Astroplan16
- 1. แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 16 รายวิชา โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ รหัสวิชา ว31104 กลุ่มสาระการเรี ยนรู้ วทยาศาสตร์ ิ โรงเรียนนารายณ์คาผงวิทยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2555 สาระที่ 7 หน่ วยที่ 8 เรื่อง จรวด ดาวเทียม และยานอวกาศ เวลา 2.00 ชั่วโมง มาตรฐาน ว 7.2 เข้า ใจความส าคัญ ของเทคโนโลยีอ วกาศที่ นามาใช้ใ นการส ารวจอวกาศและ ทรัพยากรธรรมชาติ ด้านการเกษตรและการสื่ อสาร มีกระบวนการสื บเสาะหาความรู้และจิตวิทยา ศาสตร์ สื่ อสารสิ่ งที่เรี ยนรู ้และนาความรู ้ไปใช้ประโยชน์อย่างมีคุณธรรมต่อชีวตและสิ่ งแวดล้อม ิ วัน ............. ที.่ .....เดือน.....................พ.ศ. ........... ผู้เขียน/ผู้สอน ครู ศักดิ์อนันต์ อนันตสุ ข ………………………………………………………………………………………………………. สาระสาคัญ นับตั้งแต่อดีตจนถึงปั จจุบน การศึกษาด้านดาราศาสตร์ เพื่อเรี ยนรู ้เกี่ยวกับโลกระบบสุ ริยะ ั และเอกภพได้พฒนาการขึ้ นตามลาดับ และยังคงไม่ สิ้นสุ ด ทั้งนี้ เนื่ องจากความก้า วล้ า ในด้า น ั วิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี ที่ ท ัน สมัย มากขึ้ น ท าให้ ปั จ จุ บ ัน ได้มี ก ารพัฒ นารู ป แบบการใช้ เทคโนโลยีอวกาศต่ างๆ มากมาย เพื่อใช้ในการส ารวจอวกาศ เช่ น การส่ งดาวเที ยม จรวด ยาน อวกาศ ไปสารวจนอกโลก โดยเฉพาะประเทศสหรั ฐอเมริ กา และสหภาพโซเวียตรั สเซี ย ต่างใช้ งบประมาณจานวนมหาศาลในการสารวจอวกาศ ทาให้ได้ความรู้ความเข้าใจและได้รับประโยชน์ จากเทคโนโลยีเหล่านี้เพิมขึ้นอย่างมาก ่ ตัวชี้วด ั 1. สื บค้นและอธิบายการส่ งและคานวณความเร็ วในการโคจรของดาวเทียมรอบโลก จุดประสงค์ การเรี ยนรู้ 1. เข้าใจความหมายและบอกความแตกต่างของคาว่าเทคโนโลยีอวกาศ จรวด ดาวเทียม ยานอวกาศ และกระสวยอวกาศได้ 2. อธิบายได้ถึงประโยชน์และความสาคัญของเทคโนโลยีอวกาศได้ สาระการเรียนรู้ - การส่ งดาวเทียมไปโคจรรอบโลก ณ ระดับความสู งจากผิวโลกต่างๆกัน จรวดต้องมีความเร็ วที่ แตกต่างกัน เนือหา ้ - ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับเทคโนโลยีอวกาศ - จรวด สถานีอวกาศ - ยานอวกาศ ยานสารวจอวกาศ
