SlideShare a Scribd company logo
Excel Basics to Blackbelt An Accelerated Guide
to Decision Support Designs 3rd Edition Elliot
Bendoly download
https://textbookfull.com/product/excel-basics-to-blackbelt-an-
accelerated-guide-to-decision-support-designs-3rd-edition-elliot-
bendoly/
Download more ebook from https://textbookfull.com
We believe these products will be a great fit for you. Click
the link to download now, or visit textbookfull.com
to discover even more!
SQL Primer: An Accelerated Introduction to SQL Basics
Rahul Batra
https://textbookfull.com/product/sql-primer-an-accelerated-
introduction-to-sql-basics-rahul-batra/
Visual Analytics for Management Translational Science
and Applications in Practice 1st Edition Elliot Bendoly
https://textbookfull.com/product/visual-analytics-for-management-
translational-science-and-applications-in-practice-1st-edition-
elliot-bendoly/
Decision Support Analytics and Business Intelligence
3rd Edition Daniel J Power
https://textbookfull.com/product/decision-support-analytics-and-
business-intelligence-3rd-edition-daniel-j-power/
VBA for Modelers Developing Decision Support Systems
with Microsoft Office Excel 5th Edition S. Christian
Albright
https://textbookfull.com/product/vba-for-modelers-developing-
decision-support-systems-with-microsoft-office-excel-5th-edition-
s-christian-albright/
An Applied Guide to Research Designs: Quantitative,
Qualitative, and Mixed Methods W. Alex Edmonds
https://textbookfull.com/product/an-applied-guide-to-research-
designs-quantitative-qualitative-and-mixed-methods-w-alex-
edmonds/
Excel 2019 Pivot Tables & Introduction To Dashboards
The Step-By-Step Guide 3rd Edition Benton
https://textbookfull.com/product/excel-2019-pivot-tables-
introduction-to-dashboards-the-step-by-step-guide-3rd-edition-
benton/
The IT Support Handbook: A How-To Guide to Providing
Effective Help and Support to IT Users Mike Halsey
https://textbookfull.com/product/the-it-support-handbook-a-how-
to-guide-to-providing-effective-help-and-support-to-it-users-
mike-halsey/
Decision Support Systems VIII Sustainable Data Driven
and Evidence Based Decision Support Fatima Dargam
https://textbookfull.com/product/decision-support-systems-viii-
sustainable-data-driven-and-evidence-based-decision-support-
fatima-dargam/
An Introduction To Decision Theory Martin Peterson
https://textbookfull.com/product/an-introduction-to-decision-
theory-martin-peterson/
Excel Basics to Blackbelt An Accelerated Guide to Decision Support Designs 3rd Edition Elliot Bendoly
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
EXCEL BASICS TO BLACKBELT
Third Edition
This third edition capitalizes on the success of the previous editions and
leverages the important advancements in visualization, data analysis, and
sharing capabilities that have emerged in recent years. It serves as an
accelerated guide to decision support designs for consultants, service
professionals, and students. This “fast track” enables a ramping up of skills
in Excel for those who may have never used it to reach a level of mastery that
will allow them to integrate Excel with widely available associated
applications, make use of intelligent data visualization and analysis
techniques, automate activity through basic VBA designs, and develop easy-
to-use interfaces for customizing use. The content of this edition has been
completely restructured and revised, with updates that correspond with the
latest versions of software and references to contemporary add-in
development across platforms. It also features best practices in design and
analytical consideration, including methodical discussions of problem
structuring and evaluation, as well as numerous case examples from practice.
Elliot Bendoly is Distinguished Professor of Management Sciences at the
Fisher College of Business, Ohio State University. He serves as an associate
editor for the Journal of Operations Management, a senior editor for
Production and Operations Management, and an associate editor for
Decision Sciences. His previously published books include (as co-editor)
Visual Analytics for Management (2016) and The Handbook of Behavioral
Operations Management (2015).
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
EXCEL BASICS TO BLACKBELT
An Accelerated Guide to Decision Support Designs,
Third Edition
ELLIOT BENDOLY
Ohio State University
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
University Printing House, Cambridge CB2 8BS, United Kingdom
One Liberty Plaza, 20th Floor, New York, NY 10006, USA
477 Williamstown Road, Port Melbourne, VIC 3207, Australia
314–321, 3rd Floor, Plot 3, Splendor Forum, Jasola District Centre,
New Delhi – 110025, India
79 Anson Road, #06–04/06, Singapore 079906
Cambridge University Press is part of the University of Cambridge.
It furthers the University’s mission by disseminating knowledge in the pursuit of
education, learning, and research at the highest international levels of excellence.
www.cambridge.org
Information on this title: www.cambridge.org/9781108738361
DOI: 10.1017/9781108768641
© Elliot Bendoly 2008, 2013, 2020
This publication is in copyright. Subject to statutory exception
and to the provisions of relevant collective licensing agreements,
no reproduction of any part may take place without the written
permission of Cambridge University Press.
First published 2008
Second edition published 2013
Third edition published 2020
Printed in the United Kingdom by TJ International Ltd. Padstow Cornwall
A catalogue record for this publication is available from the British Library.
Library of Congress Cataloging-in-Publication Data
Names: Bendoly, Elliot, author.
Title: Excel basics to blackbelt : an accelerated guide to decision support designs, third edition /
Elliot Bendoly, Ohio State University.
Description: Third edition. | New York, NY : Cambridge University Press, 2020. | Includes index.
Identifiers: LCCN 2019059887 | ISBN 9781108738361 (paperback) | ISBN 9781108768641 (ebook)
Subjects: LCSH: Decision support systems. | Microsoft Excel (Computer file)
Classification: LCC HD30.213 .B46 2020 | DDC 005.54–dc23
LC record available at https://lccn.loc.gov/2019059887
ISBN 978-1-108-73836-1 Paperback
Cambridge University Press has no responsibility for the persistence or accuracy of
URLs for external or third-party internet websites referred to in this publication
and does not guarantee that any content on such websites is, or will remain,
accurate or appropriate.
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Contents
Associated Links page ix
Preface xi
SECTION 1 GETTING ORIENTED 1
1 Necessary Foundations for Decision Support 3
1.1 Intentions and Approaches 3
1.2 Stages in Development 5
1.3 Overview and Resources 8
2 The Common Development Environment 12
2.1 Entering Data and Simple Extrapolation 13
2.2 Format and Attributes of Cells 17
2.3 Functions (An Introduction) 25
2.4 Data Management (An Introduction) 33
2.5 Copying Content 34
Supplement: The Nature of Conditional
Statements 35
Practice Problems 39
3 Acquisition, Cleaning, and Consolidation 41
3.1 Text File Imports and Basic Table Transfers 41
3.2 Online Data Acquisition 44
3.3 Living Data Records: The Basics 53
3.4 Selective Filtering and Aggregation 58
3.5 Guidance in Attribute Grouping 60
3.6 Guidance in Record Grouping 67
3.7 Caution with Data 82
Supplement: Unique Data Generation
Hacks 82
Practice Problems 85
v
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
SECTION 2 STRUCTURING INTELLIGENCE 87
4 Estimating and Appreciating Uncertainty 89
4.1 Prediction and Estimating Risk 90
4.2 Simulating Data: The Basics 97
4.3 The Use of Simulation in Analysis 105
4.4 Examples in Simulation Modeling 107
Supplement: Control Made Friendly 135
Practice Problems 140
5 Visualizing Data, Dynamics and Risk 142
5.1 Approaching the Task of Visualization 143
5.2 Working with Standard Charts 145
5.3 Complex Area Visualizations 168
5.4 Visualizing System Structures 180
5.5 Options in Other Platforms 191
Supplement: Dynamics along Visually Derived Paths 192
Practice Problems 194
SECTION 3 PRESCRIPTION DEVELOPMENT 197
6 The Analytics of Solution Search 199
6.1 Encapsulating Decision-Making Contexts 200
6.2 Developing Solutions from Structures 210
6.3 Optimality Searches under Moderate Complexity 220
6.4 Deeper Insights into Optimization Solutions 239
Supplement: Decision Logic with Interdependent Utilities 249
Practice Problems 251
7 Searches in Highly Complex and Uncertain Landscapes 255
7.1 Limitations of Simple Hill Climbing 255
7.2 Genetic Algorithms for Evolutionary Search 264
7.3 Evolutionary Search Using @RISK 267
7.4 Simulation Optimization Basics 284
7.5 Optimization for System Simulations 289
Supplement: Leveraging Solver’s Evolutionary Search Engine 300
Practice Problems 302
SECTION 4 ADVANCED AUTOMATION AND
INTERFACING 305
8 VBA Editing and Code Development 307
8.1 The Visual Basic for Applications Editor 307
8.2 Previewing Unique VBA Capabilities 314
8.3 Syntax and Storage 322
vi Contents
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
8.4 Common Operations in VBA 333
8.5 User Defined Functions (UDFs) 345
8.6 Error Handling 353
8.7 Increasing Access to Code: Creating Add-ins 356
Supplement: Coding Parallels in iOS Swift 358
Practice Problems 360
9 Application and User Interfacing 362
9.1 Application Automation and Integration 364
9.2 Guided Design and Protection in Workbooks 382
9.3 GUIs beyond the Worksheet: Userforms 386
9.4 Customizing Excel Ribbon and Menu Interfaces 393
9.5 Final Thoughts on Packaging 399
Supplement: Simple Interface Parallels in iOS Swift 400
Practice Problems 402
Glossary of Key Terms 405
Appendix A Workbook Shortcut (Hot Key) Reference 419
Appendix B Blackbelt Ribbon Add-in Tools and Functions 421
Index 425
Contents vii
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Associated Links
Main resource/course portal: www.excel-blackbelt.com
Blackbelt Ribbon add-in: Most current versions always updated on above site.
Example workbooks from the text:
Available either through the Blackbelt course portal (left sidebar), or using
www.bbexamples.com/ followed by the chapter number and the filename
(provided in the text). For example, to access Chp2_IdentitiesList.xlsx, use www
.bbexamples.com/Chp2/Chp2_IdentitiesList.xlsx
Demonstration Blackbelt projects:
https://sites.google.com/site/basics2blackbelt/home/Gallery
LinkedIn group (which contains Non-English language subgroups):
www.blackbeltsgroup.com
Data Visualization resources: www.ma-vis.com
ix
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Preface
Change can be daunting. People tend to resist it, and often for good reason.
We can’t control everything that life and work throws at us, but we can
control a good deal of it. And it’s that control that allows us to be effective in
dealing with that which is unavoidably dynamic and out of our control.
Without that stability, without a little bit of caution regarding change, we’d
spend most of our time fighting fires and chasing shiny objects, and not
actually getting things done.
On the other hand, when there are clear opportunities for doing things
better through change, we need to capitalize on them. A little well-planned
chasing can go a long way. It’s how we learn. Again, this doesn’t mean that
we should drop everything the moment a new technology or framework pops
up, with the hope that it might pay off. Instead it just means that we need to
be deliberate in our choices of which changes to embrace and which, at least
for the moment, to disregard.
The backdrop for this third edition is certainly one that is full of new
opportunities in complementary and alternative technologies for robust and
highly accessible decision support tool development. This growth has taken
place both within the sphere of ubiquitous Microsoft applications as well as
across myriad other development environments (G-Suite, R, Tableau, Swift
builds for iOS, etc.). However, the backdrop also involves something far
more personal. It is painted by my own experiences in tool development and,
more generally, problem-solving processes in educational settings and in
practice; experience studying the behavior of other individuals as they face
these challenges; and exposure to best practices in leveraging intelligent
structures in processes and intermediate products, including the effective
utilization of visualization in the field.
In the time between the original edition and this publication, I’ve
assembled some of these experiences into a handbook on human behavior
in complex management decision-making settings, and others into
a handbook on the psychology and practice around visualization for
xi
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
management. Along with these texts, I’ve authored an additional 50-plus
articles, largely on how individuals in the field and in controlled settings
interact with technology. I’ve taught decision support tool development,
business analytics, and management visualization courses to nearly one
thousand individuals in master’s, MBA, and undergraduate business pro-
grams, involving approximately 200 proof-of-concept builds for industry
and individual users. Through all of this, I’ve seen some technical and
process approaches overtaken (appropriately) by the march of technical
progress, while others show continued strength and adaptability. It is high
time that some of these learnings are folded into the discussions of deci-
sion support tool approaches in Excel/VBA.
Frameworks such as the OUtCoMES Roadmap, and its more contem-
porary descendant the OUtCoMES Cycle, have evolved. They now provide
guidance beyond model development and into broader systems and design
thinking applications, demonstrating alignment with and enrichment of
other established frameworks (PDCA, A3, etc.). Specialized visualizations
have been developed to support this as part of the Blackbelt Ribbon
suite, whose functionality and structure provide examples we will discuss
throughout the text. Conversations distinguishing and integrating descrip-
tive, predictive, and prescriptive analytical intentions, and statistical versus
computational approaches, have also proven effective in training indivi-
duals for (and placing them in) a wide variety of professional management,
consultant, and analyst roles. These distinction and integration opportu-
nities are similarly reflected in the current edition.
In the case of technical approaches that have been overtaken, there are also
lessons in pragmatism to be learned. These include the replacement of
MapPoint by PowerMap and the MS Power BI Suite; the supplanting of earlier
interactivity between Excel and G-Suite, XLStat, and Palisade products by
advancements in these respective applications; Microsoft’s divestment of
MSNBC, impacting MSN stock data connections; and the ever-shifting land-
scape of RExcel. Fortunately, we are not at a loss for technical guidance on
how to adapt to many of these changes. There are countless blogs and pub-
lications that maintain this chase, and we are all indebted to the many expert
developers who continue to inform us on these fronts.
With this in mind, and a shift in tactics from the second edition, the present
text focuses less on examples that are likely to be overtaken in the near term,
and more on examples of process and on specific technical guidance largely
resilient to those changes, either because they are both sufficiently robust
and extensively established in practice, or because I have direct influence
on their maintenance (e.g., the revised Blackbelt Ribbon suite of tools).
The biggest exception to this is the additional time afforded to technical
discussions relevant to the mobile application space (use of the Power BI
xii Preface
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
desktop to share dynamic visuals, communication with G-Suite tools, Swift
code examples, etc.). This is an area in which we need greater management
analytic discourse, so I’m willing to do a little chasing here.
In all of this, it almost goes without saying that the course of our
discussions will continue to focus on what today remains the most flexible,
accessible, and relevant platform for management tool inception and
testing in the world, namely the Excel and the VBA developer combined
environment. With the scale and velocity of data available today, we don’t
approach these discussions with the rose-tinted view that this is the
destination of our build-journeys. As a clearer picture of our needs
in practice evolves, we seek out appropriate alternative tactics and
technologies, gaining efficiency as we trade off flexibility for customized
functional consistency. But before we get there – while we speculate on
what we might need, explore the fuzzy front end of our development
process, and seek convenient testing grounds for building out complex
solutions – the Excel/VBA sandboxing environment will be regarded as
terra firma for our work, a stable foundation for exploring the unknown.
To this end, it is critical that we develop for ourselves a rich understanding
of what is possible here – an understanding that surpasses that of the
95 percent of users who still think it’s just a nice place to calculate sums.
When individuals uncover the full range of control they can have here, it
changes the way they confront all other challenges. I can ask no more but
to help them along the way.
Best wishes in all that you do.
Dr. Elliot Bendoly, PhD
Preface xiii
Cambridge University Press
978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt
3rd Edition
Frontmatter
More Information
www.cambridge.org
© in this web service Cambridge University Press
Section 1
Getting Oriented
https://www.cambridge.org/core/terms. https://www.cambridge.org/core/product/8366DA43D528FE610D81A00E24A1499A
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:47:59, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
https://www.cambridge.org/core/terms. https://www.cambridge.org/core/product/8366DA43D528FE610D81A00E24A1499A
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:47:59, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
1
Necessary Foundations for Decision Support
Objective: Appreciate the wide range of intentions, focal methods, and general
characteristics of effective decision support tools.
We make decisions all the time. Some decisions may appear routine: What
shirt to wear? What to have for lunch? Should I purchase this online or go to
the store? Should I respond to a post that I feel knowledgeable about?
Others are more complex: Should I recommend that my client invest in
a particular firm? Should I offer to take on additional work? Should my
firm build or buy a new technology to help with its processes? Should
I recommend a settlement in a lawsuit?
With complex questions comes the need for complex consideration.
Sometimes we need help with these considerations. The sources of help
can vary, but increasingly these sources tend to have two things in common:
facilitated analytical strength and facilitated access – access to both under-
lying data and processes as well as to means by which to convey results to
others. These sources of assistance often take the form of prepackaged off-
the-shelf software tools. However, they can also be uniquely customized,
and more and more frequently, this customization is being developed by
individual users.
1.1 Intentions and Approaches
We can begin to understand the universe of tools designed to assist with
decision making by listing their potential benefits. A few of the more com-
mon appear in Figure 1.1. For many managers, developers, and analysts, only
a few of these sample benefits will prove essential. For others, the full
complement of potential benefits must be considered along with others.
However, the omission of one of these benefits should not be viewed as
a failure. Similarly, not all efforts to try to squeeze each of these into a single
tool are justifiable. Like all things, there are pros and cons to design
3
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
complexity. Tools that are not sufficiently straightforward won’t get used.
Tools that include too many features may not see timely completion; and
since an excess of features can detract from users’ ability to find key features
or to leverage principal functionality, again such tools might not get used.
This defeats the core purpose of Decision Support Systems (DSS): to support
decision making.
So, let’s back up a second and think somewhat differently about this. The
design of the fundamental attributes that are typical of all DSS, facilitated
analytics and access, must be deliberately aligned to desired benefits in order
for those benefits to arise. And, if we need to be somewhat cautious, prag-
matically, regarding the variety of benefits we are shooting for in a DSS
design, then we can and should be specific about these attributes as well.
That shouldn’t be a surprise to anyone. If you have a specific objective to
accomplish, you do well to use the most appropriate approaches. The same
general rule applies to all the forms of analysis that are facilitated by a DSS.
Broadly, for example, we tend to delineate between descriptive, predictive,
and prescriptive analytics, each and/or all of which might support a particular
objective benefit in decision support. Descriptive work can provide details of
the rich landscape in which decisions are made, even if the possible inter-
connections within that landscape have not yet been verified. Statistically we
can describe measures of centrality such as means and medians, measures of
variation and its possible skew. Computationally we can describe the multi-
dimensional landscape visually, we can filter, or we can aggregate and
Figure 1.1 Common elements of DSS
4 Necessary Foundations for Decision Support
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
explore it interactively. Descriptive approaches built into tools can go a very
long way in supporting decision making, though they may not go far enough.
Taking this one level further, our needs may require us to develop tools
that are predictive, attempting to justify interconnections we may have
begun to suspect through our descriptive statistical and computational
efforts. Once again, we might approach this task using established statistical
analyses to verify significant relationships between variables in our data, or
we could leverage more computationally intensive and fluid methods such as
stepwise estimation, variations on network analysis, or machine learning.
A level yet further would involve prescriptive analytics to attempt to deter-
mine closed-form statistical expected value maximizing decision sets, or
computationally searching for optimal or theoretically near-optimal ones.
How we pursue any one of these efforts, from data description through
prescription, is dependent on the decision-making context in question and,
once again, the objective benefits targeted. If we are able to begin with
a fairly clear vision of what we need to achieve, or are at least willing to
return to reevaluate this vision, we are going to be far more likely to make
the right choices at each step of this journey.
1.2 Stages in Development
With this perspective in mind, we can also start to break down the various stages
across which an integrated decision support system, potentially relying on all
three levels of analysis, might be developed. Figure 1.2 provides a general map
of these stages in a complete process that recognizes that forward progress can
easily lead to a return to earlier stages for reconsideration. For a related decision
tree depiction developed for the International Institute for Analytics see
www.excel-blackbelt.com.
Across these stages we can envision a host of opportunities in which to use
any number of smaller tools, functions, and subroutines to help us get the job
done. Some of these tactics are executed once and seldom returned to.
Others are functions that respond dynamically to new information and
changes in other aspects of our approaches. Some are point and click, others
require a bit more typing and organizing, while still others involve some
serious research and not a small amount of trial-and-error to yield results. As
we will see in the chapters of this book, there is a great deal that we learn just
by trying; we gain a much deeper understanding of our options for future
development, as well as pitfalls we might sidestep.
Among these stages we also find numerous opportunities for visualization,
encompassing a range of analytical tactics, to contribute value. Indeed, the
application of visualization in data analysis is critical to the development of
decision support systems. It grants individual developers a view into what
1.2 Stages in Development 5
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
opportunities and flaws exist in their work and assumptions, but it also provides
the means to translate descriptions, predictions, and prescriptions into mean-
ingful messages for various audiences served by these tools and their results. By
doing so, it supports feedback that can further enhance the DSS itself.
Consider the following key principles described in Beautiful Evidence by
Edward Tufte, a recognized scholar on data and relational visualization:
1) Enforce Wise Visual Comparisons: Comparison is a critical element in the devel-
opment of understanding regarding the features of and anomalies within data.
Acquisition
Structuring
Prescription Development
Prescription
Successful
exploration
and
conveyance
(permits
shift
to
later
stage)
Iteration
is
critical
when
stage-checks
require
reconsideration
of
work
Prediction
Description
&
Data
Validation
Application
Consolidating
Cleaning
Primary Collection
Internal Enterprise
Extended (e.g., App Use)
Targeted (Interviews,
Trials, Surveys, etc.)
Foraging (Web-
scraping, etc.)
(A+Con)
(A+Cle)
Parsing
Correcting
Converting
Coding (e.g., nom/ord/geo text etc.),
Formatting (e.g., dates, 0 →Null),
Rescaling (e.g., Ln)
Filtering
Record and attribute
selection/query
Pattern Recognition Clustering
Distribution
Assessment
Relationship Assessment
Assorted Regression, Neural
networks, SD and Bayesian
model fitting, etc.
Optimization, Simulation, Sensitivity Analyses
Focus/Motivation, Visualization-3 Action Plan
Aggregation
By sample, By scale
Visualization-2 Model Estimation
(A+Cle+Con)
Visualization-1
Subscribing (Comm.
DB Marketplace, etc.)
Secondary Collection
Figure 1.2 Stages in DSS development
6 Necessary Foundations for Decision Support
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
Therefore, it is also critical in the practical application of findings from analysis.
Comparison allows for the illustration of practical relevance of effects and
decisions that may give rise to them. Wise visual comparisons are the mechan-
isms by which analytical and theoretical findings are vetted by real-world experi-
ence. They encourage faith in the analyst, and hence in most systems, as well as in
the framework that the analyst is recommending.
2) Show Cause: Most experienced and practical researchers cringe when indivi-
duals confuse mere statistical correlation with causality. These assertions
often lack evidence. However, in some cases certain reasoned explanations
can be convincing. The task of the developer is to provide his or her reader
with enough temporal and situational information for causal suggestions,
either stated or implied, to be clear. The developer should also be able to
facilitate scrutiny of data and analysis where appropriate. Tools should
ultimately allow audiences to draw their own intelligently structured conclu-
sions regarding causality rather than portray the perspectives of developers
as unassailable.
3) The World We Seek to Understand Is Multivariate, as Our Displays Should Be
(AND as our analysis that supports them should be): This is the classic story of
the blind men and the elephant. Considering one dimension of data gives
only limited and potentially flawed understanding of the big picture.
