20180828 digital-archives
0 likes843 views
ปฏิบัติการเอกสารสำคัญในยุคดิจิทัลการจัดการด้านจดหมายเหตุดิจิทัล
20180828 digital-archives
- 1. ปฏิบัติการเอกสารสําคัญในยุคดิจิทัล การจัดการด ้านจดหมายเหตุดิจิทัล บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ ผู้อํานวยการฝ่ ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ boonlerta@gmail.com http://www.thailibrary.in.th http://facebook.com/boonlert.aroonpiboon
- 2. หน้าที่อื่นๆ ในปัจจุบัน • คณะอนุกรรมาธิการพิจารณาศึกษาแนวทางการ เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ความรู้ด ้านกฎหมาย ให ้กับประชาชน รัฐสภา • ประธานคณะทํางานประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อ ออนไลน์ สํานักงานเสริมสร ้างเอกลักษณ์ ของชาติ สํานักปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี • กรรมการกําหนดแนวทางการจัดการสารสนเทศ เพื่อประชาสัมพันธ์และสร ้างบทเรียนออนไลน์ ของศาลปกครอง • กรรมการพัฒนาคลังข ้อมูลความรู้ของสํานักงาน ศาลปกครอง • กรรมการกําหนดแนวทางในการจัดการ สารสนเทศเพื่อการประชาสัมพันธ์ของศาล ปกครอง • กรรมการพัฒนาศูนย์วิทยบริการศาลยุติธรรม • กรรมการพัฒนาการเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการ ยุติธรรมทางปกครองและวิธีปฏิบัติราชการที่ดี ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ • อนุกรรมการจัดทําแผ่นพับงานพระราชพิธี ถวายพระเพลิงพระบรมศพ • ที่ปรึกษาคณะทํางานจัดการความรู้สํานักงาน ก.พ. • อนุกรรมการวิสามัญสํานักงาน ก.พ. เกี่ยวกับ การสร ้างและพัฒนาคุณภาพกําลังคนภาครัฐ ประจําปี พ.ศ. 2561 • อาจารย์พิเศษการบริหารจัดการข ้อมูล มธ. • ผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการประจํา สํานักหอสมุด ม.บูรพา • ผู้ทรงคุณวุฒิปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตร บัณฑิตสารสนเทศศึกษา • คณะทํางานการพัฒนาคลังผลงานวิจัยไทย • กรรมการการจัดหาระบบห ้องสมุด ศาลปกครอง, TK Park, ม.บูรพา • อาจารย์พิเศษสาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และ สารสนเทศศาสตร์ ม.หอการค ้าไทย 2
- 3. เกียรติประวัติ • อนุกรรมการจัดทําแผ่นพับงานพระราช พิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพฯ • ปฏิบัติงานด ้านเทคโนโลยีสารสนเทศ วัง สระปทุม • พัฒนาระบบ eMuseum วังสระปทุม • สนับสนุนการพัฒนาพิพิธภัณฑ์สมเด็จ พระพันวัสสาอัยยิกาเจ ้า • คณะทํางานหนังสือเก่าพม่า ตาม พระราชดําริฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ • คณะทํางานโครงการไอทีตาม พระราชดําริฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ • ผู้จัดการโครงการระบบสื่อสาระออนไลน์ เพื่อการเรียนรู้ทางไกล เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรม ราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558
- 4. 2536 2551 ปัจจุบัน เจ ้าหน้าที่ระบบคอมพิวเตอร์ ศูนย์ฝึกอบรมเนคเทค วิทยากร ศูนย์ฝึกอบรมเนคเทค รักษาการหัวหน้างานสนับสนุนทางเทคนิค ศูนย์ฝึกอบรมเนคเทค รักษาการหัวหน้างาน วิชาการ ศูนย์ฝึกอบรมเนคเทค รักษาการหัวหน้างานพัฒนาสื่อสาระดิจิทัล ศูนย์ฝึกอบรมเนคเทค นักวิชาการ ศูนย์ฝึกอบรม เนคเทค นักวิชาการ รักษาการหัวหน้างาน งานพัฒนาและบริการสื่อสาระดิจิทัล หัวหน้างาน งานพัฒนาและบริการ สื่อสาระดิจิทัล STKSNECTEC ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ รองผู้อํานวยการฝ่ าย ผู้อํานวยการฝ่ าย
- 6. ประเทศไทย 1.0 สังคมเกษตรกรรม ประเทศไทย 3.0 สังคมอุตสาหกรรมหนัก 6 ดิจิทัลไทยแลนด์ (Digital Thailand) ประเทศไทยสามารถสร้างสรรค์ และใช ้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัล อย่างเต็มศักยภาพในการพัฒนา โครงสร้างพื้นฐาน นวัตกรรม ข ้อมูล ทุนมนุษย์ และ ทรัพยากรอื่นใด เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน เทคโนโลยีดิจิทัล คืออะไร ? เกี่ยวข ้องกับจดหมายเหตุอย่างไร ? กระบวนการทํางานต ้องปรับอะไร ? อย่างไร ?
