![Nhập môn Logic học Giảng viên: Trần Văn Toàn Email: [email_address]](https://image.slidesharecdn.com/logicchuong4-111203064321-phpapp02/85/Logic-chuong4-1-320.jpg)
Logic chuong4
- 1. Nhập môn Logic học Giảng viên: Trần Văn Toàn Email: [email_address]
- 2. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC I- Quan ni ệm chung về quy luật logic của tư duy Quy luật là những mối liên hệ bên trong tất yếu và phổ biến của các sự vật và hiện tượng. Quy luật của tư duy là những mối liên hệ bên trong tất yếu và phổ biến của tư duy và các yếu tố cấu thành nó. Logic học nghiên cứu những quy luật chi phối tư duy và các yếu tố cấu thành nó với tư các là những ánh phản về giới hiện thực được xét dưới góc độ chân lý (chân thực hay giả dối) của sự phản ánh. Những quy luật ấy được gọi là quy luật logic của tư duy. Các quy luật logic là thành phần cốt lõi của các phương pháp tư duy (phương pháp biện chứng, phương pháp hình thức) do vậy thông qua việc xem xét các tư duy, người ta sẽ có thể thấy được những đặc trưng của các quy luật logic này
- 3. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC II- C ác quy luật cơ bản của logic học hình thức - Luật đồng nhất - Luật cấm mâu thuẫn - Luật bài trung - Luật lý do đầy đủ 1. Luật đồng nhất Tư tưởng: Phản ánh quan hệ đồng nhất trừu tượng của các sự vật hiện tượng thuộc giới hiện thực - tức là sự đồng nhất của đối tượng với chính bản thân nó, khi nó được xem xét ở phẩm chất nhất định. Phát biểu: Một ý nghĩ, một tư tưởng đã được định hình trong tư duy để phản ánh về đối tượng ở phẩm chất xác định thì đồng nhất với chính nó (với chính tư tưởng ấy) về mặt giá trị logic của nó Do Aristote phát hiện Do Leibnitz bổ sung
- 4. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC II- C ác quy luật cơ bản của logic học hình thức 1. Luật đồng nhất Công thức: a ≡ a: đọc l à a đồng nh ất v ới a v ề m ặt gi á tr ị logic ho ặc a a: đọc l à : n ế u a ch â n th ực th ì a ch â n th ực Yêu cầu: yc1 - Kh ô ng được đánh tr áo đối t ượng c ủa t ư t ưởng . Ngh ĩa l à m ộ t t ư t ưởng , m ột ý ngh ĩ đã định h ình để ph án ánh v ề đối t ượng ở ph ẩm ch ất x ác định n ào th ì n ó ph ản ánh đối t ượng ở ch ính ph ẩm ch ất ấy ch ứ kh ô ng được xuy ê n t ạc sang ph ẩm ch ất kh ác , c ũng kh ô ng được xuy ê n t ạc ph ản ánh sang đối t ượng kh ác ( đòi h ỏi t ư duy, ý ngh ĩ ph ản ánh ch â n th ực đối t ượng )
- 5. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC 1. Luật đồng nhất Ví dụ: Khi phản ánh Nguyễn Văn A là kẻ ăn trộm thì ta phải phản ánh đúng thuộc tính ăn trộm của Nguyễn Văn A chứ không được phản ánh các thuộc tính khác như: Nguyễn Văn A là sinh viên tốt, hiền lành, hay giúp đỡ người khác yc2 – Không được đánh tráo ngôn ngữ diễn đạt tư tưởng. Nghĩa là phải chọn được từ ngữ, câu từ diễn đạt đúng ý định của mình định trình bày, không sử dụng từ đa nghĩa yc3 – Ý nghĩ, tư duy tái tạo phải đồng nhất với tư ý nghĩ, tư duy ban đầu, nguyên mẫu. Có nghĩa là khi tiếp thu tư tưởng và khi trình bày lại tư tưởng đó phải đồng nhất II- Các quy luật cơ bản của logic học hình thức
