Japan reading policy

1

นโยบายส่ งเสริมการอ่าน : บทเรียนจากประเทศญีปุ่ น
โดย ดร.ถาวร งามตระกูลชล
บทนํา
การค้นหาหลักและมิติใหม่ในอนาคตของการส่ งเสริ มการอ่านจําเป็ นต้องมีบทเรี ยนจาก
ประเทศทีพัฒนาแล้ว ประเทศหนึงทีได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางจากทัวโลกว่ามีรูปแบบการ
ส่ งเสริ มการอ่านทีได้รับความสําเร็ จอย่างมากประเทศหนึงคือประเทศญีปุ่ น ซึงความสําเร็ จนีมิได้เกิด
จากสังคมและพฤติกรรมของประชาชนในประเทศเพียงอย่างเดียว แต่ความสําเร็ จนีเกิดขึนจากการ
กําหนดนโยบายส่ งเสริ มการอ่านทีเหมาะสมกับประเทศนันๆเป็ นอีกหนึงปัจจัยหลักทีสําคัญ
นโยบายส่ งเสริ มการอ่านถือว่าเป็ นนโยบายสาธารณะ ซึง โธมัส อาร์ ดาย กล่าวถึง
ความหมายของ “นโยบายสาธารณะ” ว่าเป็ นสิ งทีรัฐบาลเลือกทีจะทําหรื อเลือกทีจะไม่ทาเพือ ํ
ประโยชน์ของสังคมโดยรวม มีผลทางกฎหมาย (Thomas R. Dye, ๑๙๗๒, p.๓ ) นโยบายส่งเสริ มการ
อ่านของประเทศญีปุ่ นจึงเป็ นสิ งทีรัฐบาลญีปุ่ นเลือกทีจะกําหนดให้เป็ นนโยบายสาธารณะเพือ
ประโยชน์ของสังคมญีปุ่ น
การส่ งเสริ มการอ่านอยูบนพืนฐานของกระบวนการมีส่วนร่ วมของประชาชนในประเทศ มี
่
การส่ งเสริ มการอ่านได้ทงในมิติดานปริ มาณ และมิติดานคุณภาพ โดยมิติดานปริ มาณคือประชาชนมี
ั ้ ้ ้
่
หนังสื ออ่านถ้วนหน้า ประชาชนอยูใกล้หนังสื อ ส่ วนมิติดานคุณภาพ คือ ประชาชนมีนิสัยรักการอ่าน
้
รู ้จกใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ หาความรู ้อยูเ่ สมอ มีการเรี ยนรู ้ดวยตัวเองอยูตลอดเวลา และสร้าง
ั ้ ่
สังคมแห่งการเรี ยนรู ้ ซึงในการสร้างให้เกิดความรักการอ่าน จําเป็ นต้องให้เกิดผลทังสองมิติดงกล่าว
ั

บทความนี นําเสนอนโยบายส่ งเสริ มการอ่านของประเทศญีปุ่ น ทีทางรัฐบาลญีปุ่ นได้
ดําเนินการเพือสร้างและสนับสนุนให้ชาวญีปุ่ นเกิดความสนใจในการอ่าน ส่ งผลแก่ความเจริ ญของ
ประเทศญีปุ่ น ทําให้ประเทศกําลังพัฒนาหลายประเทศมองรู ปแบบและพยายามในการดําเนินการ
่
เลียนแบบ เพือนํามาส่ งเสริ มการอ่านของประชาชนในประเทศของตน แต่ถึงแม้วาสิ งทีเคยทําสําเร็ จใน
เขตหนึงอาจจะไม่สามารถเลียนแบบจนได้รับความสําเร็ จได้ในอีกเขตหนึงเนืองจากแต่ละสังคมมี
พืนฐานและทีมารวมทังข้อจํากัดทางวัฒนธรรมและสภาพแวดล้อมทีแตกต่างกันก็ตาม การศึกษา
บทเรี ยนการส่ งเสริ มการอ่านของประเทศญีปุ่ นเพือนํามาส่ งเสริ มการอ่านในประเทศไทยก็ควรศึกษา
ถึงนโยบายของรัฐบาลญีปุ่ นประกอบเพือการเปรี ยบเทียบด้วยเช่นกัน

