Tongquan httc
- 1. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 1 Nguyễn Anh Vũ 1 THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH. FINANCIAL MARKETS AND INSTITUTIONS Người hướng dẫn : Ths. Nguyễn Anh Vũ Khoa Tài Chính – ĐHNH TP.HCM Nguyễn Anh Vũ 2 Nội dung Chương 1: Tổng quan về hệ thống tài chính Chương 2 : Thị trường tiền tệ Chương 3 : Thị trường ngoại hối Chương 4 : Thị trường trái phiếu Chương 5 : Thị trường cổ phiếu Chương 6 : Thị trường các công cụ phái sinh Chương 7 : Các định chế tài chính Nguyễn Anh Vũ 3 Phương pháp đánh giá Đánh giá quá trình : Gồm bài tập nhóm - thuyết trình - sự tham gia – kiểm tra giữa kỳ : 40% Bài kiểm tra cuối kỳ : 60% Nguyễn Anh Vũ 4 TÀI LIỆU THAM KHẢO Văn bản pháp quy Luật các tổ chức tín dụng 2010 và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật các tổ chức tín dụng. Luật các công cụ chuyển nhượng 2005 Luật Chứng Khoán số 70/2006/QH 11, 2006 ; Luật số 62/2010/QH12 ngày 24/11/2010 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán năm 2006. Văn bản hợp nhất số 20/VBHN-BTC quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật chứng khoán và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chứng khoán.
- 2. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 2 Tài liệu tham khảo Luật Kinh doanh Bảo hiểm số 24/2000/QH10; Luật số: 61/2010/QH12, Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh Bảo hiểm Nghị định của Chính phủ số 45/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 03 năm 2007, Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh Bảo hiểm. Nghị định của Chính phủ số 123/2011/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 45/2007/NĐ-CP ngày 27/3/2007 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh BH Nguyễn Anh Vũ 5 Tài liệu tham khảo Nghị định số 79/2002/NĐ-CP ngày 4/10/2002 về tổ chức và hoạt động của công ty tài chính. Nghị định số 81/2008/NĐ-CP ngày 29/7/2008 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 79/2002/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của công ty tài chính. Nghị định số 16/2001/NĐ-CP ngày 2/5/2001 về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính. Nghị định số 65/2005/NĐ- CP ngày 19/5/2005 về việc sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2001/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính. Nghị định số 95/2008/NĐ-CP ngày 25/8/2008 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2001/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính. Nguyễn Anh Vũ 6 Nguyễn Anh Vũ 7 Tài liệu tham khảo Tài liệu chính Jeff Madura (2018), Financial Markets and Institutions, 12th edition, Cengage, 2018. Lê Thị Tuyết Hoa (2016), Giáo trình Thị Trường Tài Chính, NXB Kinh tế TP.HCM Tài liệu tham khảo Bùi Kim Yến và Nguyễn Minh Kiều, Giáo trình Thị trường Tài chính, NXB Thống kê, 2009. Đào Lê Minh (chủ biên), Giáo trình Những vấn đề cơ bản về chứng khoán và thị trường chứng khoán, NXB Văn hoá thông tin, 2009. Frederic S. Mishkin & Stanley G. Eakins, Financial Markets and Institutions, 7th Edition, Pearson, 2012. Fabozzi, F.J., Modigliani, F.P. and Jones, F.J, Foundations of Financial Markets and Institutions, 4th Edition., USA: Prentice, 2009. Nguyễn Anh Vũ 8 CHƯƠNG I : HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Tổng quan về hệ thống tài chính Thị trường tài chính Tài sản tài chính Các định chế tài chính Cơ sở hạ tầng tài chính
