Week 3 of WS4T
1 like4,467 views
ครูกับการสื่อสารด้วยการเขียนเป็นการปรับมโนทัศน์พื้นฐานของการใช้คำ สำนวนในภาษาไทยให้ถูกต้องตามหลักการหรือแนวทางของราชบัณฑิตยสถาน รวมถึงการเขียนประโยคให้ตรงตามหลักภาษา เพื่อให้ได้งานเขียนที่มีคุณภาพ
Week 3 of WS4T
- 2. วัตถุประสงค์ • อธิบายความหมายของการเขียนได้ • จาแนก อธิบายและยกตัวอย่างภาษาระดับต่าง ๆ ได้ • ระบุ ค าที่ เ ป็ น แบบแผน แทนค าที่ ใ ช้ ผิ ด หรื อ ไม่ เ ป็ น แบบแผนได้ • เขียนข้อความตามภาษาแบบแผนได้
- 3. ความหมาย การเขี ย น คื อ การถ่ า ยทอดความรู้ ความคิ ด ความรู้สึก และความต้องการ ฯลฯ ของผู้ส่งสารออกไปเป็น ลายลักษณ์อักษร เพื่อสื่อความหมายให้ผู้รับสารอ่าน ทาความ เข้าใจ ตอบสนองได้ตรงตามวัตถุประสงค์ของผู้ส่งสาร
- 4. ลักษณะของภาษาเขียน • ภาษาปาก/ ภาษาพูด • ภาษากึ่งแบบแผน • ภาษาแบบแผน
- 6. ข้อแนะนาเรื่องการใช้คา • ใช้คาให้ตรงความหมาย – ความหมายโดยตรงหรือนัยตรง – ความหมายโดยนัยหรือนัยประหวัด (ความหมายแฝง) กิน หมู เก้าอี้ กล้วย เต่า
- 7. ข้อแนะนาเรื่องการใช้คา • คาที่มีหลายความหมาย “ขัน” ไก่ขัน (ก.) อาการร้องเป็นเสียง ขันตักน้า (น.) ภาชนะสาหรับตักหรือใส่น้า น่าขัน (ว.) น่าหัวเราะ
- 8. ข้อแนะนาเรื่องการใช้คา • คาที่มีหลายความหมาย “ขัด” หมายความว่า - ไม่คล่อง - ไม่ลงรอยกัน - ฝ่าฝืน - ทาความสะอาด เช่น เช่น เช่น เช่น หายใจขัด ติดขัด สองคนนี้ขัดกัน ขัดคาสั่ง ทศพรช่วยขัดพื้นให้
- 9. ข้อแนะนาเรื่องการใช้คา • คาที่มีหลายความหมาย หมาสองตัวนั นมันกาลังแย่ งกันกิน มันอย่ างเมามัน จน ้ นาลายมันเยิม ้ ้ หลังจากไก่ ขัน เขาก็ลุกขึนใช้ ขันตักนาหนึ่งขันมาล้ าง ้ ้ หน้ า แล้ วก็นึก ขั นว่ าตื่นมานั่ งขันเชือกอย่ างแข็ง ขั นแต่ เช้ า ทาไม
- 10. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – ชุก / ชุม / ชุกชุม • ช่วงเดือนเมษายนมีผลไม้ ……………............. • ที่บ้านยุง …………………… • สมัยก่อนหมู่บ้านนี้มีโจรผู้ร้าย ………………………… – กีดขวาง / ขัดขวาง • ชาวบ้าน …………...….... การจับกุมคนร้าย – (กีดขวาง = ขวางกั้นไว้ ขวางเกะกะ) – (ขัดขวาง = ทาให้ไม่สะดวก ทาให้ติดขัด))
- 11. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – กริยา / กิริยา • วศินมี.............มารยาทเรียบร้อย – กริยา = คาที่แสดงอาการของนามหรือสรรพนาม – กิริยา = การกระทา อาการทีแสดงออกมาด้วยกาย มารยาท ่