- 7. ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป “อิเล็กทรอนิกส์” สู่ “ดิจิทัล” • อิเล็กทรอนิกส์ • การประยุกต์ใช ้วิธีการทางอิเล็กตรอน ไฟฟ้า คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า หรือวิธีอื่นใด ในลักษณะคล ้ายกัน และให ้หมายความรวมถึงการประยุกต์ใช ้วิธีการทางแสง วิธีการทางแม่เหล็ก หรืออุปกรณ์ที่เกี่ยวข ้องกับการประยุกต์ใช ้วิธีต่างๆ เช่นว่า นั้น • ข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ • ข ้อความที่ได ้สร ้าง ส่ง รับ เก็บรักษา หรือประมวลผลด ้วยวิธีการทาง อิเล็กทรอนิกส์ เช่น วิธีการแลกเปลี่ยนข ้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์จดหมาย อิเล็กทรอนิกส์ โทรเลข โทรพิมพ์ หรือโทรสาร พระราชบัญญัติว่าด ้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 แก ้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551
- 8. ข ้อกําหนดวิธีปฏิบัติในการจัดทําหรือแปลงเอกสารและ ข ้อความให ้อยู่ในรูปของข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ • มาตรฐานขั้นตํ่าสําหรับความละเอียดของภาพ (Resolution) • ภาพลายเส ้น หรือภาพขาวดํา อย่างน้อย 150 จุดต่อนิ้ว (dot per inch หรือ dpi) • ภาพสีเทา อย่างน้อย 200 จุดต่อนิ้ว • ภาพสี อย่างน้อย 300 จุดต่อนิ้ว • ภาพสําหรับงานเว็บอย่างเดียว อย่างน้อย 72 จุดต่อนิ้ว ข ้อกําหนดแนบท ้ายประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการในการจัดทําหรือแปลงเอกสารและข ้อความ ให ้อยู่ในรูปของข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2553 ฉบับที่ 1 ว่าด ้วยข ้อกําหนดวิธีปฏิบัติในการจัดทําหรือแปลงเอกสารและข ้อความให ้อยู่ในรูปของ ข ้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
- 9. ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป “อิเล็กทรอนิกส์” สู่ “ดิจิทัล” • ดิจิทัล • เทคโนโลยีที่ใช ้วิธีการนําสัญลักษณ์ศูนย์และหนึ่งหรือสัญลักษณ์อื่นมาแทนค่า สิ่งทั้งปวง เพื่อใช ้สร ้าง หรือก่อให ้เกิดระบบต่างๆ เพื่อให ้มนุษย์ใช ้ประโยชน์ พระราชบัญญัติการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พ.ศ. 2560
- 10. E or D ? สร้างเอกสารด ้วย Computer Born-digital Content เป็นเอกสารที่ถูกสร้างเป็ นประจําวันในรูปแบบของเอกสาร Word เอกสาร PDF ภาพถ่ายจากกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล กล ้องในโทรศัพท์พกพา ไฟล์เสียงบันทึกด ้วยฟังก์ชันของโทรศัพท์พกพา ข ้อความที่ถูกส่งในรูปแบบอีเมล ข ้อความสั้นใน Line Application หรือ Messenger รวมทั้งเอกสารเว็บทั้งใน เครื่องแม่ข่ายหน่วยงาน และ Cloud Services เนื้อหาน่าสนใจ https://archives.ncdcr.gov/government/digital-records/digital-records-policies-and-guidelines
