Knownledge Gis
- 1. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร Geographic Information System
- 2. ประโยชนของสารสนเทศภูมิศาสตร(GIS) 1.ประโยชนตอองคกรหรือหนวยงาน เชน ตําแหนงที่ตั้งของหนวย แผนผังโครงสราง เปนตน 2.ประโยชนตองานในหนาที่ความรับผิดชอบ เชน เปนพนักงาน สืบสวนก็สามารถกําหนดจุดเปาหมายบานคนรายหรือแหลงตาง ๆ ที่สําคัญ 3.ประโยชนในการดําเนินชีวิตประจําวัน เชนเสนทางการเดินทางไป ทํางาน การสงลูกไปโรงเรียน การเดินทางไปตามจุดตาง ๆ
- 3. ทําความรูจักกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร • ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (Geographic Information System : GIS) คือ เครื่องมือสําหรับการวิเคราะหปรากฏการณเชิงพื้นที่หรือ วิเคราะหขอมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data) โดยมีระบบคอมพิวเตอร เปนเครื่องมือที่สําคัญที่ใชในการประมวลผล แตสิ่งที่สําคัญที่สุดใน การวิเคราะหขอมูลเชิงพื้นที่คือ บุคลากรและขอมูลที่ถูกตองของ พื้นที่นั้น ๆ ถึงแมว าเราจะมีเครื่องคอมพิวเตอรที่มีประสิทธิภาพ ขนาดไหนก็ไมสามารถที่จะวิเคราะหได ถาปราศจากบุคลากรและ ขอมูลที่ถูกตอง
- 4. • พรทิพย (2531) ไดใหคําจํากัดความไววา “ระบบสารสนเทศ ภูมิศาสตร เปนระบบโปรแกรมที่สามารถนําไปใชในการสรางและ วิเคราะหขอมูลรูปทรงสัณฐานของวัตถุทุกอยางบนพื้นผิวโลก (Spatial) เกี่ยวกับระบบแผนที่ ภาพถายทางอากาศและแผนผัง ตางๆ ของลักษณะภูมิประเทศทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และ มนุษยสรางขึ้น สิ่งเหลานี้สามารถแปลความออกมาเปนรหัส • อิเลคโทรนิค ซึ่งเรียกออกมาใชงาน แกไข และวิเคราะหขอมูลได”
- 5. • ศูนยวิจัยภูมิสารสนเทศเพื่อประเทศไทย จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ได ใ ห ค วามหมายของคํ า ว า "ระบบสารสนเทศภู มิ ศ าสตร ( Geographic Information System ) GIS" วา ระบบสารสนเทศ ภูมิศาสตร หรือ Geographic Information System : GIS คือ กระบวนการทํ า งานเกี่ ย วกั บ ข อ มู ล ในเชิ ง พื้ น ที่ ด ว ยระบบ คอมพิวเตอร ที่ใชกําหนดขอมูลและสารสนเทศ ที่มีความสัมพันธ กับตําแหนงในเชิงพื้นที่
- 6. • สารสนเทศภูมิศาสตร(Geographic Information) หมายถึง...ขอมูลวัตถุ (Object)เหตุการณหรือปรากฏการ(Phenomena)ตาง ๆ ที่เกิดขึ้น ที่มี ความเกี่ยวของโดยตรงหรือโดยออมกับตําแหนงหนึ่ง ๆ ที่สัมพันธ กับพื้นผิวของโลกโดยมีชวงเวลาเปนตัวกําหนด และทําการรวบรวม ขอมูลทั้งหมดแทนดวยเครื่องหมายหรือสัญลักษณ พรอมทั้งขอมูล รายละเอียดของวัตถุแตละอยาง นํามาจัดเก็บเปนหมวดหมู เรียกวา ขอมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data)ซึ่งอาจเปนขอมูลในรูปแบบแผนที่ กระดาษ หรือขอมูลแผนที่ระบบดิจิทัล โดย...ผศ.อุทัย สุขสิงห
- 7. Geographic Information System ระบบสารสนเทศใชทําอะไร ? จัดเก็บ จัดการ วิเคราะห แสดงผล ขอมูลทางภูมิศาสตร
- 8. Geographic Information System • Who ? • ใคร ? • What ? • ทําอะไร ? • Where ? • ที่ไหน ? • How ? • อยางไร ?