- 12. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – เผยแพร่ / เผยแผ่ • บทความนี้ได้รับการ ………. สู่สังคมอย่างกว้างขวาง • ข่าวการเตรียมการแต่งงานของชาคริตและวุ้นเส้น ……..… ออกไปอย่างรวดเร็ว • พระสงฆ์ไทยกลับจากไป ……..... พระพุทธศาสนาในลังกา – (เผยแพร่ = โฆษณาให้แพร่หลาย มุ่งให้คนรู้จัก) – (เผยแผ่ = ทาให้ขยายออกไป)
- 13. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – กบ / กลบ • ณัฐพลถูกชกจนเลือด ………. ปาก • แมวคุ้ยดิน ………. ซากปลาที่กินเหลือ • มะพร้าวมีลูก …………. คอ - (กบ = เต็มมาก เต็มแน่น) - (กลบ = กริยาที่เอาสิ่งซึ่งเป็นผงโรยทับข้างบนหรือเพื่อปิดบัง ถมแอ่ง หรือหลุมตื้น ๆ ให้เต็ม)
- 14. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – ปรานี / ปราณี • คนเราควรมีความเมตตา ……….. ต่อผู้ยากไร้ - ปราณี = ผู้มีชีวิต สัตว์ คน - ปรานี = เอ็นดูด้วยความสงสาร
- 15. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – นิสิต / นักศึกษา • ฉันเป็น ……….. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ • ………… จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมรณรงค์ประหยัดพลังงาน • ……….. มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิตงดกิจกรรมรับน้อง – นิสิต = ศิษย์ที่เล่าเรียนอยู่ในสานัก ผู้อาศัย เป็นคาเรียกผู้เรียนใน สถานศึกษาบางแห่ง – นักศึกษา = ผู้มีความรู้สอบไล่ได้ไม่ต่ากว่ามัธยมศึกษาตอนปลาย ตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเข้ารับการศึกษาใน สถาบันอุดมศึกษา
- 16. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – ผัด / ผลัด • ธวัชชัยไม่ได้นางานมาจึงขอ …………. ไปส่งพรุ่งนี้ • กลับมาเหนื่อย ๆ ไปอาบน้า ……….. ผ้าก่อน – ผัด = ขอเลื่อนเวลาไป ย้ายไปย้ายมา – ผลัด = เปลี่ยนแทน –)
- 17. คาที่มีความหมายคล้ายกัน – ราด / ลาด • ก๋วยเตี๋ยว ……….. หน้า • ถนน ………. ยาง • ทหารเดิน ……….. ตระเวน – ราด = เทของเหลว ๆ เช่น น้า ให้กระจายแผ่ไปหรือเรี่ยรายไปทั่ว – ลาด = ปูแผ่ออกไป เช่น ลาดพรม เดินตรวจ แผ่แบนลงไป ต่าลงทีละน้อย ไม่ชัน
- 18. การใช้คาให้ถูกต้อง • คาลักษณนาม 1. ที่บ้านมีปิ่นโต 2 ............... 2. ช้างป่า ………….. นั้นกาลังกินสับปะรด 3. ที่อุโบสถ …… นั้น มีพระสงฆ์ 5 …… สามเณร 2 … และ แม่ชี 8 …… 4. ภิกษุ 2 ........ 5. จินนี่ให้พรแก่อะลาดินเพียง 3 ……….. เท่านั้น 6. ปลาย่างวางเรียงกันเป็น ..............