กรอบแนวคิดการกําหนดนโยบาย
ผูเ้ ขียนขอนําแนวความคิดของ ทฤษฎีเชิงระบบ (system theory) ของ Easton มาประยุกต์ใช้
อธิบายนโยบายส่ งเสริ มการอ่านของประเทศญีปุ่ น โดยมีกรอบแนวคิดแสดงความสัมพันธ์ก่อให้เกิด
นโยบายส่ งเสริมการอ่าน : บทเรียนจากประเทศญีปุ่ น โดย ดร.ถาวร งามตระกูลชล

2

นโยบายสาธารณะเรื องการส่ งเสริ มการอ่าน ดังนี
สภาพแวดล้อม สภาพแวดล้อม
-----------------------------------------------------------------------------------------
ปัจจัยนําเข้า ------------ระบบ----------------ปัจจัยนําออก
-------------ผลสะท้อนกลับ--------------
ทีมา จาก A Framwork for Pollitical Analysis (P.๑๑๒) by D.Easton, ๑๙๗๙, Chicago: The
University of Chicago Press
จากกรอบแนวคิดข้างต้นแสดงถึง สภาพแวดล้อม (ENVIRONMENT) ทีเป็ นสิ งแวดล้อมทีมี
อิทธิพลต่อปัจจัยนําเข้า (INPUT) ซึงประกอบด้วยการสนับสนุน (SUPPORT) และความต้องการ
(DEMAND) จากประชาชนทีต้องการสังคมแห่งการเรี ยนรู ้ ปัจจัยนําเข้าดังกล่าว นําเข้าสู่ ระบบ
(SYSTEM) ซึงตัวระบบนีทีมีหน้าทีในการตัดสิ นวินิจฉัย ในทีนีคือการตัดสิ นใจของรัฐบาลญีปุ่ นใน
การกําหนดนโยบายเพือตอบสนองความต้องการ ผลของการตัดสิ นใจของรัฐบาลญีปุ่ นได้ออกมาเป็ น
ปัจจัยนําออก (OUTPUT) ในรู ปของนโยบายส่ งเสริ มการอ่านต่างๆทีถูกนํามาปฎิบติเพือส่ งเสริ มการ ั
อ่านและสร้างให้ประเทศญีปุ่ นเป็ นสังคมแห่งการเรี ยนรู ้ ปัจจัยนําออกนีจะมีผลสะท้อนกลับ
(FEEDBACK) เพือสะท้อนกลับข้อมูลว่าการตัดสิ นใจของรัฐบาลมีผลสําเร็ จตามเป้ าหมายของ
นโยบายนันมากน้อยเพียงใด
นโยบายส่ งเสริมการอ่านของประเทศญีปุ่ น
Michael J.Marquardt กล่าวว่าระบบย่อยด้านองค์การเป็ นระบบย่อยหนึงขององค์การแห่งการ
เรี ยนรู ้ โดยกําหนดองค์ประกอบสําคัญไว้ ๔ มิติคือ ๑.มิติดานวิสัยทัศน์(Vision) ๒.มิติดานวัฒนธรรม
้ ้
(Curture) ๓.มิติดานกลยุทธ์(Strategy) และ๔.มิติดานโครงสร้าง(structure) มิติที ๑ และ ๒ เป็ นเรื อง
้ ้
ของวิสัยทัศน์ วัฒนธรรมและค่านิยมทีวางรู ปแบบของพฤติกรรมของคนในสังคม ส่ วนมิติที ๓ จะ
ั
สัมพันธ์กบแผนปฎิบติ วิธีการ และขันตอนทีทําให้บรรลุวสัยทัศน์และเป้ าหมายทีกําหนด ส่ วนมิติ
ั ิ
สุ ดท้ายเป็ นโครงสร้างทีเป็ นแบบแบนราบ (Flat) ไม่มีขอบเขตจํากัด มีการไหลเวียน มีความ
รับผิดชอบและความร่ วมมือด้วยดี (Michael J.Marquardt, ๒๐๐๒)
วิสัยทัศน์

