Viêm ruột thừa cấp
- 1. VIÊM RUỘT THỪA CẤP Bài giảng lý thuyết lâm sàng Bs Lê Hùng
- 2. Giải phẫu-Sinh lý • Ruột giữa • Túi ngách của đáy manh tràng • Hội tụ 3 dãi cơ dọc • Dài 2-20, TB 9 cm • Lớp dưới niêm: hạch bạch huyết • Gốc cố định: điểm Mc Burney • Đầu RT: 30% ở vùng chậu, 7% sau phúc mạc • RT người trưởng thành: không chức năng
- 4. Dịch tể học • Bệnh lý ngoại khoa thường gặp nhất • Các nước phương Tây có tần suất bị VRT cao hơn các nước Châu Á và Châu Phi • Tỉ suất bị VRT: 1/10.000 mỗi năm • Trẻ mới sinh đến người già, tuổi TB: 22t
- 5. Lịch sử • 1886: Reginald Fitz đưa ra thuật ngữ viêm ruột thừa • Richard Hall: cắt thành công ca VRT đầu tiên • 1889: Chester McBurney mô tả điểm đau và sự chuyển vùng đau • 1940s: KS phổ rộng làm giảm tỉ lệ tử vong • 1982: Kurt Semm cắt RT nội soi
- 7. Sinh lý bệnh • Tắc nghẽn lòng ruột thừa (do sỏi phân, viêm hạch bạch huyết)
- 8. Vi khuẩn học • Đa khuẩn • Yếm khí (Bacteroides fragilis) • Hiếu khí (E. coli)
- 9. Chẩn đoán lâm sàng • Đau chuyển • Buồn nôn, nôn ói • Sốt nhẹ • HC đáp ứng viêm toàn thân • MB (+) • Có dấu hiệu kích thích/viêm lá phúc mạc thành HCP
- 10. Cận lâm sàng (chẩn đoán và chẩn đoán phân biệt) • Số lượng bạch cầu, tỉ lệ neutrophile • CRP (C-reactive protein) • U-5-HIAA • U-Beta-HCG • TPTNT • Xét nghiệm chức năng gan: AST, ALT, bilitubin, AP • Lipase, amylase huyết tương • X-quang bụng • Xạ hình • X-quang đại tràng với ba-rýt • Siêu âm: dấu hình bia, dấu ấn ngón tay • CT scan: ruột thừa căng to, thành dày và phân lớp, dịch quanh ruột thừa, phản ứng viêm quanh ruột thừa
- 15. Biến chứng • Viêm ruột thừa hoại thư • Khối viêm ruột thừa • Áp-xe ruột thừa • Ruột thừa vỡ mủ
- 16. Thể lâm sàng • Đau hố chậu phải (điển hình), hố chậu trái, hạ sườn phải, hạ vị • Khối đau hố chậu phải (khối viêm hay áp-xe ruột thừa) • Đau liên tục (viêm phúc mạc) • Chướng bụng, bí trung tiện (tắc ruột) • Tiểu đau, lắt nhắt (nhiễm trùng tiểu), mót rặn (HC trực tràng)
- 17. Chẩn đoán phân biệt • Pelvic inflammatory disease (PID) or tubo-ovarian abscess • Endometriosis • Ovarian cyst or torsion • Ureterolithiasis and renal colic • Degenerating uterine leiomyomata • Diverticulitis • Crohn disease • Colonic carcinoma • Rectus sheath hematoma • Cholecystitis • Bacterial enteritis • Mesenteric adenitis and ischemia • Omental torsion • Biliary colic • Renal colic • Urinary tract infection (UTI) • Gastroenteritis • Enterocolitis • Pancreatitis • Perforated duodenal ulcer
- 18. Thái độ điều trị • Phẫu thuật cắt ruột thừa là phương pháp điều trị duy nhất • Cắt nội soi: chưa là tiêu chuẩn vàng
- 19. Nguyên tắc phẫu thuật cắt ruột thừa • Tìm ruột thừa, xác định gốc ruột thừa • Cắt mạc treo trước khi cắt gốc ruột thừa • Xử lý gốc ruột thừa: kẹp rồi cắt, buộc hay khâu buộc • Vùi gốc ruột thừa: không là yêu cầu bắt buộc
- 20. Phẫu thuật cắt ruột thừa, mổ mở
- 22. Phẫu thuật cắt ruột thừa, mổ nội soi
- 24. Biến chứng sau mổ • Nhiễm trùng vết mổ • Tụ dịch, áp-xe tồn lưu • Chảy máu • Tắc ruột sớm sau mổ • Viêm phúc mạc do bục gốc ruột thừa, thủng hay hoại tử muộn hồi tràng hoặc manh tràng (mổ nội soi)
- 25. Dự hậu và tiên lượng • Biến chứng 4-15%, 1/3 số này là nhiễm trùng vết mổ • Tử vong 0,2-0,8%, có thể tăng đến 20%/BN trên 70 • Ruột thừa chưa vỡ mủ: tử vong 0,1%. Ruột thừa hoại tử: tử vong 0,6%
- 26. HẾT