20190220 digital-archives
1 like1,853 views
การสงวนรักษาจดหมายเหตุดิจิทัลและเทคโนโลยี เพื่อการจัดการ/แลกเปลี่ยน การบริหารและแนวปฏิบัติการจัดการจดหมายเหตุดิจิทัลขององค์กร การแบ่งปันข้อมูลในระบบสารสนเทศแบบเปิด: ความร่วมมือและลิขสิทธิ์
20190220 digital-archives
- 1. การสงวนรักษาจดหมายเหตุดิจิทัลและเทคโนโลยี เพื่อการจัดการ/แลกเปลี่ยน การบริหารและแนวปฏิบัติการจัดการจดหมายเหตุดิจิทัลขององค์กร การแบ่งปันข ้อมูลในระบบสารสนเทศแบบเปิด: ความร่วมมือและลิขสิทธิ์ บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ ผู้อํานวยการฝ่ ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ boonlerta@gmail.com http://www.thailibrary.in.th http://facebook.com/boonlert.aroonpiboon
- 2. ตําแหน่ง/หน้าที่อื่นๆ • คณะอนุกรรมาธิการพิจารณาศึกษาแนวทางการเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ความรู้ด ้านกฎหมายให ้กับประชาชน รัฐสภา • ประธานคณะทํางานประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อออนไลน์ สํานักงานเสริมสร ้างเอกลักษณ์ ของชาติ สํานักปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี • กรรมการกําหนดแนวทางการจัดการสารสนเทศเพื่อ ประชาสัมพันธ์และสร ้างบทเรียนออนไลน์ของศาล ปกครอง • กรรมการพัฒนาคลังข ้อมูลความรู้ของสํานักงานศาล ปกครอง • กรรมการกําหนดแนวทางในการจัดการสารสนเทศเพื่อ การประชาสัมพันธ์ของศาลปกครอง • กรรมการพัฒนาศูนย์วิทยบริการศาลยุติธรรม • กรรมการพัฒนาการเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรม ทางปกครองและวิธีปฏิบัติราชการที่ดีผ่านระบบ อิเล็กทรอนิกส์ • อนุกรรมการจัดทําแผ่นพับงานพระราชพิธีถวายพระ เพลิงพระบรมศพ • ที่ปรึกษาคณะทํางานจัดการความรู้ สํานักงาน ก.พ. • อนุกรรมการวิสามัญสํานักงาน ก.พ. เกี่ยวกับการสร ้าง และพัฒนาคุณภาพกําลังคนภาครัฐ ประจําปี พ.ศ. 2561 • อาจารย์พิเศษการบริหารจัดการข ้อมูล มธ. • ผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการประจําสํานักหอสมุด ม. บูรพา • ผู้ทรงคุณวุฒิปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สารสนเทศศึกษา • คณะทํางานการพัฒนาคลังผลงานวิจัยไทย • กรรมการการจัดหาระบบห ้องสมุด ศาลปกครอง, TK Park, ม.บูรพา • อาจารย์พิเศษสาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และ สารสนเทศศาสตร์ ม.หอการค ้าไทย
- 3. เกียรติประวัติ • อนุกรรมการจัดทําแผ่นพับงานพระราชพิธีถวาย พระเพลิงพระบรมศพฯ • ปฏิบัติงานด ้านเทคโนโลยีสารสนเทศ วังสระปทุม • พัฒนาระบบ eMuseum วังสระปทุม • สนับสนุนการพัฒนาพิพิธภัณฑ์สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ ้า • คณะทํางานหนังสือเก่าพม่า ตามพระราชดําริฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ • คณะทํางานโครงการไอทีตามพระราชดําริฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ • ผู้จัดการโครงการระบบสื่อสาระออนไลน์เพื่อการเรียนรู้ ทางไกล เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558
