Togt 30
- 1. МОНГОЛ УЛС СОНГУУЛИЙН ЕРӨНХИЙ ХОРООНЫ ТОГТООЛ 2012 оны 04 дүгээр Улаанбаатар сарын 20-ны өдөр Дугаар 30 хот Төрийн бус байгууллага сонгуулийн үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх, сонгогчдод аргачилсан туслалцаа үзүүлэх тухай журам батлах тухай Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5 дахь хэсэг, Сонгуулийн төв байгууллагын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.7 дахь заалт, 12 дугаар зүйлийн 12.3 дахь хэсгийг тус тус үндэслэн Монгол Улсын Сонгуулийн ерөнхий хорооноос ТОГТООХ нь: 1. “Төрийн бус байгууллага сонгуулийн үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх, сонгогчдод аргачилсан туслалцаа үзүүлэх тухай журам”-ыг хавсралтаар баталсугай. ДАРГА Н.ЛУВСАНЖАВ НАРИЙН БИЧГИЙН ДАРГА Ч.СОДНОМЦЭРЭН
- 2. Сонгуулийн ерөнхий хорооны 2012 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 30 дугаар тогтоолын хавсралт ТӨРИЙН БУС БАЙГУУЛЛАГА СОНГУУЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭ /МОНИТОРИНГ/ ХИЙХ, СОНГОГЧДОД АРГАЧИЛСАН ТУСЛАЛЦАА ҮЗҮҮЛЭХ ТУХАЙ ЖУРАМ Нэг. Нийтлэг үндэслэл 1.1. Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5 дахь хэсэгт заасны дагуу төрийн бус байгууллагаас сонгуулийн ил тод байдлыг хангахад оролцох, сонгуулийн хороод, сонгуульд оролцогч бусад байгууллагууд сонгуулийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэнд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх, сонгогчийн боловсрол, мэдлэгийг дээшлүүлэх, сонгуулийг хуулийн дагуу, шударгаар явуулахад туслалцаа үзүүлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад энэхүү журмын зорилго оршино. 1.2. Төрийн бус байгууллага /цаашид “ТББ” гэх/ нь сонгуулийн үйл ажиллагаанд оролцохдоо Монгол Улсын Үндсэн хууль, Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хууль болон холбогдох бусад эрх зүйн баримт бичгийг мөрдлөг болгоно. 1.3. ТББ хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийхтэй холбоотой мэдээлэл авах ажиллагааг Мэдээллийн ил тод байдал ба Мэдээлэл авах эрхийн тухай хуулийн 3 дугаар бүлэгт заасны дагуу гүйцэтгэнэ. Хоёр. Сонгуулийн хороодын үйл ажиллагаа, эрх, үүрэг 2.1. Сонгуулийн үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх үйл ажиллагаа явуулах ТББ нь Сонгуулийн ерөнхий хороонд бүртгүүлж зөвшөөрөл авна. 2.2. ТББ нь Монгол Улсын хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөхөө сонгуулийн үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх хүсэлтийн хамт сонгууль товлон зарласнаас хойш 15 хоногт багтаан Сонгуулийн ерөнхий хороонд бичгээр илэрхийлнэ. 2.3. ТББ нь энэ журмын 2.2-д заасан хүсэлтдээ дараах баримт бичгийг хавсарган Сонгуулийн ерөнхий хороонд ирүүлнэ: 2.3.1. байгууллагын дүрэм, улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар; 2.3.2. хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх ажлын төлөвлөгөө, хуваарь /төлөвлөгөөнд тусгасан ажлыг гүйцэтгэх эзний нэртэй байна/; 2.3.3. ТББ-аас ажиллах хүний нэрс, тоо. 2.4. Сонгуулийн ерөнхий хороо энэ журмын 2.3-т заасан баримт бичгийг хүлээн авч Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5 дахь шаардлагыг хангасан ТББ-ыг бүртгэн авч, тэдгээрт үйл ажиллагаагаа явуулахад шаардлагатай мэдээллээр хангах үүргийг доод шатны сонгуулийн хороодод өгнө. Хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх ТББ-д өгөх мэдээлэл нь хуулиар хориглогдоогүй мэдээлэл байна. 2.5. Сонгуулийн хороод сонгуулийн үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх ТББ-ыг дараах боломжоор хангана: 2.5.1. үндсэн ба зөөврийн битүүмжилсэн саналын хайрцгаар санал авах сонгогчдын нэрийн жагсаалттай танилцах, эдгээрээс түүвэрлэн хяналт, тулгалт хийх;