- 2. การจัดกระบวนการเรียนรู้ 1. ขั้นนาเข้ าสู่ บทเรียน 1. ครู และนักเรี ยนร่ วมกันสนทนาเกี่ยวกับ ความลี้ลบในอวกาศที่ทาทายความอยากรู ้อยาก ั ้ ้ ่ เห็นของมนุษย์จนมนุษย์ตองสารวจอวกาศและวิธีการสารวจอวกาศที่กระทากันอยูในปั จจุบน ั 2. ครู แจ้งตัวชี้วดให้นกเรี ยนทราบ ั ั 3. ครู ให้นกเรี ยนทาแบบทดสอบก่อนเรี ยน ั 2. ขั้นสอน/กิจกรรม 2.1 ขั้นสร้ างความสนใจ 1. ครู ให้นักเรี ยนสังเกตภาพที่4.1 ซึ่ งเป็ นภาพกาแล็กซี่ จานวนมากที่ปรากฏในกล้อง โทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลในหนังสื อเรี ยน แล้วใช้คาถามนาเข้าสู่ ประเด็น เช่ น ถ้าสังเกตท้องฟ้ าใน คื นเดื อนมื ด ไร้ เมฆหมอกด้วยตาเปล่ า จะเห็ นรายละเอี ยดของภาพเดี ยวกันได้เท่ากันหรื อไม่ ถ้า ต้องการขยายขอบเขตการเห็นจะต้องทาอย่างไร การใช้กล้องโทรทรรศน์จากภาพ 7.1 และภาพ 7.2 จะช่วยให้เห็นรายละเอียดของภาพได้ดีกว่าหรื อไม่ ให้นกเรี ยนตอบพร้อมทั้งให้เหตุผลประกอบ ั 2. ครู ให้นกเรี ยนร่ วมกันอภิปรายว่ากล้องโทรทรรศน์เป็ นเทคโนโลยีอวกาศหรื อไม่ ซึ่ งควร ั ได้ขอสรุ ปว่า กล้องโทรทรรศน์เป็ นเครื่ องมื อขยายขอบเขตการเห็ นของมนุ ษย์ ช่ วยขยายให้เห็ น ้ รายละเอี ยดของดาวเคราะห์และวัตถุ ทองฟ้ าบางอย่าง ซึ่ งนาไปสู่ การปรั บแก้ทฤษฎี ความเชื่ อให้ ้ สอดคล้องกับสิ่ งที่พบเห็นในธรรมชาติ 2.2 ขั้นสารวจและค้ นหา 1. ครู แ ละนัก เรี ย นร่ ว มกัน อภิ ป รายข้อ มู ล เบื้ อ งต้น เกี่ ย วกับ เทคโนโลยี อ วกาศ สรุ ป ความหมายของเทคโนโลยี อวกาศ เทคโนโลยีอวกาศ และยุคอวกาศ 2. นักเรี ยนจัดกลุ่มๆ ละ 4 คน สมาชิ กกลุ่มคละความสามารถ เก่ง ปานกลาง และอ่อน สมาชิ กแต่ละคนศึกษา 1 หัวข้อ คือจรวด ดาวเทียม สถานีอวกาศ ยานอวกาศ และยานสารวจ อวกาศ ผลัดเปลี่ยนกันอภิปรายเรื่ องที่ตนศึกษาให้เพื่อนในกลุ่มและอภิปรายร่ วมกันในกลุ่มจนทุก คนเข้าใจ ครู จะให้คาแนะนาหรื ออธิ บายเพิ่มในกลุ่มที่มีขอสงสัย ้ 2.3 ขั้นอธิบายและลงข้ อสรุ ป 1. ครู นาอภิปรายเกี่ ยวกับ ถ้ามนุ ษย์ออกไปในอวกาศแล้วจะเกิดระไรขึ้นกับร่ างกาย และ ต้องเตรี ยมร่ างกายอย่างไร ซึ่ งผลการอภิปรายควรสรุ ปได้ดงนี้ั - เมื่อมนุ ษย์ออกไปในอวกาศในช่ วงที่เดิ นทางออกจากโลกและเดิ นทางกลับมาสู่ โลก ร่ างกายจะเกิดความเร่ งหรื อความหน่วงเพิ่มขึ้น ซึ่ งเป็ นผลมาจากการขึ้นและลงของยานอวกาศ