However, not all pieces of information are useful. A little bit of rationality
goes a long way in analysis. Hence one should push for multidimensional
analysis and visualization to satisfy the needs of sufficiency, while being
wary of distraction.
4) Completely Integrate Words, Numbers, and Images: Inconsistency between prose,
data, and graphics weakens arguments. At the very least it confuses, at worst it
misinforms. Analysts need to view graphical, numerical, and textual content as
reinforcement mechanisms complementing each other. When alternate perspec-
tives can be presented, don’t confound these distinctions with differences in
conveyance. Staying true here is another key to generating faith in the analyst
and his or her tool.
5) Most of What Happens in Design Depends upon the Quality, Relevance, and
Integrity of Content: Garbage fed into a graph results, at best, in beautiful garbage
(but it still stinks). Know your audience. Understand the practice. Be fully aware
of what needs to be analyzed and do it the right way. Mistakes and irrelevant
detail can weaken your work.
Regardless of the technical nature of decision support tools, a serious con-
sideration of these principles during development helps guarantee future use.
While we will not devote a great deal of time to the psychological responses
individuals have to certain visual forms, and hence best practices in visual
designs, we will examine a range of technical approaches and continue to reiter-
ate the importance of thought put into their selection and use. A more in-depth
discussion of best practices in visual designs, backed by psychological theory and
recent research, can be found in Visual Analytics for Management (2017).
1.2 Stages in Development 7
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
Aside from these recommendations, it is essential to emphasize another
point here, particularly for those new to DSS development: Decision support
systems refer to applications that are designed to support, not replace,
decision making. Unfortunately, DSS users (and developers) too often
forget this concept, or the users simply equate the notion of intelligent
support of human decision making with automated decision making. Not
only does that miss the point of the application development, but it also sets
up a sequence of potentially disruptive outcomes. These include excessive
anthropomorphism, poor or impractical decisions, disastrous results, and the
scapegoating of IT technicians. It’s easy for decision makers to view decision
support systems as remedies for difficult work, particularly if they can blame
others when things don’t work.
Although it is often difficult to codify, there is an implied contract between
those who claim to deliver intelligent tools and those who accept their use:
namely, an agreement that the analyst will not attempt to intentionally
mislead the user. Ultimately, these issues contribute to the accountability
and ethics of organizations, as well as the personal accountability of those
developing the applications. If you want to develop a strong decision support
tool, you have to identify your desk as where the buck stops. But if you want
to be able to share the tool, you have to pay attention to how your applica-
tions might be used by others. It is critical here to guide built-in assistance in
analysis, clear visualization of how characteristics of problems and solutions
relate, and formally structured interfaces that deter, if not prohibit, misuse. It
can be difficult to distinguish between those who intend to use their positions
dutifully, but fail in execution, from those who will use their positions to
deter others. If you set out to provide support for the right reasons, make
sure you provide that support the right way.
1.3 Overview and Resources
Unlike many texts on related topics, this book is prepared for both the
developer and the ultimate user. When reading these chapters, readers will
learn what to expect from DSS and from those already using and building DSS
tools. Fundamentally, it should become clear that the creation of decision
support tools is something that even individuals with very little programming
skill (or interest) can accomplish. That having been said, it will also be made
clear that a little more programming acumen can help you accomplish a great
deal more. This book works to drive home these points and to emphasize that
individuals with just a bit of DSS development experience under their belts
become popular very fast. They serve as bridges between career programmers
who can build highly sophisticated resources, and the managers who face the
reality in which only certain specific designs are going to prove useful.
8 Necessary Foundations for Decision Support
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
How do we get there? We will need to acquire some experience in the
various stages of development outlined in Figure 1.2, and we will need to do
that in a way that is accessible (there’s that word again) to essentially anyone.
Ideally, we’ll use a platform that is also still a backbone resource at most
organizations, even if it’s one that is often misperceived by those who
know little about or overgeneralize its potential. We have that in the
highly ubiquitous, deceptively familiar Microsoft Excel environment.
Complementing this environment in our journey will be the use of associated
tools, add-ins, code development, and affiliated applications such as the
Microsoft BI suite. We will also discuss connections to other software envir-
onments such as those provided by Google, Palisade, and Apple.
What is the value of constructing tools using resources that career program-
mers might not champion in the development of commercialized applications?
The question practically answers itself: Learning. If you have no intention of
becoming a career programmer but would just like to learn how to get decision
support tools built, and wouldn’t mind becoming a bit more influential along
the way, you need a ramp. The environments we will be discussing, and the
approaches used within them, provide that ramp. You’ll have the ability to get
your hands dirty in each stage of development, from soup to nuts. You’ll gain
a systems perspective of how systems are built and how they work. Much like
acquiring logic skills through programming experience, these skills are highly
transferable. Further, the proof-of-concepts that you end up building can
provide talking points and launch pads for further development – positioning
you squarely to consult on the most effective paths that career programmers
should take.
To help us through discussions and exercises in development, this book uses
simplified contexts from real-world practice to enrich instruction on decision
support. For example, we will introduce the case of a restaurant struggling to
reconsider how to redesign itself in the face of changes in preferences. The
Lobo’s Cantina case gives us an opportunity to examine data on which pre-
dictions are built and the foundation of optimal policy and resource allocation
decisions are made. How much space should be allocated to certain kinds of
customer seating in the rebuild? How should we manage overbooking poli-
cies, given observed uncertainties in demand and human behavior? What
kinds of risk profiles do our options in these decision-making contexts reveal,
and how do we ultimately select the options to go with?
In another case to which we will return at multiple points in the book, we
will consider the decisions of a firm trying to organize the shipping and
transshipment of goods across national boundaries. Once again we start
with discussions what we might do with data acquired through the firm’s
experiences. How can we describe visually the complexity of the tasks at
hand? How can predictions in this context inform prescriptions? How do we
1.3 Overview and Resources 9
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
make choices in the presence of expected levels of risk, where are the
safe bets, what are the next-best options, and how do we document and
convey the anticipated returns and risks associated with the best options we
settle on?
As for the structure of this book, we will generally follow the forward flow
presented in Figure 1.2. This first section, titled “Getting Oriented,” focuses
on easing people into the Excel workbook environment as a platform for tool
development and visualization. Navigation and data acquisition are central
themes, as are discussions of cleaning and consolidation tactics, along with
critical caveats regarding some of these approaches. In this and other
sections of the book we will consider some of the most valuable and often
underused of Excel’s functions and tools. We will also introduce the
Blackbelt Ribbon add-in and the additional capabilities it provides.
In the second section, “Structuring Intelligence,” we will begin to discuss
what acquired data can tell us about the real-world contexts in which we must
make our decisions. We will briefly consider how predictions of trends and
relationships in data might be estimated but will pay special attention to the
uncertainty that these predictions can imply. With this in mind we will
describe the design and construction of simple simulations based on such
real-world analysis. We will consider how to jointly leverage tools such as
data tables in tandem with consolidation tactics such as Pivot Tables in the
design of these assessments as well as the use of user-friendly controls to
simplify the management of this work. The visualization of available data
and the by-products of simulation will then be discussed. The focus will be on
specific tools for the workbook and related environments, with reference to
best practices in design outlined in texts such as Visual Analytics for
Management (2017). Here we will also get some additional glimpses into
the world of programming.
In the third section, “Prescription Development,” we forge ahead into
discussions of the construction of mathematical and functional architectures
for arriving at specific recommendations in decision making. We focus on
available tools but also push beyond common experience with these tools.
We will discuss how we might peek behind the optimization approaches used
by tools such as Solver, as well as approaches made available by Palisade in
their @RISK toolset. We will discuss limitations of various approaches, the
integration of optimization and simulation tactics to seek out both high
expected value and low-risk options, and critically consider the trade-offs
between search time, search progress, and the practical value of benefits
gained.
In the fourth section, “Advanced Automation and Interfacing,” we dive
more deeply into development work that could not easily be conducted in the
spreadsheet environment alone. Instead, we will turn our focus to the Visual
10 Necessary Foundations for Decision Support
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
Basic for Applications (VBA) developer. I will give additional examples of
macro editing, the creation of new user-defined functions, application calls,
integrated automation, and advanced interface development with associated
illustrations available at www.excel-blackbelt.com). At the end of this sec-
tion, you will have gained sufficient understanding of what is immediately
possible to develop through simple programming tactics for your own work
and, no less importantly, how to delegate that work to others.
On this last point, and as a reminder to the reader, this book is not
designed for an advanced programming course. Nor is it a statistics text or
a single-source dictionary defining all things Excel. This is a guide for
professionals who want to utilize their own skills and need only the right
coaching, inspiration, and reinforcement to demonstrate these skills. The
content is designed not to inundate but rather to illuminate. Because readers
come to this book at various skill levels, you should feel free to pick and
choose among the chapters. Even those looking simply for novel tactics will
find value in these pages. However, the real hope is that this book will open
the world of DSS development to a broad community. Everyone deserves to
know how accessible DSS design can be and the potential that it holds. It’s
time to shatter the wall between the programmer and the management
professional, and the confluence of those skills can start here.
1.3 Overview and Resources 11
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
2
The Common Development Environment
Objective: Become acquainted with the most common and fundamental capabilities
of the spreadsheet environment, the limitations of these capabilities, and opportunities
to leverage them in combination.
Before attempting to construct a home, architects and builders need to know
what resources they have at their disposal and how they can access these
resources. The same holds in decision support development. But as you’ll
learn in subsequent chapters, the tools available to Excel developers are
more numerous than a typical user would imagine. In this chapter, we’ll start
with the low-hanging fruit by becoming acquainted with the general nature
of Excel’s front-end development environment. Figure 2.1 provides an anno-
tated view of what people typically see when they open a new file in Excel.
Only a few key elements of this interface are central to our initial discussion.
Excel files are called “workbooks.” They contain any number of
worksheets (spreadsheets) that can be used in tandem. Most users
relegate the Excel application to the role of an information storage
tool. This is largely because most users don’t know what else Excel
can do. Not that storing information in Excel is bad but there are
often better alternatives available for storage, such as databases, in the
case of very large sets of data. Functionally, the storage capability of
Excel represents only the bare tip of this technological iceberg.
Regardless, knowing how the cell structure in a spreadsheet works is
a good place to start and this knowledge is essential to further discussion.
Cells in spreadsheets can contain:
• Fixed data: Data you (or others) have entered, numerical or otherwise.
• Formatting: Background color, border thickness, font type, and so on.
• Names: References other than the standard column-row reference.
• Comments: Notes regarding the contents.
• Formulae: Mathematical or statistical, text-based, or a range of other types such as
logic-based or search oriented.
12
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.003
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:15:55, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
• Live data links: Data that are drawn from an externally linked source, such as
a database or the Internet.
2.1 Entering Data and Simple Extrapolation
Data entry in Excel is about as basic as it gets – just click and type. And
it’s probably the only thing that people universally know how to do in
Excel. But Excel makes some kinds of data entry easier in ways that
many current users don’t realize. For example, Excel has an automatic
pattern-recognition element that, by default, attempts to aid you in
filling in additional cells of data. Although it’s not always successful,
it’s often convenient. Let’s say I want to enter the number 1 into five
cells in the first row. I start by typing the number 1 into cell A1. This is
shown in Figure 2.2.
Note that when cell A1 is selected, its border is bold and a small square
appears at the bottom right of the cell. That small square is the copy prompt.
If I pull that square either to the right or down, Excel will attempt to fill in all
other cells I highlight with the pattern – in this case, the number 1. By pulling
the square to the right and highlighting the next four cells, I get the results
shown in Figure 2.3.
At this point, with all five cells selected, I could pull the copy prompt down
two rows and get the spreadsheet shown in Figure 2.4. Ascending values and
alternating text values are also recognized. For example, take a look at
Figure 2.5.
Or consider the copy shown in Figure 2.6.
Figure 2.1 Basic front-end elements of the Excel environment
2.1 Entering Data and Simple Extrapolation 13
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.003
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:15:55, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
Although this may not be exactly what we wanted (the alphabet isn’t
extrapolated here), we are provided with a potentially meaningful
sequence based on Excel’s existing pattern recognition. Some results of
Figure 2.3 After copying across
Figure 2.4 After copying the row down
Figure 2.2 Initial entry
14 The Common Development Environment
https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.003
Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:15:55, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
Discovering Diverse Content Through
Random Scribd Documents
En uitbundig, als een kind, omhelsde zij Cornélie, nooit kracht
vindende af te keuren het al te vrije leven van hare vriendin, en
vooral niet nu, na haar eigen zomer te Ostende... Zij zaten naast
elkaâr op den divan, Cornélie in haar ouden peignoir, dien zij droeg
met hare geheel eigen gratie, en de jonge prinses in haar lichtgrijs
tailorpak, dat zeer nieuwerwetsch plakte om hare vormen, ruischend
van zwaar zijden voering, met haar hoed van zilverpailletten en
zwarte veêren, hare bejuweelde vingers, spelende met een zeer
langen horlogeketting, die zij droeg om den hals: de laatste mode-
nieuwigheid. Cornélie kon bewonderen zonder ijverzucht en zij liet
Urania opstaan, draaien voor haar heen, vond den snit van haar rok
mooi; zei, dat haar hoed haar allerliefst stond en bekeek met
aandacht de ketting. En zij verdiepte zich in die chiffons: Urania
beschreef toiletten van Ostende ... en Urania bewonderde Cornélie's
ouden peignoir. Cornélie lachte. Na Ostende vooral, niet waar? lachte
zij vroolijk. Maar Urania, ernstig, meende het: Cornélie droeg dat
met een chic! En van topic veranderend, zeide zij, dat zij heel ernstig
spreken wilde. Dat zij misschien iets voor Cornélie wist, nu deze
nooit haar—Urania's —hulp wilde aannemen. In Ostende had zij
kennis gemaakt met een oude Amerikaansche dame, Mrs. Uxeley,
een type. Zij was negentig jaar en woonde 's winters in Nice. Zij was
schat- en schatrijk: een petroleum-koninginne-vermogen. Zij was
negentig, maar deed nog steeds of zij vijf-en-veertig was. Zij ging
uit, kwam in de wereld, coquetteerde. Men lachte haar uit, maar
men accepteerde haar, om haar geld en haar prachtige feesten. In
Nice kwam de geheele cosmopolitische kolonie ten harent. Urania
haalde een casino-blaadje van Ostende te voorschijn en las voor een
journalistisch mededeelinkje over een bal in Ostende, waarin Mrs.
Uxeley genoemd werd: la femme la plus élégante d'Ostende. De
journalist had daar item zooveel voor gekregen, de geheele wereld
lachte er om en amuzeerde zich. Mrs. Uxeley was een karikatuur,
maar met genoeg tact om als ernst aangenomen te worden. Nu, en
Mrs. Uxeley zocht iemand. Zij had altijd bij zich een dame, een jong
meisje, een jonge vrouw, als gezelschap, en tallooze dames hadden
elkaâr al bij haar afgewisseld. Zij had nichten bij zich gehad, verre
nichten, heel verre nichten en geheel vreemden. Zij was lastig,
capricieus, onmogelijk: het was algemeen bekend. Wilde Cornélie
het eens probeeren? Urania had er al met Mrs. Uxeley over
gesproken en hare vriendin gerecommandeerd. Cornélie vond het
niet erg aanlokkelijk. Maar er was over te denken. Mrs. Uxeley's
gezelschapsdame bleef tot November, tot "the old thing" over Parijs
naar Nice terugging. En in Nice zouden zij elkaâr veel zien, Cornélie
en Urania. Maar Cornélie vond het vreeslijk Duco te verlaten. Zij
dacht, dat het nooit gaan zoû Zij hielden zoo van elkaâr, zij waren
zoo aan elkaâr gewend. Finantieel zoû het alles heel goed zijn—een
gemakkelijk leven, dat haar toelachte na dien knak harer moreele
fierheid—maar zij kon er niet aan denken Duco te verlaten. En wat
zoû Duco in Nice doen! Neen, zij kon, zij kon niet: zij bleef bij
hem.... Zij voelde een onwil te gaan, als een hand, die haar
tegenhield. Zij zei Urania de oude dame maar af te schrijven, iemand
anders te zoeken. Zij kon niet. Wat had zij aan zulk een leven—
afhankelijk, maar finantieel onafhankelijk—zonder Duco! En toen
Urania weg was—zij ging door naar San Stefano—was Cornélie blij,
dadelijk geweigerd te hebben dit domme gemakkelijke afhankelijke
leven van dame-de-compagnie bij een oude rijke toot. Zij zag rond
in het atelier. Zij had het lief met zijne mooie kleuren, zijn edele
oude dingen, en achter dat gordijn haar bed, achter dat schutsel
haar petroleumstel, als een keukentje. Het was, in zijn bohême van
kostbare bibelots en zeer primitief comfort, haar onmisbaar
geworden, haar home. En toen Duco thuis kwam, en zij hem
omhelsde, vertelde zij hem van Urania en Mrs. Uxeley, blij te kunnen
nestelen tegen hem aan. Hij had een paar aquarellen verkocht. Er
was totaal geen reden hem te verlaten. Hij wilde het ook niet, hij
zoû het nooit willen. En zij hielden elkaâr vast omhelsd, als voelden
zij iets, dat hen zoû kunnen scheiden, een onafwendbare
noodzakelijkheid, of handen zweefden rondom hen heen, hen
duwende, hen leidende, hen tegenhoudende en verdedigende, een
strijd van handen, als een wolk om hen beiden; handen, die met
geweld zochten te splitsen hun glinstere levenslijn, hun
samengesmolten levenslijn, als was die te smal voor hunne beider
voeten, en de handen ze wringen zouden uiteen, om in twee
spiralen de groote lijn uiteen te laten slingeren. Zij zeiden niets: in
elkanders armen zagen zij het leven aan, huiverden zij voor de
handen, voelden zij het naderen van den dwang, die al dichter
wolkte om hen heen. Maar zij voelden zich warm tegen elkaâr: nauw
in hunne omhelzing sloten zij hun klein geluk, verborgen zij het
tusschen henbeiden in, opdat de handen het niet zouden aanwijzen,
beroeren, duwen....
En onder hun vasten staarblik deinsde het leven zachtjes terug, loste
de wolk op, verijlden, verdwenen de handen, en eene verlichting
zuchtte op uit hunne borsten, terwijl zij stil liggen bleef tegen hem
aan, en de oogen sloot, als om te slapen....
XLIV.
Maar het dwingende leven kwam terug, de zwevende handen
verschenen weêr, als een zacht geheimzinnig geweld. Cornélie
weende bitter en bekende het zich, en bekende het Duco: het ging
niet langer. Zij hadden éen oogenblik niet genoeg om de huur van
het atelier te betalen en moesten zich wenden tot Urania. In het
atelier waren leêgten gekomen, kleuren verijld, door het verkoopen
van dingen, die Duco met teederheid en opoffering had verzameld.
Maar de engel van Lippo Memmi, dien hij niet verkoopen wilde, bleef
met zijn gebaar van lelie-reiken, in zijn brokaten goudmantel nog
stralen als altijd. Om hem heen gaapten treurige vakken wand,
waren spijkers blootgekomen. Eerst poogden zij nog anders te
schikken, maar de lust hiertoe verging. En als zij zaten bij elkaâr, in
elkanders armen, voelende hun klein geluk, maar ook den dwang
van het met handen duwende leven, sloten zij de oogen, om het
atelier niet te zien, dat scheen te brokkelen rondom hen heen, waar
met de eerste koelere dagen een zonnelooze kilte huiverend neêrviel
van het plafond, dat hooger en verder scheen, en waar de
schildersezel, leêg, wachtte. Zij sloten beiden de oogen, en bleven
zoo, zich, trots de kracht van hun geluk, hunne liefde, voelende
langzaam-aan overwinnen door het leven, dat zoo gestadig dwong
en hun iederen dag iets ontnam. Eens, toen zij zoo zaten, vielen hun
armen slap, viel hun omhelzing uit elkaâr, als trokken handen hen
van elkaâr af. Zij bleven lang zitten staren, naast elkaâr, zonder
elkaâr aan te roeren. Toen snikte zij luid op en wierp zich met haar
gezicht op zijn knieën. Er was niets meer aan te doen: het leven was
sterker, het sprakelooze leven, het zacht-gestadig dwingende leven,
dat met zoovele handen rondom hen was. En het was of hun klein
geluk hun ontviel, als een engelachtig kind, dat gestorven was, en
aan hunne omhelzing was ontzonken.
Zij zeide, dat zij Urania zoû schrijven: de Forte-Braccio's waren te
Nice. Hij, mat, stemde toe. En zoodra zij antwoord had, pakte zij
werktuigelijk haar koffer, pakte zij haar oude kleêren in. Want Urania
schreef haar te komen, en dat Mrs. Uxeley haar wilde zien. Mrs.
Uxeley zond haar het reisgeld. Zij was in een radeloozen toestand
van telkens opsnikkende zenuwachtigheid, en zij voelde zich als
scheuren van hem weg, scheuren uit dat home, dat haar lief was, en
dat brokkelde om hen heen, alleen door hàre schuld. Toen zij den
aan geteekenden brief met het reisgeld ontving kreeg zij een
zenuwtoeval, klaagde als een kind tegen hem aan, dat zij niet kon,
dat zij niet woû, dat zij niet zonder hem kon leven, dat zij hem lief
had voor eeuwig, voor eeuwig, dat zij sterven zoû, zoo ver van hem.
Zij lag op den divan, haar beenen stijf, haar armen stijf, en zij
schreeuwde met een verwrongen mond als van lichamelijke pijn. Hij
suste haar in zijn armen, bette haar hoofd, liet haar ether drinken,
troostte haar, zei, dat het later alles goed weêr zoû worden....
Later.... Zij zag hem wezenloos aan. Zij was als krankzinnig van
smart. Zij gooide alles weêr uit haar koffer, door het vertrek,
linnengoed, blouses, en lachte, en lachte.... Hij bezwoer haar zich te
beheerschen. Toen zij zijn ontdaan gezicht zag, toen ook hij snikte
tegen haar aan, pakte zij hem vast tegen zich, zoende hem, troostte
hem op hare beurt En alles viel mat, slap, in haar neêr.... Zij pakten
beiden den koffer weêr in. Toen zag zij rond en schikte in een vlaag
van energie het atelier voor hèm, liet haar bed wegnemen,
bevestigde zijn eigen schetsen aan den wand, poogde iets op te
bouwen, van wat rondom hen heen was in-een gebrokkeld, schikte
alles anders, deed haar best. Zij kookte hun laatste maal, zij stookte
het vuur op.... Maar een radelooze dreiging van eenzaamheid en
verlatenheid heerschte al rond. Het ging niet, het ging niet....
Snikkende sliepen zij in, in elkanders armen, nauw tegen elkaâr aan.
Dien volgenden morgen bracht hij haar naar het station. En toen zij
ingestegen was, in haar coupé, konden zij beiden zich niet
beheerschen. Zij omhelsden elkaâr snikkende, terwijl de conducteur
al het portier wilde sluiten. Zij zag hem wegloopen als een gek,
dwars door de drukke menigte duwende, en zij wierp zich van smart
brekende, achterover. Zij was zoo benauwd, op het punt flauw te
vallen, dat eene dame naast haar hielp, haar gezicht waschte met
Eau de Cologne....
