Statistical research for work - OpenOffice.org Calc
1 like1,251 views
สถิติวิจัยเพื่อการคำนวณด้วย OpenOffice.org Calc
Statistical research for work - OpenOffice.org Calc
- 1. สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน ผูเขียน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย (วันศุกรที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2553) งานบางสวนของศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ศวท.) เปนงานบริการ ซึ่งจําเปนตองมี การประเมินความพึงพอใจ เชน การอบรมสัมมนา เพื่อใหบุคลากรของ ศวท. สามารถวิเคราะห ประเมินผล และ รายงานผลการประเมินอยางไดเหมาะสม และเปนจุดเริ่มตนของการกาวสูการทํางานปกติเปนงานวิจัย (Routine to Research) การศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับสถิติวิจัยเพื่อการทํางาน จึงเปนความรูสําคัญที่บุคลากร ศวท. ควรศึกษา และนําไปประยุกตใชงาน การศึกษาสถิติวิจัย จะยกตัวอยางจากแบบประเมินความพึงพอใจของผูเขารับการอบรมในหลักสูตรตางๆ ดังนี้ การฝกอบรมเชิงปฎิบัติการเรื่อง ............................... วันที่ ............................... ขอมูลเบื้องตน สังกัด ราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ เอกชน บุคคล หัวขอการประเมิน นอย ปานกลาง มากรายการ 0 1 2 3 4 5 1. กอนเขาฟงการบรรยาย ทานมีความรูเรื่องนี้เพียงใด 2. หลังจากฟงการบรรยายแลว ทานมีความรูเรื่องนี้เพียงใด 3. บรรยาย โดย ........ - ผูบรรยายไดนําเสนอชัดเจน/ตรรกะเพียงใด - ผูบรรยายใชภาษาที่ชัดเจน เขาใจงายเพียงใด - ผูบรรยายมีการแสดงออกถึงความเขาใจในหัวขอนั้นลึกซึ้ง เพียงใด - ผูบรรยายมีศิลปะในการนําเสนอใหนาสนใจเพียงใด 5. ทานไดความรูใหมจากการบรรยายมาก-นอยเพียงใด 6. เอกสารประกอบการบรรยายมีประโยชนเพียงใด 7. คําแนะนําอื่นๆ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 2. 2 แบบประเมินมาตรวัดลิเครท (Likert Type Scale หรือ Likert’s Method of Summated Rating) แบบประเมินดังกลาวขางตนของ ศวท. เปนประเมินการวัดความพึงพอใจที่ออกแบบโดยยึดเกณฑวัดตาม มาตรวัดลิเครท (Likert Type Scale หรือ Likert’s Method of Summated Rating) ซึ่งคิดคนโดย เรนซีส ลิเครท (Rensis Likert) ในป คริสตศักราช 1932 โดยเนนการวัดเจตคติของบุคคลที่มีตอสิ่งใดๆ โดยกําหนดชวงการวัดที่มีคา ตอเนื่องกัน (Attitude continuous) วามีทิศทางใด ปริมาณความเขมระดับใด มีลักษณะสําคัญ 2 ประการ คือ 1. กําหนดขอความที่เปนรายการความคิดเห็นที่เกี่ยวของกับเจตคติที่ตองการวัด ใหผูตอบประเมินความรูสึก ของตนเอง บนมาตรวัดที่เปนชวงของความรูสึกที่กําหนดไวเปนระดับ (3 ระดับ 4 ระดับ 5 ระดับ หรือ 6 ระดับดัง ตัวอยาง) 2. ใหคาของระดับผลการประเมินแตละขอความ เชน ขอความทางบวก ใหคาของระดับเห็นดวยอยางยิ่งเปน 