โครงสร้าง การเรี ยนรู ้ วัฒนธรรม

กลยุทธ์

3

สังคมญีปุ่ นมีมิติทางด้านวิสัยทัศน์และมิติดานวัฒนธรรมเกียวกับการรักการอ่านมาตังแต่
้
อดีต มีมิติดานกลยุทธ์ทีชัดเจนโดยเริ มจากกลุ่มเอกชนสร้างกลยุทธ์ในในรู ปแบบต่างๆ ไม่วาจะเป็ น
้ ่
การสร้างห้องสมุดบ้านหรื อBunko (ตังแต่ คศ.๑๙๗๐) ทีเป็ นห้องสมุดประชาชนขนาดเล็กสําหรับเด็ก
หรื อสภาส่ งเสริ มการอ่านหนังสื อแห่งประเทศญีปุ่ น (ตังแต่ ค.ศ.๑๙๗๕) ทีส่ งเสริ มการอ่านหนังสื อ
วัยรุ่ น มีแผนปฎิบติ วิธีการและขันตอนทีชัดเจน ท้ายสุ ดสังคมญีปุ่ นมีมิติดานโครงสร้างทีทําให้
ั ้
กิจกรรมการส่ งเสริ มการอ่านกระจายไปได้อย่างทัวถึงในแนวราบทังเมืองใหญ่และท้องถินแบบไม่มี
เขตจํากัด มีความรับผิดชอบและความร่ วมมือซึงกันและกันเป็ นอย่างดี
่
จากการเปรี ยบเทียบกับแนวคิดองค์การแห่งการเรี ยนรู ้จะเห็นว่าประเทศญีปุ่ นมีมิติตางๆครบ
่
สามารถกล่าวได้วามีองค๋ ประกอบของสังคมแห่งการเรี ยนรู ้ครบถ้วน แต่กระนันก็ตาม รัฐบาลญีปุ่ นก็
่
ไม่หยุดนิง แต่ยงคงกําหนดนโยบายสาธารณะเพือการส่ งเสริ มการอ่านอยูตลอดเวลา ดังทีจะกล่าว
ั
ต่อไปนี
คศ.๑๙๙๗ รัฐบาลญีปุ่ นคํานึงถึงความจําเป็ นในการส่ งเสริ มให้เด็กอ่านหนังสื อด้วยความ
สมัครใจมากขึน จึงแก้ไขกฎหมายห้องสมุดของโรงเรี ยน ( 法館書図校学 The School Library Law)
โดยกําหนดนโยบายให้โรงเรี ยนทีมีหองเรี ยน ๑๒ ห้องขึนไปต้องมีบรรณารักษ์ประจําห้องสมุดก่อน
้
เดือนเมษายน ค.ศ. ๒๐๐๓
รัฐบาลกําหนดให้ ค.ศ.๒๐๐๐ เป็ นปี แห่งการอ่านหนังสื อสําหรับเด็ก เพือกระตุน ให้ ้
สาธารณชนให้ความสําคัญกับการส่ งเสริ มการอ่านของเด็ก โดยมีรูปธรรมคือการจัดตังและเปิ ด
ดําเนินการห้องสมุดนานาชาติดานวรรณกรรมเยาวชน (
้ 館書図もど子際国 The International Library
ั
of Children’s Literature:ILCL) ภายใต้แนวคิดว่า “เด็กทีมีปฏิสัมพันธ์กบหนังสื อ จะเรี ยนรู ้ภาษาได้ มี
ไหวพริ บสู ง กล้าแสดงออก มีจินตนาการ เรี ยนรู ้การใช้ชีวตได้อย่างดี” โดยห้องสมุดนีเน้นผูอานทีมี
ิ ้่
อายุไม่เกิน ๑๘ ปี นอกจากนี ILCL มีบทบาททํางานอย่างใกล้ชิดกับห้องสมุดท้องถินของญีปุ่ นและ
ห้องสมุดของต่างประเทศ เพือประสานความร่ วมมือกับนานาชาติในการรวบรวม หนังสื อเยาวชนทัง
ของญีปุ่ นและประเทศต่างๆ และสนับสนุนการศึกษาวิจยด้านวรรณกรรมเยาวชน ปลูกฝังวัฒนธรรม
ั
การอ่านหนังสื อของเยาวชน จัดทําฐานข้อมูลหนังสื อสําหรับเยาวชน ให้ความร่ วมมือกับบรรณารักษ์
ห้องสมุดโรงเรี ยน ห้องสมุดประชาชนและองค์กรต่างๆ ในการให้บริ การยืมหนังสื อและบริ การ
หนังสื ออ้างอิงต่างๆ
กิจกรรมหนึงของILCL คือจัดทํากล่องบรรจุหนังสื อทีได้รับการคัดเลือกและจัดหาไว้แล้ว
จํานวน ๔๐ เล่ม ประกอบด้วยหนังสื อ ของญีปุ่ น ๓๐ เล่ม และหนังสื อเกียวกับประเทศอืนอีก ๑๐ เล่ม
ทีมีเนือหาทังทางด้านวัฒนธรรม ภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ หนังสื อภาพ นิทานพืนบ้านของประเทศ
นัน คัดแยกเป็ นกล่องๆ ตามประเทศ และอนุญาตให้ห้องสมุดโรงเรี ยนยืมหนังสื อกล่องหนึงๆ ไปใช้