- 3. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 3 Nguyễn Anh Vũ 9 Voán - Capital “ Chuùng ta… ñaõ khaùm phaù nguoàn goác cuûa voán töø hoøn ñaù ñaàu tieân maø con ngöôøi neùm thuù hoang bò hoï saên ñuoåi, töø chieác gaäy ñaàu tieân maø con ngöôøi duøng ñeå choïc hoa traùi treân caây ” Robert Torrens Tích lũy vốn và sử dụng vốn hiệu qủa là khởi nguồn cho sự giàu có và thịnh vượng của mỗi gia đình, doanh nghiệp và quốc gia. Nguyễn Anh Vũ 10 Neáu chuùng ta khoâng taïo ñöôïc lôïi nhuaän coù nghóa laø chuùng ta ñang trôû thaønh nhöõng keû phaïm toäi choáng laïi xaõ hoäi. Chuùng ta ñaõ laáy ñi nguoàn voán cuûa xaõ hoäi, chuùng ta laáy ñi nguoàn nhaân löïc, chuùng ta laáy ñi nguyeân lieäu, aáy vaäy maø chuùng ta khoâng taïo ñöôïc lôïi nhuaän thì roõ raøng chuùng ta ñang laïm duïng caùc nguoàn cung caáp quùy giaù maø ñaùng lyù ñaõ ñöôïc söû duïng toát hôn ôû nôi khaùc. Konosuke Matsushita - Nhaø saùng laäp National vaø Panasonic Nguyễn Anh Vũ 11 TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Khái niệm hệ thống tài chính và sơ đồ luân chuyển vốn trong hệ thống tài chính Chức năng của hệ thống tài chính Giới thiệu các thành phần của hệ thống tài chính Nguyễn Anh Vũ 12 Các trung gian tài chính Các thị trường tài chính Các chủ thể cho vay. Doanh nghiệp Gia đình. Chính phủ Các chủ thể nước ngoài Các chủ thể đi vay. Doanh nghiệp Gia đình. Chính phủ Các chủ thể nước ngoài Vốn Vốn Vốn Vốn Vốn Tài chính gián tiếp Tài chính trực tiếp Sơ đồ luân chuyển vốn trong hệ thống tài chính
- 4. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 4 Nguyễn Anh Vũ 13 Khái niệm ….. Financial System is composed of a network of financial markets, institutions, businesses, households, and governments that participate in that system and regulate its operation. Hệ thống tài chính bao gồm mạng lưới các thị trường tài chính, các định chế tài chính, các doanh nghiệp, cá nhân và hộ gia đình, chính quyền tham gia vào hệ thống đó và điều tiết hoạt động của nó. (Peter S. Rose và James W. Kolari ) Nguyễn Anh Vũ 14 CHƯƠNG I : TỔNG QUAN I. HỆ THỐNG TÀI CHÍNH : 2. Các chức năng của hệ thống tài chính : Giúp các chủ thể tham gia đạt được các mục đích khác nhau như ( huy động vốn, tiết kiệm, quản lý rủi ro, hoán đổi tài sản, đầu tư …). Hình thành lãi suất cân bằng và giá cả tài sản tài chính Phân bổ nguồn vốn xã hội một cách hiệu quả Nguyễn Anh Vũ 15 Giới thiệu Thành phần của hệ thống tài chính Các thị trường tài chính Các công cụ tài chính Các định chế tài chính Hệ thống cơ sở hạ tầng tài chính. Nguyễn Anh Vũ 16 Thị trường tài chính Khái niệm thị trường tài chính Phân loại thị trường tài chính Vai trò của thị trường tài chính Thị trường tài chính hiệu quả Thông tin bất cân xứng trên thị trường tài chính
- 5. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 5 Nguyễn Anh Vũ 17 KHÁI NIỆM THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH Financial market – A physical or conceptual market in which a financial assets can be purchased and sold. Financial markets facilitate the flow of money and/ or capital from the surplus entities ( investors ) to deficit entities (issuers). Thị trường tài chính là thị trường tồn tại ở dạng vật chất hoặc khái niệm, trong đó các tài sản tài chính được giao dịch mua bán. Thị trường tài chính thúc đẩy dòng chảy của vốn hoặc tiền tệ từ các chủ thể thừa vốn (nhà đầu tư) sang các chủ thể thiếu vốn (người phát hành). ( Giáo trình International Financial Market – ATTF Luxembourg ) Nguyễn Anh Vũ 18 KHÁI NIỆM Financial market - market for exchange of capital and credit in the economy . Thị trường tài chính là thị trường giao dịch, trao đổi các nguồn vốn và tín dụng trong nền kinh tế. ( Dictionary of Finance and Investment Terms ) Thị trường tài chính là những cơ chế giàn xếp cho phép các công cụ tài chính được mua bán, trao