Zij dankte, verontschuldigde zich, en ziende de andere reizigers haar
aanstaren met deelneming, beheerschte zij zich, en viel mat ineen,
en tuurde wezenloos door het raam. Zij spoorde door, zij hield
nergens op, alleen stapte zij uit om van trein te verwisselen. Hoewel
hongerig, had zij geen energie aan de stations iets te bestellen. Zij
at niets, zij dronk niets. Zij spoorde een dag, een nacht, en kwam
den volgenden avond laat te Nice. Urania was aan het station en
schrikte omdat Cornélie er grauwbleek uitzag, doodmoê, hol van
oogen. En zij was allerliefst; zij nam Cornélie meê naar huis,
verzorgde haar een paar dagen, deed haar blijven te bed, en ging
zelve Mrs. Uxeley zeggen, dat haar vriendin te ongesteld was om
zich aan te melden. Gilio kwam Cornélie even zijne opwachting
maken, en zij kon niet anders dan hem danken voor die dagen van
gastvrijheid en zorg onder zijn dak. En de jonge prinses was als een
zuster, was als een moeder, en kweekte Cornélie op met melk, met
eieren, met versterkende middelen. Zij liet alles gewillig met zich
doen, mat, onverschillig, en zij at, om Urania lief te zijn. Na enkele
dagen, zeide Urania, dat Mrs. Uxeley dien middag een visite kwam
maken, benieuwd hare nieuwe gezelschapsdame te zien. Mrs. Uxeley
was nu alleen, maar zij kon wachten tot Cornélie hersteld was.
Cornélie kleedde zich zoo goed mogelijk aan en wachtte met Urania
de oude dame af. Zij kwam met uitbundigheid binnen, in een vloed
van woorden, en Cornélie kon, in het schemerlicht van Urania's salon
zich niet verwezenlijken, dat zij negentig jaar was. Urania knipoogde
tegen Cornélie, maar deze glimlachte flauw: zij zag op tegen dit
eerste onderhoud. Maar Mrs. Uxeley, zeker omdat Cornélie de
vriendin was van de prinses di Forte-Braccio, was heel gemakkelijk,
heel aardig, zonder neêrbuigendheid tegen haar aanstaande dame-
de-compagnie; vroeg naar Cornélie's gezondheid in een
vermoeiende uitbundigheid van uitroepjes en zinnetjes en
raadgevingen. Cornélie, in het schemerlicht der staande kant-
omkapte lampen, nam haar met den blik op, en zag een vrouw,
vijftig, de rimpeltjes zorgvuldig bijgepoeierd, in een mauve fluweelen
toilet met dof goud en pailletten en kralen gewerkt, op den bruinen
geönduleerden chignon een hoed met witte aigrette. Telkens
twinkelden hare juweelen omdat zij heel bewegelijk was, heel druk.
Nu nam zij Cornélie's hand en begon intiem te praten.... Dus
overmorgen zoû Cornélie komen? Goed. Zij was gewoon honderd
dollars in de maand te geven, of vijfhonderd francs, nooit minder,
maar ook nooit meer. Maar zij begreep, dat Cornélie nu iets noodig
had, voor nieuwe toiletten: of zij dan maar aan dit adres bestellen
wilde, wat zij noodig had, voor rekening van Mrs. Uxeley. Een paar
baltoiletten, een paar minder gekleedde avondtoiletten, enfin, alles.
De prinses Urania zoû haar dat wel zeggen, en wel met haar willen
meêgaan. En zij stond op, pogende jong te doen, minaudeerend met
haar face-à-main, maar onderwijl zich steunende met haar parasol,
zich gymnastisch opwerkende aan den stok van haar parasol, met
een plotselingen trek van rheumatische pijn, die allerlei rimpels
ontdekte. Urania geleidde haar tot den corridor, en kwam gierende
terug, en ook Cornélie lachte, heel matjes. Het kon haar alles niets
schelen: zij was meer verbaasd over Mrs. Uxeley, dan dat zij haar
komisch vond. Negentig jaar! Negentig jaar!! Wat een energie, een
beter doel waardig, om elegant te willen blijven: la femme la plus
élégante d'Ostende!!
Negentig jaar! Wat moest die vrouw lijden, de uren van haar
langdurig toilet, dat zij zich karikaturizeerde tot dit type. Urania
zeide, dat alles valsch was, haar haren, haar décolletage! En
Cornélie voelde een walging voortaan te moeten leven naast die
vrouw, als naast eene onwaardigheid. In haar geluk van liefde was
veel van haar energie verzwakt, alsof hun twee-geluk—van Duco en
van haar—haar ongeschikter had gemaakt voor verderen levensstrijd
en haar verweekt, had in zijn heerlijkheid, maar het had in haar ziel
iets verfijnd en verpuurd en zij walgde van zooveel schijn voor zoo
klein en ijdel een doel. En het was alleen de noodzakelijkheid zelve—
de geleidelijkheid van de dingen des levens, die dreef en zacht haar
met leidenden vinger duwde langs eene nu eenzaam uitslingerende
levenslijn—de noodzakelijkheid, die haar kracht gaf haar verdriet,
haar verlangen, haar heimwee naar alles wat zij verlaten had, diep
te bergen in zichzelve. Zij sprak er maar niet meer over met Urania.
Urania was zoo blij haar te zien, beschouwde haar als een goede
vriendin, in de eenzaamheid van haar groot leven, in het izolement
te midden der aristocratische kennissen. Urania was vol ijver met
haar naar naaisters en winkels te gaan en hielp haar kiezen haar
nieuwen trousseau. Het kon haar niet schelen. Zij, elegante vrouw,
ingeboren elegant, die in haar uiterlijk zich steeds verdedigd had
tegen de armoede, die met een frisch lint een oude blouse gracieus
wist te dragen, in de dagen van haar geluk, zij was totaal
onverschillig over alles wat zij nu kocht voor rekening van Mrs.
Uxeley. Het was haar als was het niet voor haar. Zij liet Urania
vragen, kiezen, zij vond alles goed. Zij paste als een pop. Het
hinderde haar zooveel te moeten uitgeven op rekening van een
vreemde. Zij voelde zich gezonken, vernederd: al haar fiere
levenstrots was weg. Zij was bang voor wat men van haar denken
zoû in den kring van Mrs. Uxeley's kennissen, of men zoû weten van
haar vrije ideeën, van haar samenleven met Duco, zij was bang voor
Mrs. Uxeley's opinie. Want Urania had eerlijk moeten zijn en alles
verteld. Alleen door Urania's warme recommandatie was zij door
Mrs. Uxeley nog aangenomen. Zij voelde zich misplaatst, nu zij weêr
meê zoû moeten doen met al die menschen, en zij was bang zich
bloot te zullen geven. Zij zoû comedie moeten spelen, hare ideeën
maskeeren, hare woorden bedenken, en zij was het niet meer
gewoon. En alles om dat geld. Alles omdat zij geen kracht had
gehad naast Duco haar eigen brood te verdienen, en, hem, blij,
onafhankelijk, op te wekken in zijn arbeid, in zijn kunst. O, als zij
maar gekund had, gevonden had, wat zoû zij gelukkig geweest zijn.
Als zij maar niet in zich had laten kankeren de ellendige loomte van
haar bloed, van haar opvoeding, haar brillante salon-educatie-
loomte, die haar ongeschikt maakte tot wat ook! In haar bloed was
zij zoowel een vrouw van liefde als een vrouw van luxe, maar zij was
meer liefde dan luxe: zij kon gelukkig zijn met het hoogst
eenvoudige als zij maar kon liefhebben. En nu had het leven haar
weggescheurd van hem, langzaam aan, maar onverbiddelijk. En nu
had zij luxe, afhankelijke luxe, en het voldeed aan haar bloed niet
meer, omdat zij haar ziel niet voldoen kon. Eene rampzalige
ontevredenheid woekerde op in die eenzame ziel. Het eenige geluk,
dat zij had, waren zijn brieven, zijn lange brieven, brieven van
verlangen, maar ook brieven van troost. Hij schreef haar zijn
verlangen, maar hij schreef haar ook moed en hoop in. Hij schreef
haar iederen dag. Hij was nu in Florence, en zocht zijn troost in
Uffizie en Pitti. In Rome had hij niet kunnen blijven, het atelier was
nu gesloten. In Florence was hij iets dichter bij haar. En zijn brieven
waren haar als een liefdeboek, de eenige roman, dien zij las, en het
was of zij in zijn stijl zijn landschappen zag, de zelfde wazigheid van
kleur-emotie, het parelen blanke en de droomwazige lichte verte: de
horizon van zijn verlangen, of zijn oogen steeds uitgingen naar den
einder, waar zij in den nacht van hun scheiden verdwenen was als in
paarsgrauwen zonsondergang; een lucht van de droeve Campagna.
In die brieven nog leefden zij samen. Maar zij kon hem zoo niet
schrijven. Hoewel zij hem iederen dag schreef, schreef zij kort, in
andere woorden altijd het zelfde: haar verlangen, haar matte
onverschilligheid. Maar zij schreef haar geluk om zijn brieven, die
waren als haar dagelijksch brood.
Zij was nu bij Mrs. Uxeley en bewoonde in de reusachtige villa twee
lieve kamers, die uitzagen op de zee en op de Promenade des
Anglais. Urania had haar geholpen ze te arrangeeren. En zij leefde
als in een oneigenlijken droom van vreemdheid, van niet bestaan
met haar ziel, van ongeleefd handelen en gebaren; volgens den wil
van andere menschen. Des morgens zocht zij Mrs. Uxeley op in haar
boudoir, en las haar voor Amerikaansche en Fransche couranten, en
soms iets uit een Fransch romannetje. Zij deed nederig haar best.
Mrs. Uxeley vond, dat zij prettig las, maar zei alleen, dat ze wat
vroolijk moest worden, dat haar treurige dagen nu waren voorbij.
Van Duco werd niet gesproken en Mrs. Uxeley deed of zij niets wist.
Het groote boudoir, de balkondeuren open, zag uit op de zee,
waarop de Promenade, de morgenwandeling al begon, kleurig en
vlakkerig van parasols, fijn scheltjes tegen de diepblauwe zee, een
zee, van luxe, water van weelde, golfjes, die als veel geld schenen te
kosten, vóór zij bevalligjes verkozen aan te schuiven. De oude dame,
al geverfd, haar pruik op, een witte kant over die pruik voor den
tocht, lag in de zwarte en witte kanten van haar witten zijden
peignoir op de hoop kussens harer chaise-longue. In hare
gerimpelde hand de face-à-main, waarop haar initialen in
diamanten, amuzeerde het haar te turen naar de schelle vlakjes der
parasols buiten. Nu en dan vertrok zij, bij een rheumatischen scheut,
in eens het gezicht tot ééne verkreukeling van rimpel, waaronder de
strakke maquillage bijna brak, als gekrakeld porcelein. In het
daglicht was zij bijna niet meer levend, scheen zij een automatische,
in elkaâr geleede pop van verdorde ledematen, die mechanisch nog
sprak en gebaarde. Zij was 's morgens altijd wat moê, zij sliep 's
nachts nooit; na elven maakte zij een dutje. Zij leefde volgens een
streng régime, en haar dokter, die haar iederen dag bezocht, scheen
haar iederen dag weêr wat te doen opleven, zoodat zij den avond
haalde. 's Middags toerde zij, steeg uit bij de Jetée, maakte hare
visites. Maar 's avonds leefde zij op, met iets van werkelijk leven,
kleedde zich, deed haar juweelen aan, en kreeg hare uitbundigheid
terug, haar uitroepjes, en minauderietjes.... Dan waren het bals,
feesten, de comedie. Dan was zij niet ouder dan vijftig jaar.
Maar dat waren de goede dagen. Soms na een nacht van
onduldbare pijnen, bleef zij in haar slaapkamer, de maquillage van
den vorigen dag niet bijgewerkt, over haar kale hoofd een zwarte
kant, in een zwart satijnen morgenjas, die als een gemakkelijke zak
om haar hing, en zij kreunde, gilde, schreeuwde, en scheen genade
te smeeken voor haar marteling. Dit duurde een paar dagen, en was
geregeld iedere drie weken: dan leefde zij weêr langzaam op.
Haar drukke conversatie bepaalde zich bij een geregeld
terugkomende bespreking en kritiek van allerlei familie-
aangelegenheden. Zij legde Cornélie uit al de familie-betrekkingen
van haar kennissen, Amerikaansche en Europeesche, maar vooral
weidde zij uit over de groote Europeesche families, die zij onder hare
kennissen telde. Cornélie kon er nooit naar hooren, en vergat de
relaties weêr dadelijk. Het was soms ondragelijk vervelend zoo lang
aan te moeten hooren, en alleen daarom, als gedwongen, vond
Cornélie kracht zelve wat te praten, een anecdote te vertellen, een
verhaal te doen. Toen zij zag, dat de oude vrouw erg gevoelig was
voor anecdotes, raadsels, woordspelingen, vooral met ondeugende
tint, verzamelde zij er zooveel zij kon uit de Vie Parisienne, het
Journal pour Rire, en had ze altijd bij de hand. En Mrs. Uxeley vond
haar amuzant. Eens, daar zij wel merkte Duco's dagelijkschen brief,
maakte zij eene toespeling, en Cornélie vond eensklaps uit, dat zij
verging van nieuwsgierigheid. Toen vertelde zij rustig de waarheid:
haar huwelijk, hare scheiding, hare vrije ideeën, hare ontmoeting en
haar leven met Duco. De oude vrouw was een beetje teleurgesteld,
omdat Cornélie er zoo eenvoudig over sprak. Zij gaf alleen den raad
zich nu correct te houden. Wat de kennissen praatten over vroeger,
kwam er minder op aan. Maar nu mocht er geen aanstoot zijn.
Cornélie, nederig, beloofde. En Mrs. Uxeley toonde haar albums,
haar eigen portretten van jonge vrouw af, en de portretten van
allerlei mannen. En zij vertelde van dien vriend en dien vriend, en zij
liet, ijdel, iets schemeren van een zeer woelig verleden. Maar zij had
zich altijd correct gehouden.... Dat was haar trots. Zooals Cornélie
gedaan had, was niet goed....
Een verlossing was het uur van elven tot half een. Dan sliep de oude
vrouw geregeld—haar eenige slaap—en dan kwam Urania Cornélie
halen. Zij toerden wat of wandelden op de Promenade of zaten in
den Jardin Public. En het was het eenige oogenblik, dat Cornélie iets
van hare nieuwe luxe waardeerde en dat ze eenigszins hare ijdelheid
streelde. De wandelaars zagen om naar de twee mooie jonge
vrouwen in hare keurige laken toiletten, wier modieus gehoede
kopjes zich terugtrokken in de schemering der parasols en zij
bewonderden de glinsterende victoria, de onberispelijke liverei en de
schimmels van de prinses di Forte-Braccio.
Gilio was tegenover Cornélie ingehouden en bescheiden. Hij was
beleefd maar op een hoffelijken afstand, als hij zich een oogenblik
voegde bij de twee dames in den tuin of op Jetée. Zij was na den
nacht in de pergola, na het plotselinge schitteren van zijn driftig
mes, bang voor hem, ook omdat zij veel van haar moed en hare
fierheid had verloren. Maar zij kon hem niet koeler antwoorden dan
zij deed, omdat zij hem dankbaar was, hem, evenals Urania, voor de
zorg der eerste dagen, voor den tact, waarmeê zij haar niet dadelijk
aan Mrs. Uxeley hadden overgelaten, maar haar ten hunnent hadden
gehouden tot zij wat kracht had terug gewonnen.
In die vrije morgens, dat zij zich verlost voelde van die karikatuur
van haar leven, van de oude vrouw—ijdel, egoïst, onbeduidend,
belachelijk—voelde zij zich in de vriendschap van Urania komen tot
zichzelve, werd zij het zich bewust in Nice te zijn, zag zij de kleurige
drukte rondom zich heen met helderder oogen aan en verloor zij de
oneigenlijkheid der eerste dagen. Het was dan of zij voor het eerst
zichzelve weêr zag, in haar licht laken wandelpak, zittende in den
Tuin, hare geschoeide vingers spelende met de kwasten van haar
parasol. Zij kon nog nauwlijks aan zich gelooven, maar zij zag zich.
Diep in zich, ook voor Urania verborgen, borg zij haar verlangen,
haar heimwee: hare benauwende ontevredenheid. Het was soms of
zij stikken zoû. Maar zij hoorde naar Urania, en praatte en lachte
meê en zij zag lachend naar Gilio op, die voor haar stond, te
dandineeren op de punten van zijn schoenen, tusschen de handen,
op zijn rug, bengelende zijn wandelstok. Soms plotseling—vizioen,
dwarrelend door de menigte heen—zag zij Duco, het atelier, haar
geluk der verledene dagen wegwazen, éen kort oogenblik. Dan
voelde zij met de tippen der vingers tusschen de kanten strookjes,
die voor in haar bolero fronselden, zijn brief van dien morgen en
kreukelde even de stugge enveloppe aan tegen haar borst, als iets
van hem, dat haar liefkoosde.
En het was niet te ontkennen: zij zag zich, en Nice om zich, zij
voelde-aan haar nieuwe leven: het was geen oneigenlijkheid, al was
het voor haar ziel geen werkelijkheid: het was verdrietige komedie,
waarin zij mat, moê, zwak, lusteloos,—meêspeelde.
XLV.
Het was alles streng, als volgens régime geregeld, en de minste
wijziging was niet mogelijk: alles was vastgesteld als volgens een
wet. Het lezen van de courant, haar anderhalf vrij uur; dan de lunch,
na het lunch de toer, de Jetée, de visites; iederen dag die visites,
afternoon-tea's; een enkelen keer een diner, 's avonds meestal een
bal, een soirée, een comedie. Zij maakte bij tientallen nieuwe
kennissen en vergat ze weêr dadelijk, en wist niet meer, als zij ze
weêrzag, of zij ze kende, ja of niet. Over het algemeen kwam men
haar vrij wel te gemoet in dien kring van cosmopolitisme, omdat
men wist, dat zij een intime vriendin van de prinses Urania was.
Maar evenals Urania zelve ondervond zij van den vrouwelijken kant
der oude Italiaansche namen en titels, die soms opschitterden in
dien kring, een verpletterenden hoogmoed en minachting. De
heeren lieten zich steeds aan haar voorstellen, maar zoo zij zich
soms aan hun dames liet voorstellen, was een vage verwonderde
hoofdknik de eenige tegemoetkoming. Het kon haar zelve weinig
schelen, maar zij had medelijden met Urania. Want zij zag duidelijk,
soms op Urania's eigen soirées, hoe zij haar nauwlijks als de
gastvrouw telden, hoe zij Gilio omringden en fêteerden, maar zijn
vrouw alleen even gaven de beleefdheid, die haar als de prinses di
Forte-Braccio toekwam, zonder ooit te vergeten, dat zij miss Hope
was. En voor Urania was die kleinachting moeilijker door te maken
dan voor haarzelve. Want zij nam haar rol van gezelschapsdame
aan. Zij hield Mrs. Uxeley steeds in het oog, voegde zich in den loop
van den avond telkens een oogenblik bij haar, haalde in een ander
salon een waaier, dien Mrs. Uxeley vergeten had, bewees telkens
den een of anderen kleinen dienst. Dan zette zij zich, alleen in het
druk gonzende salon, tegen den muur en zij zag onverschillig voor
zich uit. Zij zat, steeds zeer elegant gekleed, in een houding van
gracieuze onverschilligheid en matte verveling, tippende met haar
voetje, of ontplooiende haren waaier. Zij nam van niemand notitie.
Soms kwamen dan een paar heeren naar haar toe, en zij sprak met
ze, of danste even, onverschillig als verleende zij een gunst. Eens,
dat Gilio met haar sprak, zij zittende en hij staande, en de hertogin
di Luca en de gravin Costi beiden op hem toekwamen, en met hem,
staande, begonnen uitbundig gekheid te maken, zonder haar met
een woord, met een blik te verwaardigen, bleef zij de dames eerst
met een spottende ironie aankijken, van het hoofd tot de voeten, en
weêr van de voeten tot het hoofd, stond eindelijk langzaam op, nam
Gilio's arm en zeide, met haar blik, die uit haar toegeknepen oogen
hatelijk uitpriemde als een naald:
—Pardon ... maar u zult mij excuzeeren als ik u den prins di Forte-
Braccio weêr ontneem, want ik heb even intiem met hem te
spreken....
En met den drang van haar arm deed zij Gilio twee passen
voortgaan, zette zich, dadelijk, weêr neêr, deed hem naast zich
zitten en begon heel vertrouwelijk met hem te fluisteren, terwijl zij
de hertogin en de gravin op twee meter afstand in stupefactie over
haar brutaliteit met open mond liet alleen staan en nog daarenboven
tusschen haar en die dames haar sleep wijd uitplooide en haar
waaier wijd wuivend tewoog, als om een afstand te bewaren. Zij kon
zoo iets doen met zoo veel kalmte, zooveel tact en hoogheid, dat het
Gilio dol amuzeerde, en hij er met haar om gichelde van genot.
—Zoo moest Urania ook eens kunnen doen, zeide hij, dankbaar als
een kind voor dit amuzement, dat zij hem gegeven had.
—Urania is te lief om zoo hatelijk te kunnen zijn, antwoordde zij.
Zij maakte zich niet bemind, maar men werd bang voor haar, bang
voor haar rustige hatelijkheid en men vermeed haar in het vervolg te
kwetsen. Daarbij, de heeren vonden haar mooi en aardig, tevens
toegelokt door haar onverschillige hoogheid. En zonder het eigenlijk
te willen, veroverde zij zich een pozitie, schijnbaar met de grootste
diplomatie en in werkelijkheid natuurlijk, geleidelijk-weg. Terwijl Mrs.
Uxeley's egoïsme gestreeld werd door haar kleine attenties, die zij
plichtmatig nooit vergat en die zij bewees met iets alleraardigst
jong-moederlijks, waartegen Mrs. Uxeley het eenvoudig heerlijk
vond als een jong meisje te minaudeeren, kreeg zij langzamerhand
op die avonden een cour van heeren om zich heen, en werden de
dames zoetsappig beleefd. Urania zeide haar dikwijls hoe knap zij
haar vond, hoeveel tact zij toch had. Cornélie haalde de schouders
op: het ging alles van zelve, en eigenlijk kon het haar niet schelen.
Maar toch, langzamerhand, herwon zij iets van hare vroolijkheid. Als
zij zich staan zag in den spiegel over haar, kon zij zich niet anders
dan bekennen, dat zij zoo mooi was, als zij nog nooit was geweest,
niet als jong meisje, niet als pas getrouwde vrouw. Haar lang rank
figuur had een lijn van fierheid en loomte, die haar een bizondere
gratie gaf; haar hals was edeler, haar boezem voller, haar middel in
deze nieuwe toiletten, slanker, haar heupen waren zwaarder, haar
armen molliger geworden, en al had zij niet meer dien glans, dat
geluk over haar gelaat, als zij het te Rome gehad had, de
spotglimlach, de onverschillige ironie, gaven haar voor die vreemde
mannen iets aantrekkelijks, iets dat lokte en tartte, als de grootste
coquetterie niet gedaan zoû hebben. En Cornélie had hier niet naar
verlangd, maar nu het van zelve kwam, nam zij het aan. Het was
niet in haar bloed het te weigeren. En daarbij, Mrs. Uxeley was
tevreden met haar. Cornélie kon zoo lief tegen haar fluisteren:
mevrouwtje, u heeft gisteren zoo een pijn gehad, zoû u van avond
niet wat vroeger naar huis gaan? en dan minaudeerde Mrs. Uxeley,
als een meisje, dat door haar moeder vermaand werd van avond
niet te veel te dansen. Zij vond die maniertjes heerlijk, en Cornélie,
onverschillig, gaf haar wat zij verlangde. En ze amuzeerden haar
meer die avonden, maar ze amuzeerden haar met zelfverwijt zoodra
zij aan Duco dacht, aan hun scheiding, aan Rome, aan het atelier,
aan het geluk der verledene dagen, dat zij door hare zwakte
verloren had.