- 6. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC 2. Luật cấm mâu thuẫn II- Các quy luật cơ bản của logic học hình thức Tư tưởng: Phản ánh sự khác biệt của đối tượng với các sự vật và hiện tượng khác khi nó được xét ở phẩm chất xác định. Phát biểu: Một ý nghĩ, một tư tưởng đã được định hình trong tư duy để phản ánh về đối tượng ở phẩm chất xác định nào đó thì không thể đồng thời mang hai giá trị logic trái ngược nhau. Hoặc hai tư tưởng mâu thuẫn nhau không thể cùng chân thực. Công thức: 7(a^7a) Y ê u c ầu : yc1 – Kh ô ng được dung ch ứa m â u thu ẫn logic tr ực ti ếp trong t ư duy khi ph ản ánh v ề đối t ượng ở ph ẩm ch ất x ác định
- 7. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC 2. Luật cấm mâu thuẫn II- Các quy luật cơ bản của logic học hình thức yc2 – Kh ô ng được dung ch ứa m â u thu ẫn logic gián ti ếp : + Kh ô ng được kh ẳng định cho đối t ượng m ộ t đ i ều g ì đó r ồi l ại ph ủ định l ại ch ính nh ững h ệ qu ả t ất y ếu được r út ra t ừ đ i ều v ừa kh ẳng định tr ê n. + Kh ô ng đượ c đồng th ời kh ẳng định cho đối t ượng hai đ i ều trong hi ện th ực l à lo ại tr ừ nhau ở ph ẩm ch ất m à đối t ượng xem x ét .
- 8. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC 3. Luật bài trung II- Các quy luật cơ bản của logic học hình thức Tư tưởng: Ph ản ánh t ính x ác định c ủa đối t ượng ở nh ững ph ẩm ch ất đư ợc x ét Phát biểu: M ộ t t ư t ưởng , m ột ý ngh ĩ đã được định h ình trong t ư duy để ph ản ánh v ề đối t ượng ở ph ẩm ch ất x ác định th ì ph ải mang gi á tr ị logic x ác định ho ặc ch â n th ực , ho ặc gi ả d ối ch ứ kh ô ng c ó kh ả n ă ng th ứ ba Công thức: a v 7a Yêu cầu: yc1 - Phải xác định trong tư duy khi phản ánh về đối tượng ở phẩm chất được xét. Tức là phải ghi nhận tính chân thực của một trong hai tư tưởng mâu thuẫn nhau cùng phản ánh về đối tượng ở phẩm chất được xét. yc2 - Ph ải định h ình được n ội dung c ác danh t ừ logic ch ứa trong c ác t ư t ưởng m â u thu ẫn ấy
- 9. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC 4. Luật lý do đầy đủ II- Các quy luật cơ bản của logic học hình thức Tư tưởng: Ph ản ánh m ối li ê n h ệ r àng bu ộc qua l ại ph ổ bi ến c ủa đối t ượng v ới c ác s ự v ật v à hi ện t ượng kh á c trong s ự t ồn t ại ở ph ẩm ch ất x ác định c ủa n ó Phát biểu: M ộ t t ư t ưởng , m ột ý ngh ĩ đã được định h ình trong t ư duy để ph ản ánh v ề đối t ượng ở ph ẩm ch ất x ác định th ì ch ỉ được c ô ng nh ận l à ch â n th ực khi c ó đầy đủ c ă n c ứ để x ác minh t ính ch â n th ực c ủa n ó Yêu cầu: yc1 - Phải xác định được giá trị logic của tư tưởng khi nó được định hình trong tư duy yc2 - Ph ải t ìm được đầy đủ c ă n c ứ l à m ch ỗ d ựa cho gi á tr ị logic c ủa t ư t ưởng ấ y
- 10. Chương 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC HÌNH THỨC Kết luận II- Các quy luật cơ bản của logic học hình thức Trong t ư duy, c ác quy lu ật logic “đồng nhất”, “c ấm m â u thu ẫn ”, “lu ật b ài trung” v à l ý do đầy đủ t ác động trong m ộ t kh ối th ống nh ất , ch úng b ổ trợ cho nhau để t ạo c ơ s ở khoa h ọc cho t ư duy h ình th ức trong vi ệc ph ản ánh hi ện th ực , đó l à t ính x ác định , t ính nh ất qu án , phi m â u thu ẫn v à t ính c ó th ể ch ứ ng minh được c ủa t ư duy. Đó l à nh ững t ính ch ất kh ô ng th ể thi ếu được trong t ư duy khoa h ọc