đổi. ( Chương trình giảng dạy kinh tế Fullbright ) Thị trường tài chính là thị trường trong đó nguồn tài chính được kết chuyển từ người có vốn dư thừa sang người thiếu vốn. Thông qua việc mua bán trao đổi các công cụ tài chính thị trường tài chính là tổng hòa các quan hệ cung cầu về vốn ( Giáo trình Đại cương thị trường tài chính - Học viện ngân hàng ) Nguyễn Anh Vũ 19 PHÂN LOẠI TTTC o Căn cứ vào thời hạn của quyền truy đòi : Thị trường tiền tệ (Money Market) : TTTT laø thò tröôøng giao dòch, mua baùn caùc GTCG ngaén haïn, thông thường coù kyø haïn döôùi moät naêm. Hiểu theo nghĩa rộng hơn TTTT là thị trường tài chính chú trọng huy động các nguồn vốn ngắn hạn. Thị trường vốn (Capital): Là thị trường tài chính chú trọng huy động các nguồn vốn dài hạn. Các công cụ của thị trường vốn có thời hạn đáo hạn trên 1 năm.Thị trường vốn gồm thị trường tín dụng dài hạn và thị trường chứng khoán. Nguyễn Anh Vũ 20 Phân loại thị trường tài chính o Căn cứ vào tính chất của quyền truy đòi : - Trường công cụ nợ ( Debt Market ) : - Thị trường công cụ vốn ( Equity Market ). - Thị trường các công cụ tài chính phái sinh ( Derivative Market ) o Căn cứ vào tính chất luân chuyển vốn : - Thị trường sơ cấp ( Primary Market ) : - Thị trường thứ cấp ( Secondary Market ) : o Căn cứ khác : - Thị trường các công cụ truyền thống (Traditional Investment markets) - Thị trường các công cụ thay thế (Alternative Investment Market)
- 6. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 6 Nguyễn Anh Vũ 21 Phân loại thị trường tài chính o Căn cứ vào hình thức tổ chức của thị trường : Thị trường tập trung ( Organised Exchange ) : Là thị trường qua sàn giao dịch chính thức, giao dịch các chứng khoán có niêm yết. Thị trường không tập trung ( Over the Counter Maket – OTC ) Thị trường không qua sàn giao dịch chính thức là thị trường giao dịch các chứng khoán không niêm yết. o Dựa trên loại công cụ giao dịch trên thị trường : vay nợ ngân hàng, tín phiếu, trái phiếu hay cổ phiếu. Thị trường tín phiếu Thị trường trái phiếu Thị trường cổ phiếu Thị trường vay nợ ngân hàng ………………… Nguyễn Anh Vũ 22 THỊ TRƯỜNG HIỆU QUẢ o Thị trường tài chính hiệu quả (Efficient financial market) là thị trường tài chính trong đó giá của tài sản tài chính điều chỉnh một cách nhanh chóng khi xuất hiện những thông tin mới, giá của tài sản tài chính phản ánh tất cả thông tin liên quan đến công cụ đó. o Vấn đề này được nghiên cứu qua Lý thuyết thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis - EMH). o Theo EMH có 3 dạng hiệu quả của thị trường Nguyễn Anh Vũ 23 Thị trường hiệu quả Hình thái yếu ( Weak Form ) : Hình thái này xuất hiện với giả định rằng giá thị trường đã phản ánh đầy đủ và kịp thời những thông tin trong quá khứ về giao dịch của thị trường như : giá cả chứng khoán, khối lượng giao dịch. Hình thái trung bình của thị trường ( Semi –Strong Form ) : Hình thái này nhận định rằng giá cả của chứng khoán đã phản ánh tất cả những thông tin được công bố ra đối với công chúng. Ngoài những thông tin trong quá khứ, những thông tin cơ bản của công ty mà nhà đầu tư công chúng có thể dễ dàng thu được như : năng lực sản xuất, chất lượng quản lý, báo cáo tài chính, thông tin ngành, đối thủ cạnh tranh… Nguyễn Anh Vũ 24 Lý thuyết thị trường hiệu quả Hình thái mạnh của thị trường ( Strong Form ) : Hình thái này cho rằng giá cổ phiếu đã phản ánh tất những thông tin cần thiết có liên quan đến công ty, thậm chí cả những thông tin nội gián. Thị trường phản ứng nhanh với bất cứ thông tin nào, kể cả những thông tin mang tính nội bộ hay cá nhân, làm cho khả năng tìm kiếm lợi nhuận là khó xảy ra.