4

เป็ นเวลา ๑ เดือน ภายใต้แนวคิดทีต้องการให้เด็กสามารถเข้าถึงหนังสื อได้ง่าย มีบรรยากาศทีจูงใจให้
เด็กรู ้สึกอยากอ่าน
เป็ นความรับผิดชอบของรัฐบาลญีปุ่ นทีต้องสร้างบรรยากาศและสภาพแวดล้อมในการอ่าน
ดําเนินกิจกรรมส่ งเสริ มให้เยาวชนของชาติรักการอ่านในทุกสถานทีและทุกโอกาส ในเดือนธันวาคม
ค.ศ.๒๐๐๑ รัฐบาลญีปุ่ นจึงออก”กฎหมายส่ งเสริ มกิจกรรมการอ่านหนังสื อของเด็ก（進推書読供子
法）” เพือให้ รัฐบาลส่ วนกลางและรัฐบาลท้องถินร่ วมกันกําหนดแผนส่ งเสริ มการอ่าน และตัวชีวัด
ความก้าวหน้าของกิจกรรมส่ งเสริ มการอ่านของเด็กอย่างครบถ้วน เพือนําไปสู่ การพัฒนาเด็กอย่างมี
คุณภาพต่อไป (อ้างอิงจาก National Diet Library)
ทีน่าสนใจคือ จากรายงานการสํารวจวิจยด้านการศึกษาของ OECD และผลการประเมิน
ั
ด้านการอ่านของ PISA (Program for International Student Assessment) เมือปี คศ.๒๐๐๐ พบว่า
่
นักเรี ยนญีปุ่ นกว่า๔๐% อ่านหนังสื อเพือมุงเรี ยนหรื อศึกษาต่อเป็ นเป้ าหมายหลัก แต่ไม่ได้ให้เวลากับ
การอ่านหนังสื อเพือความเพลิดเพลิน ผ่อนคลาย ผลสรุ ปจากการสํารวจนีสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาอีก
รู ปแบบหนึงของสังคมญีปุ่ น องค์กรต่างๆตระหนักถึงความจําเป็ นทีจะต้องดําเนินการส่ งเสริ มด้านการ
อ่านของเด็กให้มากขึน ปี ค.ศ.๒๐๐๒ รัฐบาลญีปุ่ นจึงกําหนดกิจกรรม “อ่านทุกเช้า ๑๐ นาที” (朝の
読書Morning Reading) เพือให้โรงเรี ยนนําไปปฎิบติ วิธีการคือนักเรี ยนและครู ทุกคนจะร่ วมมือกัน
ั
นําหนังสื อทีตนเองชอบอ่านมาโรงเรี ยนทุกวัน เพืออ่านเป็ นเวลา ๑๐นาทีในตอนเช้า(หนังสื อซือมา
หรื อยืมจากห้องสมุด) วิธีส่งเสริ มการอ่านด้วยกิจกรรมนีแพร่ หลายอย่างรวดเร็ วในโรงเรี ยนทัว
ประเทศญีปุ่ นเนืองจากทําได้ง่ายและเห็นผลทันที เมืออ่านหนังสื อทีตนเองชอบเป็ นประจําและ
ต่อเนืองจะกลายเป็ นนิสัยรักการอ่านได้ในทีสุ ด

(ภาพบรรยากาศ กิจกรรมอ่าน 10 นาทีทุกเช้าของโรงเรี ยนแห่งหนึง)
ยังมีกิจกรรมสําคัญเกิดขึนมาอีกหนึงโครงการ คือโครงการ Bookstart โดยองค์กรอิสระที
ไม่แสวงหากําไรและการสนับสนุนจากรัฐบาลท้องถิน ได้รับแนวคิดมาจากโครงการชือเดียวกันที
ั
ประเทศอังกฤษเพือสนับสนุนให้กบพ่อแม่ผปกครองใช้เวลาอ่านหนังสื อเล่มเดียวกันร่ วมกับลูก
ู้