- 3. - การอยู่ในสภาพไร้น้ าหนักเป็ นเวลานาน ระบบการทางานของร่ างกายจะเปลี่ยนแปลง ไป กล้ามเนื้อเล็กลง ความหนาแน่นของเนื้ อกระดูกลดลง เนื่ องจากการสู ญเสี ยธาตุแคลเซี ยม ทาให้ กระดูกเปราะแตกหักง่าย ปั ญหาดังกล่าวแก้ไขโดยการออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอเพื่อให้อวัยวะ ต่างๆ ทาหน้าที่เหมือนอยูบนโลก ่ 2. ครู จดให้มีการแข่งขันตอบปั ญหาระหว่างกลุ่ม โดยสมาชิ กในกลุ่มจะเข้ากลุ่มใหม่เพื่อทา ั การแข่งขัน แบ่งเป็ น 4 กลุ่มตามลาดับความสามารถ ทุกคนในแต่ละกลุ่มจะได้รับบัตรตอบปั ญหา และนังล้อมวงหันหน้าเข้าหากัน การแข่งขันตอบปั ญหาเริ่ มจากการคว่าบัตรคาถามข้อ 1 – 10 ไว้ ่ กลางวง นักเรี ยนแต่ละคนจะผลัดกันเป็ นผูเ้ ปิ ดอ่านคาถาม เมื่อทุกคนตอบแล้วจึงเฉลย แล้วจึงอ่าน คาถามและเฉลยข้อต่อไป ทาเช่ นนี้ จนครบ 10 ข้อ รวมคะแนนในกลุ่มใครตอบได้คะแนนสู ง อันดับที่ 1 – 3 ได้คะแนนโบนัส กาหนดคะแนนโบนัสดังนี้ ผูชนะที่ 1 ในกลุ่ม ได้คะแนนโบนัส 10 คะแนน ้ ผูชนะที่ 2 ในกลุ่ม ได้คะแนนโบนัส 7 คะแนน ้ ผูชนะที่ 3 ในกลุ่ม ได้คะแนนโบนัส 3 คะแนน ้ 3. นักเรี ยนกลับกลุ่มเดิม นาคะแนนของทั้ง 4 คนรวมกัน และรวมคะแนนโบนัสกลุ่มใดได้ คะแนนสู งสุ ดเป็ นผูชนะ ได้รับรางวัลและคาชมเชย ้ 2.4 ขั้นขยายความรู้ 1. นักเรี ยนอาสาสมัคร 2 คน สาธิ ตกิจกรรมพัฒนาทักษะวิทยาศาสตร์ โดยการปล่อยลูกโป่ ง เคลื่อนที่ไปตามเส้นเชือก 2. ครู อธิ บายการสาธิ ตและร่ วมกันสรุ ป ว่า แรงดันอากาศท าให้ลู ก โป่ งเคลื่ อนที่ เป็ น หลักการเบื้องต้นของการส่ งยานอวกาศออกนอกโลก เพื่อศึกษาเกี่ยวกับอวกาศและใช้อวกาศให้ เป็ นประโยชน์ เช่น สถานีอวกาศ ซึ่ งการส่ งจรวดจะต้องมีความเร็ วมาก เรี ยกว่า ใช้ความเร็ วหลุดพ้น จรวดจึงจะออกสู่ อวกาศ 3. ครู ให้นกเรี ยนออกแบบและดาเนิ นการจัดทาจรวดขวดน้ าและฐานยิงจรวดขวดน้ า โดย ั ครู จะจัดแข่งขันในโอกาสต่อไป 2.5 ขั้นประเมิน 1. ครู ให้นกเรี ยนแต่ละคนพิจารณาว่าในหัวข้อที่เรี ยนมา และในการปฏิบติกิจกรรมมีจุดใด ั ั ที่ ยง เข้าใจไม่ ชัดเจนหรื อยัง มี ขอสงสัย ถ้า มี ครู ช่วยอธิ บายเพิ่ มเติ ม และทดสอบความเข้า ใจของ ั ้ นักเรี ยนโดยการให้ตอบคาถาม 2. นัก เรี ย นร่ วมกันแสดงความคิ ดเห็ นถึ ง ประโยชน์ ที่ ไ ด้จากการเรี ย นและการปฏิ บ ติ ั กิจกรรมและการนาความรู้ที่ได้ไปใช้ประโยชน์