- 7. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 7 Nguyễn Anh Vũ 25 Thông tin bất cân xứng Thông tin bất cân xứng (asymmetric information) là tình trạng trong một giao dịch, một bên có thông tin đầy đủ hơn và tốt hơn so với bên còn lại do vậy ảnh hưởng tới việc ra quyết định. Thông tin bất cân xứng thể hiện qua hai khía cạnh: Sự lựa chọn đối nghịch (Adverse selection) và Rủi ro đạo đức ( Moral Hazard). Các vấn đề thông tin bất cân xứng có thể xảy ra trên các thị trường tài chính như: thị trường tín dụng, bảo hiểm, chứng khoán. Nguyễn Anh Vũ 26 Các công cụ tài chính Khái niệm Các loại công cụ tài chính Các tính chất của tài sản tài chính Nguyen Anh Vu 27 Tài sản thực – Tài sản tài chính Tài sản thực (Real Assets): Là các tài sản có thể mang lại các tiện ích cho người sử dụng, có thể được sử dụng trực tiếp cho việc tiêu dùng, sản xuất sản phẩm, cung ứng dịch vụ. Ví Dụ: Đất đai, nhà cửa, máy móc thiết bị, xe cộ, nguyên vật liệu, hàng hóa, bản quyền phần mềm… Nguyen Anh Vu 28 Tài sản thực – Tài sản tài chính Tài sản tài chính (Financial assets): hay còn được gọi là công cụ tài chính ( Financial Instrument ) là một loại tài vô hình( intangible Asset ) nó đại diện cho những quyền lợi tài chính có tính pháp lý mà người sở hữu nó sẽ được hưởng trong tương lai. Ví dụ: - Cổ phiếu của công ty Vinamilk. - Trái phiếu đô thị TP.HCM. - Khoản cho vay của VCB đối với khách hàng A. - Trái phiếu của chính phủ Mỹ. - Hợp đồng bảo hiểm.