- 11. วิธีการคิดใหม่ – กระบวนการเรียนรู้ใหม่ – กระบวนการทํางานใหม่ – โมเดลธุรกิจใหม่ – วิถีชีวิตใหม่ Thailand 4.0
- 12. ประเภทของเอกสารจดหมายเหตุ • เอกสารจดหมายเหตุประเภทลายลักษณ์อักษร (Textual Archives) • เอกสารโสตทัศนจดหมายเหตุ (Audio–Visual Archives) • เอกสารจดหมายเหตุประเภทแผนที่ แผนผัง (Cartographic Archives) • เอกสารจดหมายเหตุประเภทวัสดุคอมพิวเตอร์ (Machine - Readable Archives) • เอกสารที่บันทึกข ้อมูลและค ้นหาข ้อมูลที่บันทึกไว ้นั้นด ้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ • ดิสก์เกตท์ • ซีดี • วีซีดี • ดีวีดี • ฯลฯ คู่มือการแปลงรูปแบบไมโครฟิล์มจดหมายเหตุด ้วยระบบดิจิตอล สํานักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ Born-digital content จัดอยู่ในกลุ่มใด
- 14. ปัญหา Thai Encoding : TIS-620, Windows-874, UTF-8 http://www.moe.go.th/main2/plan/p-r-b42-01.htm
- 16. PDF กับภาษาไทย EA>?:#?:(A: ?E9:F9.6 ,/1@1+(:#)+."E"A:. ?0+12?E9:,12"A:?: :E9:?:(A: *"*0 7.(!+A/6 ,6'*(6:#"A:"/?A7EA> /?A7EA>"# +:+A 8'.(("*", (A <'"6"'A7A>? (A 9:.+A12:(E:'EE12G'EF9": E(:/1.+":#: Copy/Paste จาก PDF เป็น Text
- 17. PDF กับภาษาไทย
- 20. เอกสารรูปแบบดั่งเดิม Born-digital Content เอกสาร จดหมายเหตุ แปลงดิจิทัล ???? แนวปฏิบัติเพื่อบริหารจัดการเอกสารจดหมายเหตุ
- 21. เครื่องสแกนเนอร์
- 22. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner • เลือกเครื่องสแกนเนอร์ให ้เหมาะสมกับประเภทของเอกสาร • กําหนดค่า Config ของ เครื่องสแกนเนอร์ • Resolution • โหมดสี CMYK/RBG/Grey • บันทึกในฟอร์แมต • TIFF • Best Quality JPG • PNG • เก็บข ้อมูลไว ้หลายสําเนา
- 23. โหมดสี RGB หรือ CMYK สื่อจากระบบคอมพิวเตอร์ สื่อในระบบการพิมพ์
- 28. JPG ประเด็นที่ควรระมัดระวัง •ปัญหาสําคัญคือ ค่า Default ของ JPG จะบีบอัด (Compress) “คุณภาพ - Quality” ของภาพ •ดังนั้นหากจะใช ้JPG เพื่อ งานจดหมายเหตุ จะต ้องตั้ง ค่า Quality ของการบันทึก ให ้เป็นค่า “สูงสุด” ทุกครั้ง จําไว ้ว่าค่า Quality จะต ้อง “สูงสุด” กําหนด Format Options เป็น Baseline (“Standard”)
- 31. ตัวอย่างข ้อกําหนดภาพดิจิทัล ภาพ ต้นฉบับ ภาพ สื่อสิ่งพิมพ์ ภาพสําหรับ Digital Archive Presentation Database Website Preview Format JPG, TIFF TIFF, BMP JPG TIF JPG JPG TIF GIF JPG PNG GIF JPG PNG Resolution (dpi) Up to 350 Up to 350 72 – 150 72 – 150 72 – 150 72, 96 72 Color RGB/CMYK CMYK RGB/CMYK RGB RGB RGB RGB Size (pixels) Up to 1840 × 1232 Up to 1840 × 1232 Up to 1024 × 768 Up to 1024 × 768 ≈ 300 × 250 ≈ 300 × 250 ≈ 100 × 100 Folder original dtp archive present database web preview File Name ตามจริง เปลี่ยนตามข ้อกําหนด โดยแยกเป็นโฟลเดอร์เฉพาะ