- 5. การจัดการเอกสารจดหมายเหตุ สื่อ เอกสารต ้นแหล่ง เอกสารการทํางาน เอกสารจดหมายเหตุ การประเมินคุณค่า บันทึก เหตุการณ์ ฐานข ้อมูล จดหมายเหตุ 1) บัญชี 2) Digital Object 3) บัญชี + Digital Object
- 14. จดหมายเหตุ
- 15. Hall of Fame โรงพยาบาลรามาธิบดี โดย ศ.นพ.อร่าม โรจนสกุล
- 19. Raw Data : Storage & Backup System & Physical Space คลังจดหมาย เหตุดิจิทัล ระบบเปิด ระบบบริหาร จัดการเอกสาร สํานักงาน คลังเอกสาร จดหมายเหตุองค์กร ระบบปิด Big Picture ของระบบบริหารจัดการเอกสารจดหมายเหตุ PDF/A ฝังฟอนต์ Word ฝังฟอนต์ JPG High Quality PDF/A ฝังฟอนต์ Word ฝังฟอนต์ TIFF
- 20. Metadata for Digital Collections Library Museum Archive eLearning Data Structure MARC, DC CDWA ISAD(g) DC Data Content AACR2, RDA CCO DACS LOM Controlled Vocab LCSH ??? ??? ??? Data Exchange Z39.5, OAI, API OAI, API OAI, API OAI, API ระบบปิด พัฒนาตามหลัก System Analysis & Development / Comp Sci. ระบบเปิด เกณฑ์ในการพิจารณา พัฒนาระบบ ส่งออกด ้วย API
- 21. หัวใจสําคัญของงานจดหมายเหตุ คือ ??? • เอกสารจดหมายเหตุประเภทลายลักษณ์อักษร (Textual Archives) • เอกสารโสตทัศนจดหมายเหตุ (Audio–Visual Archives) • เอกสารจดหมายเหตุประเภทแผนที่ แผนผัง (Cartographic Archives) • เอกสารจดหมายเหตุประเภทวัสดุคอมพิวเตอร์ (Machine - Readable Archives) • เอกสารที่บันทึกข ้อมูลและค ้นหาข ้อมูลที่บันทึกไว ้นั้นด ้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ • ดิสก์เกตท์ • ซีดี • วีซีดี • ดีวีดี • ฯลฯ คู่มือการแปลงรูปแบบไมโครฟิล์มจดหมายเหตุด ้วยระบบดิจิตอล สํานักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ Born-digital content จัดอยู่ในกลุ่มใด
- 22. เอกสารรูปแบบดั่งเดิม Born-digital Content เอกสาร จดหมายเหตุ แปลงดิจิทัล ???? แนวปฏิบัติเพื่อบริหารจัดการเอกสารจดหมายเหตุ
- 23. ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป สร ้างเอกสารด ้วย Computer Born-digital Content เป็นเอกสารที่ถูกสร ้างเป็นประจําวันในรูปแบบของเอกสาร Word เอกสาร PDF ภาพถ่ายจากกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล กล ้องในโทรศัพท์พกพา ไฟล์เสียงบันทึกด ้วยฟังก์ชันของโทรศัพท์พกพา ข ้อความที่ถูกส่งในรูปแบบอีเมล ข ้อความสั้นใน Line Application หรือ Messenger รวมทั้งเอกสารเว็บทั้งใน เครื่องแม่ข่ายหน่วยงาน และ Cloud Services เนื้อหาน่าสนใจ https://archives.ncdcr.gov/government/digital-records/digital-records-policies-and-guidelines
- 24. ประเทศไทย 1.0 สังคมเกษตรกรรม ประเทศไทย 3.0 สังคมอุตสาหกรรมหนัก ดิจิทัลไทยแลนด์ (Digital Thailand) ประเทศไทยสามารถสร ้างสรรค์ และใช ้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัล อย่างเต็มศักยภาพในการพัฒนา โครงสร ้างพื้นฐาน นวัตกรรม ข ้อมูล ทุนมนุษย์ และ ทรัพยากรอื่นใด เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน เทคโนโลยีดิจิทัล คืออะไร ? เกี่ยวข ้องกับจดหมายเหตุอย่างไร ? กระบวนการทํางานต ้องปรับอะไร ? อย่างไร ? เทคโนโลยีดิจิทัล คืออะไร ? เกี่ยวข ้องกับจดหมายเหตุอย่างไร ? กระบวนการทํางานต ้องปรับอะไร ? อย่างไร ?