XLVI.
Er waren zoo een paar maanden voorbij gegaan, het was Januari en
het waren drukke dagen voor Cornélie, want Mrs. Uxeley zoû
spoedig een van hare beroemde feesten geven, en Cornélie's vrije
morgenuren waren thans ingenomen met het doen van allerlei
boodschappen. Meestal reed Urania met haar meê en vond zij bij
Urania steun. Zij moesten gaan bij behangers, bij banketbakkers, bij
bloemisten en bij juweliers, waar Cornélie en Urania cadeaux
uitkozen voor den cotillon. Mrs. Uxeley ging er nooit voor uit, maar
bemoeide zich thuis met iedere kleinigheid en het waren eindelooze
besprekingen, en het waren na die besprekingen weêr ritten naar de
winkels, want de oude dame was alles behalve gemakkelijk, ijdel op
haar feestroem, en bang dien door de kleinste nalatigheid te
verliezen.
Op een van die ritten, terwijl de victoria de Avenue de la Gare
insloeg, schrikte Cornélie zoo hevig, dat zij Urania bij den arm
vastgreep en een uitroep niet weêrhouden kon. Urania vroeg haar
wat zij gezien had, maar zij kon niet spreken, en Urania deed haar
uitstappen bij een confiseur, om een glas water te drinken. Zij was
op het punt flauw te vallen en zag spierwit. Het was haar niet
mogelijk hare boodschappen verder af te doen, en zij reden terug
naar de villa van Mrs. Uxeley. De oude dame was niet tevreden over
die plotselinge flauwte en bromde zoo, dat Urania alleen de verdere
boodschappen ging doen. Dien middag echter was Cornélie hersteld,
maakte zij hare excuses, en vergezelde Mrs. Uxeley naar een
afternoon-tea.
Den volgenden dag, toen zij met Mrs. Uxeley en een paar kennissen
zat op de Jetée, scheen zij ook weêr dat zelfde te zien. Zij werd
spierwit, maar hield zich goed, en lachte en praatte vroolijk. Het
waren de dagen der toebereidselen. De datum van het feest
naderde; eindelijk was de avond daar. Mrs. Uxeley trilde van
zenuwachtigheid als een jong meisje, en vond de kracht de geheele
villa door te loopen, die één licht was en één bloem. En met een
zucht van voldoening zette zij zich een oogenblik. Zij was gekleed.
Haar gezicht was glad als porcelein, het haar, geönduleerd,
schitterende van diamanten pinnen. Zij was laag gedecolleteerd in
een japon van lichtblauw brokaat, en zij schitterde als een reliquie-
schrijn. Een telkens omslingerend snoer van fabuleuze parelen hing
tot over haar buik. In de hand—de handschoenen nog niet aan—had
zij een wandelstok met gouden knop, haar onmisbaar om op te
staan. En alleen als zij opstond, had zij haar ouderdom, als zij zich
gymnastisch werkte omhoog, met die pijn op haar gezicht, dien
rhumatiekscheut, die haar doorkrinkelde. Cornélie, nog ongekleed,
na een laatsten blik over de villa, blakend van licht, bezwijmelend
van bloemen, repte zich naar hare kamer, en zonk, al moê, in den
stoel voor haar toilet, om zich vlug te laten kappen. Zij was
zenuwachtig en haastte de kamenier. Zij was juist klaar, toen de
eerste gasten kwamen, en zij zich kon voegen bij Mrs. Uxeley. En de
rijtuigen rolden aan; Cornélie, boven aan de monumentale trap,
blikte in de hal-vestibule, waar men binnenstroomde, de dames nog
in hare lange sorties—bijna nog kostbaarder dan hare japonnen,—en
die zij met zorg afgaven in de druk gonzende vestiaire. En de eerste
gasten kwamen de trappen op, wachtende om niet de allereerste te
zijn, en tegengeglimlacht door Mrs. Uxeley. De salons vulden zich
spoedig. Behalve de receptiezalen waren de eigen kamers der
gastvrouw open en schakelde zich een suite van twaalf vertrekken.
Waren de gangen en trappen gedecoreerd met alleen bosschages
van roode en witte en roze camelia's, in de vertrekken was de
bloemdecoratie aangebracht in honderden vazen en bekers en
schalen, die overal neêrgezet waren, en met het licht der
omschermde kaarsen een intimiteit gaven aan het feest. Dat was de
eigenaardigheid van Mrs Uxeley's versiering van feestzalen; het
electrische licht niet op, maar overal de kaarsen in schermpjes,
overal de coupes en glazen vol bloemen, en het werd er om als een
feeëntuin. Was de groote lijn misschien verbroken, gewonnen was
een allerliefste gezelligheid, overal konden zich groepjes vormen,
achter een paravent, in een loggia, telkens vond men een plekje
voor vertrouwelijkheid; en dit was misschien de reden van de vogue
van Mrs. Uxeley's feesten. De villa, geschikt tot het geven van een
hofbal, gaf slechts feesten van een luxueuze intimiteit aan
honderden menschen, die elkaâr in het geheel niet kenden. De
côterietjes kozen zich een hoekje uit, en waren daar als thuis. Een
heel klein boudoirtje, geheel van Japansch lak en Japansche zijde,
werd algemeen beoogd, maar dadelijk door Gilio ingenomen, de
gravin di Rosavilla, de hertogin di Luca, de gravin Costi. Zij kwamen
zelfs niet in de comediezaal, waar een concert het eerste nummer
was. Faderewski speelde er, Sigrid Arnoldson zoû er zingen. Ook de
concertzaal was zoo verlicht, met kaarsen in schermpjes, en men
fluisterde algemeen, dat in dit teedere licht Mrs. Uxeley veertig was.
In de pauze minaudeerde zij tegen twee heele jonge journalisten,
die haar feest beschrijven zouden. Urania, naast Cornélie, werd
aangesproken, door een Franschman, dien zij aan hare vriendin
voorstelde: de chevalier de Breuil. Cornélie wist, dat zij hem kende
van Ostende, en dat zijn naam met dien van de prinses di Forte-
Braccio genoemd werd. Urania had haar nooit over de Breuil
gesproken, maar Cornélie, nu, aan haar glimlach, haar blos, de
schittering van haar oogen, zag, dat men gelijk had. Zij liet
henbeiden alleen, met een treurigheid om Urania. Zij begreep, dat
het jonge prinsesje zich troostte over de onverschilligheid van haar
man—en zij vond dit heele leven van schijn plotseling om van te
walgen. Zij verlangde naar Rome, naar het atelier, naar Duco, naar
onafhankelijkheid, liefde, geluk. Zij had het alles gehad, maar het
had niet mogen blijven. Zij was terug gedwongen in dien schijn, de
conventie, de walgelijke comedie van het leven. Het was om haar
heen als één leugen, schitterender dan in Den Haag, maar nog
valscher, brutaler, perverser. Men gaf zelfs niet meer voor, dat men
aan de leugen geloofde: hierin was een brutale oprechtheid. De
leugen werd geëerbiedigd, maar niemand geloofde aan ze, niemand
drong de leugen als waarheid op; de leugen was niets dan een
vorm. Cornélie liep alleen door de zalen, voegde zich—volgens hare
gewoonte—even bij Mrs. Uxeley, vroeg fluisterend hoe zij het
maakte, of zij iets noodig had, of alles goed was—en liep alleen
weêr de zalen door. Zij stond bij een vaas en schikte een paar
orchideeën, toen een vrouw, in het zwart fluweel, blond, met een
vollen hals, haar aansprak in het Engelsch:
—Ik ben Mrs. Holt; u kent mijn naam misschien niet, maar ik ken
den uwe. Ik verlang zeer met u kennis te maken. Ik ben dikwijls in
Holland geweest en ik lees een beetje Hollandsch. Ik heb uwe
brochure gelezen over den Maatschappelijken Toestand van de
Gescheiden Vrouw, en ik vond heel veel interessants in wat u
schreef.
—U is heel vriendelijk; willen wij een oogenblik gaan zitten.... Ik
herinner mij ook uw naam.... Was u niet een van de leidsters van
het Vrouwencongres in Londen?
—Ja.... Ik heb er gesproken over de opvoeding van het kind.... Kon u
niet in Londen komen?
—Neen, ik heb er wel over gedacht, maar ik was toen in Rome, en ik
kon niet.
—Dat was jammer. Het congres is een groote stap voorwaarts
geweest. Was uw brochure er vertaald, bekend geworden, dan had
u groot succes gehad.
—Ik streef zoo weinig naar succes van dien aard....
—Natuurlijk, dat begrijp ik. Maar het succes van uw boek is toch ook
voordeel voor de groote zaak.
—Meent u dat waarlijk? Is er iets goeds in mijn boekje?
—Twijfelt u daar dan aan?
—Heel dikwijls....
—Hoe is het mogelijk.... Het is toch zoo met zekere pen geschreven.
—Misschien juist daarom.
—Ik begrijp u niet. Er is in Hollanders soms een vaagheid, die wij
Engelschen niet begrijpen. Iets als de weêrspiegeling van uw mooie
luchten in uw karakters.
—Twijfelt u nooit? Is u zeker van uw ideeën over de opvoeding van
het kind?
—Ik heb kinderen bestudeerd in scholen, in crêches, thuis, en ik heb
zeer gedecideerde ideeën gekregen. En naar die ideeën werk ik voor
de menschen, die in de toekomst zullen zijn. Ik zal u mijn brochure
zenden, de quintessence van mijn redevoeringen op het congres. Is
u nu bezig aan een andere brochure?
—Neen, helaas niet....
—Waarom niet? Wij moeten allen dicht aaneensluiten om te
overwinnen.
—Ik geloof, dat ik uitgezegd ben.... Ik heb geschreven uit een
impulsie, uit eigen ondervinding. En toen.
—Toen....
—Toen is het anders geworden.... Alle vrouwen zijn verschillend, en
ik vond het nooit goed te generalizeeren. En gelooft u, dat vele
vrouwen met de doorzetting van een man kunnen werken voor een
werelddoel, als zij een klein doel voor zichzelve hebben gevonden,
een klein geluk, bij voorbeeld een liefde voor haar eigen ik, en
waarin zij gelukkig zijn. Gelooft u niet, dat er in iedere vrouw
sluimert een egoïsme voor haar eigen liefde, geluk, en dat, als zij
dàt gevonden heeft ... de wereld en de toekomst haar belang
verliezen.
—Misschien.... Maar hoe weinig vrouwen vinden het.
—Ik geloof niet vele.... Maar dit is een andere kwestie. En ik geloof
wel, dat het belang voor wereldkwesties bij de meeste vrouwen pis-
aller is.
—U is een afvallige geworden. U spreekt heel anders dan u een jaar
geleden schreef....
—Ja. Ik ben heel nederig geworden, omdat ik oprechter ben.
Natuurlijk, ik geloof wel in enkele vrouwen, in enkele groote
geesten. Maar, zoû het meerendeel niet in vrouwelijkheid blijven:
vrouw en zwak....
—Niet, met een verstandige opvoeding.
—Ja, ik geloof wel, dat het dat is: de opvoeding....
—Van het kind, van het meisje....
—Ik geloof het wel, dat ik nooit ben opgevoed, en dit zal wel mijn
zwakte zijn.
—Aan onze meisjes moet al heel jong van den strijd des levens
verteld worden.
—U heeft gelijk. Wij: mijn vriendinnen, mijn zusters en ik, werden
zoo gauw mogelijk op de huwelijksveiligheid gewezen.... Weet u wie
ik het meest te beklagen vind? Onze ouders! Hebben zij niet
gedacht, dat zij ons alles leeren lieten wat noodig was? En nu? op
dit oogenblik, moeten zij inzien, dat zij de toekomst niet geraden
hebben, en dat hunne opvoeding geen opvoeding was, omdat zij
hunne kinderen niet wezen op den strijd, die vlak voor hunne oogen
al gestreden werd. Het zijn onze ouders, die zijn te beklagen. Zij
kunnen niets meer herstellen. Zij zien ons, meisjes, jonge vrouwen,
van twintig tot dertig, overstelpt worden door het leven, en zij
hebben er ons niet sterk voor gemaakt. Zij hebben ons zoo lang
mogelijk veilig gelaten in het ouderlijk hoekje, en toen hebben zij
gedacht aan ons huwelijk. Volstrekt niet om ons kwijt te zijn, maar
voor ons geluk, voor onze veiligheid en onze toekomst. Wij zijn wel
ongelukkig, wij meisjes en vrouwen, die niet, als onze jongere
zusjes, werden gewezen op den strijd daar vlak bij ons, maar ik
geloof, dat wij nog de hoop hebben op onze jonge jaren, en ik
geloof, dat onze arme ouders ongelukkiger zijn en meer te beklagen
dan wij, omdat zij niets meer kunnen hopen, omdat zij zich in stilte,
bekennen moeten, gedwaald te hebben in hun kinderliefde. Zij
voedden ons nog op volgens het verleden, terwijl de toekomst al zoo
dicht bij was. Ik heb medelijden met onze ouders, en ik zoû ze er
bijna liever om hebben, dan ik ze ooit gehad heb....
XLVII.
Zij was plotseling heel bleek geworden als onder een plotselinge
emotie. Zij bedekte haar gezicht met haar wuivenden waaier en hare
vingers trilden hevig; haar geheele lichaam sidderde.
—Dat is mooi van u gedacht, zeide Mrs. Holt. Het doet mij pleizier u
ontmoet te hebben. Er is voor mij in Hollanders altijd een charme.
Dat vage, dat wij niet vatten kunnen, en dan zoo op eens een licht,
dat er uit schiet als uit een wolk.... Ik hoop u toch nog eens te
ontmoeten. Ik ontvang iederen Dinsdag, vijf uur. Komt u eens aan
met Mrs. Uxeley?
—Heel gaarne, met heel veel pleizier....
Mrs. Holt gaf haar de hand, die zij drukte, en verloor zich tusschen
andere gasten. Cornélie was opgestaan, terwijl hare knieën knikten.
Zij bleef staan, half naar de zaal gekeerd, kijkende in den spiegel.
Op de console speelden hare vingers met de orchideeën in een
Venetiaansch glas. Zij was nog wat bleek, maar beheerschte zich,
hoewel haar hart klopte, haar borst hijgde. En zij zag in den spiegel.
Zij zag eerst haar eigen gedaante, hare ranke, mooie vormen in haar
toilet van zwarte en witte Chantilly, de witte kanten sleep,
schuimende van volants; de zwarte kanten tuniek er over heen
geschulpt en bezaaid met staalpailletten en blauwe steenen, een tak
orchideeën aan het geheel mouwlooze corsage, dat haar hals en
armen en schouders bloot liet. Drie parelen Grieksche banden
hielden heur haar omspannen, en haar witte veêren waaier—een
geschenk van Urania—was als een schuim tegen haar hals. Zij zag
het eerst zichzelve en toen in den spiegel zag zij hèm. Hij naderde
haar. Zij bewoog niet, alleen hare vingers speelden met de bloemen
in het glas. Zij had een gevoel van te willen vluchten, maar hare
knieën knikten en hare voeten waren als verlamd. Zij was als
vastgenageld, zij was als gehypnotizeerd. Zij kon zich niet bewegen.
En zij zag hem steeds dichter naderen, terwijl zij den rug half keerde
tegen de zaal. Hij naderde, en uit zijne nadering scheen een web uit
te stralen, waarin zij als gevangen bleef. Hij was nu vlak bij haar, hij
stond vlak achter haar. Werktuigelijk hief zij de oogen op en zag in
den spiegel, en ontmoette in het glas zijne oogen. Zij dacht flauw te
zullen vallen. Zij voelde zich als geprangd tusschen hem en het glas.
In den spiegel draaide de zaal, duizelden-om de kaarsen, als een
dansend firmament. Hij zeide nog niets. Zij zag alleen zijn oogen
kijken en zijn mond onder zijn snor glimlachen. En hij zeide nog
niets. Toen, in die onuithoudbare engte tusschen hem en den
spiegel, die zelfs niet beveiligde als een muur had gedaan, maar die
hem weêrkaatste zoodat hij als dubbel haar gevangen had, achter
en voor—wendde zij zich langzaam om en zag hem in de oogen.
Maar zij sprak ook niet. Zij zagen elkaâr sprakeloos aan.
—Daar hadt je nooit aan gedacht ... me hier eens te zien, zei hij
eindelijk.
Zij had nu in meer dan een jaar zijn stem niet gehoord. Maar zij
voelde zijn stem in zich.
—Neen, zeide zij eindelijk, hoog, koud, ver. Hoewel ik je een paar
keer gezien heb, in de stad, op de Jetée.
—Ja, zeide hij. Had ik je moeten groeten, vindt je?
Zij haalde haar bloote schouders op, en hij zag naar ze. Zij voelde
voor het eerst, dat zij half naakt was, dien avond.
—Neen, antwoordde zij, steeds koud en ver. Evenmin als je me nu
hoefde aan te spreken.
Hij glimlachte haar toe. Hij stond voor haar als een muur. Hij stond
voor haar als een man. Zijn kop, zijn schouders, zijn borst, zijn
beenen, zijn geheele figuur rees voor haar op als éene
mannelijkheid.
—Natuurlijk behoefde ik dat niet te doen, antwoordde hij, en zij
voelde zijn stem in zich: zij voelde zijn geluid zinken in haar als
gesmolten brons in eene vaas. Als ik je in Holland ook ergens
ontmoet had, had ik alleen mijn hoed afgenomen, maar je verder
niet aangesproken. Maar hier zijn we in een vreemd land....
—Wat doet er dat toe?
—Ik had lust je aan te spreken ... Ik woû eens wat met je praten.
Kunnen we dat niet doen als vreemden?
—Als vreemden ... herhaalde zij.
—Nou, ja, we zijn niet vreemd voor elkaâr. We kennen elkaâr zelfs
verbazend intiem, hè? Kom nu eens naast me zitten en vertel me
hoe je het gemaakt hebt. Is het je bevallen in Rome?...
—Ja, zeide zij.
Hij had haar als met zijn wil geleid naar een chaise-longue achter
een Louis-XV-paravent, half damast, half glas—en zij liet zich
neêrvallen in een rozigen schemer van kaarsen, om zich heen
bouquetten van roze rozen in allerlei Venetiaansche glazen. Hij zette
zich op een pouffe, een beetje buigende naar haar toe, de armen
over de knieën, de handen gevouwen.
—Ze hebben flink over je gekletst in Den Haag. Eerst over je
brochure. En toen over je schilder.
Haar oogen priemden hem toe als naalden. Hij lachte.
—Je kan nog even boos kijken als vroeger. Zeg, hoor je wel eens wat
van de oudelui? Ze zijn er slecht aan toe.
—Nu en dan. Ik heb ze verleden wat geld kunnen zenden.
—Dat is verdomd aardig van je. Ze verdienen het niet. Ze hebben
gezegd, dat je niet meer voor ze bestond.
—Mama schreef mij, dat ze zoo moesten tobben. Toen heb ik ze
honderd gulden gezonden. Meer was mij niet mogelijk.
—O, nou als ze zien, dat je geld zendt, zal je wel weêr voor ze
bestaan.
Zij haalde de schouders op.
—Dat kan me niet schelen. Ik had medelijden met ze. Het speet me,
dat ik niet meer kon zenden.
—Neen, als je er ook zoo verbazend chic uitziet....
—Dat betaal ik niet....
—Ik zeg het zoo maar. Ik waag me aan geen kritiek. Ik vind het
verdomd mooi, dat je ze geld zendt. Maar je bènt verbazend chic.
Zeg, wil ik je eens wat zeggen. Je bent een verdòmde mooie meid
geworden.
Hij zag haar aan, met zijn glimlach, waarnaar ze kijken moest.
Toen antwoordde zij, heel kalm, haar waaier licht wuivende over
haar naakten hals, zij schuilende in het schuim van haar waaier:
—Dat doet me verdomd veel pleizier.
Hij lachte, dik luid.
—Zoo, dat mag ik, je hebt nog altijd je geestige repartie. Altijd ad
rem. Verdomd leuk van je!
Zij stond op, nerveus, verwrongen.
—Ik moet je verlaten, ik moet naar Mrs. Uxeley.
Hij breidde de armen wat uit.
—Blijf nog wat zitten. Het doet me goed wat met je te praten.
—Hoû je dan een beetje in en "verdom" niet zoo veel. Ik ben daar
niet meer gewend aan.
—Ik zal mijn best doen, blijf dan zitten.
Zij viel neêr en school achter haar waaier.
—Laat me dan zeggen, dat je bepaald ... een heéle ... een heéle
mooie vrouw bent geworden. Is het nu iets als een compliment?
—Het heeft er iets meer van.
—Nou maar, mooier kan ik het niet, hoor. Zoo moet je het nu maar
goed vinden. Vertel me nu eens iets van Rome. Hoe leefde je daar?
—Waarom moet ik je daarover vertellen?
—Omdat ik er belang in stel.
—Je hebt niet in mij belang te stellen....
—Ja, maar dat doe ik nu eenmaal. Heelemaal vergeten heb ik je
nooit. En het zoû me verwonderen als jij dat gedaan hadt.
—Heelemaal, zeide zij koel.
Hij zag haar aan met zijn glimlach. Hij antwoordde niets, maar zij
voelde, dat hij beter wist. Zij was bang hem verder te overtuigen.
—Is het waar wat ze in Den Haag vertellen. Van Van der Staal?
Zij zag hem hoog aan.
—Nou, vertel nou eens....
—Ja....
—Je bent toch een brutale meid. Kan je de heele boel niets meer
schelen?
—Neen....
—En hoe doe je hier, bij dat wijf?
—Hoe meen je?
—Nemen ze dat zoo hier in Nice aan?
—Ik blagueer niet op mijn onafhankelijkheid en niemand kan op mijn
gedrag hier iets aanmerken.
—Waar is Van der Staal?
—In Florence.
—Waarom is hij niet hier?
—Ik heb geen lust je meer te antwoorden. Je bent indiscreet. Je
hebt daar niets meê noodig en ik laat me niet ondervragen.
Zij werd heel zenuwachtig en stond weêr op. Hij breidde de armen
uit.
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade
Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.
Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and
personal growth!
textbookfull.com

More Related Content

PDF
Computer techniques in power system analysis 3 ed. Edition M. A. Pai
PDF
(eBook PDF) Business-Driven Information Systems 3rd Edition
PDF
Dynamic System Reliability Modeling And Analysis Of Dynamic And Dependent Beh...
PDF
Information Systems in Organizations 1st Edition Patricia Wallace Test Bank
PDF
Modern Database Management 12th Edition Hoffer Solutions Manual
PDF
Economics Of Grids Clouds Systems And Services 7th International Workshop Gec...
PDF
Database Concepts 8th Edition (eBook PDF)
PDF
Solution Manual for Systems Analysis and Design, 7th Edition, Alan Dennis
Computer techniques in power system analysis 3 ed. Edition M. A. Pai
(eBook PDF) Business-Driven Information Systems 3rd Edition
Dynamic System Reliability Modeling And Analysis Of Dynamic And Dependent Beh...