- 4. 3. ครู และนักเรี ยนร่ วมกันประเมินการจัดกิจกรรมกลุ่ม ว่ามีปัญหา อุปสรรคใดและได้มีการ แก้ไขอย่างไร ครู ให้คาชมเชยกลุ่มที่ทางานได้ดี ให้กาลังใจและข้อเสนอแนะแก่กลุ่มที่ควรปรับปรุ ง 3. ขั้นสรุ ป 1. นักเรี ยนร่ วมกันสรุ ปกระบวนการสารวจอวกาศ เริ่ มจากการส่ งจรวด ดาวเทียม สถานี อวกาศ กระสวยอวกาศ และประโยชน์ที่ได้จากการสารวจอวกาศ และการสื่ อสารผ่านดาวเทียม 2. ครู แนะนานักเรี ยนให้ศึกษาค้นคว้ารายละเอี ยดเพิ่ม เติ มเกี่ ยวกับเรื่ อง จุ ดเริ่ มต้นของ เทคโนโลยี อ วกาศกับ มนุ ษ ย์ด วงจัน ทร์ จากหนัง สื อ อื่ น ๆ วารสาร เอกสารในห้อ งสมุ ด หรื อ อินเทอร์เน็ต สื่ อและแหล่ งการเรียนรู้ 1. หนังสื อเรี ยนสาระการเรี ยนรู ้พ้ืนฐาน โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ของสถาบันส่ งเสริ ม การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) 2. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้ 3. แบบทดสอบก่อนเรี ยน 4. สื่ อสิ่ งพิมพ์และเว็บไซต์ต่างๆ ทางอินเตอร์ เน็ตที่เกี่ยวข้อง การวัดและประเมินผล การวัดผลประเมินผลด้าน วิธีการวัด เครื่ องมือวัด เกณฑ์การผ่าน 1. ด้านความรู ้ความเข้าใจ 1.วัดจากแบบสรุ ปความคิด 1.แบบสรุ ปความคิดรวบ 1. ทาถูกต้องร้อยละ 70 รวบยอด/ใบงาน/กิจกรรม ยอด/ใบงาน/กิจกรรม ขึ้นไป 2. ด้านทักษะกระบวนการ สังเกตจากการปฏิบติกิจกรรม ั แบบสังเกตพฤติกรรมการ ได้คะแนนในระดับ 2 ในชั้นเรี ยน ทางาน ขึ้นไป 3. ด้านคุณลักษณะที่พึง การสังเกตพฤติกรรมความ แบบสังเกตพฤติกรรมความ ได้คะแนนในระดับ 2 ประสงค์ สนใจ และตั้งใจเรี ยน สนใจและตั้งใจเรี ยน ขึ้นไป กิจกรรมเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
- 5. ความคิดเห็นของผู้บังคับบัญชา ความเห็นหัวหน้ากลุ่มสาระ ความเห็นหัวหน้า ความเห็นรองผูอานวยการ ้ การเรี ยนรู้วทยาศาสตร์ ิ กลุ่มบริ หารวิชาการ กลุ่มบริ หารวิชาการ ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ลงชื่อ....................................... ลงชื่อ....................................... ลงชื่อ....................................... (นางจิรารัตน์ เชื่อมกระโทก) (นางเพิ่มศิริ งามยิง) ่ (นายประเสริ ฐ สันทอง) ความเห็นของผู้บริ หารโรงเรี ยน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ลงชื่อ.......................................................... ( นายทันใจ ชูทรงเดช ) ผูอานวยการโรงเรี ยนนารายณ์คาผงวิทยา ้ .................../....................../.......................