- 25. ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป “อิเล็กทรอนิกส์” สู่ “ดิจิทัล” • อิเล็กทรอนิกส์ • การประยุกต์ใช ้วิธีการทางอิเล็กตรอน ไฟฟ้า คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า หรือวิธีอื่นใด ในลักษณะคล ้ายกัน และให ้หมายความรวมถึงการประยุกต์ใช ้วิธีการทางแสง วิธีการทางแม่เหล็ก หรืออุปกรณ์ที่เกี่ยวข ้องกับการประยุกต์ใช ้วิธีต่างๆ เช่นว่า นั้น • ข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ • ข ้อความที่ได ้สร ้าง ส่ง รับ เก็บรักษา หรือประมวลผลด ้วยวิธีการทาง อิเล็กทรอนิกส์ เช่น วิธีการแลกเปลี่ยนข ้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์จดหมาย อิเล็กทรอนิกส์ โทรเลข โทรพิมพ์ หรือโทรสาร พระราชบัญญัติว่าด ้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 แก ้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551
- 26. ข ้อกําหนดวิธีปฏิบัติในการจัดทําหรือแปลงเอกสารและ ข ้อความให ้อยู่ในรูปของข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ • มาตรฐานขั้นตํ่าสําหรับความละเอียดของภาพ (Resolution) • ภาพลายเส ้น หรือภาพขาวดํา อย่างน้อย 150 จุดต่อนิ้ว (dot per inch หรือ dpi) • ภาพสีเทา อย่างน้อย 200 จุดต่อนิ้ว • ภาพสี อย่างน้อย 300 จุดต่อนิ้ว • ภาพสําหรับงานเว็บอย่างเดียว อย่างน้อย 72 จุดต่อนิ้ว ข ้อกําหนดแนบท ้ายประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการในการจัดทําหรือแปลงเอกสารและข ้อความ ให ้อยู่ในรูปของข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2553 ฉบับที่ 1 ว่าด ้วยข ้อกําหนดวิธีปฏิบัติในการจัดทําหรือแปลงเอกสารและข ้อความให ้อยู่ในรูปของ ข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
- 27. ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป “อิเล็กทรอนิกส์” สู่ “ดิจิทัล” • ดิจิทัล • เทคโนโลยีที่ใช ้วิธีการนําสัญลักษณ์ศูนย์และหนึ่งหรือสัญลักษณ์อื่นมาแทนค่า สิ่งทั้งปวง เพื่อใช ้สร ้าง หรือก่อให ้เกิดระบบต่างๆ เพื่อให ้มนุษย์ใช ้ประโยชน์ พระราชบัญญัติการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พ.ศ. 2560
- 28. เครื่องสแกนเนอร์
- 29. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner • เลือกเครื่องสแกนเนอร์ให ้เหมาะสมกับประเภทของเอกสาร • กําหนดค่า Config ของ เครื่องสแกนเนอร์ • Resolution • โหมดสี CMYK/RBG/Grey • บันทึกในฟอร์แมต • TIFF • Best Quality JPG • PNG • เก็บข ้อมูลไว ้หลายสําเนา
- 30. โหมดสี RGB หรือ CMYK สื่อจากระบบคอมพิวเตอร์ สื่อในระบบการพิมพ์
- 35. JPG ประเด็นที่ควรระมัดระวัง •ปัญหาสําคัญคือ ค่า Default ของ JPG จะบีบอัด (Compress) “คุณภาพ - Quality” ของภาพ •ดังนั้นหากจะใช ้JPG เพื่อ งานจดหมายเหตุ จะต ้องตั้ง ค่า Quality ของการบันทึก ให ้เป็นค่า “สูงสุด” ทุกครั้ง จําไว ้ว่าค่า Quality จะต ้อง “สูงสุด” กําหนด Format Options เป็น Baseline (“Standard”)
- 38. ตัวอย่างข ้อกําหนดภาพดิจิทัล ภาพ ต้นฉบับ ภาพ สื่อสิ่งพิมพ์ ภาพสําหรับ Digital Archive Presentation Database Website Preview Format JPG, TIFF TIFF, BMP JPG TIF JPG JPG TIF GIF JPG PNG GIF JPG PNG Resolution (dpi) Up to 350 Up to 350 72 – 150 72 – 150 72 – 150 72, 96 72 Color RGB/CMYK CMYK RGB/CMYK RGB RGB RGB RGB Size (pixels) Up to 1840 1232 Up to 1840 1232 Up to 1024 768 Up to 1024 768 300 250 300 250 100 100 Folder original dtp archive present database web preview File Name ตามจริง เปลี่ยนตามข ้อกําหนด โดยแยกเป็นโฟลเดอร์เฉพาะ
- 39. วิธีการคิดใหม่ – กระบวนการเรียนรู้ใหม่ – กระบวนการทํางานใหม่ – โมเดลธุรกิจใหม่ – วิถีชีวิตใหม่ Thailand 4.0
