Design of Problem-based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills. [NEC2012]
1 like946 views
นพดล ผู้มีจรรยา และ ปณิตา วรรณพิรุณ. (๒๕๕๕). การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นหลักในสภาพแวดล้อมการเรียนรู้แบบ u-Learning เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหา. เอกสารประกอบการประชุมวิชาการระดับชาติด้านอีเลิร์นนิง บูรณาการการเรียนรู้ออนไลน์ประชาคมอาเชียน: นโยบายและกระบวนการ ประจำปี ๒๕๕๕ (National e-Learning Conference 2012 Integrating ASEAN Online learning: Policy and Process) ๑๔-๑๕ สิงหาคม ๒๕๕๕. นนทบุรี. หน้า ๒๓๕-๒๔๒.
![Design of Problem-based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills. [NEC2012]](https://image.slidesharecdn.com/nec2012panitanoppadon-120913133415-phpapp01/85/Design-of-Problem-based-Learning-Activities-in-Ubiquitous-Learning-Environment-to-Develop-Problem-solving-Skills-NEC2012-1-320.jpg)
Design of Problem-based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills. [NEC2012]
- 2. Session หนา ผลของการใชบทเรียนบนเว็บแบบรวมมือโดยใชเว็บเควสท สําหรับนักศึกษา C2_1 219 ระดับบัณฑิตศึกษา Effect of Collaborative Web-based Learning by Using WebQuest for developing learning achievement for Graduate Students น้ําหนึ่ง ทรัพยสิน, ปณิตา วรรณพิรุณ, พัลลภ พิริยะสุรวงศ แนวทางการจัดกิจกรรมอีเลิรนนิงโดยใชการเรียนรูแบบเนนงานปฏิบัติที่ C2_2 226 สงเสริมทักษะการนําเสนอเปนภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 6 The Guideline of e-Learning Activities using Task-Based Learning to Enhance Presentation Skills in English of Twelfth Grade Students กุลพร พูลสวัสดิ์ การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลักในสภาพแวดลอมการ C2_3 235 เรียนรูแบบ u-Learning เพื่อพัฒนาทักษะการแกปญหา Design of Problem-based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills นพดล ผูมีจรรยา, ปณิตา วรรณพิรุณ การพัฒนารูปแบบกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใชคอมพิวเตอรสนับสนุน C2_4 243 การเรียนรูแบบรวมกันตามแนวการจัดการเรียนรูแบบลดภาระทางปญญาเพื่อ พัฒนากระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู Development Learning and Teaching Using Cognitive Load Reduction Computer-Supported Collaborative Learning to Enhance Knowledge Sharing Process ทัศนีย รอดมั่นคง, ปณิตา วรรณพิรุณ การสงเสริมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการกํากับตนเองในการเรียน C2_5 251 ของนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิตในการเรียนแบบผสมผสาน นุชจรี บุญเกต, ปราวีณยา สุวรรณณัฐโชติ
- 3. การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลัก ในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อพัฒนาทักษะการแกปญหา Design of Problem-based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills นพดล ผูมีจรรยา1, ดร.ปณิตา วรรณพิรุณ2 1 อาจารย โปรแกรมวิชาคอมพิวเตอรและเทคโนโนยีสารสนเทศ คณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม (nop123@gmail.com) อาจารย สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษา 2 คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ (panitaw@kmutnb.ac.th) ABSTRACT These objectives the study was to 1) design of บทคัดยอ Problem-based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills, The design used a problem-based learning การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค 1) เพื่อออกแบบกิจกรรมการเรียนรู process in learning activities. That students can โดยใชปญหาเปนหลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u- learn anytime anywhere by using tablet