5. ICT valkuil: Problemen met vastleggen van kennis (via ICT) Discipline Openheid verhoogd kwetsbaarheid Legitimatie gedrag Verouderde kennis Behoefte aan meta-kennis ‘ Not-invented-here’ syndroom Technologie niet ingebed in bestaande sociale structuur Nadruk expliciete kennis
6. Management valkuil: motivationele belemmeringen t.a.v. ‘top-down’ kennisdelen Win – win situatie: What’s in it for me? Status (e.g. arts leert niet van verpleegkundige) Urgentie van waan van de dag Behoefte aan psychologische veiligheid
7. Locaal leren valkuil Nadruk op individuele expliciete kennis, negeren ‘shared tacit dimension’ Kennisoverdracht via systemen: informatie uitwisseling Mondelinge overdracht van kennis is niet genoeg: delen van impliciete kennis vraagt om gedeelde context gerelateerd aan praktijken.
9. Communities of practice Kennisdelen en leren als onderdeel van praktijk; leren is geen losstaande activiteit Communities ontstaan uit gedeelde behoefte aan kennisdelen Veel succesvolle ‘bottom up’ communities, weinig succesvolle ‘top down’ communities. Positieve connotatie, populair zowel in private als publieke sector.
10. Communities niet zaligmakend Moeilijk te sturen: geen management instrument Communities vereisen hoog sociaal kapitaal Organisatorisch leren via communities: problematisch Electronische communities zelden succesvol
11. Ad 1) Geen management instrument Kennismanagement: ontstaan door behoefte aan controle ? Verlies aan kennis, wiel heruitvinden, verbeteren concurrentie positie. Ondanks alles is het management zelden betrokken: horizontaal kennisdelen Geen win-win situatie: waarom zou je kennis delen? Top down ontwikkelde communities: zelfde effect als kennissystemen: ‘leeg’
13. Ad 3) Problematische relatie Communities en leren Communities leiden tot gebrekking kennisdelen en / of stimuleren conservatisme verblindend: geen oog voor andere interpretaties normerend: bepaald welke kennis relevant en ‘waar’ is onzichtbaar: mgt vaak niet bewust van communities narcistisch: wereld gezien vanuit eigen community
14. Ad 4) Electronische communities zelden succesvol Kennisdelen via online communities impliceert: Gedeelde impliciete kennis / interpretatiekader Gestandaardiseerde kennis Zelf-destructie op lange termijn a.g.v. Lurkers, dominante actoren, verlies aan momentum, etc Van publiek naar persoonlijke media
16. Gebrek aan gedeelde context, gebrek aan gestandaardiseerde kennis en aard van het beroep (solitaire professionals), maken online communities binnen onderwijsland niet makkelijk
17. Conclusie Invoeren van communities niet vanuit management maar vanuit behoefte kenniswerkers zelf. Leren door communities niet vanzelfsprekend en probleemloos Inzet electronische communities twijfelachtig indien top down. Zonder organisatorische veranderingen (management, cultuur, communicatie etc) hebben communities een korte levensverwachtingen
18. Maar toch…. Communities ondersteunen kennisdelen en kennisontwikkeling Individuen hebben vaak behoefte aan communities. Probleem is niet het individu maar eerder de (hierarchische) inbedding Neemt men de potentie van communities en KM serieus, dan zal de organisatie drastisch dienen te veranderen.