Lecture 1 dietology

Эмчилгээний хоол судлал
нь өâ÷òýé õ¿íèé
õîîëëîëòûã ñóäëàí
òîõèðóóëàõ øèíæëýõ
óõààí þì. Õîîëíû
ôèçèîëîãè, áèîõèìè, àìèí
äýì ñóäëàë, õ¿íñíèé
ýð¿¿ë àõóé, õîîë
áýëòãýõ òåõíîëîãèéí
îëîëòóóäàä
òóëãóóðëàñàí øèíæëýõ
óõààí þì.



Õîîë õ¿íñíèé íàéðëàãàíä áàéãàà ¿íäñýí øèìò
áîäèñ, àìèí äýì ýðäýñ áîäèñóóäûí ºâºðìºö
¿¿ðãèéã 18-ð çóóíû òýðòýýãýýñ ñóäëàñààð
èðæýý. Õ¿íèé áèå ìàõáîäîä ãàðàõ áîäèñèéí
ñîëèëöîîíû ººð÷ëºëòèéã õîîëíû íàéðëàãûí
òîõèðîîòîé õîëáîí ñóäëàõ áîëñîí.

ЗОРИЛГО




Õүний бие ìàõáîäèä ýмчилгээний хоол ямар
хэрэгтэй áîëîõ, өвчин эмгэгийн үед шаардлага
хангах хоол хүнсèéã çºâ õýðýãëýõ талаар анхны
мэдэгдэхүүн олгоход зөвлөмжийн зорилго
оршино.
Хоол ундны найрлага дахü олон òºðëèéí
бодис,уураг, нүүрс, ус өөх тос, төрөл бүрийн
витамин, эрдэс давс, ус зэрэг íü õ¿íèé áèåä
çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé бàéäàã.





Насанд хүрсэн эрүүл хүний хоногт
хэрэглэх хоолны найрлагаíд 100150г уураг, 100-120г өөх тос, 400450г нүүрс ус байвал зохилтой.
Эмчилгээний хоолонд ч шимт
бодис зонхилох үүргийг
гүйцэтгэнэ.

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛ гэж юу вэ ?
Тусгайлан зохиосон орц хэмжээтэй ,
хооллох дэглэм , горимтой , эмчлэх болон
урь дчилан сэргийлэх зорилгоор хэрэглэх
хоолыг эмчилгээ -сувилгааны хоол гэнэ .
АЧ ХОЛБОГДОЛ
Зөв зохистой эмчилгээ -сувилгааны хоол
нь өвчин эмгэгийн үед бие махбодийн эд ,
эрхтэн тогтолцоог ахархан хугацаанд
сэргээн засах түлхэц өгч , бодисын
солилцоо , биеийн ерөнхий байдлыг
сайжруулдаг .




Ìàíàé îðîíä ýð¿¿ëèéг õàìãààëàõ òîãòîëöîî
õºãæèõèéí çýðýãöýý ýì÷èëãýý, ñóâèëàëûí
õîîëíû ýõëýë òàâèãäñàí ãýæ ¿çäýã. 1985 îíä
ÝÕß-íû 59 ä¿ãýýð òóøààëààð “Ýì÷ëýí
ñýðãèéëýõ áàéãóóëëàãóóäàä ýì÷èëíýýíèé
õîîëûã çîõèîí áàéãóóëàõ òóõàé çààâàð”-ûã
áàòëàí ãàðãàñàí.



Ýì÷èëãýý, ñóâèëëûí õîîë íü öîãö ýìчèëãýýíèé
çàéëøã¿é á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã áºãººä
ýì÷èëýí ñýðãèéëýõ áàéãóóëëàãóóäàä
ò¿¿íèéã îð÷èí ¿åèéí øèíæëýõ óõààíû
ò¿âøèíä çîõèîí áàéãóóëàõ ¿¿ðýãòýéã
òýìäýãëýýä “Ýìíýëýã, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
áàéãóóëëàãàä ºâ÷òºíä õýðýãëýõ õîîëíû íýð
òºðëèéã ýì÷èëãýýíèé õîîëíû äóãààðààð
òîãòîîõ”-îîð çààñàí áàéäàã.