Information Systems in Organizations 1st Edition Patricia Wallace Test Bank
Modern Database Management 12th Edition Hoffer Solutions Manual
Economics Of Grids Clouds Systems And Services 7th International Workshop Gec...
Database Concepts 8th Edition (eBook PDF)
Solution Manual for Systems Analysis and Design, 7th Edition, Alan Dennis

Similar to Excel Basics to Blackbelt An Accelerated Guide to Decision Support Designs 3rd Edition Elliot Bendoly (20)

PDF
CompTIA Project+ PK0-005 Cert Guide, 2nd Edition Robin Abernathy & Ann Lang
PDF
Scriptie
PDF
Test Bank for Introduction to Information Systems, 2/E 2nd Edition Patricia W...
PDF
Wim van Zanten - PGGM - De eindgebruiker als ontwikkelaar - BI Symposium - bo
DOCX
Fo document v1.1
PDF
Test Bank for Systems Analysis and Design 11th Edition by Tilley
PDF
(eBook PDF) Starting Out with C++: From Control Structures through Objects 8t...
PPT
Employability Mbo 2010 V2
PDF
Business in Action 7th Edition Bovee Solutions Manual PDF Download Full Book ...
PDF
Managing and Using Information Systems A Strategic Approach 6th Edition Pearl...
PDF
Manage IT as a business how to achieve alignment and add value to the company...
PDF
Functional Verification Of Programmable Embedded Architectures A Topdown Appr...
PDF
Optimization of Finite Dimensional Structures Makoto Ohsaki
PDF
Microsoft Exchange Server For Windows 2000 Redmond Tony
PDF
Highway Engineering: Planning, Design, and Operations 2nd Edition Findley
PDF
Illustrated Microsoft Office 365 and Access 2016 Introductory 1st Edition Fri...
PDF
Data-driven Solutions to Transportation Problems 1st Edition- eBook PDF
PDF
Management Information Systems 13th Edition Laudon Test Bank
PPT
TU Delft Blackboard Koppelingen
PDF
ADO ActiveX data objects 1st Edition Jason T. Roff
CompTIA Project+ PK0-005 Cert Guide, 2nd Edition Robin Abernathy & Ann Lang
Scriptie
Test Bank for Introduction to Information Systems, 2/E 2nd Edition Patricia W...
Wim van Zanten - PGGM - De eindgebruiker als ontwikkelaar - BI Symposium - bo
Fo document v1.1
Test Bank for Systems Analysis and Design 11th Edition by Tilley
(eBook PDF) Starting Out with C++: From Control Structures through Objects 8t...
Employability Mbo 2010 V2
Business in Action 7th Edition Bovee Solutions Manual PDF Download Full Book ...
Managing and Using Information Systems A Strategic Approach 6th Edition Pearl...
Manage IT as a business how to achieve alignment and add value to the company...
Functional Verification Of Programmable Embedded Architectures A Topdown Appr...
Optimization of Finite Dimensional Structures Makoto Ohsaki
Microsoft Exchange Server For Windows 2000 Redmond Tony
Highway Engineering: Planning, Design, and Operations 2nd Edition Findley
Illustrated Microsoft Office 365 and Access 2016 Introductory 1st Edition Fri...
Data-driven Solutions to Transportation Problems 1st Edition- eBook PDF
Management Information Systems 13th Edition Laudon Test Bank
TU Delft Blackboard Koppelingen
ADO ActiveX data objects 1st Edition Jason T. Roff
Ad

Excel Basics to Blackbelt An Accelerated Guide to Decision Support Designs 3rd Edition Elliot Bendoly

  • 1. Excel Basics to Blackbelt An Accelerated Guide to Decision Support Designs 3rd Edition Elliot Bendoly download https://textbookfull.com/product/excel-basics-to-blackbelt-an- accelerated-guide-to-decision-support-designs-3rd-edition-elliot- bendoly/ Download more ebook from https://textbookfull.com
  • 2. We believe these products will be a great fit for you. Click the link to download now, or visit textbookfull.com to discover even more! SQL Primer: An Accelerated Introduction to SQL Basics Rahul Batra https://textbookfull.com/product/sql-primer-an-accelerated- introduction-to-sql-basics-rahul-batra/ Visual Analytics for Management Translational Science and Applications in Practice 1st Edition Elliot Bendoly https://textbookfull.com/product/visual-analytics-for-management- translational-science-and-applications-in-practice-1st-edition- elliot-bendoly/ Decision Support Analytics and Business Intelligence 3rd Edition Daniel J Power https://textbookfull.com/product/decision-support-analytics-and- business-intelligence-3rd-edition-daniel-j-power/ VBA for Modelers Developing Decision Support Systems with Microsoft Office Excel 5th Edition S. Christian Albright https://textbookfull.com/product/vba-for-modelers-developing- decision-support-systems-with-microsoft-office-excel-5th-edition- s-christian-albright/
  • 3. An Applied Guide to Research Designs: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods W. Alex Edmonds https://textbookfull.com/product/an-applied-guide-to-research- designs-quantitative-qualitative-and-mixed-methods-w-alex- edmonds/ Excel 2019 Pivot Tables & Introduction To Dashboards The Step-By-Step Guide 3rd Edition Benton https://textbookfull.com/product/excel-2019-pivot-tables- introduction-to-dashboards-the-step-by-step-guide-3rd-edition- benton/ The IT Support Handbook: A How-To Guide to Providing Effective Help and Support to IT Users Mike Halsey https://textbookfull.com/product/the-it-support-handbook-a-how- to-guide-to-providing-effective-help-and-support-to-it-users- mike-halsey/ Decision Support Systems VIII Sustainable Data Driven and Evidence Based Decision Support Fatima Dargam https://textbookfull.com/product/decision-support-systems-viii- sustainable-data-driven-and-evidence-based-decision-support- fatima-dargam/ An Introduction To Decision Theory Martin Peterson https://textbookfull.com/product/an-introduction-to-decision- theory-martin-peterson/
  • 5. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press EXCEL BASICS TO BLACKBELT Third Edition This third edition capitalizes on the success of the previous editions and leverages the important advancements in visualization, data analysis, and sharing capabilities that have emerged in recent years. It serves as an accelerated guide to decision support designs for consultants, service professionals, and students. This “fast track” enables a ramping up of skills in Excel for those who may have never used it to reach a level of mastery that will allow them to integrate Excel with widely available associated applications, make use of intelligent data visualization and analysis techniques, automate activity through basic VBA designs, and develop easy- to-use interfaces for customizing use. The content of this edition has been completely restructured and revised, with updates that correspond with the latest versions of software and references to contemporary add-in development across platforms. It also features best practices in design and analytical consideration, including methodical discussions of problem structuring and evaluation, as well as numerous case examples from practice. Elliot Bendoly is Distinguished Professor of Management Sciences at the Fisher College of Business, Ohio State University. He serves as an associate editor for the Journal of Operations Management, a senior editor for Production and Operations Management, and an associate editor for Decision Sciences. His previously published books include (as co-editor) Visual Analytics for Management (2016) and The Handbook of Behavioral Operations Management (2015).
  • 6. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press
  • 7. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press EXCEL BASICS TO BLACKBELT An Accelerated Guide to Decision Support Designs, Third Edition ELLIOT BENDOLY Ohio State University
  • 8. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press University Printing House, Cambridge CB2 8BS, United Kingdom One Liberty Plaza, 20th Floor, New York, NY 10006, USA 477 Williamstown Road, Port Melbourne, VIC 3207, Australia 314–321, 3rd Floor, Plot 3, Splendor Forum, Jasola District Centre, New Delhi – 110025, India 79 Anson Road, #06–04/06, Singapore 079906 Cambridge University Press is part of the University of Cambridge. It furthers the University’s mission by disseminating knowledge in the pursuit of education, learning, and research at the highest international levels of excellence. www.cambridge.org Information on this title: www.cambridge.org/9781108738361 DOI: 10.1017/9781108768641 © Elliot Bendoly 2008, 2013, 2020 This publication is in copyright. Subject to statutory exception and to the provisions of relevant collective licensing agreements, no reproduction of any part may take place without the written permission of Cambridge University Press. First published 2008 Second edition published 2013 Third edition published 2020 Printed in the United Kingdom by TJ International Ltd. Padstow Cornwall A catalogue record for this publication is available from the British Library. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Names: Bendoly, Elliot, author. Title: Excel basics to blackbelt : an accelerated guide to decision support designs, third edition / Elliot Bendoly, Ohio State University. Description: Third edition. | New York, NY : Cambridge University Press, 2020. | Includes index. Identifiers: LCCN 2019059887 | ISBN 9781108738361 (paperback) | ISBN 9781108768641 (ebook) Subjects: LCSH: Decision support systems. | Microsoft Excel (Computer file) Classification: LCC HD30.213 .B46 2020 | DDC 005.54–dc23 LC record available at https://lccn.loc.gov/2019059887 ISBN 978-1-108-73836-1 Paperback Cambridge University Press has no responsibility for the persistence or accuracy of URLs for external or third-party internet websites referred to in this publication and does not guarantee that any content on such websites is, or will remain, accurate or appropriate.
  • 9. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press Contents Associated Links page ix Preface xi SECTION 1 GETTING ORIENTED 1 1 Necessary Foundations for Decision Support 3 1.1 Intentions and Approaches 3 1.2 Stages in Development 5 1.3 Overview and Resources 8 2 The Common Development Environment 12 2.1 Entering Data and Simple Extrapolation 13 2.2 Format and Attributes of Cells 17 2.3 Functions (An Introduction) 25 2.4 Data Management (An Introduction) 33 2.5 Copying Content 34 Supplement: The Nature of Conditional Statements 35 Practice Problems 39 3 Acquisition, Cleaning, and Consolidation 41 3.1 Text File Imports and Basic Table Transfers 41 3.2 Online Data Acquisition 44 3.3 Living Data Records: The Basics 53 3.4 Selective Filtering and Aggregation 58 3.5 Guidance in Attribute Grouping 60 3.6 Guidance in Record Grouping 67 3.7 Caution with Data 82 Supplement: Unique Data Generation Hacks 82 Practice Problems 85 v
  • 10. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press SECTION 2 STRUCTURING INTELLIGENCE 87 4 Estimating and Appreciating Uncertainty 89 4.1 Prediction and Estimating Risk 90 4.2 Simulating Data: The Basics 97 4.3 The Use of Simulation in Analysis 105 4.4 Examples in Simulation Modeling 107 Supplement: Control Made Friendly 135 Practice Problems 140 5 Visualizing Data, Dynamics and Risk 142 5.1 Approaching the Task of Visualization 143 5.2 Working with Standard Charts 145 5.3 Complex Area Visualizations 168 5.4 Visualizing System Structures 180 5.5 Options in Other Platforms 191 Supplement: Dynamics along Visually Derived Paths 192 Practice Problems 194 SECTION 3 PRESCRIPTION DEVELOPMENT 197 6 The Analytics of Solution Search 199 6.1 Encapsulating Decision-Making Contexts 200 6.2 Developing Solutions from Structures 210 6.3 Optimality Searches under Moderate Complexity 220 6.4 Deeper Insights into Optimization Solutions 239 Supplement: Decision Logic with Interdependent Utilities 249 Practice Problems 251 7 Searches in Highly Complex and Uncertain Landscapes 255 7.1 Limitations of Simple Hill Climbing 255 7.2 Genetic Algorithms for Evolutionary Search 264 7.3 Evolutionary Search Using @RISK 267 7.4 Simulation Optimization Basics 284 7.5 Optimization for System Simulations 289 Supplement: Leveraging Solver’s Evolutionary Search Engine 300 Practice Problems 302 SECTION 4 ADVANCED AUTOMATION AND INTERFACING 305 8 VBA Editing and Code Development 307 8.1 The Visual Basic for Applications Editor 307 8.2 Previewing Unique VBA Capabilities 314 8.3 Syntax and Storage 322 vi Contents
  • 11. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press 8.4 Common Operations in VBA 333 8.5 User Defined Functions (UDFs) 345 8.6 Error Handling 353 8.7 Increasing Access to Code: Creating Add-ins 356 Supplement: Coding Parallels in iOS Swift 358 Practice Problems 360 9 Application and User Interfacing 362 9.1 Application Automation and Integration 364 9.2 Guided Design and Protection in Workbooks 382 9.3 GUIs beyond the Worksheet: Userforms 386 9.4 Customizing Excel Ribbon and Menu Interfaces 393 9.5 Final Thoughts on Packaging 399 Supplement: Simple Interface Parallels in iOS Swift 400 Practice Problems 402 Glossary of Key Terms 405 Appendix A Workbook Shortcut (Hot Key) Reference 419 Appendix B Blackbelt Ribbon Add-in Tools and Functions 421 Index 425 Contents vii
  • 12. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press
  • 13. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press Associated Links Main resource/course portal: www.excel-blackbelt.com Blackbelt Ribbon add-in: Most current versions always updated on above site. Example workbooks from the text: Available either through the Blackbelt course portal (left sidebar), or using www.bbexamples.com/ followed by the chapter number and the filename (provided in the text). For example, to access Chp2_IdentitiesList.xlsx, use www .bbexamples.com/Chp2/Chp2_IdentitiesList.xlsx Demonstration Blackbelt projects: https://sites.google.com/site/basics2blackbelt/home/Gallery LinkedIn group (which contains Non-English language subgroups): www.blackbeltsgroup.com Data Visualization resources: www.ma-vis.com ix
  • 14. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press
  • 15. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press Preface Change can be daunting. People tend to resist it, and often for good reason. We can’t control everything that life and work throws at us, but we can control a good deal of it. And it’s that control that allows us to be effective in dealing with that which is unavoidably dynamic and out of our control. Without that stability, without a little bit of caution regarding change, we’d spend most of our time fighting fires and chasing shiny objects, and not actually getting things done. On the other hand, when there are clear opportunities for doing things better through change, we need to capitalize on them. A little well-planned chasing can go a long way. It’s how we learn. Again, this doesn’t mean that we should drop everything the moment a new technology or framework pops up, with the hope that it might pay off. Instead it just means that we need to be deliberate in our choices of which changes to embrace and which, at least for the moment, to disregard. The backdrop for this third edition is certainly one that is full of new opportunities in complementary and alternative technologies for robust and highly accessible decision support tool development. This growth has taken place both within the sphere of ubiquitous Microsoft applications as well as across myriad other development environments (G-Suite, R, Tableau, Swift builds for iOS, etc.). However, the backdrop also involves something far more personal. It is painted by my own experiences in tool development and, more generally, problem-solving processes in educational settings and in practice; experience studying the behavior of other individuals as they face these challenges; and exposure to best practices in leveraging intelligent structures in processes and intermediate products, including the effective utilization of visualization in the field. In the time between the original edition and this publication, I’ve assembled some of these experiences into a handbook on human behavior in complex management decision-making settings, and others into a handbook on the psychology and practice around visualization for xi
  • 16. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press management. Along with these texts, I’ve authored an additional 50-plus articles, largely on how individuals in the field and in controlled settings interact with technology. I’ve taught decision support tool development, business analytics, and management visualization courses to nearly one thousand individuals in master’s, MBA, and undergraduate business pro- grams, involving approximately 200 proof-of-concept builds for industry and individual users. Through all of this, I’ve seen some technical and process approaches overtaken (appropriately) by the march of technical progress, while others show continued strength and adaptability. It is high time that some of these learnings are folded into the discussions of deci- sion support tool approaches in Excel/VBA. Frameworks such as the OUtCoMES Roadmap, and its more contem- porary descendant the OUtCoMES Cycle, have evolved. They now provide guidance beyond model development and into broader systems and design thinking applications, demonstrating alignment with and enrichment of other established frameworks (PDCA, A3, etc.). Specialized visualizations have been developed to support this as part of the Blackbelt Ribbon suite, whose functionality and structure provide examples we will discuss throughout the text. Conversations distinguishing and integrating descrip- tive, predictive, and prescriptive analytical intentions, and statistical versus computational approaches, have also proven effective in training indivi- duals for (and placing them in) a wide variety of professional management, consultant, and analyst roles. These distinction and integration opportu- nities are similarly reflected in the current edition. In the case of technical approaches that have been overtaken, there are also lessons in pragmatism to be learned. These include the replacement of MapPoint by PowerMap and the MS Power BI Suite; the supplanting of earlier interactivity between Excel and G-Suite, XLStat, and Palisade products by advancements in these respective applications; Microsoft’s divestment of MSNBC, impacting MSN stock data connections; and the ever-shifting land- scape of RExcel. Fortunately, we are not at a loss for technical guidance on how to adapt to many of these changes. There are countless blogs and pub- lications that maintain this chase, and we are all indebted to the many expert developers who continue to inform us on these fronts. With this in mind, and a shift in tactics from the second edition, the present text focuses less on examples that are likely to be overtaken in the near term, and more on examples of process and on specific technical guidance largely resilient to those changes, either because they are both sufficiently robust and extensively established in practice, or because I have direct influence on their maintenance (e.g., the revised Blackbelt Ribbon suite of tools). The biggest exception to this is the additional time afforded to technical discussions relevant to the mobile application space (use of the Power BI xii Preface
  • 17. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press desktop to share dynamic visuals, communication with G-Suite tools, Swift code examples, etc.). This is an area in which we need greater management analytic discourse, so I’m willing to do a little chasing here. In all of this, it almost goes without saying that the course of our discussions will continue to focus on what today remains the most flexible, accessible, and relevant platform for management tool inception and testing in the world, namely the Excel and the VBA developer combined environment. With the scale and velocity of data available today, we don’t approach these discussions with the rose-tinted view that this is the destination of our build-journeys. As a clearer picture of our needs in practice evolves, we seek out appropriate alternative tactics and technologies, gaining efficiency as we trade off flexibility for customized functional consistency. But before we get there – while we speculate on what we might need, explore the fuzzy front end of our development process, and seek convenient testing grounds for building out complex solutions – the Excel/VBA sandboxing environment will be regarded as terra firma for our work, a stable foundation for exploring the unknown. To this end, it is critical that we develop for ourselves a rich understanding of what is possible here – an understanding that surpasses that of the 95 percent of users who still think it’s just a nice place to calculate sums. When individuals uncover the full range of control they can have here, it changes the way they confront all other challenges. I can ask no more but to help them along the way. Best wishes in all that you do. Dr. Elliot Bendoly, PhD Preface xiii
  • 18. Cambridge University Press 978-1-108-73836-1 — Excel Basics to Blackbelt 3rd Edition Frontmatter More Information www.cambridge.org © in this web service Cambridge University Press
  • 19. Section 1 Getting Oriented https://www.cambridge.org/core/terms. https://www.cambridge.org/core/product/8366DA43D528FE610D81A00E24A1499A Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:47:59, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 20. https://www.cambridge.org/core/terms. https://www.cambridge.org/core/product/8366DA43D528FE610D81A00E24A1499A Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:47:59, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 21. 1 Necessary Foundations for Decision Support Objective: Appreciate the wide range of intentions, focal methods, and general characteristics of effective decision support tools. We make decisions all the time. Some decisions may appear routine: What shirt to wear? What to have for lunch? Should I purchase this online or go to the store? Should I respond to a post that I feel knowledgeable about? Others are more complex: Should I recommend that my client invest in a particular firm? Should I offer to take on additional work? Should my firm build or buy a new technology to help with its processes? Should I recommend a settlement in a lawsuit? With complex questions comes the need for complex consideration. Sometimes we need help with these considerations. The sources of help can vary, but increasingly these sources tend to have two things in common: facilitated analytical strength and facilitated access – access to both under- lying data and processes as well as to means by which to convey results to others. These sources of assistance often take the form of prepackaged off- the-shelf software tools. However, they can also be uniquely customized, and more and more frequently, this customization is being developed by individual users. 1.1 Intentions and Approaches We can begin to understand the universe of tools designed to assist with decision making by listing their potential benefits. A few of the more com- mon appear in Figure 1.1. For many managers, developers, and analysts, only a few of these sample benefits will prove essential. For others, the full complement of potential benefits must be considered along with others. However, the omission of one of these benefits should not be viewed as a failure. Similarly, not all efforts to try to squeeze each of these into a single tool are justifiable. Like all things, there are pros and cons to design 3 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 22. complexity. Tools that are not sufficiently straightforward won’t get used. Tools that include too many features may not see timely completion; and since an excess of features can detract from users’ ability to find key features or to leverage principal functionality, again such tools might not get used. This defeats the core purpose of Decision Support Systems (DSS): to support decision making. So, let’s back up a second and think somewhat differently about this. The design of the fundamental attributes that are typical of all DSS, facilitated analytics and access, must be deliberately aligned to desired benefits in order for those benefits to arise. And, if we need to be somewhat cautious, prag- matically, regarding the variety of benefits we are shooting for in a DSS design, then we can and should be specific about these attributes as well. That shouldn’t be a surprise to anyone. If you have a specific objective to accomplish, you do well to use the most appropriate approaches. The same general rule applies to all the forms of analysis that are facilitated by a DSS. Broadly, for example, we tend to delineate between descriptive, predictive, and prescriptive analytics, each and/or all of which might support a particular objective benefit in decision support. Descriptive work can provide details of the rich landscape in which decisions are made, even if the possible inter- connections within that landscape have not yet been verified. Statistically we can describe measures of centrality such as means and medians, measures of variation and its possible skew. Computationally we can describe the multi- dimensional landscape visually, we can filter, or we can aggregate and Figure 1.1 Common elements of DSS 4 Necessary Foundations for Decision Support https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 23. explore it interactively. Descriptive approaches built into tools can go a very long way in supporting decision making, though they may not go far enough. Taking this one level further, our needs may require us to develop tools that are predictive, attempting to justify interconnections we may have begun to suspect through our descriptive statistical and computational efforts. Once again, we might approach this task using established statistical analyses to verify significant relationships between variables in our data, or we could leverage more computationally intensive and fluid methods such as stepwise estimation, variations on network analysis, or machine learning. A level yet further would involve prescriptive analytics to attempt to deter- mine closed-form statistical expected value maximizing decision sets, or computationally searching for optimal or theoretically near-optimal ones. How we pursue any one of these efforts, from data description through prescription, is dependent on the decision-making context in question and, once again, the objective benefits targeted. If we are able to begin with a fairly clear vision of what we need to achieve, or are at least willing to return to reevaluate this vision, we are going to be far more likely to make the right choices at each step of this journey. 