- 8. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 8 Nguyen Anh Vu 29 Tài sản đầu tư – Tài sản tiêu dùng Tài sản đầu tư (Investment Asset) là các tài sản được các nhà đầu tư nắm giữ chủ yếu với mục đích đầu tư như ( cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi…) Tài sản tiêu dùng (Consumption Assets) là các tài sản được nắm giữ chủ yếu với mục đích tiêu dùng, sản xuất, cung ứng dịch vụ như ( văn phòng, nhà xưởng, máy móc, thiết bị, xe cộ, quần áo, nhà ở, thiết bị gia đình, trang sức, thực phẩm…) Nguyễn Anh Vũ 30 Các loại công cụ tài chính Công cụ nợ ( Debt Instrument ) là công cụ tài chính chứng thực tiền gửi của người sở hữu công cụ được nợ bởi người phát hành công cụ trong một khoản thời gian xác định. Công cụ vốn ( Equity Instrument ) : Là công cụ tài chính thể hiện những lợi ích của sở hữu chủ trong một định chế thương mại. Công cụ phái sinh ( Derivatives ) : Là công cụ tài chính định giá trị những biến động “ Phái sinh ” từ giá trị của các công cụ hoặc hàng hóa cơ sở ( Underlying Asset ). Các công cụ phái sinh chủ yếu như : Quyền chọn ( option ) hoặc hợp đồng tương lai ( Futures Contract ) Nguyễn Anh Vũ 31 CK phái sinh HĐ kỳ hạn HĐ tương lai Quyền chọn HĐ hoán đổi Công cụ tài chính Công cụ thị trường vốn Trái phiếu trả lãi cố định Cổ phiếu Trái phiếu chính phủ Trái phiếu công ty Cổ phiếu ưu đãi Cổ phiếu thường Công cụ thị trường tiền tệ Tín phiếu kho bạc Chứng chỉ tiền gửi Hợp đồng mua lại CK Phiếu nợ Hối phiếu có NH chấp thuận Euro đô-la Nguyễn Anh Vũ 32 Các tính chất của tài sản tài chính Tính thanh khoản ( Liquidity ) o Tính thanh khoản của một tài sản là khả năng chuyển tài sản đó thành tiền mặt. Nó được xác định bởi 2 yếu tố :Thời gian cần để chuyển tài sản thành tiền, Chi phí chuyển tài sản thành tiền. o So với các loại tài sản khác thông thường tài sản tài chính có tính thanh khoản cao nhất bởi nó có thể nhanh chóng chuyển thành tiền với chi phí thấp. Do vậy người ta thường nói các tài sản tài chính có tính gần với tiền ( moneyness ). o Tính thanh khoản của một tài sản tài chính phụ thuộc vào các yếu tố sau : Sự tồn tại của thị trường thứ cấp, Tính lưu hoạt và độ sâu của thị trường, Uy tín và sự nổi tiếng của chủ thể phát hành, Phí giao dịch,hoa hồng trung gian, Thuế chuyển nhượng, Các quy định pháp lý hạn chế giao dịch
- 9. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 9 Nguyễn Anh Vũ 33 Các tính chất của tài sản tài chính Tính sinh lợi (Return) Các nhà đầu tư nắm giữ các tài sản tài chính sẽ nhận được dòng tiền do các tài sản này mang lại. Như : - Cổ tức do cổ phiếu mang lại. - Lãi suất Coupon của trái phiếu. - Giá bán kỳ vọng cổ phiếu. - Khoản hoàn trả vốn của các chứng khoán nợ Nguyễn Anh Vũ 34 Các tính chất của tài sản tài chính Rủi ro hay tính không chắc chắn của dòng thu nhập. Rủi ro của tài sản tài chính bao gồm : - Rủi ro tín dụng ( Credit Risk ) - Rủi ro lạm phát ( Inflation Risk ) hay rủi ro sức mua (Purchasing - Power Risk ) - Rủi ro lãi suất (Interest Rate Risk) - Rủi ro tái đầu tư (Re investment Risk) - Rủi ro tỉ giá hối đoái (Exchange Rate Risk) Nguyễn Anh Vũ 35 Các định chế tài chính Khái niệm Các loại định chế tài chính Vai trò của các trung gian tài chính Nguyễn Anh Vũ 36 Khái niệm định chế tài chính A financial institution is a business firm whose principal assets are financial assets or claims – stock, bonds and loans – instead of real assets such a buildings, equipment, and row materials. Financial institutions make loans to customer or purchase investment securities in the financial market place. They also offer a wide variety of other financial services, ranging from insurance protection and the sale of retirement plans to the safekeeping of valuables and the provision of a mechanism for making payments and transfering funds.
