2. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Bu kuram bilişsel ve fizyolojik yaklaşımların
son yıllarda üzerinde en fazla durdukları bir
kuramdır. Aynı zamanda bilginin doğasını ve
kaynağını inceleyen bir kuramıdır.
Öğrenmeyi deneyime bağlı anlam oluşturma
süreci olarak ele almaktadır. Buna göre bilgi
yaşantılarını anlamlı bir duruma getirmeye
çalışma birey tarafından etkin olarak
yapılandırılmaktadır.
Önemli isimleri Piaget, Bruner, Vgotsky,
Gestalt'dır.
3. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
İlerlemecilik (ve yeniden kurmacılık) eğitim
felsefesi akımlarına dayanmaktadır.
Öğrencilerin belli bir konuda bir anlayış
yaratmaları için kendi deneyimlerini
kullandıkları bir öğrenme yaklaşımıdır. (Tok,
2006)
Bilgi kişiden bağımsız değil, duruma özgü,
bireysel ve bağlamsal bir yapıdır. Birey bilgi
yapılarını deneyimlerle ve sosyal etkileşimiyle
kendisi oluşturur.
4. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Bilgi tam olarak gerçeği yansıtamadığından,
yaşantılara dayalı olarak yorumlanır. Her
öğrenenin gerçeklik kavramı, yorumsal
yaşantılarına göre şekillenir.
Eğitim programları tümdengelim yaklaşımı ve
temel kavramlara ağırlık verilerek düzenlenir.
Program öğrenci sorunlarına yöneliktir ve
birincil kaynaklar (işlenmemiş ham veriler
gerçek öğrenme ortamı) ve materyaller
üzerinde öğrenme gerçekleştirilir.
5. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Öğrenme sürecini "öğrenen" açısından ele
almaktadır. Öğrenenin bilgiyi nasıl
yapılandırdığı (inşa ettiği - oluşturduğu) ile
ilgilenmektedir.
Bilginin yeniden yapılandırılması ve transferi
üzerinde durmaktadır.
Bilgi evrensel geçerliği olan birimler olarak
değil, "işleyen hipotezler" olarak görülür.
6. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Birey tarafından oluşturulan bilgi, kişinin
öğrendiğinden ve anladığından daha çoktur.
Öğrenmede bireyin ön bilgilerini yanı sıra
kültürel ve sosyal içerikte önemlidir.
Belli durumlarda doğru olarak kabul edilen
bilgi, başka koşullarda yanlış kabul edilebilir.
Örneğin; eskiden dünyamızın düz olduğu kabul
edilmekteydi sonraki bulgular bu bilgiyi
değiştirdi.
7. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Bilginin doğruluğunu kişiye, kültürüne,
duruma göre değişebileceği için, bilginin
doğruluğundan çok üretilmesi ve kullanışlığı
önemlidir.
Bilginin öğrenci tarafından yapılandırılmasını
(oluşturulmasını) ifade eder
Anlamlı öğrenme, keşfederek öğrenme,
bağlamsal öğrenme, düşünmeyi öğrenme,
araştırma - keşfetme ve problem çözme gibi
bilişsel beceriler geliştirilir.
8. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Bilgi ve beceri kazandırmaktan çok, bireylerin
düşünmesi, anlaması, kendi öğrenmelerinden
sorumlu olması, kendi davranışlarını kontrol
etmesi ve deneyimler yaşamasını vurgular.
Yapılandırmacı öğrenmede "etkinlik merkezli"
eğitim uygulamaları gerçekleştirilir.
9. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacılığın temel varsayımları
1. Bilgi çevreden pasif biçimde alınmaz,
algılayan birey tarafından etkin olarak
yapılandırılır.
2. Bilgiyi ulaşmak bireyin yaşamını düzenleyen
bir uyum sürecidir. Bilen kişi, zihni dışında var
olan bağımsız bir dünyayı keşfetmez.
3. Bilgi bireysel ve toplumsal olarak
oluşturulur.
10. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı öğrenmenin özellikleri
Yapılandırmacı öğrenme kuramları öğrenmede
iki temel kuramı ön planda tutmaktadır.
1. Bilişsel yapılandırmacılık; J. Piaget'e
göre öğrenme zihinsel yapıda meydana gelen
denge (özümleme - uyumsama - adaptasyon)
süreçlerinden oluşur.
11. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı öğrenmenin özellikleri
2. Sosyo - kültürel yapılandırmacılık;
Vygotsk'ye göre öğrenme çocuğun çevreyle
etkileşime geçmesiyle oluşur. Bir öğrenenin
kendi başına elde edebileceği performans
düzeyi ile bir öğretici rehberliğini de
ulaşabileceği performans düzeyi farklıdır.
(Yakınsal gelişim alanı) çocuk öğretici
rehberliğinde (etkileşimde) daha etkili öğrenir.
Bilgi çevresel faktörler aracılığıyla yapılandırılır.
Çocukta önce dil, sonra düşünceler gelişir ve
dil aracılığıyla çevresini algılar ve bilgiyi
yapılandırır.
12. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı Öğrenme Aşamaları
I. Aşama: Önceki bilgilerin harekete
geçirilmesi
Öğrencilerin yeni yapılandıracakları bilgiler ile
ilgili hazır bulunuşluk düzeyi sağlanır. Bu
amaçla ön koşul bilgiler tamamlanır ve
güdülenme sağlanır. Bunun için konu ile ilgili
ön bilgiler soru-cevap tekniği ile yönlendirilir.
13. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı Öğrenme Aşamaları
II. Aşama: Yeni bilgininin kazanılması
Öğrenme konularının (bilgi) ezberlenmesi
yerine anlama ve oluşturma hedeflenmelidir.
Bu düşünceden hareket ile öğrencilerin
"bütünü", onun "ilgili parçalarını" ve
parçalardan "tekrar bütünü görmesi" gerekir.
Konular (bilgi) birbirinden soyutlanmış, ayrı
ayrı, yüzeysel ve genişliğine değil, "derinliğine"
öğrenilmelidir.
14. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı Öğrenme Aşamaları
III. Aşama: Bilginin anlaşılması
Piaget'e göre, öğrenci bilgi ile karşı karşıya kaldığında,
onun için anlama ve kavrama süreci başlamış olur. Bu
süreçte iki yol kullanılır.
Özümleme: Eğer yeni bilgi, daha önce edinilen bilgilerle
çelişmiyorsa ve var olan zihinsel yapıya (şemaya) uyuyor
ise olduğu gibi öğrenilir.
Uyma (Uyum kurma - düzenleme): Eğer yeni bilgi daha
önceki bilişsel yapıya (şemaya) yerleşmiyor ise ve
uymuyor ise, bu defa zihninde yeni düzenlemeler yapılır,
(şemanın niteliği değiştirilir ya da yeni bir şema
oluşturulur.) Böylece denge (öğrenme) oluşur.
15. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı Öğrenme Aşamaları
IV. Aşama: Bilgiyi Uygulama
Öğrenilen bilgi işlevsel hale getirilmelidir.
Bilgi yalnızca öğrenildiği sınıf ve ortamda
kalmamalı (yani durağan bilgi olmamalı) bilgi
benzer ya da problem durumlarında
uygulanabilir, aktarılabilir (yani transfer bilgi)
olmalıdır.
Bilgi günlük yaşamda karşılaşılabilecek her
durumda aktarılabilir olmalıdır.
16. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı Öğrenme Aşamaları
V. Aşama: Bilginin Farkında Olma
Öğrencilere sahip oldukları bilginin farkında
olmalarını sağlayacak etkinlikler
düzenlenmelidir. Öğrenci bilgisini hangi
durumda kullanabileceğini anlamalıdır. Bu
nedenle bilginin farklı durumlarda kullanılarak
farkında olmayı sağlayan drama, proje
çalışması, örnek olay incelemesi gibi
zenginleştirilmiş öğretme-öğrenme etkinlikleri
gerçekleştirilmelidir.
17. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı öğretim Yaklaşımının Öğretim
Sürecine Ġlişkin Temel Ġlkeleri
Öğrencileri, konuya ilgi uyandıracak
problemlere yöneltir.
Eski bilginin hareket geçirilmesi ve yeni
bilgiyle ilişkilendirilerek öğrenme sağlanır.
Öğretim programı tümdengelim yoluyla ve
temel kavramlara ağırlık verilerek işlenir.
Konular derinliğine ve genişliğine ele
alınmalıdır.
Program öğrencilere okulda ve okul dışında
faydalı olacak bilgi, beceri ve değerlere göre
hazırlanmalıdır.
18. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Öğretim programı öğrenci sorunlarına göre
yönlendirilir.
Öğretme - öğrenme etkinlikleri; ikincil
kaynaklar (ders kitapları, dergi vb.) yerine
birincil kaynaklara (gerçek öğrenme ortamı,
işlenmemiş ham veriler) yöneliktir.