- 32. การบริหารจัดการ Born-Digital Media ภาพถ่ายดิจิทัล ตั้งค่าวัน/เวลาของกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล ถ่ายภาพด ้วยค่า Config ในระดับสูง นําภาพมาบันทึก IPTC, XMP Metadata
- 34. Image Metadata • EXIF • IPTC • XMP
- 37. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • เอกสารจาก Microsoft Office Word/PowerPoint สร ้างเอกสารแบบ Style กําหนด Metadata บันทึกเอกสารแบบฝังฟอนต์ ส่งออกเป็น PDF/A
- 38. ชื่อโฟลเดอร์และแฟ้มเอกสาร •มักใช ้ภาษาไทย •มักจะมีช่องว่าง •มักมีอักขระพิเศษผสม •ไม่สื่อความหมาย
- 48. ประเด็นนําพิจารณา • เอกสารในฟอร์แมต XLS ... จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร • eMail จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร • ข ้อความ Social Media & Networking จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมาย เหตุอย่างไร • เอกสารจากการทํางานผ่านระบบออนไลน์ จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมาย เหตุอย่างไร • Source code ของโปรแกรมที่หน่วยงานพัฒนา หรือว่าจ ้างพัฒนา จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร • Website ต่างๆ ของหน่วยงาน จัดเก็บเป็นเอกสารจดหมายเหตุอย่างไร
- 49. Metadata & System L A M G MARC AACR2, RDA LC Subject Heading DC ! Circulation Cataloging OPAC …
- 51. Types of Metadata Library Museum Archive Data Structure MARC, DC CDWA EAD, ISAD(g) Data Content AACR2, RDA CCO DACS Data Format XML XML XML Data Exchange Z39.5, OAI OAI OAI
- 52. Raw Data : Storage & Backup System & Physical Space Digital Archives / Museum Management System Document Management System Digital Library / IR – Institutional Repository / Digital Repository / Research Repository / KM eLearning / ILS ระบบปิด ระบบเปิด Data Exchange & Interoperability ? สื่อดิจิทัลกับคลังเอกสารดิจิทัล Word PDF PDF/A ฝังฟอนต์ Word ฝังฟอนต์ JPG High Quality Z39.5 OAI-PMH XML Services
- 53. ระบบสื่อดิจิทัลระบบปิด ระบบเปิด สื่อดิจิทัลเดิม จัดเก็บแยก ตามระบบที่มีอยู่ การเข ้าถึง การสืบค ้น การประมวลผลยุ่งยาก เสียเวลา เกิดการทํางาน ที่ซํ้าซ ้อน คลังความรู้ดิจิทัล กลางระบบปิด สื่อดิจิทัลถูกจัดเก็บ รวบรวม ไว ้ณ จุดเดียว พัฒนาระบบต่อยอดได ้สะดวก (ระบบ Version, ePorfolio การควบคุมการเข ้าถึง,) หน่วยงานนําไปใช ้โดยการลิงก์ จากจุดเดียว ไม่ซํ้าซ ้อน คลังความรู้ดิจิทัล กลางระบบเปิด สื่อดิจิทัลที่ผ่านการตรวจ ประเมิน ส่งต่อไปยัง ระบบเปิด เพื่อให ้ผู้ใช ้ทุกคน สามารถเข ้าถึง “ความรู้” ของหน่วยงาน