Data in Digital Era
1 like3,518 views
Data in Digital Era
- 1. ประเด็นควรพิจารณาเกี่ยวกับข ้อมูลในยุคดิจิทัล บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ ผู ้อานวยการฝ่ ายบริการความรู ้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ boonlerta@gmail.com www.thailibrary.in.th Facebook.com/boonlert.aroonpiboon 1
- 3. ข ้อมูลในองค์กร ณ วันนี้ ความหลากหลายของ “ข ้อมูล” ในองค์กร ณ วันนี้
- 5. ประเด็นน่าสนใจเกี่ยวกับ “สื่อ” ในยุคปัจจุบัน • งบประมาณ/กาลังคนมีจากัด • ลิขสิทธิ์ทรัพย์สินทางปัญญา • การบริหารองค์กรยุคใหม่/ภาพลักษณ์องค์กร • ความต ้องการที่หลากหลายของผู้ใช ้(สิทธิ์อันชอบธรรม) • ความหลากหลายของระบบ • ข ้อกาหนดมีการปรับเปลี่ยน • ตอบรับเทคโนโลยีอุบัติใหม่
- 9. ภาษาไทย ... ปัญหาใหญ่ที่ต ้องรณรงค์ต่อไป • คุณรู้จัก ... Thai Encoding แล ้วหรือยัง • ANSI, TIS-620, Windows-874, UTF-8 9
- 10. ปัญหาการเข ้ารหัสภาษาไทย ... ใน MS Word
- 11. PDF กับภาษาไทย
- 12. PDF กับภาษาไทย EA>?:#?:(A: ?E9:F9.6 ,/1@1+(:#)+."E"A:. ?0+12?E9:,12"A:?: :E9:?:(A: *"*0 7.(!+A/6 ,6'*(6:#"A:"/?A7EA> /?A7EA>"# +:+A 8'.(("*", (A <'"6"'A7A>? (A 9:.+A12:(E:'EE12G'EF9": E(:/1.+":#: Copy/Paste จาก PDF เป็น Text
- 13. 13
- 14. 14
- 15. 15
- 16. สีในระบบดิจิทัลกับชื่อเรียก • CMYK • RGB • Web Code
- 17. 17
- 18. ข ้อมูล สารสนเทศ หัวใจสาคัญของ ภาพลักษณ์องค์กรยุคดิจิทัล • Logo – ไม่ควรได ้มาโดยการค ้นผ่าน Google ฟอร์แมตของแฟ้มภาพ Logo JPG GIF GIF – transparent PNG PNG – transparent
- 19. คาทับศัพท์ คาใหม่ • eBook หรือ e-Book หรือ Ebook หรือ E-Book … • eLearning หรือ e-Learning หรือ Elearning … • Internet อินเทอร์เน็ต อินเตอร์เน็ต อินเตอร์เนท • Web เว็บ เวป เวบ • Site ไซต์ ไซท์
- 20. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • ภาพถ่ายดิจิทัล ตั้งค่าวัน/เวลาของกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล ถ่ายภาพด ้วยค่า Config ในระดับสูง นาภาพมาบันทึก IPTC, XMP Metadata
- 21. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • เอกสารจาก Microsoft Office สร ้างเอกสารแบบ Style กาหนด Metadata บันทึกเอกสารแบบฝังฟอนต์ ส่งออกเป็น PDF/A
- 25. เอกสาร แยกกันเก็บ ไม่เป็นระบบ จัดเข้าแฟ้มเอกสาร จัดเก็บ เข้าระบบจัดเก็บ เก็บเข้าตู้เอกสาร Drive / Folder / Sub-Folder Directory การจัดเก็บเอกสาร
- 28. ชื่อโฟลเดอร์และแฟ้มเอกสาร • มักใช ้ภาษาไทย • มักจะมีช่องว่าง • มักมีอักขระพิเศษผสม • ไม่สื่อความหมาย หน่วยงานของท่านมีข้อกาหนดเกี่ยวกับ การตั้งชื่อโฟลเดอร์และแฟ้ มเอกสาร แล้วหรือยัง !!!!!
- 29. ชื่อหน้าเอกสารออนไลน์ • Namespace – Wiki • Pagename • Alias • Permalink • ผลกระทบต่อการนา URL มาอ ้างอิง คุณชอบ ... http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0 %B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99 http://th.wikipedia.org/wiki/ทุเรียน หรือ
- 30. นโยบายเกี่ยวกับแบบอักษร • หน่วยงานของท่าน กาหนดฟอนต์ ขนาดฟอนต์ และ ลักษณะฟอนต์มาตรฐานไว ้อย่างไร • หน่วยงานของท่านมีข ้อกาหนดการฝังฟอนต์หรือไม่ อย่างไร • หน่วยงานของท่านมีประกาศนโยบายการใช ้ฟอนต์ ที่ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่
- 32. Thai Encoding เอกสารเว็บของท่าน กาหนด Encoding หรือไม่ หากกาหนดระบุเป็นอะไร
- 34. Thai Encoding UTF-8, TIS-620, Windows-874 <meta http-equiv=“content-type” content=“text/html; charset=………..”>
- 35. Thai Encoding Database TIS-620 Database Windows-874 Database UTF-8 Web ISO-8859-1 Web Windows-874 Web ไม่ระบุ สื่อ PPT สื่อ Word สื่อ Excel สื่อ Web
- 36. ปัญหา Thai Encoding กับการเก็บเกี่ยวข ้อมูลจากฐานข ้อมูลอื่น DSpace DSpace DSpace DSpace OAI Harvester
- 37. ฟอนต์ในประเทศไทย • ปัญหาที่ผ่านมา – การใช ้ฟอนต์ที่หลากหลายไม่มีมาตรฐานในเอกสารทาง ราชการ – การใช ้มาตรฐานฟอนต์ของบริษัทเอกชนที่ผูกขาดลิขสิทธิ์ ของระบบปฏิบัติงาน ทาให ้จากัดสิทธิ์ต่างๆ ที่จะมี มาตรฐานเอกสารเป็นเสรี ไม่ขึ้นกับระบบปฏิบัติการใดๆ – ปัญหาเรื่องการฟ้องร ้องละเมิดลิขสิทธิ์ฟอนต์ • แนวทางแก ้ไข – รัฐบาลไทยประกาศใช ้“ฟอนต์มาตรฐานราชการไทย”
- 38. ฟอนต์สวยๆ ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ (ตัวอย่างจากฟอนต์มาตรฐานราชการไทย) TH Charmonman ออกแบบโดยคุณเอกลักษณ์ เพียรพนาเวช TH Krub ออกแบบโดยคุณเอกลักษณ์ เพียรพนาเวช
- 39. TH Sarabun PSK ออกแบบโดย คุณศุภกิจ เฉลิมลาภ TH Sarabun PSK
- 40. TH Sarabun New SIPA ร่วมกับกรมทรัพย์สินทางปัญญา ได ้ร่วมกันแก ้ไขสัญญาอนุญาตฟอนต์ TH Sarabun ตัวนี้ใหม่เป็น GPL 2.0 + Font exception เพื่อให ้เป็นฟอนต์ที่เสรียิ่งขึ้น พร ้อมกันนี้ก็ได ้แก ้ไขจุดบกพร่องต่างๆ ที่มีใน TH Sarabun PSK ตัวเดิม
- 41. Default Font • การกาหนดให ้ฟอนต์ใดๆ เป็นค่า “กาหนด” ของ โปรแกรม MS Word, MS PowerPoint หรือโปรแกรม อื่นๆ ในกลุ่มลักษณะเดียวกัน • ไม่ต ้องเสียเวลากับการเลือกเปลี่ยนฟอนต์ทีละพารา กราฟ หรือทีละสไลด์
- 42. ตัวอย่าง Default Font ใน PPT1 2 3
- 43. ตัวอย่าง Default Font ใน Word
- 45. เอกสาร PDF • หน่วยงานของท่านกาหนดนโยบายการสร ้าง เอกสาร PDF หรือไม่ อย่างไร • การฝังฟอนต์ • การเข ้าถึงที่สะดวกด ้วย Bookmark • การสนับสนุนการสืบค ้นด ้วย Metadata • การกาหนดสิทธิ์การเข ้าถึงเอกสาร • รหัสผ่านสาหรับเอกสารบางประเภท • พิมพ์ด ้วยความละเอียดต่า หรือห ้ามพิมพ์ • ห ้ามคัดลอก
- 47. ท่าน/หน่วยงานของท่าน กาหนดให ้ใช ้Style ในการสร ้างเอกสารหรือไม่
- 48. Style หัวใจงานพิมพ์ Heading 1 Heading 2Heading 2Heading 2
- 49. Style หัวใจงานพิมพ์ • ปรับแก ้ไขได ้ง่าย • เอกสารไม่เสียฟอร์แมต • สร ้างสารบัญได ้ทันที • แปลงเป็นเอกสารเว็บ ที่คนตาบอดอ่านได ้ด ้วย Screen Reader ได ้ง่าย • แปลงเป็น Digital Library Content มาตรฐานพร ้อม สารบัญอัตโนมัติ (Greenstone)
- 50. Word to PDF เอกสารจาก Word ที่ สร ้างด ้วย Style แปลง เป็น PDF พร ้อม “สารบัญ” หรือ “Bookmark” อัตโนมัติ
- 52. ปรับเปลี่ยนวิธีพิมพ์งาน • ตัดคา ณ ตาแหน่งที่ต ้องการ โดย • เคาะช่องว่างไปเรื่อยๆ จนกว่าจะตัดคา • กดปุ่ ม <Enter> • กดปุ่ ม <Shift><Enter> • ขึ้นหน้าใหม่ ณ ตาแหน่งที่ต ้องการ • กดปุ่ ม <Enter> ไปเรื่อยๆ จนขึ้นหน้าใหม่ • กดปุ่ ม <Ctrl><Enter> × × ×
- 53. Auto Caption