- 6. แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง เทคโนโลยีอวกาศ 1. แรงโน้ มถ่ วงของโลกหมายถึงข้ อใด ก แรงดึงดูดของวัตถุที่มีต่อโลก ข แรงดึงดูดระหว่างโลกกับดวงจันทร์ ค แรงดึงดูดระหว่างโลกที่กระทาต่อดวงอาทิตย์ ง แรงดึงดูดของโลกที่กระทาต่อมวลของวัตถุ 2. เพราะเหตุใดในการส่ งจรวดไปในอวกาศ เมื่อจรวดแต่ ละท่ อนเผาไหม้ เชื้อเพลิงหมดแล้ ว จึงต้ องถูกสลัดทิงไป ้ ก ลดแรงเสี ยดทาน ค ลดมวลให้นอยลง ้ ข ลดขนาดให้ส้ ันลง ง ลดแรงโน้มถ่วงของโลก 3. ยานอวกาศสารวจดาวเคราะห์ ที่ ไม่มี นักบินควบคุม คือข้ อใด ก ยานลูนา ค ยานมาริ เนอร์ ข ยานเรนเยอร์ ง ยานคอสมอส 4. ประเทศใดทีประสบความสาเร็จมากทีสุด ในการส่ งยานอวกาศทีมีนักบินควบคุม ่ ่ ่ ก ญี่ปุ่น ข รัสเซีย ค แคนาดา ง สหรัฐอเมริ กา 5. จุดมุ่งหมายของการส่ งยานอวกาศไปสารวจดาวเคราะห์ ดวงอืนๆ คือข้ อใด ่ ก ต้องการหาอายุของโลก ่ ค ต้องการหาแหล่งที่อยูให้ประชากร ข ต้องการทราบแหล่งกาเนิ ดโลก ง ต้องการหาทรัพยากรธรรมชาติเพิมเติม ่ 6. สภาวะไร้ นาหนักมีผลต่ อมนุษย์ ในเรื่องใด ้ ก ระบบย่อยอาหารทางานผิดปกติ ข ระบบทางเดินหายใจขัดข้องได้ง่าย ค กล้ามเนื้อยึดทาให้เคลื่อนไหวไม่สะดวก ง ความดันภายในดลหิ ตมาก เส้นเลือดแตกง่าย 7. การปองกันการเกิดสภาพไร้ นาหนักบนยานอวกาศทาได้ หรือไม่ ้ ้ ก ได้ โดยการมัดตัวเองให้ติดกับยาน ข ได้ โดยการออกกาลังกายในยานอวกาศ ่ ค ไม่ได้ เพราะยานอวกาศมีการเคลื่อนที่อยูตลอดเวลา ่ ง ไม่ได้ เพราะขณะที่อยูในยานอวกาศมีการตกอย่างอิสระ 8. ดาวเทียมดวงแรกทีถูกส่ งขึนไปโคจรในวงโคจรของโลกได้ สาเร็จคือข้ อใด ่ ้ ก สปุตนิก 1 ค อะพอลโล 1 ข เทลสตาร์ 1 ง เอ็กซ์พลอเรอร์ 1
- 7. 9. ดาวเทียมเทลสตาร์ ถูกส่ งขึนไปโคจรรอบโลก เพือประโยชน์ ในด้ านใด ้ ่ ก เพื่อการสื่ อสารระหว่างสหรัฐอเมริ กากับรัสเซี ย ข เพื่อการคมนาคมระหว่างสหรัฐอเมริ กากับยุโรป ค เพื่อการคมนาคมระหว่างสหรัฐอเมริ กากับเอเชีย ง เพื่อใช้ในการสื่ อสารและส่ งรายการโทรทัศน์ของรัสเซี ย 10. ข้ อใดกล่าวถึงดาวเทียมค้ างฟา ไม่ ถูกต้ อง ้ ก เป็ นดาวเทียมที่โคจรในระดับสู ง ข เป็ นดาวเทียมที่มีเวลาโคจรรอบโลกเท่ากับเวลาที่โลกหมุนรอบตัวเอง ค เป็ นดาวเทียมที่พฒนาขึ้นเพื่อแก้ปัญหาเกี่ยวกับความไม่ต่อเนื่องในการส่ งสัญญาณวิทยุ ั ง ดาวเทียมอินเทลแซลเป็ นดาวเทียมค้างฟ้ าดวงแรกของโลก 11. ดาวเทียมค้ างฟา ถูกสร้ างขึนเพือใช้ ประโยชน์ ในด้ านใด ้ ้ ่ ก สื่ อสาร ค การศึกษาวิทยาศาสตร์ ข อุตุนิยมวิทยา ง สารวจทรัพยากรของโลก 12. สถานีสื่อสารดาวเทียมภาคพืนดินของประเทศไทยอยู่ทใด ้ ี่ ก อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี ค อ.