5 4 3 2 1 ขอความทางลบ ใหคาของระดับเห็นดวยอยางยิ่งเปน 1 2 3 4 5 สถิติที่ควรทราบ การวิเคราะหแบบสอบถามในการเก็บขอมูลเพื่อการวิจัยหรือการประเมิน จําเปนที่จะตองมีการใชสถิติ ดังตอไปนี้ 1. การแจกแจงความถี่และรอยละ (Frequency Distribution and Percent) 2. การวัดแนวโนมเขาสูสวนกลาง (Measure of Central Tendency) 3. การวัดการกระจาย (Measure of Variability) การแจกแจงความถี่และรอยละ (Frequency Distribution and Percent) การแจกแจงความถี่และหาคารอยละ เพื่อแสดงวาตัวแปรแตละตัวที่ศึกษา มีลักษณะการแจกแจงเปนแบบ ใด กลาวคือในแตละประเภทหรือแตละระดับของตัวแปรหนึ่ง มีความถี่หรือมีจํานวนขอมูลเทาไร คิดเปนรอยละเทาไร และตัวแปรใดหรือระดับใดมีจํานวนขอมูลมากที่สุด หรือนอยที่สุด เปนตน ขอมูลที่นํามาแจกแจงความถี่ และหาคา รอยละเปนขอมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative Data) ใชวิธีแยกหรือจําแนกจํานวนขอมูลที่ไมเหมือนกันออกจากกันเปน ประเภท แลวนับจํานวนความถี่ของขอมูลที่เหมือนกันนับรวมกันในกลุมประเภทเดียวกัน หลักการจําแนกความถี่ ตองแยกประเภทขอมูลที่ไมเหมือนกันออกจากกันอยางเด็ดขาด ไมใหปะปนหรือ ซ้ําซอนกัน ขอมูลหนึ่งตัวจะจัดใหอยูเกินหนึ่งประเภทไมได เมื่อรวมความถี่ของขอมูลแตละประเภทแลว จากตัวอยางขอมูลเบื้องตนมีตัวแปร คือ สังกัด สามารถจําแนกตัวแปรสังกัด ออกเปน 5 ประเภท คือ ราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ เอกชน และ บุคคล ที่เหลือเปนขอมูลการประเมินที่ใชมาตรวัดแบบลิเครท ซึ่งจะใชวิธีการ คํานวณและประเมินแยกออกไป ตัวอยางการปอนขอมูล/ประเมินผลดวย OpenOffice.org Calc 1. เปด OpenOffice.org Calc 2. สรางตารางขอมูล โดยใหคํานวณแถวแทนจํานวนแบบประเมินที่ สงกลับ เชน ไดรับแบบประเมินมา 13 ชุด แสดงวามีผูเขารับการ อบรมประเมินผลการสัมมนาให 13 ราย ซึ่งสามารถสราง ตารางขอมูลไดดังนี้ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 3. 3 3. กําหนดคาใหกับตัวแปร เชน • กรณีที่ผูประเมินไมระบุสังกัดใหปอนเลข 0 • ผูประเมินสังกัดหนวยงานราชการ ใหปอนเลข 1 • ผูประเมินสังกัดหนวยงานของรัฐ ใหปอนเลข 2 • ผูประเมินสังกัดหนวยงานรัฐวิสาหกิจ ใหปอนเลข 3 • ผูประเมินสังกัดหนวยงานเอกชน ใหปอนเลข 4 • ผูประเมินเปนบุคคลทั่วไป ใหปอนเลข 5 4. ตัวอยางแบบประเมินของคนที่ 1 ระบุเปนหนวยงานของรัฐ ใหปอนเลข 2 ใหกับคนที่ 1 และคนที่ 2 ระบุ สังกัดราชการ ใหปอนเลข 1 เปนตน 5. ตัวอยางขอมูลที่ปอน 6. ลําดับถัดไปจะเปนการตรวจเช็คความถูกตองของขอมูล และแยกประเภทของสังกัด (ตัวแปร) โดยใช การสรางตารางสรุปสาระสําคัญ (Data Pilot) โดยคลิกเมาสในเซลลใดๆ ของตารางขอมูล แลวเลือก คําสั่ง Data, DataPilot, Start คลิกปุม Ok แลวลากฟลดมาวาง และปรับคาฟงกชันของสังกัดเปน Count ดังนี้ • ลากฟลด “สังกัด” มาวางที่ Row Fields เพื่อใหโปรแกรมจําแนกสังกัดเปนรายการ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 4. 