- 41. ปัญหา Thai Encoding : TIS-620, Windows-874, UTF-8 http://www.moe.go.th/main2/plan/p-r-b42-01.htm
- 43. PDF กับภาษาไทย EA>?:#?:(A: ?E9:F9.6 ,/1@1+(:#)+."E"A:. ?0+12?E9:,12"A:?: :E9:?:(A: *"*0 7.(!+A/6 ,6'*(6:#"A:"/?A7EA> /?A7EA>"# +:+A 8'.(("*", (A <'"6"'A7A>? (A 9:.+A12:(E:'EE12G'EF9": E(:/1.+":#: Copy/Paste จาก PDF เป็น Text
- 44. PDF กับภาษาไทย
- 47. การบริหารจัดการ Born-Digital Media ภาพถ่ายดิจิทัล ตั้งค่าวัน/เวลาของกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล ถ่ายภาพด ้วยค่า Config ในระดับสูง นําภาพมาบันทึก IPTC, XMP Metadata
- 49. Image Metadata • EXIF • IPTC • XMP
- 52. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • เอกสารจาก Microsoft Office Word/PowerPoint สร ้างเอกสารแบบ Style กําหนด Metadata บันทึกเอกสารแบบฝังฟอนต์ ส่งออกเป็น PDF/A
- 53. ชื่อโฟลเดอร์และแฟ้มเอกสาร •มักใช ้ภาษาไทย •มักจะมีช่องว่าง •มักมีอักขระพิเศษผสม •ไม่สื่อความหมาย
- 63. ประเด็นนําพิจารณา • เอกสารในฟอร์แมต XLS ... จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร • eMail จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร • ข ้อความ Social Media & Networking จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมาย เหตุอย่างไร • เอกสารจากการทํางานผ่านระบบออนไลน์ จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมาย เหตุอย่างไร • Source code ของโปรแกรมที่หน่วยงานพัฒนา หรือว่าจ ้างพัฒนา จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร • Website ต่างๆ ของหน่วยงาน จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร
- 64. Metadata & System L A M G MARC AACR2, RDA LC Subject Heading DC ! Circulation Cataloging OPAC …
- 66. Types of Metadata Library Museum Archive Data Structure MARC, DC CDWA EAD, ISAD(g) Data Content AACR2, RDA CCO DACS Data Format XML XML XML Data Exchange Z39.5, OAI OAI OAI
- 67. Raw Data : Storage & Backup System & Physical Space Digital Archives / Museum Management System Document Management System Digital Library / IR – Institutional Repository / Digital Repository / Research Repository / KM eLearning / ILS ระบบปิด ระบบเปิด Data Exchange & Interoperability ? สื่อดิจิทัลกับคลังเอกสารดิจิทัล Word PDF PDF/A ฝังฟอนต์ Word ฝังฟอนต์ JPG High Quality Z39.5 OAI-PMH XML Services
- 68. ระบบสื่อดิจิทัลระบบปิด ระบบเปิด สื่อดิจิทัลเดิม จัดเก็บแยก ตามระบบที่มีอยู่ การเข ้าถึง การสืบค ้น การประมวลผลยุ่งยาก เสียเวลา เกิดการทํางาน ที่ซํ้าซ ้อน คลังความรู้ดิจิทัล กลางระบบปิด สื่อดิจิทัลถูกจัดเก็บ รวบรวม ไว ้ ณ จุดเดียว พัฒนาระบบต่อยอดได ้สะดวก (ระบบ Version, ePorfolio การควบคุมการเข ้าถึง,) หน่วยงานนําไปใช ้โดยการลิงก์ จากจุดเดียว ไม่ซํ้าซ ้อน คลังความรู้ดิจิทัล กลางระบบเปิด สื่อดิจิทัลที่ผ่านการตรวจ ประเมิน ส่งต่อไปยัง ระบบเปิด เพื่อให ้ผู้ใช ้ทุกคน สามารถเข ้าถึง “ความรู้” ของหน่วยงาน
- 70. The Open Education Consortium