- 9. องคประกอบของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร โปรแกรม เครื่องคอมพิวเตอร ขอมูล บุคลากร ขั้นตอนการทํางาน
- 10. องคประกอบของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร • ฮารดแวร (Hardware) คือ เครื่องมือที่เปนองคประกอบที่สามารถจับ ตองได 1.หนวยรับขอมูล (Input Unit) เชน
- 11. 2.หนวยประมวลผลกลาง (Central Processing Units-CPU) 3.หนวยแสดงผล (Output Units) 4.หนวยความจําสํารอง (Secondary Storage Units) 5.หนวยติดตอสื่อสาร (Communication Units)
- 13. ซอฟทแวร (Software) คือ โปรแกรมหรือชุดคําสั่ง ที่ส่งให ั คอมพิวเตอรทํางานตามที่เราตองการ 1. ซอฟตแวรระบบ (System Software) หรือที่เรียกวา Operating System (OS) 2 ซอฟตแวรสําเร็จรูป (Software Package) 3. ซอฟตแวรสําหรับจัดระบบฐานขอมูล 4. ซอฟตแวรประยุกต (Application Software)
- 14. ซอรฟแวรระบบสารสนเทศภูมิศาสตร 1. ชื่อซอรฟแวร Arc GIS, Arc View GIS, Arc IMS ผลิตโดยบริษัท ESRI 2. ชื่อซอรฟแวร Map Info
- 15. 3. ชื่อซอรฟแวร Intergraph และ Geomedia 4. ชื่อซอรฟแวร TNTmips
- 16. บุคลากร (People ware) คือ ผูมีหนาที่จัดการใหองคประกอบทั้งหมด ทํางานประสานกันจนไดผลลัพธออกมา ผูจัดการ หรือผูอํานวยการ หรือหัวหนา นักวิเคราะหระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (System Analysis) ผูจัดการฐานขอมูล ผูปฏิบัติงานอาวุโส “ไมมีบุคลากร ไมมี GIS” ผูทําแผนที่ ผูปอนขอมูล (Data Entry) ผูบํารุงรักษา โปรแกรมเมอร ผูใช (Users)
- 17. ขอมูล (Data) คือ ขอเท็จจริงที่เกิดขึ้น และเปนสิ่งที่เราตองปอนให คอมพิวเตอรประมวลผลเปนผลลัพธออกมา เชน ชื่อ-สกุล ผูตอบ แบบสอบถาม UTILITIES BUILDINGS TRANSPORTATION HYDROLOGY TOPOGRAPHIC 1121 1124 PARCEL 200 1123 1120 REAL WORLD - -
- 18. ประเภทขอมูลในระบบ GIS ขอมูลประกอบดวย 1.RASTER คือ ขอมูลที่มีโครงสรางการจัดเก็บเปนตารางกริดประกอบดวย แนวนอนและแนวตั้งแตละชองของตารางกริด(Pixel)เปนคาตัวเลขแทนพื้นที่ และวัตถุตาง ๆ ขอมูลที่ใชเปนภาพถายทั่วไป ภาพถายทางอากาศ และภาพถาย ดาวเทียม(ในการจัดเก็บจะใชพื้นที่มาก) 2.VACTER คือ ขอมูลกราฟกที่อาศัยหลักคณิตศาสตรเปนการ จัดเก็บขอมูลทีละจุดหรือตําแหนง แตละตําแหนงประกอบดวย ่ พิกัด X และYพรอมขอมูลทิศทาง(เปนขอมูลที่ใชพื้นที่ในการจัดเก็บนอย)
- 19. ลักษณะขอมูลเชิงพื้นที่ ( Spatial Characteristics ) 1.) Raster or grid representation คือ จุดของเซล ที่อยูในแตละชวงสี่เหลี่ยม (grid)
- 20. การเก็บขอมูลแบบ Raster •เก็บขอมูลในรูปแบบของ X, Y ขอมูลเชิงจุด (Cell-based) ในตารางกริต (GRID) •แตละชองใชเก็บคาของ ขอมูลเรียกวา Pixel •เหมาะสําหรับการ วิเคราะห ขอมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Analysis)
- 21. 2.) Vector representation ตัวแทนของเวกเตอรนี้อาจแสดงดวย จุด เสน หรือพื้นที่ Vector Format