Öğrencilerin bireysel görüşlerinin ortaya
çıkmasını sağlama ve görüşlerine değer verme
Ön bilgiler, öğretim için başlangıçtır.
Etkinlikler, hatırlamaya göre değil, bilimsel
araştırmaya (problem çözme) yönelik olarak
yapılmalıdır.
19. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
İçerik temel düşüncelere göre organize
edilmelidir.
Bilginin anlaşılması ve uygulanması
gerçekleştirilir.
Bilgi pasif değil, etkin yapılandırılmalıdır.
Öğrenme süreçleri, bireysel bağımsızlığa
işbirliğine, üreticiliğe, etkin katılıma ve
araştırıcılığa dayanmalıdır.
Öğretim programının öğrencilerinin katılımıyla
yönlendirilmesi sağlanır.
Öğrenme sürecinde sosyal etkileşim (işbirliği)
sağlanmalıdır.
20. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Öğrencilerin özgün bilişsel yapı ve süreçlerini
kendilerinin oluşturacağı etkinlikler (yaşantılar)
düzenlenmelidir.
Öğrenme sorumluluğu öğrencilere
verilmelidir.
Değerlendirmenin öğretim sürecine dönük
olarak yapılması söz konusudur.
Öğrencilerin öz değerlendirme yapmalarına
olanak verir.
Değerlendirme sürecine öğrenciyi, arkadaş
grubunu ve aileyi de katar.
21. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Yapılandırmacı Öğretimin Özellikleri
Yapısalcı anlayışta öğrenci öğrenmeden
sorumlu ve süreçte aktiftir.
Öğretmen bilginin inşa edilmesinde öğrenciye
gerekli malzemeyi ve ortamı hazırlar.
Öğretmen, öğrenme ortamında öğrenciye
uygulama - deneme ve keşfetme fırsatları
yaratır.
Öğretmen, öğrenci özelliklerini ve
girişimciliklerini öğretimde temel kabul eder.
22. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Öğretmen öğretmez, deneyimler yaşatır.
Öğrenci deneyimlerle öğrenir. Öğretmenin rolü
öğrencinin ilgisini çekmek için problemler,
sorular ve kavramlar çerçevesinde bilgiyi
yapılandırmayı organize (rehberlik) etmektir.
Öğretmen, öğrencilerin yeni bakış açıları
geliştirmelerine ve önceki öğrenmeleri ile
bağlantı kurmalarına yardımcı olur.
Öğrenme birincil derecedeki kaynaklara
(öğrenme konusu ile ilgili doğal ve gerçek
ortama) dayanır.
Öğrenme temel kavramlar etrafında
yapılandırılır.
23. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Gözlem, koleksiyon, sergi, tartışma gibi
teknikler uygulanır.
Değerlendirme sonuç değil, sürece yöneliktir.
Öğretmen gözlemleri, öğrenci çalışmalarını
toplanması, ürün (ödev, proje, rapor) ve
performansın sergilenmesi gibi ölçme
yaklaşımları kullanır (portfolyo değerlendirme).
Değerlendirme sonuçları öğrencinin gelişiminde
kullanılır.
Öğretme değil, öğrenme esastır.
Öğrencilerin derslerde geçen temel
kavramları anlayıp anlamadıkları temele alınır.
24. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Öğrenci özerkliğe ve girişimciliğe
cesaretlendirilir.
Öğrencide doğal merak desteklenir.
Öğretmen öğrencinin özgüveninin ve
sorumluluğunun gelişimine yardımcı olur.
Etkinliklerde öğrenci merkezdedir. Öğrenciler
bilgiye ulaşmak için sorular sorar, deneyimler
yaşar ve sonuca ulaşır.
İşbirliğine dayalı öğretim yöntemleri
kullanılarak, birbirinden öğrenme sağlanır.
Yapılandırmacılıkta sosyal etkileşimi
gerçekleştirerek öğrenmeyi sağlamak temel
özelliklerden biridir.
25. Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Öğrencilerin geleceğe yönelik tahminler
yapması ve denenceler (hipotezler) üretmesi
özendirilir.
Öğrencilere neden-sonuç ilişkilerini
kuracakları yaşantılar kazandırılır.
Yapılandırmacı öğretim uygulamalarında;
probleme dayalı öğrenme, işbirliğine dayalı
öğrenme, sorgulamaya dayalı öğrenme, buluşa
dayalı öğrenme gibi tekniklere yer verilir.