1.2 Stages in Development With this perspective in mind, we can also start to break down the various stages across which an integrated decision support system, potentially relying on all three levels of analysis, might be developed. Figure 1.2 provides a general map of these stages in a complete process that recognizes that forward progress can easily lead to a return to earlier stages for reconsideration. For a related decision tree depiction developed for the International Institute for Analytics see www.excel-blackbelt.com. Across these stages we can envision a host of opportunities in which to use any number of smaller tools, functions, and subroutines to help us get the job done. Some of these tactics are executed once and seldom returned to. Others are functions that respond dynamically to new information and changes in other aspects of our approaches. Some are point and click, others require a bit more typing and organizing, while still others involve some serious research and not a small amount of trial-and-error to yield results. As we will see in the chapters of this book, there is a great deal that we learn just by trying; we gain a much deeper understanding of our options for future development, as well as pitfalls we might sidestep. Among these stages we also find numerous opportunities for visualization, encompassing a range of analytical tactics, to contribute value. Indeed, the application of visualization in data analysis is critical to the development of decision support systems. It grants individual developers a view into what 1.2 Stages in Development 5 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 24. opportunities and flaws exist in their work and assumptions, but it also provides the means to translate descriptions, predictions, and prescriptions into mean- ingful messages for various audiences served by these tools and their results. By doing so, it supports feedback that can further enhance the DSS itself. Consider the following key principles described in Beautiful Evidence by Edward Tufte, a recognized scholar on data and relational visualization: 1) Enforce Wise Visual Comparisons: Comparison is a critical element in the devel- opment of understanding regarding the features of and anomalies within data. Acquisition Structuring Prescription Development Prescription Successful exploration and conveyance (permits shift to later stage) Iteration is critical when stage-checks require reconsideration of work Prediction Description & Data Validation Application Consolidating Cleaning Primary Collection Internal Enterprise Extended (e.g., App Use) Targeted (Interviews, Trials, Surveys, etc.) Foraging (Web- scraping, etc.) (A+Con) (A+Cle) Parsing Correcting Converting Coding (e.g., nom/ord/geo text etc.), Formatting (e.g., dates, 0 →Null), Rescaling (e.g., Ln) Filtering Record and attribute selection/query Pattern Recognition Clustering Distribution Assessment Relationship Assessment Assorted Regression, Neural networks, SD and Bayesian model fitting, etc. Optimization, Simulation, Sensitivity Analyses Focus/Motivation, Visualization-3 Action Plan Aggregation By sample, By scale Visualization-2 Model Estimation (A+Cle+Con) Visualization-1 Subscribing (Comm. DB Marketplace, etc.) Secondary Collection Figure 1.2 Stages in DSS development 6 Necessary Foundations for Decision Support https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 25. Therefore, it is also critical in the practical application of findings from analysis. Comparison allows for the illustration of practical relevance of effects and decisions that may give rise to them. Wise visual comparisons are the mechan- isms by which analytical and theoretical findings are vetted by real-world experi- ence. They encourage faith in the analyst, and hence in most systems, as well as in the framework that the analyst is recommending. 2) Show Cause: Most experienced and practical researchers cringe when indivi- duals confuse mere statistical correlation with causality. These assertions often lack evidence. However, in some cases certain reasoned explanations can be convincing. The task of the developer is to provide his or her reader with enough temporal and situational information for causal suggestions, either stated or implied, to be clear. The developer should also be able to facilitate scrutiny of data and analysis where appropriate. Tools should ultimately allow audiences to draw their own intelligently structured conclu- sions regarding causality rather than portray the perspectives of developers as unassailable. 3) The World We Seek to Understand Is Multivariate, as Our Displays Should Be (AND as our analysis that supports them should be): This is the classic story of the blind men and the elephant. Considering one dimension of data gives only limited and potentially flawed understanding of the big picture. However, not all pieces of information are useful. A little bit of rationality goes a long way in analysis. Hence one should push for multidimensional analysis and visualization to satisfy the needs of sufficiency, while being wary of distraction. 4) Completely Integrate Words, Numbers, and Images: Inconsistency between prose, data, and graphics weakens arguments. At the very least it confuses, at worst it misinforms. Analysts need to view graphical, numerical, and textual content as reinforcement mechanisms complementing each other. When alternate perspec- tives can be presented, don’t confound these distinctions with differences in conveyance. Staying true here is another key to generating faith in the analyst and his or her tool. 5) Most of What Happens in Design Depends upon the Quality, Relevance, and Integrity of Content: Garbage fed into a graph results, at best, in beautiful garbage (but it still stinks). Know your audience. Understand the practice. Be fully aware of what needs to be analyzed and do it the right way. Mistakes and irrelevant detail can weaken your work. Regardless of the technical nature of decision support tools, a serious con- sideration of these principles during development helps guarantee future use. While we will not devote a great deal of time to the psychological responses individuals have to certain visual forms, and hence best practices in visual designs, we will examine a range of technical approaches and continue to reiter- ate the importance of thought put into their selection and use. A more in-depth discussion of best practices in visual designs, backed by psychological theory and recent research, can be found in Visual Analytics for Management (2017). 1.2 Stages in Development 7 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 26. Aside from these recommendations, it is essential to emphasize another point here, particularly for those new to DSS development: Decision support systems refer to applications that are designed to support, not replace, decision making. Unfortunately, DSS users (and developers) too often forget this concept, or the users simply equate the notion of intelligent support of human decision making with automated decision making. Not only does that miss the point of the application development, but it also sets up a sequence of potentially disruptive outcomes. These include excessive anthropomorphism, poor or impractical decisions, disastrous results, and the scapegoating of IT technicians. It’s easy for decision makers to view decision support systems as remedies for difficult work, particularly if they can blame others when things don’t work. Although it is often difficult to codify, there is an implied contract between those who claim to deliver intelligent tools and those who accept their use: namely, an agreement that the analyst will not attempt to intentionally mislead the user. Ultimately, these issues contribute to the accountability and ethics of organizations, as well as the personal accountability of those developing the applications. If you want to develop a strong decision support tool, you have to identify your desk as where the buck stops. But if you want to be able to share the tool, you have to pay attention to how your applica- tions might be used by others. It is critical here to guide built-in assistance in analysis, clear visualization of how characteristics of problems and solutions relate, and formally structured interfaces that deter, if not prohibit, misuse. It can be difficult to distinguish between those who intend to use their positions dutifully, but fail in execution, from those who will use their positions to deter others. If you set out to provide support for the right reasons, make sure you provide that support the right way. 1.3 Overview and Resources Unlike many texts on related topics, this book is prepared for both the developer and the ultimate user. When reading these chapters, readers will learn what to expect from DSS and from those already using and building DSS tools. Fundamentally, it should become clear that the creation of decision support tools is something that even individuals with very little programming skill (or interest) can accomplish. That having been said, it will also be made clear that a little more programming acumen can help you accomplish a great deal more. This book works to drive home these points and to emphasize that individuals with just a bit of DSS development experience under their belts become popular very fast. They serve as bridges between career programmers who can build highly sophisticated resources, and the managers who face the reality in which only certain specific designs are going to prove useful. 8 Necessary Foundations for Decision Support https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 27. How do we get there? We will need to acquire some experience in the various stages of development outlined in Figure 1.2, and we will need to do that in a way that is accessible (there’s that word again) to essentially anyone. Ideally, we’ll use a platform that is also still a backbone resource at most organizations, even if it’s one that is often misperceived by those who know little about or overgeneralize its potential. We have that in the highly ubiquitous, deceptively familiar Microsoft Excel environment. Complementing this environment in our journey will be the use of associated tools, add-ins, code development, and affiliated applications such as the Microsoft BI suite. We will also discuss connections to other software envir- onments such as those provided by Google, Palisade, and Apple. What is the value of constructing tools using resources that career program- mers might not champion in the development of commercialized applications? The question practically answers itself: Learning. If you have no intention of becoming a career programmer but would just like to learn how to get decision support tools built, and wouldn’t mind becoming a bit more influential along the way, you need a ramp. The environments we will be discussing, and the approaches used within them, provide that ramp. You’ll have the ability to get your hands dirty in each stage of development, from soup to nuts. You’ll gain a systems perspective of how systems are built and how they work. Much like acquiring logic skills through programming experience, these skills are highly transferable. Further, the proof-of-concepts that you end up building can provide talking points and launch pads for further development – positioning you squarely to consult on the most effective paths that career programmers should take. To help us through discussions and exercises in development, this book uses simplified contexts from real-world practice to enrich instruction on decision support. For example, we will introduce the case of a restaurant struggling to reconsider how to redesign itself in the face of changes in preferences. The Lobo’s Cantina case gives us an opportunity to examine data on which pre- dictions are built and the foundation of optimal policy and resource allocation decisions are made. How much space should be allocated to certain kinds of customer seating in the rebuild? How should we manage overbooking poli- cies, given observed uncertainties in demand and human behavior? What kinds of risk profiles do our options in these decision-making contexts reveal, and how do we ultimately select the options to go with? In another case to which we will return at multiple points in the book, we will consider the decisions of a firm trying to organize the shipping and transshipment of goods across national boundaries. Once again we start with discussions what we might do with data acquired through the firm’s experiences. How can we describe visually the complexity of the tasks at hand? How can predictions in this context inform prescriptions? How do we 1.3 Overview and Resources 9 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 28. make choices in the presence of expected levels of risk, where are the safe bets, what are the next-best options, and how do we document and convey the anticipated returns and risks associated with the best options we settle on? As for the structure of this book, we will generally follow the forward flow presented in Figure 1.2. This first section, titled “Getting Oriented,” focuses on easing people into the Excel workbook environment as a platform for tool development and visualization. Navigation and data acquisition are central themes, as are discussions of cleaning and consolidation tactics, along with critical caveats regarding some of these approaches. In this and other sections of the book we will consider some of the most valuable and often underused of Excel’s functions and tools. We will also introduce the Blackbelt Ribbon add-in and the additional capabilities it provides. In the second section, “Structuring Intelligence,” we will begin to discuss what acquired data can tell us about the real-world contexts in which we must make our decisions. We will briefly consider how predictions of trends and relationships in data might be estimated but will pay special attention to the uncertainty that these predictions can imply. With this in mind we will describe the design and construction of simple simulations based on such real-world analysis. We will consider how to jointly leverage tools such as data tables in tandem with consolidation tactics such as Pivot Tables in the design of these assessments as well as the use of user-friendly controls to simplify the management of this work. The visualization of available data and the by-products of simulation will then be discussed. The focus will be on specific tools for the workbook and related environments, with reference to best practices in design outlined in texts such as Visual Analytics for Management (2017). Here we will also get some additional glimpses into the world of programming. In the third section, “Prescription Development,” we forge ahead into discussions of the construction of mathematical and functional architectures for arriving at specific recommendations in decision making. We focus on available tools but also push beyond common experience with these tools. We will discuss how we might peek behind the optimization approaches used by tools such as Solver, as well as approaches made available by Palisade in their @RISK toolset. We will discuss limitations of various approaches, the integration of optimization and simulation tactics to seek out both high expected value and low-risk options, and critically consider the trade-offs between search time, search progress, and the practical value of benefits gained. In the fourth section, “Advanced Automation and Interfacing,” we dive more deeply into development work that could not easily be conducted in the spreadsheet environment alone. Instead, we will turn our focus to the Visual 10 Necessary Foundations for Decision Support https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 29. Basic for Applications (VBA) developer. I will give additional examples of macro editing, the creation of new user-defined functions, application calls, integrated automation, and advanced interface development with associated illustrations available at www.excel-blackbelt.com). At the end of this sec- tion, you will have gained sufficient understanding of what is immediately possible to develop through simple programming tactics for your own work and, no less importantly, how to delegate that work to others. On this last point, and as a reminder to the reader, this book is not designed for an advanced programming course. Nor is it a statistics text or a single-source dictionary defining all things Excel. This is a guide for professionals who want to utilize their own skills and need only the right coaching, inspiration, and reinforcement to demonstrate these skills. The content is designed not to inundate but rather to illuminate. Because readers come to this book at various skill levels, you should feel free to pick and choose among the chapters. Even those looking simply for novel tactics will find value in these pages. However, the real hope is that this book will open the world of DSS development to a broad community. Everyone deserves to know how accessible DSS design can be and the potential that it holds. It’s time to shatter the wall between the programmer and the management professional, and the confluence of those skills can start here. 1.3 Overview and Resources 11 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.002 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. Huron University College, on 11 May 2020 at 10:06:20, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 30. 2 The Common Development Environment Objective: Become acquainted with the most common and fundamental capabilities of the spreadsheet environment, the limitations of these capabilities, and opportunities to leverage them in combination. Before attempting to construct a home, architects and builders need to know what resources they have at their disposal and how they can access these resources. The same holds in decision support development. But as you’ll learn in subsequent chapters, the tools available to Excel developers are more numerous than a typical user would imagine. In this chapter, we’ll start with the low-hanging fruit by becoming acquainted with the general nature of Excel’s front-end development environment. Figure 2.1 provides an anno- tated view of what people typically see when they open a new file in Excel. Only a few key elements of this interface are central to our initial discussion. Excel files are called “workbooks.” They contain any number of worksheets (spreadsheets) that can be used in tandem. Most users relegate the Excel application to the role of an information storage tool. This is largely because most users don’t know what else Excel can do. Not that storing information in Excel is bad but there are often better alternatives available for storage, such as databases, in the case of very large sets of data. Functionally, the storage capability of Excel represents only the bare tip of this technological iceberg. Regardless, knowing how the cell structure in a spreadsheet works is a good place to start and this knowledge is essential to further discussion. Cells in spreadsheets can contain: • Fixed data: Data you (or others) have entered, numerical or otherwise. • Formatting: Background color, border thickness, font type, and so on. • Names: References other than the standard column-row reference. • Comments: Notes regarding the contents. • Formulae: Mathematical or statistical, text-based, or a range of other types such as logic-based or search oriented. 12 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.003 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:15:55, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 31. • Live data links: Data that are drawn from an externally linked source, such as a database or the Internet. 2.1 Entering Data and Simple Extrapolation Data entry in Excel is about as basic as it gets – just click and type. And it’s probably the only thing that people universally know how to do in Excel. But Excel makes some kinds of data entry easier in ways that many current users don’t realize. For example, Excel has an automatic pattern-recognition element that, by default, attempts to aid you in filling in additional cells of data. Although it’s not always successful, it’s often convenient. Let’s say I want to enter the number 1 into five cells in the first row. I start by typing the number 1 into cell A1. This is shown in Figure 2.2. Note that when cell A1 is selected, its border is bold and a small square appears at the bottom right of the cell. That small square is the copy prompt. If I pull that square either to the right or down, Excel will attempt to fill in all other cells I highlight with the pattern – in this case, the number 1. By pulling the square to the right and highlighting the next four cells, I get the results shown in Figure 2.3. At this point, with all five cells selected, I could pull the copy prompt down two rows and get the spreadsheet shown in Figure 2.4. Ascending values and alternating text values are also recognized. For example, take a look at Figure 2.5. Or consider the copy shown in Figure 2.6. Figure 2.1 Basic front-end elements of the Excel environment 2.1 Entering Data and Simple Extrapolation 13 https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.003 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:15:55, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 32. Although this may not be exactly what we wanted (the alphabet isn’t extrapolated here), we are provided with a potentially meaningful sequence based on Excel’s existing pattern recognition. Some results of Figure 2.3 After copying across Figure 2.4 After copying the row down Figure 2.2 Initial entry 14 The Common Development Environment https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781108768641.003 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. University of Birmingham, on 11 May 2020 at 11:15:55, subject to the Cambridge Core terms of use, available at
  • 33. Discovering Diverse Content Through Random Scribd Documents
  • 34. En uitbundig, als een kind, omhelsde zij Cornélie, nooit kracht vindende af te keuren het al te vrije leven van hare vriendin, en vooral niet nu, na haar eigen zomer te Ostende... Zij zaten naast elkaâr op den divan, Cornélie in haar ouden peignoir, dien zij droeg met hare geheel eigen gratie, en de jonge prinses in haar lichtgrijs tailorpak, dat zeer nieuwerwetsch plakte om hare vormen, ruischend van zwaar zijden voering, met haar hoed van zilverpailletten en zwarte veêren, hare bejuweelde vingers, spelende met een zeer langen horlogeketting, die zij droeg om den hals: de laatste mode- nieuwigheid. Cornélie kon bewonderen zonder ijverzucht en zij liet Urania opstaan, draaien voor haar heen, vond den snit van haar rok mooi; zei, dat haar hoed haar allerliefst stond en bekeek met aandacht de ketting. En zij verdiepte zich in die chiffons: Urania beschreef toiletten van Ostende ... en Urania bewonderde Cornélie's ouden peignoir. Cornélie lachte. Na Ostende vooral, niet waar? lachte zij vroolijk. Maar Urania, ernstig, meende het: Cornélie droeg dat met een chic! En van topic veranderend, zeide zij, dat zij heel ernstig spreken wilde. Dat zij misschien iets voor Cornélie wist, nu deze nooit haar—Urania's —hulp wilde aannemen. In Ostende had zij kennis gemaakt met een oude Amerikaansche dame, Mrs. Uxeley, een type. Zij was negentig jaar en woonde 's winters in Nice. Zij was schat- en schatrijk: een petroleum-koninginne-vermogen. Zij was negentig, maar deed nog steeds of zij vijf-en-veertig was. Zij ging uit, kwam in de wereld, coquetteerde. Men lachte haar uit, maar men accepteerde haar, om haar geld en haar prachtige feesten. In Nice kwam de geheele cosmopolitische kolonie ten harent. Urania haalde een casino-blaadje van Ostende te voorschijn en las voor een journalistisch mededeelinkje over een bal in Ostende, waarin Mrs. Uxeley genoemd werd: la femme la plus élégante d'Ostende. De journalist had daar item zooveel voor gekregen, de geheele wereld lachte er om en amuzeerde zich. Mrs. Uxeley was een karikatuur, maar met genoeg tact om als ernst aangenomen te worden. Nu, en Mrs. Uxeley zocht iemand. Zij had altijd bij zich een dame, een jong meisje, een jonge vrouw, als gezelschap, en tallooze dames hadden elkaâr al bij haar afgewisseld. Zij had nichten bij zich gehad, verre nichten, heel verre nichten en geheel vreemden. Zij was lastig,
  • 35. capricieus, onmogelijk: het was algemeen bekend. Wilde Cornélie het eens probeeren? Urania had er al met Mrs. Uxeley over gesproken en hare vriendin gerecommandeerd. Cornélie vond het niet erg aanlokkelijk. Maar er was over te denken. Mrs. Uxeley's gezelschapsdame bleef tot November, tot "the old thing" over Parijs naar Nice terugging. En in Nice zouden zij elkaâr veel zien, Cornélie en Urania. Maar Cornélie vond het vreeslijk Duco te verlaten. Zij dacht, dat het nooit gaan zoû Zij hielden zoo van elkaâr, zij waren zoo aan elkaâr gewend. Finantieel zoû het alles heel goed zijn—een gemakkelijk leven, dat haar toelachte na dien knak harer moreele fierheid—maar zij kon er niet aan denken Duco te verlaten. En wat zoû Duco in Nice doen! Neen, zij kon, zij kon niet: zij bleef bij hem.... Zij voelde een onwil te gaan, als een hand, die haar tegenhield. Zij zei Urania de oude dame maar af te schrijven, iemand anders te zoeken. Zij kon niet. Wat had zij aan zulk een leven— afhankelijk, maar finantieel onafhankelijk—zonder Duco! En toen Urania weg was—zij ging door naar San Stefano—was Cornélie blij, dadelijk geweigerd te hebben dit domme gemakkelijke afhankelijke leven van dame-de-compagnie bij een oude rijke toot. Zij zag rond in het atelier. Zij had het lief met zijne mooie kleuren, zijn edele oude dingen, en achter dat gordijn haar bed, achter dat schutsel haar petroleumstel, als een keukentje. Het was, in zijn bohême van kostbare bibelots en zeer primitief comfort, haar onmisbaar geworden, haar home. En toen Duco thuis kwam, en zij hem omhelsde, vertelde zij hem van Urania en Mrs. Uxeley, blij te kunnen nestelen tegen hem aan. Hij had een paar aquarellen verkocht. Er was totaal geen reden hem te verlaten. Hij wilde het ook niet, hij zoû het nooit willen. En zij hielden elkaâr vast omhelsd, als voelden zij iets, dat hen zoû kunnen scheiden, een onafwendbare noodzakelijkheid, of handen zweefden rondom hen heen, hen duwende, hen leidende, hen tegenhoudende en verdedigende, een strijd van handen, als een wolk om hen beiden; handen, die met geweld zochten te splitsen hun glinstere levenslijn, hun samengesmolten levenslijn, als was die te smal voor hunne beider voeten, en de handen ze wringen zouden uiteen, om in twee spiralen de groote lijn uiteen te laten slingeren. Zij zeiden niets: in