- 10. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 10 Nguyễn Anh Vũ 37 Khái niệm định chế tài chính “ Ñònh cheá taøi chính laø moät doanh nghieäp maø taøi saûn chuû yeáu cuûa noù laø caùc taøi saûn taøi chính hay coøn goïi laø caùc hình thöùc traùi quyeàn nhö : coå phieáu traùi phieáu vaø caùc khoaûn cho vay – thay vì caùc taøi saûn thöïc nhö nhaø cöûa coâng cuï vaø nguyeân vaät lieäu. Ñònh cheá taøi chính cho khaùch haøng vay hoaëc mua chöùng khoaùn ñaàu tö trong thò tröôøng taøi chính. Ngoaøi ra caùc ñònh cheá taøi chính naøy coøn cung caáp ña daïng caùc dòch vuï taøi chính khaùc, töø baûo hieåm vaø baùn caùc hôïp ñoàng höu boång cho ñeán giöõ hoä taøi saûn coù giaù vaø cung caáp moät cô cheá cho vieäc thanh toaùn, chuyeån tieàn vaø löu giöõ thoâng tin taøi chính.” ( Peter S. Rose và James W. Kolari ) Nguyễn Anh Vũ 38 Các loại định chế tài chính Một số định chế tài chính quen thuộc Ngân hàng trung gian. Công ty bảo hiểm. Công ty đầu tư ( Qũy đầu tư ) Công ty tài chính. Công ty cho thuê tài chính. Qũy hưu bổng. Công ty chứng khoán. Nguyễn Anh Vũ 39 Các loại định chế tài chính Sự phân biệt các tổ chức trung gian tài chính trung gian và các định chế tài chính khác. o Trung gian tài chính là tổ chức có chức năng chính là huy động vốn từ người tiết kiệm và chuyển lượng vốn này tới các nhà đầu tư. Các trung gian tài chính thực hiện chức năng trung gian huy động vốn bằng cách phát hành những tài sản nợ và sau đó dùng các vốn này để mua các tài sản có. o Các định chế tài chính khác không thực hiện chức năng trung gian này mà chỉ cung cấp cho khách hàng một hoặc một số dịch vụ như : môi giới chứng khoán, bao tiêu phát hành chứng khoán mới, tư vấn tài chính …. Nguyễn Anh Vũ 40 Tổ chức trung gian tài chính Tài sản có Tài sản nợ Các quyền truy đòi hoặc quyền sở hữu cổ phần đối với các đơn vị thiếu hụt tiết kiệm. Các nghĩa vụ nợ hoặc vốn cổ phần phát hành cho cho các chủ thể thặng dư tiết kiệm.
- 11. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 11 Nguyễn Anh Vũ 41 Các loại định chế tài chính Các trung gian tài chính NHTM Quỹ tín dụng NH tiết kiệm Hiệp hội tiết kiệm & cho vay Công ty BHNT Công ty BHTS và tai nạn Công ty đầu tư Công ty tài chính Quỹ hưu bổng Công ty cho thuê TC Các định chế tài chính khác Công ty chứng khoán NH đầu tư. Các ĐCTC khác cung cấp một or nhiều dịch vụ TC như bao tiêu phát hành Ck, triển khai các kế hoạch tài chính cho khác hàng, sắp xếp các cuộc gặp gỡ giữa bên mua và bên bán, vv… Nguyễn Anh Vũ 42 Ngân hàng thương mại và các nhà đầu tư theo tổ chức Người tiết kiệm Ngân hàng thương mại Người sử dụng vốn C.ty b.hiểm nhân thọ Quỹ lương hưu Quỹ đầu tư Tiền gửi Tiền cho vay Phí bảo hiểm Tiền góp Chứng chỉ đầu tư Đầu tư vào chứng khoán Ngân hàng và các tổ chức đầu tư đều là các tổ chức trung gian giữa người tiết kiệm và người sử dụng vốn. Nguyễn Anh Vũ 43 Các loại định chế tài chính Sự phân biệt giữa ngân hàng và các định chế tài chính phi ngân hàng. Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động ngân hàng. Tổ chức tín dụng bao gồm ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân. Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác xã. (Luật các TCTD 2010) Nguyễn Anh Vũ 44 Các loại định chế tài chính Sự phân biệt giữa ngân hàng và các định chế tài chính phi ngân hàng. Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận. Tổ chức tín dụng phi ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này, trừ các hoạt động nhận tiền gửi của cá nhân và cung ứng các dịch vụ thanh toán qua tài khoản của khách hàng. Tổ chức tín dụng phi ngân hàng bao gồm công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng khác. (Luật các tổ chức tín dụng 2010)