- 19. การใช้คาให้ถูกต้อง • คาเชื่อม (กับ และ หรือ เพราะ…จึง เพราะฉะนั้น แต่ แม้…ก็ ฯลฯ) 1. รัชชานนท์ ………… พุฒิภัทรชอบอ่านหนังสือการ์ตูน 2. วันทอง บุษบา ......... กากี เป็นตัวละครในวรรณคดี 3. ทหาร ……… ตารวจมีหน้าที่ป้องกันประเทศ 4. กรองกาญจน์ชอบดูหนัง …...…… กัญชพรชอบฟังเพลง 5. ............. รณพีร์ตั้งใจเรียน ............. สอบได้คะแนนดี 6. ............. คุณจะพูดความจริง ............ ไม่ควรบอกให้ใครรู้
- 20. ตัวอย่างข้อสอบ • โลกเต็มไปด้วยการนินทาว่าร้าย................ เรื่องเหล่านี้พูด กันแล้วสนุกปาก ยิ่งลับเท่าไรยิ่งสนุก ...................ถ้าเรื่องที่ พูดไม่ใช่ความจริง ความเสียหายย่อมเกิดขึ้นกับผู้ที่ถูกพูด ถึงอย่างแน่นอน .................แม้จะเป็นความจริง การซุบซิบ นินทาก็ไม่มีประโยชน์ใด ๆ 1. เพราะ แต่ และ 2. นอกจาก หาก และ 3. เนื่องจาก และ ดังนั้น 4. และ กล่าวคือ ในที่สุด
- 21. คาในสานวน “เพราะสมศรีเคยทาให้พ่อแม่เสียใจ มาวันนี้ลูกของเธอก็เลยทาให้ เธอเสียใจบ้าง อย่างนี้เรียกว่า …………… จริง ๆ” • กงเกวียนกาเกวียน = เวรสนองเวร กรรมสนองกรรม เช่น ทาแก่ เขาอย่ า งไร ตนหรื อ ลู ก หลานของตนก็ อ าจจะถู ก ท าในท านอง เดียวกันอย่างนั้นบ้าง
- 22. คาในสานวน “การคบเพื่อนเปรียบเสมือน ……………. หากคบเพื่อนดีก็จะพากัน ทาดี แต่หากคบเพื่อนไม่ดีก็จ ะพากันทาชั่ว เถลไถลออกนอกลู่ นอกทาง” • ดาบสองคม = มีทั้งคุณและโทษ อาจดีอาจเสียก็ได้
- 23. คาในสานวน “จะพูดหรือทาอะไรที่เป็นความลับต้องระวังให้ดี เพราะ ………… อาจมีใครมาได้ยินก็ได้” • กาแพงมีหู ประตูมีช่อง / กาแพงมีหู ประตูมีตา = การที่จะพูด หรือทาอะไรให้ระมัดระวัง แม้จะเป็นความลับเพียงไรก็อาจมีคน ล่วงรู้ได้
- 24. คาในสานวน “ยังไม่ทันเห็นข้อสอบ นักศึกษาหลายคนก็ …………. กลัวว่าจะ สอบตกเสียแล้ว” • ตีตนก่อนไข้ / ตีตนตายก่อนไข้ = กังวลทุกข์ร้อนหรือหวาดกลัวใน เรื่องที่ยังไม่เกิดขึ้น
- 25. คาในสานวน “บ้านวรายุทธอยู่ …………. ห่างจากตัวเมืองมาก เขาจึงไม่ค่อย ได้รับรู้ข่าวสารอะไร” • ไกลปืนเที่ยง = ไม่รู้อะไรเพราะอยู่ห่างไกลความเจริญ - ที่มา : การยิงปืนตอนเที่ยง ในสมัยก่อน • หลังเขา = ห่างไกลความเจริญ
- 26. คาในสานวน “คนที่เห็นว่ายาเสพย์ติดเป็นสิ่งดี คือคนที่ ………….. ” • เห็นกงจักรเป็นดอกบัว = เห็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้อง
- 27. คาในสานวน “คุณต้องการอะไรก็พูดกันตรง ๆ เลยดีกว่า อย่ามัวพูดอ้อมค้อม สรรเสริญเยินยอ ………………. อยู่เลย เสียเวลาเปล่า ๆ” • ชักแม่น้าทั้งห้า = พูดจาหว่านล้อม สรรเสริญยกย่องบุญคุณ เพื่อ ขอสิ่งที่ตนปรารถนาหรือประสงค์อยากได้ ใช้เปรียบเทียบคนที่พูด อ้อมค้อม – ที่มา : เรื่องมหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์ กุมาร (แม่น้ าคงคา ยมุนา อจิรวดี สรภู มหิ)
