6. ใบความรูที่ 1.1
1. มาตรฐานการเรียนรู
1. หารากที่ n ของจํานวนจริงทีกําหนดใหได
่
2. หาคากลักของรากที่ n ของจํานวนจริงทีกําหนดใหได
่
3. บอกสมบัติของรากที่ n ของจํานวนจริงและนําไปใชได
2. สาระสําคัญ
ให n เปนจํานวนเต็มบวกที่มากกวา 1 a และ b เปนจํานวนจริง
b เปนรากที่ n ของ a ก็ตอเมื่อ b n = a
3. สาระการเรียนรู
รากที่ n ของจํานวนจริง
การเขีย นเลขยกกําลังเมื่อเลขชี้กําลังเปนจํานวนตรรกยะ สามารถทําได โดยอาศัยความรูเรื่อง
รากที่ n ของจํานวนจริง a (ซึ่งเขียนแทนดวยสัญลักษณ n a ) และมีบทนิยาม ดังนี้
บทนิยาม ให n เปนจํานวนเต็มบวกที่มากกวา 1 a และ b เปนจํานวนจริง
b เปนรากที่ n ของ a ก็ตอเมื่อ b n = a
เรียก n a วาคาหลักของรากที่ n ของ a หรือ กรณฑที่ n ของ a
ในกรณีทวไปมีขอสรุปเกี่ยวกับคาหลักของรากที่ n ของ a หรือ n a ดังนี้
ั่
1. ถา a = 0 , n a = 0
2. ถา a > 0 , n a เปนจํานวนจริง
3. ถา a < 0 และ n เปนจํานวนคี่ n a จะเปนจํานวนลบ
n เปนจํานวนคู n a ไมใชจํานวนจริง
หมายเหตุ ถา n = 2 จะเขียนแทน 2 a ดวย a
ตัวอยางที่ 1 2 เปนรากที่ 2 ของ 4 เพราะ 2 2 = 4
3 เปนรากที่ 3 ของ 27 เพราะ 3 3 = 27
-5 เปนรากที่ 3 ของ -125 เพราะ (-5) 3 = -125
2 เปนรากที่ 5 ของ 32 เพราะ 2 5 = 32
7. ตัวอยางที่ 2 คาหลักของรากที่ 4 ของ 81 คือ 3
คาหลักของรากที่ 3 ของ 216 คือ 6
คาหลักของรากที่ 5 ของ 27 คือ 5 27
คาหลักของรากที่ 7 ของ -128 คือ -2
ตารางแสดงสมบัตของรากที่ n
ิ
สมบัติของรากที่ n ตัวอยาง
n 5
1. æ n a ö
ç
è
÷
ø
= a เมื่อ n a เปนจํานวน ( 3 ) 2 = 3 , æ 5 - 4 ö
ç ÷ = - 4
è ø
จริง
2. n a n เมื่อ a ³ 0
= a 32 = 3 , 5 5
8 = 8
= a เมื่อ a < 0 และ n
n n 4 ( - ) 4
a 3 = - 3 = 3
เปนจํานวนคี่บวก 6 ( - 2 6
) = - 2 = 2
= a เมื่อ a<0 และ n
n n
a
เปนจํานวนคูบวก
32 = 16 · 2 = 16 · 2 = 4 2
3. n ab = n a · n b
3 250 = 3 ( 125 2 = 3 ( 125 · 3 2 =
- )( ) - ) 3
- 5 2
n a n a 3 5 3 5
4. n b
=
n b
, b ¹ 0 3 5 =
27 3 27
=
3
4 16 4 4
4 16 = =
2
=
2
81 4 81 4 4 3
3
14. แบบสรุปเนื้อหา
คําชี้แจง ใหนักเรียนสรุปเนื้อหาเกี่ยวกับรากที่ n ของจํานวนจริง ตามหัวขอตอไปนี้
1. n a (เมื่อ a Î R และ n Î I ที่มากกวา 1 เรียกวา …………………………………………
2. สมบัติของรากที่ n มีดังนี้
ให a และ b เปนจํานวนจริง ที่มีรากที่ n และ n เปนจํานวนเต็มบวก
2.1 ……………………………………………………………………………………………
2.2 ……………………………………………………………………………………………
2.3 ……………………………………………………………………………………………
2.4 ……………………………………………………………………………………………
3. การบวก ลบ และการคูณของจํานวนเต็มที่อยูในรูปกรณฑ จะสามารถทําไดเมื่อ
3.1 …………………………………………………………………………………………..