- 22. การเก็บขอมูลแบบ Vector X1 ,Y1 X2 ,Y2 •เก็บขอมูลในรูปแบบของ ขอมูลเชิงเสน (Vector) X3 ,Y3 X5 ,Y5 •ขอมูลแตละเสนมีตําแหนง X4 ,Y4 คาพิกัดของจุดตางๆ X6 ,Y6 •เหมาะสําหรับการวิเคราะห ขอมูลเชิงเครือขาย (Network Analysis)
- 23. GIS Feature Type: Point POINT Node X3,Y3 Node X2,Y2 Node X1,Y1
- 24. GIS Feature Type: Arc หรือ Line ARC Vertex X2,Y2 Node Node X3,Y3 X1,Y1 Length = 15.26
- 25. Line Feature a b มีระยะและทิศทางระหวางจุดเริ่มตน ไปยัง จุดแนวทาง (Vector) และจุดสิ้นสุด แต ไมมีความกวาง ลําน้ําเห็นเปนแนว เสนบนแผนที่ มาตราสวนใหญ เมื่อแผนที่มี มาตราสวนเล็กลง อาจเห็นความ กวางของลําน้า ํ เปนรูปหลาย เหลียม (Polygon) ่
- 26. GIS Feature Type: Polygon POLYGON Coord. Perimeter Area Coord. Perimeter Area x1,y1 x1,y1 LL AA x2,y2 x2,y2 x3,y3 x3,y3 x4,y4 x4,y4 xN,yN xN,yN
- 27. Polygon Feature b มีระยะและทิศทางระหวางจุดเริมตน ่ จุดแนวทาง (Vector) a c และจุดสิ้นสุด ที่ประกอบกันเปนรูปหลายเหลี่ยมมีขนาดพื้นที่ (Area) และเสนรอบรูป (Perimeter) d บริเวณปาไมมี ขนาดที่สามารถ แสดงเปนรูปหลาย เหลี่ยม (Polygon Feature) ไดบน แผนที่ระดับจังหวัด
- 28. GIS Data = Graphics + Attributes Feature Examples Graphic Data Attribute Data จุด - เสา - ความสูงของเสา Point - หมอแปลง - Rating KVA - สวิทช - สถานะของสวิทช เสน - ถนน - ประเภทของถนน Arc - สายไฟ - ขนาดของสายไฟ พื้นที่ - เขตอําเภอ - จํานวนประชากร Polygon - แหลงน้ํา - ประเภทแหลงน้ํา
- 29. ระบบพิกดแผนที่ ั ระบบพิกัด (Coordinate System) คือ ระบบที่สรางขึ้นสําหรับใชอางอิง ในการกําหนดตําแหนงหรือบอกตําแหนงพื้นผิวโลก ที่นิยมใชกับแผนที่ในปจจุบันมี Zone 47 Zone 48 อยูดวยกัน 2 ระบบ คือ 1.ระบบพิกัดภูมิศาสตร (Geographic Coordinate System) คือระบบพิกัดที่กําหนดตําแหนงตาง ๆ บนพืนโลก ดวยวิธีการอางอิงบอก ้ ตําแหนงเปนคาระยะเชิงมุมของละติจูด(Latitude)และลองติจูด(Longtitude) ตามระยะเชิงมุมที่หางจากศูนยกําเนิด(Origin)ของละติจูดและลองติจูดซึ่งจะแบงโลก ออกเปนซีกโลกเหนือซีกโลกใตมีคาเชิงมุม 90 องศา มีหนวยวัดเปน องศา ลิปดา และ ฟลิปดาแลวจะบอกซีกโลกเหนือหรือใตกํากับดวยเสมอ
- 30. ระบบพิกดแผนที่ ั 2.ระบบพิกัดกริดแบบ utm ( Universal Transverse Zone 47 Zone 48 Mercator Co-ordinate System) คือ ระบบตารางกริดที่ใชชวยในการกําหนดตําแหนงและใชอางอิงในการบอกตําแหนง เปนที่นิยมในกิจการทหารเกือบทั่วโลกในปจจุบันใชทรงกระบอกตัดโลกระหวางละติจูด 84 องศาเหนือ และ 80 องศาใต ในลักษณะแกนรูปทรงกระบอกแลวทํามุมกับแกนโลก 90 องศารอบโลก แบงออกเปน 60 โซน ๆ ละ 6 องศา ประเทศไทยมีพื้นที่อยูระหวางละติจูด 5 องศา 30 ลิปดาเหนือ ถึง 20 องศา 30 ลิปดาเหนือและลองติจูดประมาณ 97 องศา 30 ลิปดา ตะวันออก ถึง 105 องศา 30 ลิปดา ตะวันออก
- 31. ตัวอยางระบบพิกัดกริดแบบ UTM Zone 47 Zone 48
- 32. Zone 47 Zone 48 • Projection of Thailand • - Indian Datum1975 UTM zone 47 – 48 N • - WGS 84 UTM zone 47 – 48 N