  • 36. elkanders armen zagen zij het leven aan, huiverden zij voor de handen, voelden zij het naderen van den dwang, die al dichter wolkte om hen heen. Maar zij voelden zich warm tegen elkaâr: nauw in hunne omhelzing sloten zij hun klein geluk, verborgen zij het tusschen henbeiden in, opdat de handen het niet zouden aanwijzen, beroeren, duwen.... En onder hun vasten staarblik deinsde het leven zachtjes terug, loste de wolk op, verijlden, verdwenen de handen, en eene verlichting zuchtte op uit hunne borsten, terwijl zij stil liggen bleef tegen hem aan, en de oogen sloot, als om te slapen.... XLIV. Maar het dwingende leven kwam terug, de zwevende handen verschenen weêr, als een zacht geheimzinnig geweld. Cornélie weende bitter en bekende het zich, en bekende het Duco: het ging niet langer. Zij hadden éen oogenblik niet genoeg om de huur van het atelier te betalen en moesten zich wenden tot Urania. In het atelier waren leêgten gekomen, kleuren verijld, door het verkoopen van dingen, die Duco met teederheid en opoffering had verzameld. Maar de engel van Lippo Memmi, dien hij niet verkoopen wilde, bleef met zijn gebaar van lelie-reiken, in zijn brokaten goudmantel nog stralen als altijd. Om hem heen gaapten treurige vakken wand, waren spijkers blootgekomen. Eerst poogden zij nog anders te schikken, maar de lust hiertoe verging. En als zij zaten bij elkaâr, in elkanders armen, voelende hun klein geluk, maar ook den dwang van het met handen duwende leven, sloten zij de oogen, om het atelier niet te zien, dat scheen te brokkelen rondom hen heen, waar met de eerste koelere dagen een zonnelooze kilte huiverend neêrviel van het plafond, dat hooger en verder scheen, en waar de schildersezel, leêg, wachtte. Zij sloten beiden de oogen, en bleven zoo, zich, trots de kracht van hun geluk, hunne liefde, voelende
  • 37. langzaam-aan overwinnen door het leven, dat zoo gestadig dwong en hun iederen dag iets ontnam. Eens, toen zij zoo zaten, vielen hun armen slap, viel hun omhelzing uit elkaâr, als trokken handen hen van elkaâr af. Zij bleven lang zitten staren, naast elkaâr, zonder elkaâr aan te roeren. Toen snikte zij luid op en wierp zich met haar gezicht op zijn knieën. Er was niets meer aan te doen: het leven was sterker, het sprakelooze leven, het zacht-gestadig dwingende leven, dat met zoovele handen rondom hen was. En het was of hun klein geluk hun ontviel, als een engelachtig kind, dat gestorven was, en aan hunne omhelzing was ontzonken. Zij zeide, dat zij Urania zoû schrijven: de Forte-Braccio's waren te Nice. Hij, mat, stemde toe. En zoodra zij antwoord had, pakte zij werktuigelijk haar koffer, pakte zij haar oude kleêren in. Want Urania schreef haar te komen, en dat Mrs. Uxeley haar wilde zien. Mrs. Uxeley zond haar het reisgeld. Zij was in een radeloozen toestand van telkens opsnikkende zenuwachtigheid, en zij voelde zich als scheuren van hem weg, scheuren uit dat home, dat haar lief was, en dat brokkelde om hen heen, alleen door hàre schuld. Toen zij den aan geteekenden brief met het reisgeld ontving kreeg zij een zenuwtoeval, klaagde als een kind tegen hem aan, dat zij niet kon, dat zij niet woû, dat zij niet zonder hem kon leven, dat zij hem lief had voor eeuwig, voor eeuwig, dat zij sterven zoû, zoo ver van hem. Zij lag op den divan, haar beenen stijf, haar armen stijf, en zij schreeuwde met een verwrongen mond als van lichamelijke pijn. Hij suste haar in zijn armen, bette haar hoofd, liet haar ether drinken, troostte haar, zei, dat het later alles goed weêr zoû worden.... Later.... Zij zag hem wezenloos aan. Zij was als krankzinnig van smart. Zij gooide alles weêr uit haar koffer, door het vertrek, linnengoed, blouses, en lachte, en lachte.... Hij bezwoer haar zich te beheerschen. Toen zij zijn ontdaan gezicht zag, toen ook hij snikte tegen haar aan, pakte zij hem vast tegen zich, zoende hem, troostte hem op hare beurt En alles viel mat, slap, in haar neêr.... Zij pakten beiden den koffer weêr in. Toen zag zij rond en schikte in een vlaag van energie het atelier voor hèm, liet haar bed wegnemen, bevestigde zijn eigen schetsen aan den wand, poogde iets op te
  • 38. bouwen, van wat rondom hen heen was in-een gebrokkeld, schikte alles anders, deed haar best. Zij kookte hun laatste maal, zij stookte het vuur op.... Maar een radelooze dreiging van eenzaamheid en verlatenheid heerschte al rond. Het ging niet, het ging niet.... Snikkende sliepen zij in, in elkanders armen, nauw tegen elkaâr aan. Dien volgenden morgen bracht hij haar naar het station. En toen zij ingestegen was, in haar coupé, konden zij beiden zich niet beheerschen. Zij omhelsden elkaâr snikkende, terwijl de conducteur al het portier wilde sluiten. Zij zag hem wegloopen als een gek, dwars door de drukke menigte duwende, en zij wierp zich van smart brekende, achterover. Zij was zoo benauwd, op het punt flauw te vallen, dat eene dame naast haar hielp, haar gezicht waschte met Eau de Cologne.... Zij dankte, verontschuldigde zich, en ziende de andere reizigers haar aanstaren met deelneming, beheerschte zij zich, en viel mat ineen, en tuurde wezenloos door het raam. Zij spoorde door, zij hield nergens op, alleen stapte zij uit om van trein te verwisselen. Hoewel hongerig, had zij geen energie aan de stations iets te bestellen. Zij at niets, zij dronk niets. Zij spoorde een dag, een nacht, en kwam den volgenden avond laat te Nice. Urania was aan het station en schrikte omdat Cornélie er grauwbleek uitzag, doodmoê, hol van oogen. En zij was allerliefst; zij nam Cornélie meê naar huis, verzorgde haar een paar dagen, deed haar blijven te bed, en ging zelve Mrs. Uxeley zeggen, dat haar vriendin te ongesteld was om zich aan te melden. Gilio kwam Cornélie even zijne opwachting maken, en zij kon niet anders dan hem danken voor die dagen van gastvrijheid en zorg onder zijn dak. En de jonge prinses was als een zuster, was als een moeder, en kweekte Cornélie op met melk, met eieren, met versterkende middelen. Zij liet alles gewillig met zich doen, mat, onverschillig, en zij at, om Urania lief te zijn. Na enkele dagen, zeide Urania, dat Mrs. Uxeley dien middag een visite kwam maken, benieuwd hare nieuwe gezelschapsdame te zien. Mrs. Uxeley was nu alleen, maar zij kon wachten tot Cornélie hersteld was. Cornélie kleedde zich zoo goed mogelijk aan en wachtte met Urania de oude dame af. Zij kwam met uitbundigheid binnen, in een vloed
  • 39. van woorden, en Cornélie kon, in het schemerlicht van Urania's salon zich niet verwezenlijken, dat zij negentig jaar was. Urania knipoogde tegen Cornélie, maar deze glimlachte flauw: zij zag op tegen dit eerste onderhoud. Maar Mrs. Uxeley, zeker omdat Cornélie de vriendin was van de prinses di Forte-Braccio, was heel gemakkelijk, heel aardig, zonder neêrbuigendheid tegen haar aanstaande dame- de-compagnie; vroeg naar Cornélie's gezondheid in een vermoeiende uitbundigheid van uitroepjes en zinnetjes en raadgevingen. Cornélie, in het schemerlicht der staande kant- omkapte lampen, nam haar met den blik op, en zag een vrouw, vijftig, de rimpeltjes zorgvuldig bijgepoeierd, in een mauve fluweelen toilet met dof goud en pailletten en kralen gewerkt, op den bruinen geönduleerden chignon een hoed met witte aigrette. Telkens twinkelden hare juweelen omdat zij heel bewegelijk was, heel druk. Nu nam zij Cornélie's hand en begon intiem te praten.... Dus overmorgen zoû Cornélie komen? Goed. Zij was gewoon honderd dollars in de maand te geven, of vijfhonderd francs, nooit minder, maar ook nooit meer. Maar zij begreep, dat Cornélie nu iets noodig had, voor nieuwe toiletten: of zij dan maar aan dit adres bestellen wilde, wat zij noodig had, voor rekening van Mrs. Uxeley. Een paar baltoiletten, een paar minder gekleedde avondtoiletten, enfin, alles. De prinses Urania zoû haar dat wel zeggen, en wel met haar willen meêgaan. En zij stond op, pogende jong te doen, minaudeerend met haar face-à-main, maar onderwijl zich steunende met haar parasol, zich gymnastisch opwerkende aan den stok van haar parasol, met een plotselingen trek van rheumatische pijn, die allerlei rimpels ontdekte. Urania geleidde haar tot den corridor, en kwam gierende terug, en ook Cornélie lachte, heel matjes. Het kon haar alles niets schelen: zij was meer verbaasd over Mrs. Uxeley, dan dat zij haar komisch vond. Negentig jaar! Negentig jaar!! Wat een energie, een beter doel waardig, om elegant te willen blijven: la femme la plus élégante d'Ostende!! Negentig jaar! Wat moest die vrouw lijden, de uren van haar langdurig toilet, dat zij zich karikaturizeerde tot dit type. Urania zeide, dat alles valsch was, haar haren, haar décolletage! En
  • 40. Cornélie voelde een walging voortaan te moeten leven naast die vrouw, als naast eene onwaardigheid. In haar geluk van liefde was veel van haar energie verzwakt, alsof hun twee-geluk—van Duco en van haar—haar ongeschikter had gemaakt voor verderen levensstrijd en haar verweekt, had in zijn heerlijkheid, maar het had in haar ziel iets verfijnd en verpuurd en zij walgde van zooveel schijn voor zoo klein en ijdel een doel. En het was alleen de noodzakelijkheid zelve— de geleidelijkheid van de dingen des levens, die dreef en zacht haar met leidenden vinger duwde langs eene nu eenzaam uitslingerende levenslijn—de noodzakelijkheid, die haar kracht gaf haar verdriet, haar verlangen, haar heimwee naar alles wat zij verlaten had, diep te bergen in zichzelve. Zij sprak er maar niet meer over met Urania. Urania was zoo blij haar te zien, beschouwde haar als een goede vriendin, in de eenzaamheid van haar groot leven, in het izolement te midden der aristocratische kennissen. Urania was vol ijver met haar naar naaisters en winkels te gaan en hielp haar kiezen haar nieuwen trousseau. Het kon haar niet schelen. Zij, elegante vrouw, ingeboren elegant, die in haar uiterlijk zich steeds verdedigd had tegen de armoede, die met een frisch lint een oude blouse gracieus wist te dragen, in de dagen van haar geluk, zij was totaal onverschillig over alles wat zij nu kocht voor rekening van Mrs. Uxeley. Het was haar als was het niet voor haar. Zij liet Urania vragen, kiezen, zij vond alles goed. Zij paste als een pop. Het hinderde haar zooveel te moeten uitgeven op rekening van een vreemde. Zij voelde zich gezonken, vernederd: al haar fiere levenstrots was weg. Zij was bang voor wat men van haar denken zoû in den kring van Mrs. Uxeley's kennissen, of men zoû weten van haar vrije ideeën, van haar samenleven met Duco, zij was bang voor Mrs. Uxeley's opinie. Want Urania had eerlijk moeten zijn en alles verteld. Alleen door Urania's warme recommandatie was zij door Mrs. Uxeley nog aangenomen. Zij voelde zich misplaatst, nu zij weêr meê zoû moeten doen met al die menschen, en zij was bang zich bloot te zullen geven. Zij zoû comedie moeten spelen, hare ideeën maskeeren, hare woorden bedenken, en zij was het niet meer gewoon. En alles om dat geld. Alles omdat zij geen kracht had gehad naast Duco haar eigen brood te verdienen, en, hem, blij,
  • 41. onafhankelijk, op te wekken in zijn arbeid, in zijn kunst. O, als zij maar gekund had, gevonden had, wat zoû zij gelukkig geweest zijn. Als zij maar niet in zich had laten kankeren de ellendige loomte van haar bloed, van haar opvoeding, haar brillante salon-educatie- loomte, die haar ongeschikt maakte tot wat ook! In haar bloed was zij zoowel een vrouw van liefde als een vrouw van luxe, maar zij was meer liefde dan luxe: zij kon gelukkig zijn met het hoogst eenvoudige als zij maar kon liefhebben. En nu had het leven haar weggescheurd van hem, langzaam aan, maar onverbiddelijk. En nu had zij luxe, afhankelijke luxe, en het voldeed aan haar bloed niet meer, omdat zij haar ziel niet voldoen kon. Eene rampzalige ontevredenheid woekerde op in die eenzame ziel. Het eenige geluk, dat zij had, waren zijn brieven, zijn lange brieven, brieven van verlangen, maar ook brieven van troost. Hij schreef haar zijn verlangen, maar hij schreef haar ook moed en hoop in. Hij schreef haar iederen dag. Hij was nu in Florence, en zocht zijn troost in Uffizie en Pitti. In Rome had hij niet kunnen blijven, het atelier was nu gesloten. In Florence was hij iets dichter bij haar. En zijn brieven waren haar als een liefdeboek, de eenige roman, dien zij las, en het was of zij in zijn stijl zijn landschappen zag, de zelfde wazigheid van kleur-emotie, het parelen blanke en de droomwazige lichte verte: de horizon van zijn verlangen, of zijn oogen steeds uitgingen naar den einder, waar zij in den nacht van hun scheiden verdwenen was als in paarsgrauwen zonsondergang; een lucht van de droeve Campagna. In die brieven nog leefden zij samen. Maar zij kon hem zoo niet schrijven. Hoewel zij hem iederen dag schreef, schreef zij kort, in andere woorden altijd het zelfde: haar verlangen, haar matte onverschilligheid. Maar zij schreef haar geluk om zijn brieven, die waren als haar dagelijksch brood. Zij was nu bij Mrs. Uxeley en bewoonde in de reusachtige villa twee lieve kamers, die uitzagen op de zee en op de Promenade des Anglais. Urania had haar geholpen ze te arrangeeren. En zij leefde als in een oneigenlijken droom van vreemdheid, van niet bestaan met haar ziel, van ongeleefd handelen en gebaren; volgens den wil van andere menschen. Des morgens zocht zij Mrs. Uxeley op in haar
  • 42. boudoir, en las haar voor Amerikaansche en Fransche couranten, en soms iets uit een Fransch romannetje. Zij deed nederig haar best. Mrs. Uxeley vond, dat zij prettig las, maar zei alleen, dat ze wat vroolijk moest worden, dat haar treurige dagen nu waren voorbij. Van Duco werd niet gesproken en Mrs. Uxeley deed of zij niets wist. Het groote boudoir, de balkondeuren open, zag uit op de zee, waarop de Promenade, de morgenwandeling al begon, kleurig en vlakkerig van parasols, fijn scheltjes tegen de diepblauwe zee, een zee, van luxe, water van weelde, golfjes, die als veel geld schenen te kosten, vóór zij bevalligjes verkozen aan te schuiven. De oude dame, al geverfd, haar pruik op, een witte kant over die pruik voor den tocht, lag in de zwarte en witte kanten van haar witten zijden peignoir op de hoop kussens harer chaise-longue. In hare gerimpelde hand de face-à-main, waarop haar initialen in diamanten, amuzeerde het haar te turen naar de schelle vlakjes der parasols buiten. Nu en dan vertrok zij, bij een rheumatischen scheut, in eens het gezicht tot ééne verkreukeling van rimpel, waaronder de strakke maquillage bijna brak, als gekrakeld porcelein. In het daglicht was zij bijna niet meer levend, scheen zij een automatische, in elkaâr geleede pop van verdorde ledematen, die mechanisch nog sprak en gebaarde. Zij was 's morgens altijd wat moê, zij sliep 's nachts nooit; na elven maakte zij een dutje. Zij leefde volgens een streng régime, en haar dokter, die haar iederen dag bezocht, scheen haar iederen dag weêr wat te doen opleven, zoodat zij den avond haalde. 's Middags toerde zij, steeg uit bij de Jetée, maakte hare visites. Maar 's avonds leefde zij op, met iets van werkelijk leven, kleedde zich, deed haar juweelen aan, en kreeg hare uitbundigheid terug, haar uitroepjes, en minauderietjes.... Dan waren het bals, feesten, de comedie. Dan was zij niet ouder dan vijftig jaar. Maar dat waren de goede dagen. Soms na een nacht van onduldbare pijnen, bleef zij in haar slaapkamer, de maquillage van den vorigen dag niet bijgewerkt, over haar kale hoofd een zwarte kant, in een zwart satijnen morgenjas, die als een gemakkelijke zak om haar hing, en zij kreunde, gilde, schreeuwde, en scheen genade
  • 43. te smeeken voor haar marteling. Dit duurde een paar dagen, en was geregeld iedere drie weken: dan leefde zij weêr langzaam op. Haar drukke conversatie bepaalde zich bij een geregeld terugkomende bespreking en kritiek van allerlei familie- aangelegenheden. Zij legde Cornélie uit al de familie-betrekkingen van haar kennissen, Amerikaansche en Europeesche, maar vooral weidde zij uit over de groote Europeesche families, die zij onder hare kennissen telde. Cornélie kon er nooit naar hooren, en vergat de relaties weêr dadelijk. Het was soms ondragelijk vervelend zoo lang aan te moeten hooren, en alleen daarom, als gedwongen, vond Cornélie kracht zelve wat te praten, een anecdote te vertellen, een verhaal te doen. Toen zij zag, dat de oude vrouw erg gevoelig was voor anecdotes, raadsels, woordspelingen, vooral met ondeugende tint, verzamelde zij er zooveel zij kon uit de Vie Parisienne, het Journal pour Rire, en had ze altijd bij de hand. En Mrs. Uxeley vond haar amuzant. Eens, daar zij wel merkte Duco's dagelijkschen brief, maakte zij eene toespeling, en Cornélie vond eensklaps uit, dat zij verging van nieuwsgierigheid. Toen vertelde zij rustig de waarheid: haar huwelijk, hare scheiding, hare vrije ideeën, hare ontmoeting en haar leven met Duco. De oude vrouw was een beetje teleurgesteld, omdat Cornélie er zoo eenvoudig over sprak. Zij gaf alleen den raad zich nu correct te houden. Wat de kennissen praatten over vroeger, kwam er minder op aan. Maar nu mocht er geen aanstoot zijn. Cornélie, nederig, beloofde. En Mrs. Uxeley toonde haar albums, haar eigen portretten van jonge vrouw af, en de portretten van allerlei mannen. En zij vertelde van dien vriend en dien vriend, en zij liet, ijdel, iets schemeren van een zeer woelig verleden. Maar zij had zich altijd correct gehouden.... Dat was haar trots. Zooals Cornélie gedaan had, was niet goed.... Een verlossing was het uur van elven tot half een. Dan sliep de oude vrouw geregeld—haar eenige slaap—en dan kwam Urania Cornélie halen. Zij toerden wat of wandelden op de Promenade of zaten in den Jardin Public. En het was het eenige oogenblik, dat Cornélie iets van hare nieuwe luxe waardeerde en dat ze eenigszins hare ijdelheid streelde. De wandelaars zagen om naar de twee mooie jonge
  • 44. vrouwen in hare keurige laken toiletten, wier modieus gehoede kopjes zich terugtrokken in de schemering der parasols en zij bewonderden de glinsterende victoria, de onberispelijke liverei en de schimmels van de prinses di Forte-Braccio. Gilio was tegenover Cornélie ingehouden en bescheiden. Hij was beleefd maar op een hoffelijken afstand, als hij zich een oogenblik voegde bij de twee dames in den tuin of op Jetée. Zij was na den nacht in de pergola, na het plotselinge schitteren van zijn driftig mes, bang voor hem, ook omdat zij veel van haar moed en hare fierheid had verloren. Maar zij kon hem niet koeler antwoorden dan zij deed, omdat zij hem dankbaar was, hem, evenals Urania, voor de zorg der eerste dagen, voor den tact, waarmeê zij haar niet dadelijk aan Mrs. Uxeley hadden overgelaten, maar haar ten hunnent hadden gehouden tot zij wat kracht had terug gewonnen. In die vrije morgens, dat zij zich verlost voelde van die karikatuur van haar leven, van de oude vrouw—ijdel, egoïst, onbeduidend, belachelijk—voelde zij zich in de vriendschap van Urania komen tot zichzelve, werd zij het zich bewust in Nice te zijn, zag zij de kleurige drukte rondom zich heen met helderder oogen aan en verloor zij de oneigenlijkheid der eerste dagen. Het was dan of zij voor het eerst zichzelve weêr zag, in haar licht laken wandelpak, zittende in den Tuin, hare geschoeide vingers spelende met de kwasten van haar parasol. Zij kon nog nauwlijks aan zich gelooven, maar zij zag zich. Diep in zich, ook voor Urania verborgen, borg zij haar verlangen, haar heimwee: hare benauwende ontevredenheid. Het was soms of zij stikken zoû. Maar zij hoorde naar Urania, en praatte en lachte meê en zij zag lachend naar Gilio op, die voor haar stond, te dandineeren op de punten van zijn schoenen, tusschen de handen, op zijn rug, bengelende zijn wandelstok. Soms plotseling—vizioen, dwarrelend door de menigte heen—zag zij Duco, het atelier, haar geluk der verledene dagen wegwazen, éen kort oogenblik. Dan voelde zij met de tippen der vingers tusschen de kanten strookjes, die voor in haar bolero fronselden, zijn brief van dien morgen en kreukelde even de stugge enveloppe aan tegen haar borst, als iets van hem, dat haar liefkoosde.
  • 45. En het was niet te ontkennen: zij zag zich, en Nice om zich, zij voelde-aan haar nieuwe leven: het was geen oneigenlijkheid, al was het voor haar ziel geen werkelijkheid: het was verdrietige komedie, waarin zij mat, moê, zwak, lusteloos,—meêspeelde. XLV. Het was alles streng, als volgens régime geregeld, en de minste wijziging was niet mogelijk: alles was vastgesteld als volgens een wet. Het lezen van de courant, haar anderhalf vrij uur; dan de lunch, na het lunch de toer, de Jetée, de visites; iederen dag die visites, afternoon-tea's; een enkelen keer een diner, 's avonds meestal een bal, een soirée, een comedie. Zij maakte bij tientallen nieuwe kennissen en vergat ze weêr dadelijk, en wist niet meer, als zij ze weêrzag, of zij ze kende, ja of niet. Over het algemeen kwam men haar vrij wel te gemoet in dien kring van cosmopolitisme, omdat men wist, dat zij een intime vriendin van de prinses Urania was. Maar evenals Urania zelve ondervond zij van den vrouwelijken kant der oude Italiaansche namen en titels, die soms opschitterden in dien kring, een verpletterenden hoogmoed en minachting. De heeren lieten zich steeds aan haar voorstellen, maar zoo zij zich soms aan hun dames liet voorstellen, was een vage verwonderde hoofdknik de eenige tegemoetkoming. Het kon haar zelve weinig schelen, maar zij had medelijden met Urania. Want zij zag duidelijk, soms op Urania's eigen soirées, hoe zij haar nauwlijks als de gastvrouw telden, hoe zij Gilio omringden en fêteerden, maar zijn vrouw alleen even gaven de beleefdheid, die haar als de prinses di Forte-Braccio toekwam, zonder ooit te vergeten, dat zij miss Hope was. En voor Urania was die kleinachting moeilijker door te maken dan voor haarzelve. Want zij nam haar rol van gezelschapsdame aan. Zij hield Mrs. Uxeley steeds in het oog, voegde zich in den loop van den avond telkens een oogenblik bij haar, haalde in een ander salon een waaier, dien Mrs. Uxeley vergeten had, bewees telkens
  • 46. den een of anderen kleinen dienst. Dan zette zij zich, alleen in het druk gonzende salon, tegen den muur en zij zag onverschillig voor zich uit. Zij zat, steeds zeer elegant gekleed, in een houding van gracieuze onverschilligheid en matte verveling, tippende met haar voetje, of ontplooiende haren waaier. Zij nam van niemand notitie. Soms kwamen dan een paar heeren naar haar toe, en zij sprak met ze, of danste even, onverschillig als verleende zij een gunst. Eens, dat Gilio met haar sprak, zij zittende en hij staande, en de hertogin di Luca en de gravin Costi beiden op hem toekwamen, en met hem, staande, begonnen uitbundig gekheid te maken, zonder haar met een woord, met een blik te verwaardigen, bleef zij de dames eerst met een spottende ironie aankijken, van het hoofd tot de voeten, en weêr van de voeten tot het hoofd, stond eindelijk langzaam op, nam Gilio's arm en zeide, met haar blik, die uit haar toegeknepen oogen hatelijk uitpriemde als een naald: —Pardon ... maar u zult mij excuzeeren als ik u den prins di Forte- Braccio weêr ontneem, want ik heb even intiem met hem te spreken.... En met den drang van haar arm deed zij Gilio twee passen voortgaan, zette zich, dadelijk, weêr neêr, deed hem naast zich zitten en begon heel vertrouwelijk met hem te fluisteren, terwijl zij de hertogin en de gravin op twee meter afstand in stupefactie over haar brutaliteit met open mond liet alleen staan en nog daarenboven tusschen haar en die dames haar sleep wijd uitplooide en haar waaier wijd wuivend tewoog, als om een afstand te bewaren. Zij kon zoo iets doen met zoo veel kalmte, zooveel tact en hoogheid, dat het Gilio dol amuzeerde, en hij er met haar om gichelde van genot. —Zoo moest Urania ook eens kunnen doen, zeide hij, dankbaar als een kind voor dit amuzement, dat zij hem gegeven had. —Urania is te lief om zoo hatelijk te kunnen zijn, antwoordde zij. Zij maakte zich niet bemind, maar men werd bang voor haar, bang voor haar rustige hatelijkheid en men vermeed haar in het vervolg te kwetsen. Daarbij, de heeren vonden haar mooi en aardig, tevens
  • 47. toegelokt door haar onverschillige hoogheid. En zonder het eigenlijk te willen, veroverde zij zich een pozitie, schijnbaar met de grootste diplomatie en in werkelijkheid natuurlijk, geleidelijk-weg. Terwijl Mrs. Uxeley's egoïsme gestreeld werd door haar kleine attenties, die zij plichtmatig nooit vergat en die zij bewees met iets alleraardigst jong-moederlijks, waartegen Mrs. Uxeley het eenvoudig heerlijk vond als een jong meisje te minaudeeren, kreeg zij langzamerhand op die avonden een cour van heeren om zich heen, en werden de dames zoetsappig beleefd. Urania zeide haar dikwijls hoe knap zij haar vond, hoeveel tact zij toch had. Cornélie haalde de schouders op: het ging alles van zelve, en eigenlijk kon het haar niet schelen. Maar toch, langzamerhand, herwon zij iets van hare vroolijkheid. Als zij zich staan zag in den spiegel over haar, kon zij zich niet anders dan bekennen, dat zij zoo mooi was, als zij nog nooit was geweest, niet als jong meisje, niet als pas getrouwde vrouw. Haar lang rank figuur had een lijn van fierheid en loomte, die haar een bizondere gratie gaf; haar hals was edeler, haar boezem voller, haar middel in deze nieuwe toiletten, slanker, haar heupen waren zwaarder, haar armen molliger geworden, en al had zij niet meer dien glans, dat geluk over haar gelaat, als zij het te Rome gehad had, de spotglimlach, de onverschillige ironie, gaven haar voor die vreemde mannen iets aantrekkelijks, iets dat lokte en tartte, als de grootste coquetterie niet gedaan zoû hebben. En Cornélie had hier niet naar verlangd, maar nu het van zelve kwam, nam zij het aan. Het was niet in haar bloed het te weigeren. En daarbij, Mrs. Uxeley was tevreden met haar. Cornélie kon zoo lief tegen haar fluisteren: mevrouwtje, u heeft gisteren zoo een pijn gehad, zoû u van avond niet wat vroeger naar huis gaan? en dan minaudeerde Mrs. Uxeley, als een meisje, dat door haar moeder vermaand werd van avond niet te veel te dansen. Zij vond die maniertjes heerlijk, en Cornélie, onverschillig, gaf haar wat zij verlangde. En ze amuzeerden haar meer die avonden, maar ze amuzeerden haar met zelfverwijt zoodra zij aan Duco dacht, aan hun scheiding, aan Rome, aan het atelier, aan het geluk der verledene dagen, dat zij door hare zwakte verloren had.