- 3. 2.5.2. сонгогчдын нэрийн жагсаалтыг нягтлан шалгах, түүнд өөрчлөлт оруулах ажиллагаа холбогдох хууль, журмын дагуу хийгдэж байгаа эсэхтэй танилцах; 2.5.3. сонгуулийн хороодын хуралдааны дэгд өөрөөр заагаагүй бол хөндлөнгийн ажиглагчаар оролцох, хуралдааны тэмдэглэл, шийдвэртэй танилцах, хуулбарлан авах; 2.5.4. санал хураах, тоолох төхөөрөмж болон түүний программыг туршин шалгах ажиллагааг хянах; 2.5.5. санал авах байранд болон зөөврийн битүүмжилсэн хайрцгаар санал авах ажиллагаатай танилцах; 2.5.6. сонгуулийн хороодод ирсэн өргөдөл, гомдлыг хэрхэн шийдвэрлэж байгаа талаарх мэдээлэл авах; 2.5.7. саналын хуудсыг хэвлэх, түүний хадгалалт, хамгаалалт, тээвэрлэлт, аюулгүй байдал, битүүмжлэн хадгалах ажиллагаанд хяналт тавих; 2.5.8. сонгуульд оролцсон нам, эвсэл, нэр дэвшигчдийн сонгуулийн санхүүжилттэй холбоотой баримт, тайлантай танилцах. Гурав. Төрийн бус байгууллагын эрх, үүрэг 3.1. Хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх ТББ нь Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5-д заасан болон дараах шаардлагыг хангасан байна: 3.1.1. аливаа улс төрийн нам, эвсэл, нэр дэвшигч, төрийн байгууллага, албан хаагчдын нөлөөнөөс ангид, хараат бус үйл ажиллагаа явуулах; 3.1.2. сонгогчдын эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалах зорилгоор Монгол Улсын хууль тогтоомжийн хүрээнд шударгаар ажиллах; 3.1.3. үйл ажиллагааны зарчмаа тусгасан Ёс зүйн дүрэмтэй байх. 3.2. Төрийн бус байгууллагын эрх: 3.2.1. сонгуулийн хороодоос авах шаардлагатай мэдээ, мэдээллийг бичгээр гаргуулан авах; 3.2.2. хууль тогтоомжийн хүрээнд санал хүсэлт тавьж шийдвэрлүүлэх; 3.2.3. өөрийн үйл ажиллагаанд шаардлагатай, хуулиар хориглоогүй дэмжлэг туслалцаа авах; 3.2.4. энэ журмын 2.3.2-т заасан төлөвлөгөөний хүрээнд хийсэн, Сонгуулийн ерөнхий хороонд танилцуулсан хяналт шинжилгээ /мониторинг/-ний үр дүнг нийтэд мэдээлэх, танилцуулах, хэвлэн нийтлэх. 3.3. Төрийн бус байгууллагын үүрэг: 3.3.1. Монгол Улсын хууль тогтоомжийн хүрээнд үйл ажиллагаагаа явуулах; 3.3.2. сонгуулийн хороодын болон сонгогчийн хууль ёсны эрхийг хүндэтгэх; 3.3.3. сонгогчдод сонгуулийн хууль тогтоомж сурталчлах, сонгох эрхээ хэрэгжүүлэхэд аргачилсан туслалцаа үзүүлэх ажлыг сайн дурын үндсэн дээр гүйцэтгэх; 3.3.4. сонгогчдод аргачилсан туслалцаа үзүүлэх ажлыг сонгуулийн хууль тогтоомжийн хүрээнд гүйцэтгэх; 3.3.5. сонгогчдыг санал өгөхгүй байх талаар уриалахгүй, ийм төрлийн агуулга бүхий сурталчилгаа хийхгүй байх; 3.3.6. сонгогчдод сонгуулийн хууль тогтоомж сурталчлахдаа өөрийн үзэмжээр, хуульд заагаагүй зөвлөгөө өгөх, сурталчилгаа явуулахгүй байх; 3.3.7. хяналт шинжилгээ /мониторинг/-ний үр дүнг Сонгуулийн ерөнхий хороонд танилцуулах; 3.3.8. хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийсэн талаарх тайлан, санал дүгнэлтээ Сонгуулийн ерөнхий хороонд бичгээр ирүүлэх.
- 4. 3.4. Сонгуулийн үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ /мониторинг/ хийх ТББ нь сонгуулийн хороодын үйл ажиллагаанд хөндлөнгөөс оролцох, хууль бус шаардлага тавихыг хориглоно. 3.5. Сонгуулийн хууль тогтоомж зөрчсөн тохиолдолд хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ. ---оОо---