4 • ลากฟลด “สังกัด” มาวางที่ Data Fields เพื่อนําคาของสังกัดมาคํานวณ และดับเบิลคลิกเพื่อ เปลี่ยนฟงกชันคํานวณเปน Count – สังกัด เพื่อนําคามานับจํานวนแตละรายการ เมื่อคลิกปุม OK จะปรากฎผลดังนี้ จะพบวาโปรแกรมแยกตัวแปรแตละคาเปนรายการรายแถว รายการแรกแสดงดวยเลข 1 คือหนวยงาน ราชการ มีคาเทากับ 2 (เรียกคานี้วาความถี่) แสดงวามีผูตอบแบบสอบถามสังกัดหนวยงานราชการ 2 ราย เปนตน สวนสําคัญอีกสวนคือ Total Results จะตองเทากับจํานวนผูตอบแบบประเมินเพื่อใชเปนคา เช็คความถูกตองของการปอนขอมูล กรณีนี้เทากับ 13 ซึ่งเทากับจํานวนแบบประเมินที่สงกลับมาเพื่อ ประเมิน 7. ขั้นถัดไปเปนการหาคารอยละของแตละรายการ (สังกัด) หรือการหาคารอยละของความถี่แตละประเภท โดยเอาคาความถี่คูณ 100 แลวหารดวยจํานวนขอมูลทั้งหมดหรือความถี่รวมทั้งหมดของตัวแปร ดัง สมการ เปอรเซ็นต (p) = )100( N f เมื่อ f คือ จํานวนความถี่แตละประเภท N คือ ความถี่รวมของตัวแปรทั้งหมด 8. การหาคารอยละโดย OpenOffice.org Calc ทําไดโดยสรางคอลัมนใหมถัดจากคอลัมนจํานวนรวม และ ปอนสูตรคํานวณ =b19/b24 เพื่อคํานวณรอยละของรายการแรก ดังนี้ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 5. 5 ทําซ้ํากับรายการอื่น โดยเปลี่ยนคาตําแหนงเซลลใหถูกตอง จะไดผลลัพธ ดังนี้ เพื่อใหการแสดงผลสวยงาม ควรปรับคาทศนิยมเปนคารอยละ โดยเลือกเซลลแลวคลิกปุมเครื่องมือ % ตรวจสอบความถูกตองอีกครั้ง โดยคลิกเมาสในเซลล C24 แลวคลิกปุม Sum ผลลัพธจะตองเทากับ 100% ดังนี้ 9. ผลลัพธที่ได จะตองนําไปแสดงผลบนรายการในรูปแบบ Word (OpenOffice.org Writer) โดยปรับแตง ใหเหมาะสม ดังนี้ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 6. 6 ตาราง 1 การแจกแจงความถี่และรอยละของสถานะภาพผูตอบแบบสอบถาม สถานะภาพผูตอบแบบสอบถาม ความถี่ รอยละ สังกัด ราชการ 2 15.38 หนวยงานของรัฐ 6 46.15 รัฐวิสาหกิจ 2 15.38 เอกชน 2 15.38 บุคคล 1 7.69 13 100.00รวม 10. นําขอมูลจากตารางรายงานเปนขอความพรรณา โดยเนนการรายงานขอมูลชุดใหญสุด และ/หรือ ประกอบดวยขอมูลเปาหมาย ตัวอยางการสรุปผล จากตาราง 1 พบวา สถานภาพผูตอบแบบสอบถาม มาจากหนวยงานของรัฐมากที่สุด คิดเปนรอยละ 46.15 โดยที่หนวยงานเปาหมายคือ หนวยงานราชการ มาลําดับ 2 เทากับหนวยงานรัฐวิสาหกิจ และเอกชน รอยละ 15.38 และมีบุคคลทั่วไปสมัครมารวม อบรม 1 รายคิดเปนรอยละ 7.69 การวัดแนวโนมเขาสูสวนกลาง(Measure of Central Tendency) การวัดแนวโนมเขาสูสวนกลางเปนการสรุปภาพรวมของลักษณะของกลุมขอมูล ดวยคาสถิติเพียงคาเดียว เทานั้น เพื่อใหสามารถสื่อความหมายเขาใจไดงายและรวดเร็ว โดยหาคาตัวกลางของขอมูลหรือของตัวแปรแตละตัว ไดแก คาเฉลี่ยหรือมัชฌิมเลขคณิต (Arithmetic Mean or Average) มัธยฐาน (Median) และฐานนิยม (Mode) เปน ตน จากตัวอยางแบบประเมินผลการเขาอบรมสัมมนาขางตน ในสวนที่ 2 เปนแบบสอบถามระดับความคิดเห็น ดังนั้นสถิติใชวิเคราะหขอมูลที่เหมาะสม คือ คาเฉลี่ยหรือมัชฌิมเลขคณิต ซึ่งใชสรุปขอมูลเชิงปริมาณ คาเฉลี่ยหรือมัชฌิมเลขคณิต (Arithmetic Mean or Average) คือ คาเฉลี่ยจากขอมูลทั้งหมดโดยเอาขอมูล แตละคามาบวกกันแลวหารดวยจํานวนขอมูล การหาคาเฉลี่ยดวย OpenOffice.org Calc 1. สรางตารางขอมูลใน OpenOffice.org Calc โดยจํานวนแถวเทากับจํานวนแบบประเมิน และระบุหัว คอลัมนเปนลําดับรายการแบบประเมิน ดังนี้ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 7. 7 2. ลงรหัสคะแนนตามขอคําถามทีละรายการ โดยใชตัวเลข 0 – 5 ตามที่ผูเขารับการอบรมใหขอมูล (รายการใดไมระบุใหปอนดวยเลข 9) ดังตัวอยาง 3. คํานวณหาคะแนนรวมของขอคําถามแตละขอ (∑ xi ) เชน ขอที่ 1 รวมจากคะแนนผูตอบ 13 คน จาก คนที่ 1 ถึงคนที่ 13 คะแนนรวมขอที่ 1 เทากับ =sum(f2:f14) เทากับ 12 ทําซ้ําจนครบทุกขอ 4. หาคะแนนคาเฉลี่ย ( ) ของขอที่ 1 ไดมาจากคะแนนรวมหารดวยจํานวนผูตอบ 13 คน มีคาเทากับ 0.92 แสดงวิธีหาคาเฉลี่ย( ) ดังนี้ x x x = N xi∑ ; โดยที่ i ขอคําถามขอที่ 1 – 8 = 13 12 = 0.92 สําหรับ OpenOffice.org Calc มีวิธีการคํานวณที่สะดวกกวาโดยใชฟงกชัน =average( … ) ดังนี้ สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 8. 8 5. จากตารางประมวลผลขางตน ขั้นถัดไปเปนการวิเคราะหคาเฉลี่ยระดับความคิดเห็นของผูเขาอบรม โดย เริ่มจากการกําหนดชวงการประเมิน ดังตัวอยาง คาเฉลี่ย 4.51 – 5.00 หมายถึง มีเจตคติ (ความคิดเห็น) ระดับดีมาก/สูงมาก คาเฉลี่ย 3.51 – 4.50 หมายถึง มีเจตคติ (ความคิดเห็น) ระดับดี/สูง คาเฉลี่ย 2.51 – 3.50 หมายถึง มีเจตคติ (ความคิดเห็น) ระดับปานกลาง คาเฉลี่ย 1.51 – 2.50 หมายถึง มีเจตคติ (ความคิดเห็น) ระดับไมดี/ต่ํา คาเฉลี่ย 0.00 – 1.50 หมายถึง มีเจตคติ (ความคิดเห็น) ระดับไมดีอยางยิ่ง/ต่ํามาก 6. นําขอมูลจากตารางและชวงการประเมินตามขอ 4 และขอ 5 มาเขียนพรรณาในรายงานสรุป ดังตัวอยาง รายการประเมิน x 1. กอนเขาฟงการบรรยาย ทานมีความรูเรื่องนี้เพียงใด 0.92 2. หลังจากฟงการบรรยายแลว ทานมีความรูเรื่องนี้เพียงใด 4.62 3. บรรยาย โดย ........ - ผูบรรยายไดนําเสนอชัดเจน/ตรรกะเพียงใด 4.77 - ผูบรรยายใชภาษาที่ชัดเจน เขาใจงายเพียงใด 4.31 - ผูบรรยายมีการแสดงออกถึงความเขาใจในหัวขอนั้นลึกซึ้งเพียงใด 5 - ผูบรรยายมีศิลปะในการนําเสนอใหนาสนใจเพียงใด 4.69 5. ทานไดความรูใหมจากการบรรยายมาก-นอยเพียงใด 4.31 6. เอกสารประกอบการบรรยายมีประโยชนเพียงใด 4.08 กอนเขาฟงการบรรยาย ผูเขารับการอบรมสวนใหญมีความรูมากอนนอยมาก และเมื่อเสร็จสิ้นการอบรม ผูเขารับการอบรมมีความรูเพิ่มขึ้นโดยภาพรวมในระดับดีมาก