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛНЫ ҮНДСЭН
ЗАРЧИМ






Эмчилгээний хоол нь төрөлжсөн, илчлэг,
уургийн амт, үнэрээ алдаагүй, бие махбодид
эерэг нөлөө үзүүлэх онцлог чанарыг өөртөө
хадгалсан байна.
Эмчилгээний хоолыг тодорхой хэмжээ,
тогтоогдсон хугацаатайгаар тусгай жор
баримтлан бэлтгэнэ.
Эмчилгээний хоол нь эмчилгээний олон аргатай
хослон элдэв өвчин үүсэх шалтгааныг арилгах,
нэгэнт үүссэн өвчнийг анагаахад зохих нөлөөг
үзүүлнэ.








ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛНЫ ҮНДСЭН
ШААРДЛАГА
Тухайн өвчнийг эмчлэх гол аргыг өөртөө
хадгалсан байх
Эмчилгээний
бусад хэлбэрийн үйлчилгээг
сайжруулахад дөхөм үзүүлэх
Бодисын солилцооны өөрчлөлтийг
арилгахад нөлөө үзүүлэх
Өвчнийг архагшихаас урьдчилан сэргийлэх
тухайн нөхцөлд биед шаардагдах үндсэн болон
эрдсийн

бодисын хэмжээ, илч зарцуулалтыг
хангахуйц найрлагатай байх
 Өвчний явцад үүссэн гаж нөлөө бүхий
бодисыг биеэс зайлуулахад нэмэр үзүүлэх
 Найрлагын тохирооны хувьд бие
махбодын эсэргүүцэх чадлыг
дээшлүүлэхэд чиглэсэн байх

Эмчилгээний хоолонд
сүү, цагаан идээний
уураг илүү ашиг тустай.
Уураг багатай хоолыг
зүрх судас, хоол
боловсруулах эрхтний
архаг өвчин, бөөрний
өвчний үед хэрэглэнэ.

Эмчилгээний

зорилгоор биеийн
жингийн 1кг тутамд 11,5г уураг
шаардлагатай.

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛНЫ ТӨРӨЛ
Эмчилгээний хоол гэхээр л амт , үнэр
султай , хүнсний бүтээгдэхүүний
сонголтгүй хэмээн ойлгож болохгүй .
Эмчилгээний хоолыг өвчний шинж
байдалд уялдуулан өвөрмөцөөр
зохицуулна .
Эмчилгээний хоолыг өвчний шинж ,
түүний явцын онцлог , өвчтөний биеийн
байдал , эмчилгээний арга зэргийг
харгалзан заана .

Эмчилгээний хоол дараах
төрлүүдтэй:
№1”а”, №1”б”, №1, №2, №3,
№4”в”, №4”б”, №5, №7, №7”а”,
№8, №9, №10, №11, №12, №13,
№14, №15

Эмчилгээ , сувилалын хоол нь
дараахь хэсгээс бүрддэг :






Эрхтэн тогтолцооны үйл ажиллагааг
хэвийн болгох хоол
Мэдрэл шингэний зохицуулалтыг хэвийн
болгох хоол
Эмгэг шинж тэмдэгт чиглэсэн хоол

Сонирхолтой судалгаа :


Өсвөр насныхны дунд хийсэн судалгаанаас
үзэхэд өдөрт жимсний шүүс, чихэрлэг зүйл
байнга хэрэглэдэг хүүхдийн биеийн жин бага
хэрэглэдэг хүүхдийн биеийн жингээс илүүтэй
болохыг эмч нар тогтоожээ.
- Японы эрдэмтдийн баталснаар єдєр
тутмын хүнсэндээ лууван, бууцай, улаан перц
хэрэглэдэг хүн хорт хавдарын эрсдэлээс 25
хувиар єєрийгєє хамгаалж чаддаг аж. Мєн
витамин С єдєр бүр 100-150 граммыг хэрэглэж
байхыг таны бие организм шаарддаг болохыг
эрдэмтэд саяхан тогтоожээ.