5

ขันตอนเริ มจากการแจกถุงหนังสื อทีประกอบไปด้วยหนังสื อเด็กเล็กหรื อหนังสื อภาพ 2 เล่ม รายชือ
หนังสื อเด็กเล็กทีมีให้บริ การในห้องสมุดท้องถิน ของเล่นหรื อของใช้เด็กเล็ก ๑-๒ ชิน รายชือหนังสื อ
แนะนํา บัตรห้องสมุด หรื อข้อมูลทีเป็ นประโยชน์ต่อการเติบโตของเด็กให้แต่ละครอบครัวทีนําเด็ก
เล็กมาตรวจสุ ขภาพทีโรงพยาบาลหรื อสถานีอนามัย ปี ค.ศ.๒๐๐๑ เริ มทดลองนําร่ องที เขตสึ งินามิใน
กรุ งโตเกียว โดยมีกลุ่มตัวอย่างเด็กทารก ๒๕๐ ครอบครัว โดยใช้ทุนและงบประมาณขององค์กร
ปกครองท้องถิน จากนันขยายตัวแพร่ หลาย อย่างรวดเร็ วมาก โดย Bookstart ของญีปุ่ นจะไม่เกียวข้อง
กับการเมืองและศาสนา และไม่แสวงหากําไร ปรารถนาทีจะเห็นเด็กมีความสุ ข ทํางานกันเป็ นทีมโดย
บรรณารักษ์ พนักงานห้องสมุด เจ้าหน้าทีอนามัย พยาบาลเด็กอ่อน และอาสาสมัครในหน่วยงาน
ท้องถินเป็ นผูสนับสนุนอย่างจริ งจัง
้
ในปี ค.ศ.๒๐๐๕ รัฐบาลญีปุ่ นออกกฎหมายเกียวกับการส่ งเสริ มการอ่านเพิมเติม คือ
กฎหมายส่ งเสริ ม วัฒนธรรมด้านตัวหนังสื อและการเขียนคํา （法興振化文字活・字文 Act on
Promotion of Character-and Type-culture）ซึงครอบคุลมการปรับปรุ ง ห้องสมุด การปรับปรุ ง
ความสามารถทางภาษา และการส่ งเสริ มการอ่านในทุกมิติ รวมทังสนับสนุนการจัดงานสัปดาห์การ
อ่าน (Book Reading Week)
เนืองจากการสํารวจในปี คศ.๒๐๐๗ พบว่ามีโรงเรี ยนประถมและมัธยมเพียง๓๕%เท่านัน
ทีสามารถจัดหาหนังสื อ สําหรับให้บริ การได้ตามมาตรฐาน รัฐบาลญีปุ่ นจึงวางแผนเพือเพิมสัดส่ วน
ห้องสมุดโรงเรี ยนทีมีมาตรฐานให้มากขึน จัดทําแผน ๕ ปี พัฒนาห้องสมุดโรงเรี ยนฉบับใหม่๒๐๐๗-
๒๐๑๑ (新学校図書整備๕ヶ年計画) งบประมานรวม 1แสนล้านเยน เป็ นระยะเวลา
๕ ปี หรื อปี ละ ๒หมืนล้านเยน โดยให้รัฐบาลท้องถินเป็ นผูจดสรรงบประมาณดังกล่าวให้กบ
้ั ั
ห้องสมุดของแต่ละโรงเรี ยนในท้องถินตนเอง
ในปี ค.ศ.๒๐๐๘ รัฐบาลญีปุ่ นประเมินผลการดําเนินการตามกฎหมายส่ งเสริ มการอ่านที
ผ่านมาและพบว่า ความสําเร็ จตามวัตถุประสงค์ของกฎหมายมี ๓ ประการ คือ ๑.จํานวนโรงเรี ยนทีเข้า
ร่ วมกิจกรรมกับห้องสมุดประชาชน ๒.ความแพร่ หลายของกิจกรรมส่ งเสริ มการอ่านในโรงเรี ยน และ
๓.โรงเรี ยนทีมีจานวน ๑๒ ห้องเรี ยนขึนไปก็มีการจ้างครู บรรณารักษ์ประจําห้องสมุดครบถ้วน แต่
ํ
่
ในทางตรงกันข้ามกลับพบว่าการผลดําเนินการทีผ่านมายังคงมีปัญหาอยูอีก ๓ ประการ คือ
่ ่
๑.อัตราส่ วนของนักเรี ยนมัธยมต้นและปลายไม่อานหนังสื อยังอยูในเกณฑ์สูง ๒.ห้องสมุดโรงเรี ยนมี
หนังสื อ อุปกรณ์ และสิ งอํานวย ความสะดวกไม่เพียงพอสําหรับการให้บริ การ และ ๓.ทักษะการอ่าน
่
ของเด็กอยูในเกณฑ์ตาลง รัฐบาลญีปุ่ นจึงกําหนดปรับปรุ งแผนส่ งเสริ มการอ่านสําหรับเด็กระยะที ๒
ํ
เพือกระตุนให้ องค์กรสาธารณะระดับชาติและท้องถิน ครอบครัวและโรงเรี ยนใช้ความพยายามและ
้
ความร่ วมมือกันเพิมขึนเพือ ช่วยให้เด็กชาวญีปุ่ นทุกคนได้เข้าถึงหนังสื อให้มากทีสุ ด