- 28. คาในสานวน เราอุตส่าห์ทารายงานแทบตาย สุดท้ายเพื่อนมา …………. ขอใส่ ชื่อร่วมด้วย ไม่ช่วยทาอะไรเลย แถมได้คะแนนดีกว่าเราเสียอีก” • ชุบมือเปิบ = ฉวยประโยชน์จากคนอื่นโดยไม่ได้ลงทุนลงแรง – ที่มา : การกินข้าวด้วยมือของคนไทยสมัยก่อน
- 29. คาในสานวน “ฟังเธอพูดมาตั้งนาน มีเนื้อหาสาระแค่นี้เองหรือ ……….. จริง ๆ เลย” • น้าท่วมทุ่ง ผักบุ้งโหรงเหรง = พูดมากแต่ได้เนื้อหาสาระน้อย
- 30. คาในสานวน “เมื่อวานนี้เขาถูกมีดบาดมือ มาวันนี้ยังมาโดนรถเฉี่ยวอีก ………. จริง ๆ” • ผีซ้าด้าพลอย = ถูกซ้าเติมเมื่อพลาดพลั้งลง หรือเมื่อคราวเคราะห์ ร้าย (ด้า = ผีเรือน) • พระศุกร์เข้า พระเสาร์แทรก = ความทุกข์ยากลาบากหรือเรื่องร้าย ที่เกิดขึ้นซ้อนๆเข้ามาในขณะเดียวกัน
- 31. คาราชาศัพท์ • วันที่ 5 ธันวาคม เป็นวันคล้าย...................ของพระเจ้าอยู่หัว • วันที่ 2 เมษายน เป็นวันคล้าย...............ของสมเด็จพระเทพฯ • วันที่ 29 เมษายน เป็นวันคล้ายวัน .............ของพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ • สานักพระราชวังติด …………. (ภาพถ่าย) พระโอรส • “พระธิดาในรัชกาลที่ 5” เป็น ……….….. (หนังสือที่แต่ง) ของ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา
- 32. ตัวเลือกใดไม่ถูกต้อง • (1)พระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู่ หั ว (2)ทรงมี พ ระราชโองการ (3)โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้กาหนด (4)พระราชพิธีสมโภช เดือนและขึ้นพระอู่พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต • สมเด็จพระบรมโอรสาธิ ราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร (1)เสด็จออก แทนพระองค์ (2)พระราชทาน (3)พระบรมราชวโรกาสให้คณะ บุคคลต่าง ๆ (4)เข้าเฝ้าฯ
- 33. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาที่เขียนหรือมีเสียงต่างจากภาษาเขียนที่เป็นแบบแผน – หรา เหรอ ยังไง ฝุด ๆ จุ๊บุ๊ ชั้น (ฉัน) คร้า อย่างงั้น เค้า ชิมิ อ่ะ นู๋ สวดยอด • คาสแลง – กิ๊ก เด็กแนว โดน คลิก ชิลชิล (ชิวชิว) แอ๊บแบ๊ว ปวดตับ เริ่ด แห้ว • คาจากหนังสือพิมพ์ – บึ้มลีการ์เด้น บาดเจ็บระนาว – นักหวดลูกสักหลาดไทยพากันตกรอบ – นักแสดงหนุ่มแดนกิมจิ – ดับโจรปล้นทอง
- 34. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • ภาษาถิ่น – เบิ่งเลย แซ่บหลาย บ่าว ขนา • คาซ้าที่ไม่เป็นแบบแผน – ห้อมหอม ดี๊ดี เบื้อเบื่อ เก๊าเก่า • คาขยายบางชนิดที่ไม่ใช่คาแบบแผน – เขียวปั่ด เหลืองอ๋อย สั้นจุ๊ดจู๋ อ้วนตุ๊ต๊ะ • คาอุทาน – อ๊าวส์ โอ้ย โธ่เอ๊ย เย้ • คาหยาบ
- 35. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คายาก ศัพท์วิชาการ คาพ้นสมัย – บูรพคดีศึกษา อภิธานศัพท์ บรรณนิทัศน์ ปริวรรต ฯลฯ • การตัดคาหรือคาย่อ อักษรย่อที่ผิดแบบแผน – มหาลัย คณะสังเคราะห์ (คณะสังคมสงเคราะห์) – วิดยา จารย์ มนุดสาด วิดวะ เสดสาด – ใหญ่สดไม่งอก เล็กชิ้นเปื่อย หมี่โฟยา – จยย. พนง. ตย. สบม.