ทัศนคติของผูเขารับการอบรมตอวิทยากร โดยภาพรวมอยูในระดับดี โดยเฉพาะประเด็นการออกแสดงถึงความเขาใจในเนื้อหาที่สอน ที่ผูเขาอบรม ใหคาประเมินระดับสูงสุดระดับ 5 ทุกคน ผูเขารับการอบรมไดรับความรูใหมเพิ่มขึ้นและเอกสารมี ประโยชนในระดับที่ดี 3. การวัดการกระจาย (Measure of Variability) การวัดการกระจาย เปนการวัดความแตกตางของขอมูล เพื่อสรุปใหทราบวาขอมูลที่นํามาวิเคราะห มีความ แตกตางกันมากนอยเพียงไร ดวยคาสถิติเพียงคาเดียว เชน พิสัย (Range) คาเบี่ยงเบนเฉลี่ย (Average Deviation) คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ความแปรปรวน (Variance) และสัมประสิทธิ์การกระจาย (Coefficient of variation) เปนตน สําหรับการวิเคราะหขอมูลในแบบประเมินการเขารับการอบรม ดังตัวอยางขางตน จะใชเนื้อหาในตอนที่ 2 ระดับความคิดเห็นของผูตอบคําถามตามรายการมาวิเคราะห และสถิติใชวิเคราะหขอมูลคือ คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) อันเปนการกระจายโดยเฉลี่ยที่ขอมูล (คะแนน) แตละจํานวนเบนหางจากคาเฉลี่ยเทาใด หาได จากขอมูลแตละตัวนั้นเบี่ยงเบนไปจากคาเฉลี่ยเทาใด แลวนําเอาคาเบี่ยงเบนแตละคามายกกําลังสองกอนแลวจึงหา ผลรวม แลวหารผลรวมนี้ดวย N (หรือ N –1) เมื่อหารเสร็จแลวจึงถอดกรณที่ 2 (Square Root) ของผลหารก็จะไดคา สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
- 9. 9 Si 2 เมื่อนําขอมูลมาสรุปเปนตาราง จะไดผลดังนี้ รายการประเมิน x S.D. 1. กอนเขาฟงการบรรยาย ทานมีความรูเรื่องนี้เพียงใด 0.92 0.86 2. หลังจากฟงการบรรยายแลว ทานมีความรูเรื่องนี้เพียงใด 4.62 1.45 3. บรรยาย โดย ........ - ผูบรรยายไดนําเสนอชัดเจน/ตรรกะเพียงใด 4.77 0.44 - ผูบรรยายใชภาษาที่ชัดเจน เขาใจงายเพียงใด 4.31 1.55 - ผูบรรยายมีการแสดงออกถึงความเขาใจในหัวขอนั้นลึกซึ้งเพียงใด 5 0 - ผูบรรยายมีศิลปะในการนําเสนอใหนาสนใจเพียงใด 4.69 1.44 5. ทานไดความรูใหมจากการบรรยายมาก-นอยเพียงใด 4.31 0.75 6. เอกสารประกอบการบรรยายมีประโยชนเพียงใด 4.08 0.76 หมายเหตุ การประเมินผลชนิด 5 ระดับขางตน ถา S.D. มีคาเกิน 1 แลวถือวาผูประเมินมีความเห็นแตกตาง กันมาก ตัวอยางสรุปผล ผูเขารับการอบรมตางเห็นรวมกันกับการแสดงออกถึงความเขาใจในหัวขอที่บรรยายของวิทยากร และให เกณฑคะแนนสูงสุด อยางไรก็ดีผูเขารับการอบรมมีความเห็นแตกตางกันในประเด็นศิลปะการนําเสนอและการใชภาษา ของวิทยากร อันเปนประเด็นสําคัญที่วิทยากรตองพิจารณาปรับปรุง รวมทั้งประเด็นการไดรับความรูเพิ่มหลังการอบรมสัมมนาแมนวาเกณฑประเมินอยูในระดับดีมาก แตก็ยัง เปนความเห็นที่แตกตางกันของผูเขารับการอบรม แสดงวายังมีผูเขารับการอบรมจํานวนหนึ่งอาจจะไมสามารถรับรู สาระสําคัญของการอบรมไดตามเปาที่วางไว สถิติวิจัยเพื่อการทํางาน นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี