээлийн стратегийн шинжилгээ, оношлогоо: Стратегид тусгагдах гол асуудлууд нь • хэн манай бүтээгдэхүүнийг голлон хэрэглэж • ямар бүтээгдэхүүн үйлчилгээг хэр хэмжээгээр авсан, • худалдан авалтын хэмжээнд маркетингийн хольцын бодлого хэрхэн нөлөөлсөн, • үнийн өөрчлөлт орлогын түвшинд хэрхэн нөлөөлсөн, • шинэчлэсэн тохиолдолд ямар үр дүн хүлээж байгаа зэрэг болно. Нарийвчлан шинжлэхийн тулд: • Гол худалдан авагчдын шинжилгээ • Шинэчлэсэн бүтээгдэхүүний орлогын шинжилгээ зэргийг хийх хэрэгтэй. Үйлдвэрлэлийн стратегийн шинжилгээ Шинэчлэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн зардалд нөлөөлөх хүчин зүйлс тэдгээрийн хоорондын уялдаа холбоо болон цаашдын хөгжлийн хандлагыг тодорхойлно. • Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зардалд нөлөөлдөг гол хүчин зүйл нь түүхий эд материал ба нийлүүлсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээ ажиллах хүч түүний бүтээмж хэмжээ тоног төхөөрөмж ба түүний хүчин чадал зэрэг болно. Уг шинжилгээ нь доорх чиглэлээр хийнэ: Үүнд: • Материал, түүхий эд гадны үйлчилгээ • Цалин урамшуулал ажиллагсадын хөдөлмөрийн бүтээмж нөлөөлөх нөлөөлөл • Үйлдвэрлэлийн талбай тоног төхөөрөмжийн зардал үйлдвэрлэлийн хүчин чадал, ажиллагсадын хөдөлмөрийн бүтээмж тэдгээрийн харилцаа холбоо зэрэг орно. Санхүүгийн стратегийн шинжилгээ • хөрөнгийн хөрвөх чадвар, • хөрөнгийн ашиглалт, • өр зээлийн байдал, • ашигт ажиллагаа, • бэлэн мөнгөний урсгал гэсэн асуудлуудыг хамарна. Байгууллага санхүүгийн стратегийг үнэлэхдээ • орлогын тайлан тэнцэл,
- 8. 8 • бэлэн мөнгөний эрэлт зэрэг гол тайлангуудаас гол өгөгдөлүүдийг ялган авч харьцуулах аргаар гаргана. Бүх талын үйл ажиллагааг тусгасан стратеги бүрийг авч үзнэ. Энэ нь байгууллагын ерөнхий үйл ажиллагааны үр дүн болон амжилтын түвшинг тодорхойлоход уг стратегиудын харилцан хамаарлыг олж мэдэх нь чухал. Зах зээлийн хөгжлийн шинжилгээ • Зах зээлийн хөгжил нь тухайн бизнесийн байгууллагын борлуулалт хийж орлого олох чадварт нөлөөлдөг. Эдгээр хүчин зүйлст хэрэглэгчийн сегментшшдийн өөрчлөлт, хэрэглээ,бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөг болон бүтээгдэхүүний үнэ зэрэг ордог бөгөөд эдгээр нь тухайн байгууллагын бүтээгдэхүүн үйлчилгээний эрэлтийн түвшинг тодорхойлдог. • Зах зээлийн шийдвэрлэх хүчин зүйлсийн нэг нь хэрэглэгчийн хүн ам зүйн байдал Хүн ам зүй ба нийгэм эдийн засгийн шинжилгээ • эцсийн хэрэглэгчдийн сегментүүд хүртэл нэвт хийгдэх бөгөд зарим тохиолдолд үйлдвэрлэлийн зах зээлд бүтээгдэхүүний үнэ нийлүүлдэг байгууллагуул нь хүн ам зүй, нийгэм эдийн засгийн шинжилгээг тухайн салбарын борлуулалт болон орлогын чиг хандлагын шинжилгээгээр сольж болох юм. • Хүн ам зүй, нийгэм эдийн засгийн болон салбарын хөгжилийн хандлагууд нь байгууллагын бүтээгдэхүүн үйлчилгээний одоогийн болон ирээдүйн эрэлтийг хангалттай тодорхойлж чаддаггүй. Зах зээлийн 2 дахь хүчин зүйл нь байгууллагын бүтээгдэхүүн үйлчилгээний амьдралын мөчлөг Бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөгийн энгийн загвар нь бүтээгдэхүүний танилцуулга, өсөлт, тогтворжилт, бууралт гэсэн 4 шатаар тодорхойлогдоно. Зах зээлийн бас нэг хүчин зүйл-Зах зээлд нэвтрэх, эсвэл зах зээлээс гарахтай хамаатай өрсөлдөгчийн үйл ажиллагаанууд
- 9. 9 • Тухайн байгууллага зах зээлийн байр сууриа үндэслэн бусад зах зээлийн хүчин зүйлсийн нөлөөг үнэлэхдээ өрсөлдөөний орчны бүтцийн тухай мэдээлэл, мэдлэг дээр тулгуурлана. • Зах зээлийн өрсөлдөөний шинжилгээгээр, зах зээлд нэвтрэх, зах зээлээс гарахад тохиолдох олон талт асуудлуудыг тодорхойлно. Энэ нь бусад байгууллагуудын зах зээлд орох, гарах боломж зах зээлийн хөгжилд өрсөлдөгчийн үзүүлэх хандлага, хариу үйлдэл, зах зээлд байр сууриа бэхжүүлэх буюу сайжруулахад чиглэсэн бүхий л үйл ажиллагааг хамарна. • Зах зээлд орох гарах ажиллагаатай холбогдуулан дараах асуудлуудыг анхаарах хэрэгтэй. Үүнд: 1. Ижил төрлийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зах зээл рүү шинэ байгууллага нэвтрэн ороход хэр зэрэг хялбар ( хэцүү) байна вэ? 2. Зах зээлд нэвтрэхэд тохиолдох саад бэршээл, тэдгээрийн нөлөөллийн хүч ямар байгаа? 3. Ижил төрлийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээ нийлүүлдэг байгууллагын хувьд зах зээлээ орхих хэр хэцүү (хялбар ) вэ? 4. Зах зээлээс гарахад ямар саад бэрхшээл учирах вэ зэрэг болно. Зах зээлийн нөхцөл байдлыг тодорхойлсноор: • Эрэлт нэмэгдсэний үр дүнд бий болох таатай боломжууд нь уг зах зээлд нэвтрэхэд тохиолдох бэрхшээл болон зардлыг давахад тусалж, ингэсэнээр шинэ байгууллага зах зээлд орох боломжийг бий болгоно. • Зах зээлээс гарах зардал нь уг зах зээлд хэвээр үлдэх зардалаас өндөр байвал уг зах зээл ддээр үлдэж үүний үр дүнд зах зээлд өрсөлдөөний нөхцөл байдал бий болно. • Сөрөг холбоонууд нь тухайн зах зээлийн нөхцөл байдлыг тодорхойлж, ингэсэнээр сөрөг үр дагаварууд бий болно. • Өрсөлдөөний төлөв байдлыг дараахи асуултын дагуу шинжилж үздэг. • Зах зээлийн өсөлтөнд өрсөлдөгчид ямар хариу үйлдэл хийж байна. Тэд манлайлагчид уу, эсвэл дагалдагчидуу ? • Уг байгууллага өөрөө зах зээлийн нөхцөл байдалд ямар хариу үйлдвэл хийдэг вэ?