บางละมุง จ.ชลบุรี ข อ.ศรี ราชา จ.ชลบุรี ง อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา 13. ข้ อใด ไม่ใช่ หน้ าที่ของดาวเทียมอุตุนิยมวิทยา ก ตรวจวัดระดับของเมฆ ค ตรวจการแผ่รังสี ของดวงอาทิตย์ ข ตรวจหาสารพิษในบรรยากาศ ง ติดตามการก่อตัวและการเคลื่อนตัวของพายุ 14. ปัจจุบันประเทศไทยใช้ บริการดาวเทียมสื่ อสาร เพือการติดต่ อสื่ อสารระหว่างประเทศ ่ และภายในประเทศในเรื่องใดมากทีสุด ่ ก โทรเลข ข โทรสาร ค โทรศัพท์ ง โทรพิมพ์ 15. จุดประสงค์ ของโครงการสกายแลบ คืออะไร ก การศึกษาทางการแพทย์ ข การศึกษาทางด้านดาราศาสตร์ ค การศึกษาทางด้านทรัพยากรธรรมชาติ ง การให้มนุษย์ข้ ึนไปค้นคว้าทดลองบนสถานีลอยฟ้ าให้นานที่สุดเท่าที่จะสามารถทาได้ 16. ข้ อใดกล่าวถึงสถานีอวกาศเมียร์ ไม่ ถูกต้ อง ก ใช้ทาการทดลองวิทยาศาสตร์ ข เป็ นสถานีอวกาศแบบแยกส่ วน ค เป็ นสถานอวกาศของสหรัฐอเมริ กา ง ใช้เป็ นสถานที่ศึกษาการใช้ชีวตให้วงอวกาศในระยะยาว ิ
- 8. 17. สถานีอวกาศในอนาคต จะพัฒนาในด้ านใด ก การสร้างวัคซี นให้บริ สุทธิ์ ค การผลิตสารประกอบที่เบาแต่แข็งแรง ่ ข การสร้างที่อยูอาศัยของมนุษย์ ง การสร้างโรงงานอุตสาหกรรมในอนาคต 18. ข้ อใดไม่ ใช่ ดาวเทียมสารวจทรัพยากรธรรมชาติของโลก ก. ดาวเทียมซีแซท ค. ดาวเทียมเอพีเอส 6 ข. ดาวเทียมเอทีเอส ง. ดาวเทียมไทรอส 19. โครงการอพอลโล-ซัลยุต เป็ นโครงการอวกาศร่ วมกันระหว่ างประเทศใด ก. อังกฤษ-รัสเซีย ค. เยอรมนี -รัสเซีย ข. อเมริ กา-รัสเซีย ง. อเมริ กา-เยอรมนี 20. เพราะเหตุใดในการส่ งจรวดไปในอวกาศ เมื่อจรวดแต่ ละท่ อนเผาไหม้ เชื้อเพลิงหมดแล้ วจึงต้ อง ถูกสลัดทิงไป ้ ก. ลดแรงเสี ยดทาน ค. ลดขนาดให้ส้ ันลง ข. ลดมวลให้นอยลง้ ง. ลดแรงโน้มถ่วงของโลก ***************************************************************************** เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง เทคโนโลยีอวกาศ 1) ง. 2) ค. 3) ค. 4) ง. 5) ค. 6) ง. 7) ข. 8) ก. 9) ข. 10) ง. 11) ก. 12) ข. 13) ค. 14) ค. 15) ง. 16) ค. 17) ง. 18) ง. 19) ข. 20) ข. *****************************************************************************