- 42. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาต่างประเทศที่มีคาไทยใช้แทน – คุณทางานนี้ไม่เวิร์คเลย – น่าจะเช็กกันให้ดีก่อน – ถ้ายังไม่เคลียร์ คุณก็ควรเควสชันนะ – เพราะโปรแกรมนี้มีฟีดแบ็คจากผูชมดีมาก ้ – เก็ทไหม โอไหมครับ
- 48. การใช้คา • • • • • Internet e-Mail Digital Website Electronics = = = = = อินเตอร์เน็ต อินเทอร์เน็ต อีเมล ดิจิตอล ดิจิทัล เว็บไซต์ อิเล็คทรอนิคส์
- 49. การใช้คา • • • • • Internet e-Mail Digital Website Electronics = = = = = อินเตอร์เน็ต อินเทอร์เน็ต อีเมล ดิจิตอล ดิจิทัล เว็บไซต์ อิเล็คทรอนิคส์ อิเล็กทรอนิกส์
- 50. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาฟุ่มเฟือย – เจ้าหน้าที่เอากระดาษปิดศพผู้ตาย – หมอจะมาทาการรักษาผู้ป่วยในหมู่บ้านนี้ – คนที่เป็นคนดีย่อมเป็นที่สรรเสริญ – เขาเป็นเด็กที่ไม่มีพ่อไม่มีแม่ – เขาถูกชกด้วยหมัด
- 51. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาที่มีความหมายกากวม – คุณชายปวรรุจขับรถชนควายตาย – ธนากรหน้าแตกเพราะเดินชนประตู – จิรารัตน์ไม่กินข้าวเย็น – ถ้าจะมาบ่าย ๆ จะโทรบอก – ราคายางตกลงกิโลกรัมละ 6 บาท – กรรมการสัมภาษณ์ผู้สมัครสอบคนเดียว – แจ้งจับครูโหดใช้ไม้เรียวตีเด็กตาบอด – บุศรันย์มีเพื่อนเป็นหมอโรคจิต
- 52. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาที่มีความหมายขัดแย้งกัน/ ไม่เหมาะสมกับความรู้สึก – เรือค่อยๆ แล่นผ่านหน้าวัดอย่างรวดเร็ว – เจ้าหน้าทีรัวกระสุนใส่ผู้ร้าย 1 นัด ่ – “คุณลุงเจ็บกระเสาะกระแสะมาปีกว่าแล้ว เมื่อสองสามวันก่อนท่านต้อง เข้าโรงพยาบาลอีก เราคาดหวังกันว่าเจ็บคราวนี้ท่านคงอยู่ได้ไม่นาน” – ยุทธนา ศราวุฒิ ศิริสิทธิ์ และภูวนาถชอบไปมั่วสุมกันที่ร้านก๋วยเตี๋ยว
- 53. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาต่างศักดิ์กัน – พ่อแม่มีพระคุณต่อบุตร – ผู้ชายควรเสียสละให้สตรี – “แผ่นดินไทยเป็นของคนไทยทุกคน ถ้าเราไม่ช่วยกันรักษาพสุธาดลนี้ไว้ เราก็จะไม่มีธรณีอยู่อีกต่อไป”