- 54. มาตรฐานรูปแบบการนาเสนอภาพ ภาพ ต้นฉบับ ภาพ สื่อสิ่งพิมพ์ ภาพสาหรับ Digital Archive Presentation Database Website Preview Format JPG, TIFF TIFF, BMP JPG TIF JPG JPG TIF GIF JPG PNG GIF JPG PNG Resolution (dpi) Up to 350 Up to 350 72 – 150 72 – 150 72 – 150 72, 96 72 Color RGB/CMYK CMYK RGB/CMYK RGB RGB RGB RGB Size (pixels) Up to 1840 1232 Up to 1840 1232 Up to 1024 768 Up to 1024 768 300 250 300 250 100 100 Folder original dtp archive present database web preview File Name ตามจริง เปลี่ยนตามข ้อกาหนด โดยแยกเป็นโฟลเดอร์เฉพาะ
- 55. Metadata • เพิ่มประสิทธิภาพการสืบค ้นเอกสาร • เป็นข ้อมูลให ้กับ Search Engine ต่างๆ • การเผยแพร่ในระบบอินเทอร์เน็ต เป็นไปอย่าง รวดเร็ว • ส่งข ้อมูลให ้กับซอฟต์แวร์/ระบบเพื่อ ประกอบการใช ้งาน/สืบค ้น • การใช ้ประกอบการวิเคราะห์/ประมวลผล
- 56. Meta Tags •Metadata สาหรับการนาเสนอบนเว็บ •บรรจุไว ้ใน Head •รูปแบบทั่วไป <META NAME=“dataname” CONTENT=“datavalue”> www.submitexpress.com/analyzer
- 57. ตัวอย่าง <head> <title>Meta Tags-Metadata Elements</title> <meta name="description" content=“meta tags."> <meta name="keywords" content="meta data, metadata, meta tag, meta-tag, search-engine"> <meta name="author" content="Keith Brooke"> </head>
- 59. Web Metadata • หน่วยงานของท่านกาหนดการลงรายการ Web metadata (W3C, OpenURL) ในเอกสารเว็บหรือไม่ • การกาหนด Title • Description • Keywords • Author
- 60. เพิ่มมูลค่าให ้เว็บด ้วย OpenURL <meta name="DC.title" content=“รายละเอียด" /> <meta name="DC.creator" content=“รายละเอียด" /> <meta name="DC.description" content=“รายละเอียด" /> <meta name="DC.keywords" content=“รายละเอียด" /> <meta name="DC.description" content=“รายละเอียด" />
- 61. <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-874"> <title>Faculty of Science, Mahidol University - Most Recent and Most Cited Articles</title> <META NAME="Author" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol University"> <META NAME="Keywords" lang="en" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol University, Mahidol, Thailand, Research, Publications"> <META NAME="Description" CONTENT="Research Outputs of Faculty of Science, Mahidol University"> <META NAME=“DC.title” CONTENT=“Faculty of Science, Mahidol University - Most Recent and Most Cited Articles”> <META NAME="Author" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol University"> <META NAME=“DC.Keywords" lang="en" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol University, Mahidol, Thailand, Research, Publications"> <META NAME=“DC.Description" CONTENT="Research Outputs of Faculty of Science, Mahidol University">
- 62. Image Metadata • EXIF • IPTC • XMP
- 65. ID3 Tag for MP3
- 67. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner • เลือกเครื่องสแกนเนอร์ให ้เหมาะสมกับประเภทของ เอกสาร • สวมใส่ถุงมือขณะดาเนินการ • กาหนดค่า Config ของ เครื่องสแกนเนอร์ให ้อยู่ ในระดับสูง • Resolution มากกว่า 300 dpi • โหมดสี CMYK/RBG/Grey • บันทึกในฟอร์แมต • TIFF • Best Quality JPG • PNG • เก็บข ้อมูลไว ้หลายสาเนา
- 68. รูปแบบการ สแกน
- 72. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner กระบวนการ Retouch + เอกสาร PDF ต ้นฉบับ
- 73. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner กระบวนการเอกสาร PDF เผยแพร่
- 74. รู้จักกับสัญญาอนุญาต สงวนลิขสิทธิ์ Copyright (c) CreativeCommons (cc) สมบัติสาธารณะ Public Domain (pd) OpenAccess (OA) 74