- 12. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 12 Nguyễn Anh Vũ 45 Các tổ chức tài chính phi ngân hàng Quỹ lương hưu Quỹ đầu tư chung Công ty bảo hiểm Các nhà đầu tư theo tổ chức Nguyễn Anh Vũ 46 Các loại định chế tài chính Cách phân loại khác Các tổ chức nhận tiền gửi VD : Các ngân hàng Các tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng VD: Các công ty bảo hiểm nhân thọ, Qũy hưu bổng. Các trung gian đầu tư : VD : Qũy hỗ tương Nguyễn Anh Vũ 47 Vai trò của các trung gian tài chính : Trung gian về mệnh giá. Trung gian về kỳ hạn. Trung gian thông tin Giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa. Tính kinh tế do quy mô. Nguyễn Anh Vũ 48 Cơ sở hạ tầng tài chính Khái niệm Thành phần của CSHT tài chính
- 13. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 13 Mô hình các tổ chức tài chính Mô hình đa năng hoàn toàn Mô hình đa năng một phần Mô hình chuyên doanh Nguyễn Anh Vũ 49 Nguyễn Anh Vũ 50 Khái niệm Cơ sở hạ tầng tài chính (Financial Infrastructure ) là khuôn khổ các luật lệ và hệ thống làm nền tảng để các định chế tài chính, doanh nghiệp và hộ gia định lập kế hoạch, đàm phán và thực hiện các giao dịch tài chính. Cơ sở hạ tầng tài chính hỗ trợ và thúc đẩy sự hoạt động hiệu quả của hệ thống tài chính. Nguyễn Anh Vũ 51 Thành phần của cơ sở hạ tầng tài chính Hệ thống luật pháp và quản lý nhà nước : - Hệ thống các văn bản pháp luật điều chỉnh các hoạt động và giao dịch tài chính. VD : Luật Ngân hàng, Luật Bảo hiểm, Luật Chứng khoán …. - Nguồn lực và thông lệ giám sát : Các cơ quan quản lý có đủ nguồn lực để giám sát việc thực hiện các luật và quy định đã ban hành . - Hệ thống các cơ quan tài phán phân xử hợp đồng Nguyễn Anh Vũ 52 Thành phần CSHT tài chính Hạ tầng về thông tin : Ví dụ : Luật và thông lệ kế toán, kiểm toán,thống kê phòng đăng ký và lưu trữ thông tin tín dụng, tổ chức định mức tín nhiệm… Hạ tầng kỹ thuật : Bao gồm các hệ thống thanh toán, hệ thống giao dịch……
- 14. Đại học Ngân hàng TP.HCM - Khoa Tài Chính Nguyễn Anh Vũ Financial Markets and Institutions - Overview 14 Nguyễn Anh Vũ 53 Câu hỏi ôn tập Khái niệm về vốn ? Khái niệm hệ thống tài chính ? Vai trò của hệ thống tài chính ? Các thành phần của hệ thống tài chính ? Phân biệt tài chính trực tiếp và tài chính gián tiếp. Khái niệm thị trường tài chính và các loại thị trường tài chính ? Khái niệm tài sản tài chính, các loại công cụ tài chính, các đặc tính của tài sản tài chính, nguyên tắc định giá tài sản tài chính. Các định chế tài chính ? Vai trò của các định chế tài chính ? Các loại định chế tài chính. Vai trò của hệ thống pháp lý và quản lý nhà nước đối với sự phát triển của hệ thống tài chính. Xu thế phát triển của thị trường tài chính và các định chế tài chính ?