ХАМГИЙН ХЭРЭГТЭЙ –10

Хүрэн будаа
Өндөг
Яргай загас
Гадил
Бууцай
Сүү
Тахианы мах
Нэрс
Ногоон ургамал
Сармис

ХЭРЭГГҮЙ --4

АМТТАН
ДАВС
СПИРТ
ӨӨХ ТОС



Эмчилгээниé
хоол гэдэг нь
өвчтөнүүдиéн
биеийн баéдалд
тохирсон,
өвчниéг нь
хурдан
илааршуулах
зорилготоé хоол
юм.



Эмчилгээ, сувилалын хоолыг өвчний
үе шат, үйлчлүүлэгчийн биеийн байдал,
тухайн үед зонхилон илэрч байгаа
бодисын солилцооны хямралын
зэрэглэл /хүнд, хөнгөн/, лабораторийн
шинжилгээний өөрчлөлт зэргийг
харгалзан үйлчлүүлэгч тус бүрт
хоолны шимт бодис, илчлэг, найрлагын
тохироо, бэлтгэх арга технологийн
хувьд тохируулан ноогдуулна.







Тухайн ө вчинд тохируулан ноогдуулах
эмчилгээний хоол нь тоон у тгаар (0-16)
тэмдэглэсэн байна. Тоон у тгаар тэмдэглэсэн
хоол нь ө вчний ү е шатаас хамааран дэд
хувилбаруудтай байх ба х ө нг ө вчилс ө н хоол гэж
байна.
Хувилбарыг дугаарын ард ү сгээр
тэмдэглэсэн байна. Энэ нь эмчилгээний
х ө нг ө вчилс ө н хоолноос нэмэгд үү лсэн болон
ердийн хоолонд шилж үү лэх боломжийг олгож
хоол боловсруулах эрхтний ү йл ажиллагаа
аажмаар дасгах замаар бодисын солилцооны
хямралыг хэвийн байдалд оруулах боломжтой
юм.
Эмчилгээний хоолыг з ө вл ө хд өө аль болох
бага хориглож ихээр з ө вш өө р ө х зарчмыг





Эмчилгээний хоолны дэглэм хооллолтын
физиологийн дэглэмээс хамааралтай. Хоолны
дэглэм ө вчний шинж т ө рх, хувь х ү ний
онцлог, нас, хийгдэж байгаа эмчилгээ,
х ө д ө лг өө н ажил х ө д ө лм ө рийн дэглэмийг
харгалзан тогтооно.
2 хооллолтын хооронд 4-5 цаг оройн
хоолноос ө гл өө ний хоолны хооронд 8-10 цаг
байх нь тохиромжтой. Ш ө нийн дэглэмийг
ө вчний байдлыг харгалзан тогтооно. Их т урж,
эцсэн, ходоодны шархтай, цус багадалт зэрэг
ө вчний ү ед ш ө нийн дэглэмийг боги носгож
ө гн ө .





Зарим онцлог ө вчний ү ед 5-6 удаа хооллох
дэглэмийг зохионо. 6 удаа хооллох
дэглэмийн ү ед 11, 16 цагийн ү ед х ө нг ө н цай
ө гн ө . Ө гл өө ний хоолыг ажил эхлэхээс ө мн ө
ө гн ө .
Эмчилгээг голдуу ү дээс ө мн ө хийлгэж байх
шаардлагатай. Рашаан сувилалын эмчилгээг
ү дээс ө мн ө ө дрийн хоолны ө мн ө хэрэглэх нь
тохиромжтой. Ө дрийн хоолоо идчихсэн бол 23 цагийн дараа хийх нь тохиромжтой.

Lecture 1 dietology

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (20)

Similar to Lecture 1 dietology (20)

More from bulgaaubuns (20)

Lecture 1 dietology

Editor's Notes