  • 48. XLVI. Er waren zoo een paar maanden voorbij gegaan, het was Januari en het waren drukke dagen voor Cornélie, want Mrs. Uxeley zoû spoedig een van hare beroemde feesten geven, en Cornélie's vrije morgenuren waren thans ingenomen met het doen van allerlei boodschappen. Meestal reed Urania met haar meê en vond zij bij Urania steun. Zij moesten gaan bij behangers, bij banketbakkers, bij bloemisten en bij juweliers, waar Cornélie en Urania cadeaux uitkozen voor den cotillon. Mrs. Uxeley ging er nooit voor uit, maar bemoeide zich thuis met iedere kleinigheid en het waren eindelooze besprekingen, en het waren na die besprekingen weêr ritten naar de winkels, want de oude dame was alles behalve gemakkelijk, ijdel op haar feestroem, en bang dien door de kleinste nalatigheid te verliezen. Op een van die ritten, terwijl de victoria de Avenue de la Gare insloeg, schrikte Cornélie zoo hevig, dat zij Urania bij den arm vastgreep en een uitroep niet weêrhouden kon. Urania vroeg haar wat zij gezien had, maar zij kon niet spreken, en Urania deed haar uitstappen bij een confiseur, om een glas water te drinken. Zij was op het punt flauw te vallen en zag spierwit. Het was haar niet mogelijk hare boodschappen verder af te doen, en zij reden terug naar de villa van Mrs. Uxeley. De oude dame was niet tevreden over die plotselinge flauwte en bromde zoo, dat Urania alleen de verdere boodschappen ging doen. Dien middag echter was Cornélie hersteld, maakte zij hare excuses, en vergezelde Mrs. Uxeley naar een afternoon-tea. Den volgenden dag, toen zij met Mrs. Uxeley en een paar kennissen zat op de Jetée, scheen zij ook weêr dat zelfde te zien. Zij werd spierwit, maar hield zich goed, en lachte en praatte vroolijk. Het waren de dagen der toebereidselen. De datum van het feest naderde; eindelijk was de avond daar. Mrs. Uxeley trilde van
  • 49. zenuwachtigheid als een jong meisje, en vond de kracht de geheele villa door te loopen, die één licht was en één bloem. En met een zucht van voldoening zette zij zich een oogenblik. Zij was gekleed. Haar gezicht was glad als porcelein, het haar, geönduleerd, schitterende van diamanten pinnen. Zij was laag gedecolleteerd in een japon van lichtblauw brokaat, en zij schitterde als een reliquie- schrijn. Een telkens omslingerend snoer van fabuleuze parelen hing tot over haar buik. In de hand—de handschoenen nog niet aan—had zij een wandelstok met gouden knop, haar onmisbaar om op te staan. En alleen als zij opstond, had zij haar ouderdom, als zij zich gymnastisch werkte omhoog, met die pijn op haar gezicht, dien rhumatiekscheut, die haar doorkrinkelde. Cornélie, nog ongekleed, na een laatsten blik over de villa, blakend van licht, bezwijmelend van bloemen, repte zich naar hare kamer, en zonk, al moê, in den stoel voor haar toilet, om zich vlug te laten kappen. Zij was zenuwachtig en haastte de kamenier. Zij was juist klaar, toen de eerste gasten kwamen, en zij zich kon voegen bij Mrs. Uxeley. En de rijtuigen rolden aan; Cornélie, boven aan de monumentale trap, blikte in de hal-vestibule, waar men binnenstroomde, de dames nog in hare lange sorties—bijna nog kostbaarder dan hare japonnen,—en die zij met zorg afgaven in de druk gonzende vestiaire. En de eerste gasten kwamen de trappen op, wachtende om niet de allereerste te zijn, en tegengeglimlacht door Mrs. Uxeley. De salons vulden zich spoedig. Behalve de receptiezalen waren de eigen kamers der gastvrouw open en schakelde zich een suite van twaalf vertrekken. Waren de gangen en trappen gedecoreerd met alleen bosschages van roode en witte en roze camelia's, in de vertrekken was de bloemdecoratie aangebracht in honderden vazen en bekers en schalen, die overal neêrgezet waren, en met het licht der omschermde kaarsen een intimiteit gaven aan het feest. Dat was de eigenaardigheid van Mrs Uxeley's versiering van feestzalen; het electrische licht niet op, maar overal de kaarsen in schermpjes, overal de coupes en glazen vol bloemen, en het werd er om als een feeëntuin. Was de groote lijn misschien verbroken, gewonnen was een allerliefste gezelligheid, overal konden zich groepjes vormen, achter een paravent, in een loggia, telkens vond men een plekje
  • 50. voor vertrouwelijkheid; en dit was misschien de reden van de vogue van Mrs. Uxeley's feesten. De villa, geschikt tot het geven van een hofbal, gaf slechts feesten van een luxueuze intimiteit aan honderden menschen, die elkaâr in het geheel niet kenden. De côterietjes kozen zich een hoekje uit, en waren daar als thuis. Een heel klein boudoirtje, geheel van Japansch lak en Japansche zijde, werd algemeen beoogd, maar dadelijk door Gilio ingenomen, de gravin di Rosavilla, de hertogin di Luca, de gravin Costi. Zij kwamen zelfs niet in de comediezaal, waar een concert het eerste nummer was. Faderewski speelde er, Sigrid Arnoldson zoû er zingen. Ook de concertzaal was zoo verlicht, met kaarsen in schermpjes, en men fluisterde algemeen, dat in dit teedere licht Mrs. Uxeley veertig was. In de pauze minaudeerde zij tegen twee heele jonge journalisten, die haar feest beschrijven zouden. Urania, naast Cornélie, werd aangesproken, door een Franschman, dien zij aan hare vriendin voorstelde: de chevalier de Breuil. Cornélie wist, dat zij hem kende van Ostende, en dat zijn naam met dien van de prinses di Forte- Braccio genoemd werd. Urania had haar nooit over de Breuil gesproken, maar Cornélie, nu, aan haar glimlach, haar blos, de schittering van haar oogen, zag, dat men gelijk had. Zij liet henbeiden alleen, met een treurigheid om Urania. Zij begreep, dat het jonge prinsesje zich troostte over de onverschilligheid van haar man—en zij vond dit heele leven van schijn plotseling om van te walgen. Zij verlangde naar Rome, naar het atelier, naar Duco, naar onafhankelijkheid, liefde, geluk. Zij had het alles gehad, maar het had niet mogen blijven. Zij was terug gedwongen in dien schijn, de conventie, de walgelijke comedie van het leven. Het was om haar heen als één leugen, schitterender dan in Den Haag, maar nog valscher, brutaler, perverser. Men gaf zelfs niet meer voor, dat men aan de leugen geloofde: hierin was een brutale oprechtheid. De leugen werd geëerbiedigd, maar niemand geloofde aan ze, niemand drong de leugen als waarheid op; de leugen was niets dan een vorm. Cornélie liep alleen door de zalen, voegde zich—volgens hare gewoonte—even bij Mrs. Uxeley, vroeg fluisterend hoe zij het maakte, of zij iets noodig had, of alles goed was—en liep alleen weêr de zalen door. Zij stond bij een vaas en schikte een paar
  • 51. orchideeën, toen een vrouw, in het zwart fluweel, blond, met een vollen hals, haar aansprak in het Engelsch: —Ik ben Mrs. Holt; u kent mijn naam misschien niet, maar ik ken den uwe. Ik verlang zeer met u kennis te maken. Ik ben dikwijls in Holland geweest en ik lees een beetje Hollandsch. Ik heb uwe brochure gelezen over den Maatschappelijken Toestand van de Gescheiden Vrouw, en ik vond heel veel interessants in wat u schreef. —U is heel vriendelijk; willen wij een oogenblik gaan zitten.... Ik herinner mij ook uw naam.... Was u niet een van de leidsters van het Vrouwencongres in Londen? —Ja.... Ik heb er gesproken over de opvoeding van het kind.... Kon u niet in Londen komen? —Neen, ik heb er wel over gedacht, maar ik was toen in Rome, en ik kon niet. —Dat was jammer. Het congres is een groote stap voorwaarts geweest. Was uw brochure er vertaald, bekend geworden, dan had u groot succes gehad. —Ik streef zoo weinig naar succes van dien aard.... —Natuurlijk, dat begrijp ik. Maar het succes van uw boek is toch ook voordeel voor de groote zaak. —Meent u dat waarlijk? Is er iets goeds in mijn boekje? —Twijfelt u daar dan aan? —Heel dikwijls.... —Hoe is het mogelijk.... Het is toch zoo met zekere pen geschreven. —Misschien juist daarom. —Ik begrijp u niet. Er is in Hollanders soms een vaagheid, die wij Engelschen niet begrijpen. Iets als de weêrspiegeling van uw mooie luchten in uw karakters.
  • 52. —Twijfelt u nooit? Is u zeker van uw ideeën over de opvoeding van het kind? —Ik heb kinderen bestudeerd in scholen, in crêches, thuis, en ik heb zeer gedecideerde ideeën gekregen. En naar die ideeën werk ik voor de menschen, die in de toekomst zullen zijn. Ik zal u mijn brochure zenden, de quintessence van mijn redevoeringen op het congres. Is u nu bezig aan een andere brochure? —Neen, helaas niet.... —Waarom niet? Wij moeten allen dicht aaneensluiten om te overwinnen. —Ik geloof, dat ik uitgezegd ben.... Ik heb geschreven uit een impulsie, uit eigen ondervinding. En toen. —Toen.... —Toen is het anders geworden.... Alle vrouwen zijn verschillend, en ik vond het nooit goed te generalizeeren. En gelooft u, dat vele vrouwen met de doorzetting van een man kunnen werken voor een werelddoel, als zij een klein doel voor zichzelve hebben gevonden, een klein geluk, bij voorbeeld een liefde voor haar eigen ik, en waarin zij gelukkig zijn. Gelooft u niet, dat er in iedere vrouw sluimert een egoïsme voor haar eigen liefde, geluk, en dat, als zij dàt gevonden heeft ... de wereld en de toekomst haar belang verliezen. —Misschien.... Maar hoe weinig vrouwen vinden het. —Ik geloof niet vele.... Maar dit is een andere kwestie. En ik geloof wel, dat het belang voor wereldkwesties bij de meeste vrouwen pis- aller is. —U is een afvallige geworden. U spreekt heel anders dan u een jaar geleden schreef.... —Ja. Ik ben heel nederig geworden, omdat ik oprechter ben. Natuurlijk, ik geloof wel in enkele vrouwen, in enkele groote
  • 53. geesten. Maar, zoû het meerendeel niet in vrouwelijkheid blijven: vrouw en zwak.... —Niet, met een verstandige opvoeding. —Ja, ik geloof wel, dat het dat is: de opvoeding.... —Van het kind, van het meisje.... —Ik geloof het wel, dat ik nooit ben opgevoed, en dit zal wel mijn zwakte zijn. —Aan onze meisjes moet al heel jong van den strijd des levens verteld worden. —U heeft gelijk. Wij: mijn vriendinnen, mijn zusters en ik, werden zoo gauw mogelijk op de huwelijksveiligheid gewezen.... Weet u wie ik het meest te beklagen vind? Onze ouders! Hebben zij niet gedacht, dat zij ons alles leeren lieten wat noodig was? En nu? op dit oogenblik, moeten zij inzien, dat zij de toekomst niet geraden hebben, en dat hunne opvoeding geen opvoeding was, omdat zij hunne kinderen niet wezen op den strijd, die vlak voor hunne oogen al gestreden werd. Het zijn onze ouders, die zijn te beklagen. Zij kunnen niets meer herstellen. Zij zien ons, meisjes, jonge vrouwen, van twintig tot dertig, overstelpt worden door het leven, en zij hebben er ons niet sterk voor gemaakt. Zij hebben ons zoo lang mogelijk veilig gelaten in het ouderlijk hoekje, en toen hebben zij gedacht aan ons huwelijk. Volstrekt niet om ons kwijt te zijn, maar voor ons geluk, voor onze veiligheid en onze toekomst. Wij zijn wel ongelukkig, wij meisjes en vrouwen, die niet, als onze jongere zusjes, werden gewezen op den strijd daar vlak bij ons, maar ik geloof, dat wij nog de hoop hebben op onze jonge jaren, en ik geloof, dat onze arme ouders ongelukkiger zijn en meer te beklagen dan wij, omdat zij niets meer kunnen hopen, omdat zij zich in stilte, bekennen moeten, gedwaald te hebben in hun kinderliefde. Zij voedden ons nog op volgens het verleden, terwijl de toekomst al zoo dicht bij was. Ik heb medelijden met onze ouders, en ik zoû ze er bijna liever om hebben, dan ik ze ooit gehad heb....
  • 54. XLVII. Zij was plotseling heel bleek geworden als onder een plotselinge emotie. Zij bedekte haar gezicht met haar wuivenden waaier en hare vingers trilden hevig; haar geheele lichaam sidderde. —Dat is mooi van u gedacht, zeide Mrs. Holt. Het doet mij pleizier u ontmoet te hebben. Er is voor mij in Hollanders altijd een charme. Dat vage, dat wij niet vatten kunnen, en dan zoo op eens een licht, dat er uit schiet als uit een wolk.... Ik hoop u toch nog eens te ontmoeten. Ik ontvang iederen Dinsdag, vijf uur. Komt u eens aan met Mrs. Uxeley? —Heel gaarne, met heel veel pleizier.... Mrs. Holt gaf haar de hand, die zij drukte, en verloor zich tusschen andere gasten. Cornélie was opgestaan, terwijl hare knieën knikten. Zij bleef staan, half naar de zaal gekeerd, kijkende in den spiegel. Op de console speelden hare vingers met de orchideeën in een Venetiaansch glas. Zij was nog wat bleek, maar beheerschte zich, hoewel haar hart klopte, haar borst hijgde. En zij zag in den spiegel. Zij zag eerst haar eigen gedaante, hare ranke, mooie vormen in haar toilet van zwarte en witte Chantilly, de witte kanten sleep, schuimende van volants; de zwarte kanten tuniek er over heen geschulpt en bezaaid met staalpailletten en blauwe steenen, een tak orchideeën aan het geheel mouwlooze corsage, dat haar hals en armen en schouders bloot liet. Drie parelen Grieksche banden hielden heur haar omspannen, en haar witte veêren waaier—een geschenk van Urania—was als een schuim tegen haar hals. Zij zag het eerst zichzelve en toen in den spiegel zag zij hèm. Hij naderde haar. Zij bewoog niet, alleen hare vingers speelden met de bloemen in het glas. Zij had een gevoel van te willen vluchten, maar hare knieën knikten en hare voeten waren als verlamd. Zij was als vastgenageld, zij was als gehypnotizeerd. Zij kon zich niet bewegen. En zij zag hem steeds dichter naderen, terwijl zij den rug half keerde
  • 55. tegen de zaal. Hij naderde, en uit zijne nadering scheen een web uit te stralen, waarin zij als gevangen bleef. Hij was nu vlak bij haar, hij stond vlak achter haar. Werktuigelijk hief zij de oogen op en zag in den spiegel, en ontmoette in het glas zijne oogen. Zij dacht flauw te zullen vallen. Zij voelde zich als geprangd tusschen hem en het glas. In den spiegel draaide de zaal, duizelden-om de kaarsen, als een dansend firmament. Hij zeide nog niets. Zij zag alleen zijn oogen kijken en zijn mond onder zijn snor glimlachen. En hij zeide nog niets. Toen, in die onuithoudbare engte tusschen hem en den spiegel, die zelfs niet beveiligde als een muur had gedaan, maar die hem weêrkaatste zoodat hij als dubbel haar gevangen had, achter en voor—wendde zij zich langzaam om en zag hem in de oogen. Maar zij sprak ook niet. Zij zagen elkaâr sprakeloos aan. —Daar hadt je nooit aan gedacht ... me hier eens te zien, zei hij eindelijk. Zij had nu in meer dan een jaar zijn stem niet gehoord. Maar zij voelde zijn stem in zich. —Neen, zeide zij eindelijk, hoog, koud, ver. Hoewel ik je een paar keer gezien heb, in de stad, op de Jetée. —Ja, zeide hij. Had ik je moeten groeten, vindt je? Zij haalde haar bloote schouders op, en hij zag naar ze. Zij voelde voor het eerst, dat zij half naakt was, dien avond. —Neen, antwoordde zij, steeds koud en ver. Evenmin als je me nu hoefde aan te spreken. Hij glimlachte haar toe. Hij stond voor haar als een muur. Hij stond voor haar als een man. Zijn kop, zijn schouders, zijn borst, zijn beenen, zijn geheele figuur rees voor haar op als éene mannelijkheid. —Natuurlijk behoefde ik dat niet te doen, antwoordde hij, en zij voelde zijn stem in zich: zij voelde zijn geluid zinken in haar als gesmolten brons in eene vaas. Als ik je in Holland ook ergens
  • 56. ontmoet had, had ik alleen mijn hoed afgenomen, maar je verder niet aangesproken. Maar hier zijn we in een vreemd land.... —Wat doet er dat toe? —Ik had lust je aan te spreken ... Ik woû eens wat met je praten. Kunnen we dat niet doen als vreemden? —Als vreemden ... herhaalde zij. —Nou, ja, we zijn niet vreemd voor elkaâr. We kennen elkaâr zelfs verbazend intiem, hè? Kom nu eens naast me zitten en vertel me hoe je het gemaakt hebt. Is het je bevallen in Rome?... —Ja, zeide zij. Hij had haar als met zijn wil geleid naar een chaise-longue achter een Louis-XV-paravent, half damast, half glas—en zij liet zich neêrvallen in een rozigen schemer van kaarsen, om zich heen bouquetten van roze rozen in allerlei Venetiaansche glazen. Hij zette zich op een pouffe, een beetje buigende naar haar toe, de armen over de knieën, de handen gevouwen. —Ze hebben flink over je gekletst in Den Haag. Eerst over je brochure. En toen over je schilder. Haar oogen priemden hem toe als naalden. Hij lachte. —Je kan nog even boos kijken als vroeger. Zeg, hoor je wel eens wat van de oudelui? Ze zijn er slecht aan toe. —Nu en dan. Ik heb ze verleden wat geld kunnen zenden. —Dat is verdomd aardig van je. Ze verdienen het niet. Ze hebben gezegd, dat je niet meer voor ze bestond. —Mama schreef mij, dat ze zoo moesten tobben. Toen heb ik ze honderd gulden gezonden. Meer was mij niet mogelijk. —O, nou als ze zien, dat je geld zendt, zal je wel weêr voor ze bestaan. Zij haalde de schouders op.
  • 57. —Dat kan me niet schelen. Ik had medelijden met ze. Het speet me, dat ik niet meer kon zenden. —Neen, als je er ook zoo verbazend chic uitziet.... —Dat betaal ik niet.... —Ik zeg het zoo maar. Ik waag me aan geen kritiek. Ik vind het verdomd mooi, dat je ze geld zendt. Maar je bènt verbazend chic. Zeg, wil ik je eens wat zeggen. Je bent een verdòmde mooie meid geworden. Hij zag haar aan, met zijn glimlach, waarnaar ze kijken moest. Toen antwoordde zij, heel kalm, haar waaier licht wuivende over haar naakten hals, zij schuilende in het schuim van haar waaier: —Dat doet me verdomd veel pleizier. Hij lachte, dik luid. —Zoo, dat mag ik, je hebt nog altijd je geestige repartie. Altijd ad rem. Verdomd leuk van je! Zij stond op, nerveus, verwrongen. —Ik moet je verlaten, ik moet naar Mrs. Uxeley. Hij breidde de armen wat uit. —Blijf nog wat zitten. Het doet me goed wat met je te praten. —Hoû je dan een beetje in en "verdom" niet zoo veel. Ik ben daar niet meer gewend aan. —Ik zal mijn best doen, blijf dan zitten. Zij viel neêr en school achter haar waaier. —Laat me dan zeggen, dat je bepaald ... een heéle ... een heéle mooie vrouw bent geworden. Is het nu iets als een compliment? —Het heeft er iets meer van. —Nou maar, mooier kan ik het niet, hoor. Zoo moet je het nu maar goed vinden. Vertel me nu eens iets van Rome. Hoe leefde je daar?
  • 58. —Waarom moet ik je daarover vertellen? —Omdat ik er belang in stel. —Je hebt niet in mij belang te stellen.... —Ja, maar dat doe ik nu eenmaal. Heelemaal vergeten heb ik je nooit. En het zoû me verwonderen als jij dat gedaan hadt. —Heelemaal, zeide zij koel. Hij zag haar aan met zijn glimlach. Hij antwoordde niets, maar zij voelde, dat hij beter wist. Zij was bang hem verder te overtuigen. —Is het waar wat ze in Den Haag vertellen. Van Van der Staal? Zij zag hem hoog aan. —Nou, vertel nou eens.... —Ja.... —Je bent toch een brutale meid. Kan je de heele boel niets meer schelen? —Neen.... —En hoe doe je hier, bij dat wijf? —Hoe meen je? —Nemen ze dat zoo hier in Nice aan? —Ik blagueer niet op mijn onafhankelijkheid en niemand kan op mijn gedrag hier iets aanmerken. —Waar is Van der Staal? —In Florence. —Waarom is hij niet hier? —Ik heb geen lust je meer te antwoorden. Je bent indiscreet. Je hebt daar niets meê noodig en ik laat me niet ondervragen. Zij werd heel zenuwachtig en stond weêr op. Hij breidde de armen uit.
  • 59. Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a vast collection of books, ranging from classic literary works to specialized publications, self-development books, and children's literature. Each book is a new journey of discovery, expanding knowledge and enriching the soul of the reade Our website is not just a platform for buying books, but a bridge connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system, we are committed to providing a quick and convenient shopping experience. Additionally, our special promotions and home delivery services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading. Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and personal growth! textbookfull.com