- 71. Open …. • Open Source Software • Open Access • Open Content • Open Science • OER – Open Educational Resources • Open Culture • Open Education • Open Research • Open Government • Open Education Degrees • Open Pedagogy • Open Policy • Open Web http://opencontent.org/definition/ • Retain - the right to make, own, and control copies of the content (e.g., download, duplicate, store, and manage) • Reuse - the right to use the content in a wide range of ways (e.g., in a class, in a study group, on a website, in a video) • Revise - the right to adapt, adjust, modify, or alter the content itself (e.g., translate the content into another language) • Remix - the right to combine the original or revised content with other material to create something new (e.g., incorporate the content into a mashup) • Redistribute - the right to share copies of the original content, your revisions, or your remixes with others (e.g., give a copy of the content to a friend)
- 72. ยุทธศาสตร์ ๑.พัฒนาโครงสร ้าง พื้นฐานดิจิทัล ประสิทธิภาพสูง ให ้ ครอบคลุมทั่วประเทศ เข้าถึง พร้อมใช้ จ่ายได้ ๒. ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ด ้วยเทคโนโลยีดิจิทัล ขับเคลื่อน New S-Curve เพิ่มศักยภาพ สร้างธุรกิจ เพิ่มมูลค่า ๓. สร ้างสังคมคุณภาพ ด ้วยเทคโนโลยีดิจิทัล สร้างการมีส่วนร่วม การใช้ประโยชน์อย่างทั่วถึง และเท่าเทียม ๕. พัฒนา กําลังคนให ้พร ้อม เข ้าสู่ยุคเศรษฐกิจ และสังคมดิจิทัล สร้างคน สร้างงาน สร้างความเข้มแข็งจาก ภายใน ๔. ปรับเปลี่ยน ภาครัฐสู่การเป็ นรัฐบาล ดิจิทัล โปร่งใส อํานวยความสะดวก รวดเร็ว เชื่อมโยงเป็ นหนึ่งเดียว ๖. สร ้างความเชื่อมั่นในการใช ้ เทคโนโลยีดิจิทัล กฎระเบียบทันสมัย เชื่อมั่นในการลงทุน มีความมั่นคงปลอดภัย ขยายโครงข่ายโทรคมนาคมที่ทันสมัย ก้าวทันเวทีโลก ด้วยดิจิทัล สร้างโอกาส สร้างความเท่าเทียม ยกระดับประสิทธิภาพ และประสิทธิผลสู่รัฐบาล ดิจิทัล สร้างคนไทย 4.0 + ดิจิทัล สร้างระบบนิเวศดิจิทัล ยั่งยืน เป็ นที่ยอมรับใน ระดับสากล
- 73. • บริการของภาครัฐตอบสนองการบริการประชาชน ผู้ประกอบการทุกภาคส่วน ได ้ อย่างสะดวก รวดเร็ว และแม่นยํา • มีโครงสร ้างพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐ การจัดเก็บและบริหารฐานข ้อมูลที่บูรณาการไม่ ซํ้าซ ้อน สามารถรองรับการเชื่อมโยงการทํางานระหว่างหน่วยงาน และการ ให ้บริการประชาชนได ้อย่างมีประสิทธิภาพ • ให ้ประชาชนเข ้าถึงข ้อมูลภาครัฐได ้สะดวก และเหมาะสม เพื่อส่งเสริมความ โปร่งใส และการมีส่วนร่วมของประชาชน ๔.๑ พัฒนาบริการอัจฉริยะสําหรับประชาชน ๔.๓ เพิ่มประสิทธิภาพและธรรมาภิบาล ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล ๔.๔ เปิดเผยข้อมูลภาครัฐและสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน ๔.๒ พัฒนาระบบดิจิทัลเพื่อรองรับการบริการภาครัฐ ยุทธศาสตร์ที่ ๔. ปรับเปลี่ยนภาครัฐสู่การเป็ นรัฐบาลดิจิทัล โปร่งใส อํานวยความสะดวก รวดเร็ว เชื่อมโยงเป็นหนึ่งเดียว แผนงาน เป้ าหมาย
- 77. รู้จักกับสัญญาอนุญาต สงวนลิขสิทธิ์ Copyright (c) CreativeCommons (cc) สมบัติสาธารณะ Public Domain (pd) OpenAccess (OA) 77
- 78. Copyright 78 การใช ้งานสื่อต ้อง เป็นไปตามข ้อยกเว ้น การละเมิดลิขสิทธิ์
- 80. OA Open Access Open access literature is defined as “digital, online, free of charge, and free of most copyright and licensing restrictions.” https://creativecommons.org/about/program-areas/open-access/ 80
- 81. http://openclipart.org/ 100% Public Domain License 81
- 82. โครงการระบบสื่อสาระออนไลน์ เพื่อการเรียนรู้ทางไกล เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ 82 OER : http://oer.learn.in.th MOOC : http://mooc.learn.in.th
- 83. โครงการ Learn เฉลิมพระเกียรติฯ 83 L E A R N Lifelong Learning Educational Resources Archives Repositories & Museum National Collection
- 90. Media for All 90
- 91. 91
- 92. 92
- 93. 93