- 54. การใช้คาที่ไม่เป็นแบบแผน หลีกเลี่ยง • คาที่สะกดไม่ถกต้อง ู – บริเวณอนุเสาวรียชัยสมรภูมมีรถประจาทางผ่านหลายคัน ์ ิ – กุลยานั่งดูดาวประกายพฤกษ์ขนในเวลาใกล้รุ่ง ึ้ – สงสัยจะเกิด ……..… (อาเภท, อาเพท, อาเพศ) ใหญ่ – ……….(เครื่องสาอาง, เครื่องสาอางค์) จากออสเตรเลีย – ปีหน้าธนกรจะมีอายุเข้าวัย …... (เบญจเภท, เบญจเพศ, เบญจเพส) – สุภาภรณ์ทา และ มาฝากเพื่อน ๆ
- 55. ข้อแนะนาเรื่องการเขียนประโยค • เรียงคาในประโยคให้ถูกที่ – ทรัพย์สิดีไปเที่ยวบางนาเมื่อเช้านี้กับเพื่อนหลายคน – สิรภัทรและดลยานาเสื้อผ้าไปแจกคนงานต่างจังหวัดที่ยากจน • เรียงคาในประโยคให้สมบูรณ์ – เชาวลิตรปีนขึ้นไปเกือบยอดไม้ – ห้ามโทรศัพท์มือถือบนเครื่องบิน – ขจรศักดิ์ขยับขึ้นลุกนั่ง
- 56. ข้อแนะนาเรื่องการเขียนประโยค • ไม่ใช้สานวนแปลจากภาษาต่างประเทศ – มันเป็นวันที่ฝนตกตลอดทั้งวัน (It is a day that is raining all day) – เขาถูกเลือกให้เป็นหัวหน้าพรรค (He was elected to be head) – มันเป็นเวลาบ่ายโมงที่เรือแล่นมาถึงอยุธยา (It is one o’clock in the afternoon that the boat sails to Ayutthaya) – หนังสือเล่มนั้นถูกหยิบขึ้นมาโดยมืออันสั่นเทา (That book was picked by a shivered hand) – ฉันพบตัวเองอยู่ในบ้านคนเดียว (I found myself alone in the house)
- 57. ข้อแนะนาเรื่องการเขียนประโยค • ไม่ใช้ประโยคที่ใช้ข้อความฟุ่มเฟือย – เธอใช้จ่ายฟุ่มเฟือยอย่างไม่รู้จักประหยัด – คุณหมอได้ให้การรับรองว่าณัฐวุฒิจะพ้นเคราะห์ในอีก 3 ปีข้างหน้า – บริ ษั ท เปิ ด ท าการทุ ก วั น ไม่ เ ว้ น วั น หยุ ด เสาร์ – อาทิ ต ย์ และ วันหยุดราชการ – หนังสือเล่มนี้แจกฟรีไม่คิดมูลค่า – หนังสือเล่มนี้หาซื้อได้ตามร้านเซเว่นอีเลฟเว่น ร้านบีทูเอส ร้านนาย อินทร์ ศูนย์หนังสือจุฬาฯ และร้านค้าทั่วไป
- 58. ข้อแนะนาเรื่องการเขียนประโยค • ไม่ใช้ประโยคที่มีการเว้นวรรคผิด – โจรแบงก์รับใช้เงิน 2.3 ล้านแทงบอล โจรแบงก์รับ ใช้เงิน 2.3 ล้านแทงบอล – โจรอ้วน - ผอมขอโทษ เหยื่อลั่นขอกลับตัวเป็นคนดี โจรอ้วน - ผอมขอโทษเหยื่อ ลั่นขอกลับตัวเป็นคนดี – ยานี้ดี กินแล้วแข็ง แรงไม่มี โรคภัยเบียดเบียน ยานี้ดี กินแล้วแข็งแรง ไม่มีโรคภัยเบียดเบียน
- 74. จบบทเรียน