2. Përmbajtja :
Zemra dhe Enët e Gjakut
Zemra
Pjesët e jashtme të zemrës(Foto)
Zemra(vazhdim)
Pjesët e brendëshme të zemrës(Foto)
Enët e Gjakut
Qarkullimi i Gjakut nëpër vena(Foto)
Shtresat e murit të enëve të gjakut(Foto)
Arteria
Arteriet nëpër trup(Foto)
Kapilarët
Vena
Venat nëpër trup(Foto)
3. Zemra dhe Enët e
Gjakut
Sistemin e organeve të qarkullimit të gjakut e përbëjnë
Zemra dhe Enët e Gjakut. Ne pa Zemrën dhe Enët e
Gjakut kurr nuk do të ishim gjallë, do të ishim tmerrësisht
të vdekur. Tek një lloj i Bretkocës në dimër ajo ngrinë dhe
zemra i pushon , por nuk ngordh, sepse qelizat nuk janë
ngrirë, dhe kur vinte pranvera akulli shkrihej dhe qelizat u
shumojshin dhe pastaj ia fillon ti rreh zemra, (sikur të ket
rënë në një gjumë shumë të thellë gjat gjithë dimrit). Por
tek ne e kemi ndryshe sepse ne nuk mund të na ndodh ky
proces sepse po na pushoj zerma edhe organizmat e tjerë ne
jemi të vdekur. Enët e Gjakut janë ato të cila zemra i
pompon dhe ndodhen në trupin e njeriut.
4. Zemra
Motori, pompa ose forca që e udhëheq këtë sistem është
ZEMRA. Ajo peshon rreth 300 gr ka madhësinë e një grushti
dhe është tepër e fuqishme. Zemra duhet të dërgojë gjakun
me presion të lartë në të gjithë trupin njëkohësishtë duhet
ta dërgojë edhe në mushkëri por me një presion më të vogël.
Kjo punë që zemra është e aftë të kryej e të bëjë të gjithë
sistemin e qakullimit të gjakut të përkryer. Zemra është
organi më i rëndësishë i çdo gjallese që ekziston. Zemra
është e vendosur brenda në anën e majtë të brinjëve. Ajo e
ka për detyrë të pompoj gjakun tonë nëpër trup. Numri i
rrahjeve për një vit është 36.000.000 kurse për 70 vjet është
3.000.000.000.
6. Zemra +
Zemra përbëhet nga tri shtresa: e
brendshme(endokardi), e mesme(miokardi) dhe e
zgavruar.Me anë të një muri. Zemra ndahet në
anën e majtë dhe të djathtë. Si ana e majtë,
ashtu edhe ajo e djathtë e zemrës është ndarë në
dy pjesë, një barkushe(ventrikul), dhe një
veshës(atrium). Ndërmjet veshëzave dhe
barkusheve gjendet vendkalimet të cilat mund të
hapen dhe të mbyllen në saje të prezencës së
valvulave, të cilat si ventil e lëshojnë gjakun
vetëm në një drejtim. Gjaku hyn në zemër në
veshëza, kurse del prej zemrës nga barkushat.
8. E nët e Gjakut
Enë gjaku (latinisht Vas sanguineum) quhet një strukturë në
formë gypi në të cilën qarkullon gjaku. Të gjitha enët e gjakut
së bashku formojnë Sistemin e qarkullimit të gjakut.
Në kushte normale enët e gjakut e transportojnë gjakun prej
zemrës në periferi dhe e kthejnë atë përsëri në zemër. Enët e
gjakut janë të shpërndara në të gjithë trupin e njeriut. Në enët
e Gjakut bëjnë pjesë venat, arteriet dhe kapilarët.. Muri i
enëve të gjakut përbëhet prej tre shtresave:
1. Tunica externa (Adventia)
2. Tunica media
3. Tunica interna (Intima)
Arteria më e madhe është Aorta.
Qarkullimin e gjakut nëpër vena e
mundësojnë valvulat dhe muskujt skeletorë.
11. Arteria
Arteria (nga greqishtja αρτηρία) është një enë gjaku
nëpërmjet së cilës gjaku largohet prej zemrës.
Arteriet sipas rregullës e transportojnë gjakun e
oksigjenuar, përveq arterieve pulmonale të cilat
transportojnë gjak të paoksigjenuar.
Arteria më e madhe në trupin e njeriut është Aorta me
diametrin prej rreth 3 cm. Arteriet ndahen në dy lloje,
Llojet e arterieve janë:
• Tipi muskulor – ndodhen relativisht larg zemrës dhe janë
formuese të tensionit.
• Tipi elastik – ndodhen pranë zemrës.
14. Kapilarët
Kapilarët (latinisht capillus) janë
enët më të vogla të gjakut. Funksioni i
tyre është shkëmbimi i lëndëve, lëvizja
e lëndëve midis enëve të gjakut dhe
indeve. Që të kryejnë këtë punë,
sipërfaqja totale e gjithë kapilarëve
është shumë e madhe (sipërfaqja e madhe
lehtëson difuzionin).
16. Vena
Venat (latinisht e njojta (vena)) janë enë gjaku, të cilat e
transportojnë gjakun në drejtim të zemrës. Ato
transportojnë gjak të paoksigjenuar në përjashtim të venave
pulmonale të cilat transportojnë gjakun e oksigjenuar.
Gjaku i oksigjenuar e ka ngjyrën e kuqe, kurse ai i
paoksigjenuar e ka ngjyrën e kaltër. Për këtë arsye
shkëlqejnë venat e lëkurës në ngjyrë të kaltër. Venat e kanë
ndërtimin tipik të enëve të gjakut me tri shtresa:
1.Tunica interna (Intima)
2.Tunica media
3.Tunica externa (Adventia)
Për krahasim nga arteriet venat kanë vela, të
cilat e detyrojnë gjakun të lëvizë në drejtim të zemrës dhe
të mos largohet prej saj.