6

การสํารวจผลสําเร็ จของนโยบายการส่ งเสริ มการอ่านของประเทศญีปุ่ นทีมีมาถึงปัจจุบน
ั
เป็ นการสะท้อนกลับข้อมูลตามทฤษฎีระบบของ Easton ซึงผลทีได้มาปรากฎว่าสามารถส่ งเสริ มการ
อ่านของประชาชนชาวญีปุ่ นได้เฉพาะมิติดานปริ มาณ แต่ยงไม่สามารถส่ งเสริ มการอ่านในมิติดาน
้ ั ้
คุณภาพได้ เกิดเป็ นความต้องการและการสนับสนุนให้รัฐบาลญีปุ่ นต้องใช้อานาจในการกําหนด
ํ
นโยบายสาธารณะเพือส่ งเสริ มการอ่านโดยเฉพาะมิติดานคุณภาพให้มากขึนต่อไป
้

นโยบายและกิจกรรมอืนๆเพือการส่ งเสริ มการอ่านในประเทศญีปุ่ น
1) ระบบ Resale Price Maintainance System (RPMS) เกิดขึนมาจากกฎหมายต่อต้านการ
ผูกขาด (Anti-Monopoly Law) ค.ศ.1953 ทีกําหนดให้ขายสิ งพิมพ์ในราคาเดียว (Fixed Price) ทัง
ประเทศ และกําหนดราคาส่ วนลดทีแน่นอนในระบบฝากขาย กฎหมายฉบับนีครอบคลุมสิ นค้า 6 กลุม ่
ได้แก่ หนังสื อ วารสาร หนังสื อพิมพ์ หนังสื ออักษรภาพ เทป และซีดีเพลง มีขอดีดงนี
้ ั
-สํานักพิมพ์ขนาดเล็กแข่งขันกับสํานักพิมพ์ใหญ่ได้อย่างเสมอภาคในการกระจายหนังสื อ
ใหม่สู่ ร้านขายหนังสื อ
-ร้านหนังสื อสต็อกสิ งพิมพ์ดวยความเสี ยงน้อย (สิ งพิมพ์ทีขายไม่หมดส่ งคืนสํานักพิมพ์ได้
้
หลังผ่านระยะ 6 เดือน
ค.ศ.2003 สมาคมผูประกอบการธุรกิจสิ งพิมพ์ (Japan Book Publisher's Association ก่อตัง
้
คศ.1957 มีสมาชิกทัวประเทศญีปุ่ น) ปรับปรุ งระบบ RPMS โดยสํานักพิมพ์ยงคงเป็ นผูกาหนดราคา
ั ้ํ
ปก แต่ให้ร้านจําหน่ายหนังสื อกําหนดราคาส่ วนลดของหนังสื อแต่ละปกตามสัญญา เพือไม่ให้เกิดการ
่
แข่งขันรุ นแรงมากเกินไปและรักษาร้านจําหน่ายหนังสื อให้อยูรอดเพือจําหน่ายหนังสื อดีๆต่อไป
2) แข่ งขันอ่านมาราธอน เป็ นกิจกรรมส่ งเสริ มการอ่านทีดําเนินการโดยสหกรณ์ร้าน
หนังสื อของมหาวิทยาลัยทัวประเทศญีปุ่ น โดยมีเป้ าหมายให้นกศึกษาในมหาวิทยาลัยทุกแห่งอ่าน
ั
หนังสื อให้ได้มากกว่า 100 เล่มในช่วง 4 ปี การศึกษา วิธีการคือ (1) ผูเ้ ข้าร่ วมแข่งขันกรอกใบสมัครที
สหกรณ์ร้านหนังสื อของมหาวิทยาลัยและรับการ์ดบันทึก (2) เวลาทีผูเ้ ข้าร่ วมแข่งขันอ่านหนังสื อจบ
จะบันทึกชือหนังสื อลงในการ์ดบันทึกและยืนให้สหกรณ์ (ยกเว้นหนังสื อการ์ ตูน นิตยสารและ
หนังสื อเรี ยน) (3) เจ้าหน้าทีสหกรณ์ร้านหนังสื อจะประทับตราเพือเก็บสถิติ (4) ตราประทับครบทุก
10 ครังจะได้รับของทีระลึกจากสหกรณ์ (เช่นบัตรลดราคาหนังสื อ)
3) รางวัลหนังสื อน่าขาย เป็ นรางวัลคัดเลือกหนังสื อดีโดยเจ้าหน้าทีร้านขายหนังสื อทัว
ประเทศ (ทังพนักงานประจําและชัวคราว) เริ มคศ. 2004 เป็ นการเลือก “หนังสื อดีๆทีน่าขายมากทีสุ ด
10 อันดับ” และมอบรางวัลแก่หนังสื อทีเข้าอันดับ 1 - 3