3.2 ……………………………………………………………………………………………
20. ใบความรูที่ 2.1
1. มาตรฐานการเรียนรู
เปลี่ยนจํานวนที่อยูในรูปเลขยกกําลังใหอยูในรูปกรณฑและเปลี่ยนจํานวนที่อยูในรูปกรณฑใหอยู
ในรูปเลขยกกําลังได
2. สาระสําคัญ
- ถา a เปนจํานวนจริง n เปนจํานวนที่มากกวา 1 และ a มีรากที่ n แลว
1
a n = n a
- ถา a เปนจํานวนจริง m และ n เปนจํานวนเต็ม ที่ n > 0 และ m
เปนเศษสวนอยางต่ํา จะ
n
ไดวา
m
m æ 1ö
a n
ç ÷
= ç a n ÷
ç ÷
= ( a )
n m
è ø
m 1
a n = (a )
m n
=
n m
a
3. สาระการเรียนรู
เลขยกกําลังที่มีเลขชี้กําลังเปนจํานวนตรรกยะ
บทนิยาม ตัวอยาง
เมื่อ a เปนจํานวนเต็มที่มากกวา 1 และ a มีรากที่ n 1
3 2 = 3
1
1
a n = n a
8 2 = 8
n
æ 1 ö 1
จากบทนิยามจะไดวา ç ç n ÷
a ÷ = a 9 3 = 3 9
ç ÷
è ø 3
æ 1ö
ç 3 ÷
ç 7 ÷ = 7
ç ÷
è ø
21. บทนิยาม ตัวอยาง
ให a เปนจํานวนเต็มที่ n > 0 และ m เปนเศษสวน 3
2
æ 1 ö
ç 2 ÷
3
æ 8 ö
3
n 8 = ç 8 ÷ = ç ÷
อยางต่ํา จะไดวา ç ÷
è ø
è ø
m 4
m æ 1ö 4 æ 1 ö
a n
ç ÷
= ç a n ÷ = ( a )
n m
27 3 =
ç 3 ÷
ç 27 ÷
ç ÷
= ( 27 )
3 4
ç ÷
è ø è ø
m 1 2
2 æ 1 ö
a n = ( )
a m n
=
n m
a 125 3 =
ç 3 ÷
ç 125 ÷ = ( 125 )
3 2
ç ÷
è ø
3 1
4 2 = (4 )
3 2
= 4 3
4 1
= (25 ) ( 25 )
4 3 3 4
25 3 =
ตัวอยางที่ 1 จงเขียนจํานวนตอไปนี้ใหอยูในรูปกรณฑ
1 1 3
1. 8 3 2. 64 4 3. (- 5 ) 4
1
วิธีทํา 1. 8 3 = 3
8
1
2. 64 4 = 4
64
3
3. ( - 5 4
) = 4
( -5 3
)
ตัวอยางที่ 2 จงเขียนจํานวนตอไปนี้ใหอยูในรูปเลขยกกําลัง
1. 3 6 2 2. 4 256
1
2
วิธีทํา 1. 3 6 2 = 6 3
-1
2. 4
1
256
= 4
( )
256 -1
= ( ) 4
256
24. ใบความรูที่ 2.2
1. มาตรฐานการเรียนรู
บอกสมบัติของเลขยกกําลังที่มีเลขชี้กําลังเปนจํานวนตรรกยะและนําไปใชได
2. สาระสําคัญ
.ให a และ b เปนจํานวนจริง m และ n เปนเลขชี้กําลังที่เปนจํานวนตรรกยะ
จะไดวา a m ´ a n = a m + n
(a ´ b) m = a m ´ b m
(a m ) n = a mn
a m ¸ a n = a m – n , a ¹ 0
n
a n
æ a ö
ç ÷ = , b ¹ 0
è b ø b n
3. สาระการเรียนรู
สมบัติของเลขยกกําลังที่มีเลขชี้กําลังเปนจํานวนตรรกยะ
.ให a และ b เปนจํานวนจริง m และ n เปนเลขชี้กําลังที่เปนจํานวนตรรกยะ
จะไดสมบัติของเลขยกกําลัง ดังตารางตอไปนี้
ขอที่ สมบัติของเลขยกกําลัง ตัวอยาง
1 a m ´ a n = a m + n 1 3 1
+
3
æ 2 ö 4 æ 2 ö 4
ç ÷ ´ç ÷ = æ 2 ö 4 4
ç ÷
è 3 ø è 3 ø è 3 ø
= 2
3
1 1 1 1
=
+
5 6 ´ 5 3 5 6 3
1
= 5 2
2 (a ´ b) m = a m ´ b m ( 9b )
1
6 2
=
1
9 2
1
6 2
´ (b ) = 3b 3
1 1 1 4
4 3 3 (a 4 ) 3
(8a ) = (8) = 2a 3
25. ขอที่ สมบัติของเลขยกกําลัง ตัวอยาง
3 (a m ) n = a mn ( 8 3 ) 2
1
=
3
8 2
(5 3 ) 2 = 5 6
4 a m ¸ a n =a m – n , a ¹ 0 2
2 1 1
8 3
= 8 3 3 = 8 3
1
8 3
6
6 æ 1 ö
ç ÷
(4) 7 7 ç 7 ÷
è ø
= (4) = 4
1
-
(4)
5 æ a ö
ç ÷
n n
= a n , b ¹ 0 æ 6 ö
ç ÷
3
=
6 3
è b ø b è 7 ø 7 3
1 1
æ 5 ö 6 5 6
ç ÷ =
è 4 ø 1
4 6
3
é 1 ù
ตัวอยางที่ 1 จงหาคาของ ê( 625 ) 4 ú
ê ú
ê
ë ú
û
3 3
é 1 ù é 1 ù
วิธีทํา ê( 625 ) 4 ú
ê ú
= ê( 5 4 ) 4 ú
ê ú
ê
ë ú
û ê
ë ú
û
3
= 5
= 125