7

บทสรุป
ประเทศญีปุ่ นมีสังคมแห่งการเรี ยนรู ้ครบตามกรอบแนวคิดขององค์การแห่งการเรี ยนรู ้ และ
รัฐบาลญีปุ่ นกําหนดนโยบายสาธารณะเพือการส่ งเสริ มการอ่านของประชาชนโดยเน้นทีกลุ่มเยาวชน
ทีมีอายุไม่เกิน ๑๘ ปี ออกมามากมาย แม้ผลการสะท้อนกลับตามทฤษฎีระบบจะเห็นถึงความสําเร็ จ
เฉพาะมิติดานปริ มาณก็ตาม รัฐบาลญีปุ่ นไม่หยุดนิงและพยายามกําหนดนโยบายต่างๆเพิมเติมเพือ
้
สร้างให้สังคมญีปุ่ นเป็ นสังคมทีรักการอ่านอย่างมีคุณภาพมากขึน แต่สาหรับประเทศไทยของเรา
ํ
รัฐบาลไทยมีนโยบายสาธารณะเพือการส่ งเสริ มการอ่านทังมิติดานปริ มาณและด้านคุณภาพอย่าง
้
เพียงพอและเหมาะสมหรื อไม่ และรัฐบาลไทยพยายามสร้างสังคมไทยให้เป็ นสังคมแห่งการเรี ยนรู ้
หรื อไม่ และควรทําอย่างไรต่อไป รัฐบาลพยายามนําข้อเรี ยกร้องจากภาคเอกชนทีเป็ นปัจจัยนําเข้าของ
ทฤษฎีระบบเข้าสู่ ระบบเพือการกําหนดนโยบายสาธารณะทีเกียวข้องหรื อไม่ นีคือสิ งทีรัฐบาลไทย
ต้องทบทวน

บรรณานุกรม
Thomas R. Dye, “Understanding Public Policy”, 3rd Edition. Englewood Cliffs, N.J.:
Prentice-Hall, 1972
David Easton, “A Framework for Political Analysis”, Englewood Cliffs: Prentice Hall, 1965
Michael J.Marquardt, “Building the Learning Organization” DavieBlack Publicshing, 2002
National Diet Library, “Book reading and Education Policy” 2010 (http://current.ndl.go.jp)
Kiyomizu Hitoshi, “Encyclopedia of contemporary words 2011 year” Tokyo: Jiyukokumin Press,
2011


Japan reading policy

More Related Content

Similar to Japan reading policy (20)

Japan reading policy