computer as a tool for learning, and 2) evaluate the Problem- Learning เพื่ อ พั ฒ นาทั ก ษะการแก ป ญ หา ซึ่ ง เป น การ based Learning Activities in Ubiquitous Learning Environment to Develop Problem-solving Skills. ออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนตามกระบวนการการ The research procedures were divided into two เรียนรูโดยใชปญหาเปนหลัก ที่ผูเรียนสามารถเรียนรูไดทุกที่ phases. The first phase was to design of problem- based learning activities, and the second phase was ทุกเวลา โดยใชอุปกรณคอมพิวเตอรแบบพกพาเปนเครื่องมือ to evaluate a Learning Activities. The sample group in this study consisted of 5 experts in instructional อํ า นวยความสะดวกในการเรี ย นรู เพื่ อ เพิ่ ม ทั ก ษะการคิ ด design, u-Learning, problem-based learning, and แกปญหาใหแกผูเรียน 2) เพื่อประเมินกิจกรรมการเรียนรู information technology using purposive sampling. Data were analyzed by arithmetic mean and โดยใช ป ญ หาเป น หลั ก ในสภาพแวดล อ มการเรี ย นรู แ บบ standard deviation. u-Learning ฯ โดยมีขั้นตอนการวิจัยแบงออกเปน 2 ขั้นตอน The research findings were as follows: คือ 1) การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลัก 1) The learning activities consisted of four components as followed: 1) study of the content, 2) ในสภาพแวดล อ มการเรีย นรูแ บบ u-Learning 2) การ present the problem, 3) problem solving planning 4) problem solving and 5) identify generalization and ประเมินความเหมาะสมของกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหา principles derived from studying the problem. The เปนหลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning กลุม objective of the learning activities is to develop problem-solving skills. ตัวอยาง คือ ผูทรงคุณวุฒิดานที่เกี่ยวของ จํานวน 5 ทาน ได จากการเลื อ กแบบเจาะจง เครื่ อ งมื อ ที่ ใ ช ใ นการวิ จั ย คื อ 2)The experts agree that a Learning Activities was appropriateness in a good level. รู ป แบบกิ จ กรรมการเรี ย นรู โ ดยใช ป ญ หาเป น หลั ก ใน Keywords: Learning Activities, Ubiquitous สภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อพัฒนาทักษะ Learning Environment, Problem-based Learning, การแกปญหา และแบบประเมินรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู Problem-solving Skills สถิ ติ ที่ ใ ช ใ นการวิ จั ย คื อ ค า เฉลี่ ย และ ส ว นเบี่ ย งเบน มาตรฐาน 235
- 4. ผลการวิจัย พบวา เพื่อใหผูเรียนเกิดทักษะในการคิดวิเคราะหและคิดแกปญหา 1. กิ จ กรรมการเรี ย นรู โ ดยใช ป ญ หาเป น หลั ก ใน การเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลักมีขั้นตอนดังตอไปนี้ สภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อพัฒนา ขั้นที่ 1 การศึกษาเนื้อหา (Study of the content) ทักษะการแกปญหา ประกอบดวย 5 ขั้นตอน คือ 1) ขั้น ขั้นที่ 2 การนําเสนอปญหา (Present the problem) การศึกษาเนื้อหา 2) ขั้นการนําเสนอปญหา 3) ขั้นการวาง ขั้ น ที่ 3 การวางแผนการแก ป ญ หา (Problem solving แผนการแกปญหา 4) ขั้นการดําเนินการแกปญหา 5) ขั้น planning) การสรุปหลักการ แนวคิดที่ไดจากการแกปญหา ขั้นที่ 4 การดําเนินการแกปญหา (Problem solving) 2. ผูทรงคุ ณวุฒิ 5 ทาน ทําการประเมิ นกิ จ กรรมการ ขั้ น ที่ 5 การสรุ ป หลั ก การ แนวคิ ด ที่ ไ ด จ ากการแก ป ญ หา เรียนการสอนแลวมีความคิดเห็นวากิจกรรมการเรียนการ (Identify generalization and principles derived from study- สอนที่ออกแบบขึ้นนั้นมีความเหมาะสมอยูในระดับมาก ing the problem) การเรียนการสอนแบบ u-Learning (Ubiquitous Learning ) คําสําคัญ: กิจกรรมการเรียนรู, สภาพแวดลอมการเรียนรู ซึ่ง Ubiquitous หมายถึง การมีอยูทกหนทุกแหง รวมกับคําวา ุ แบบ u-Learning, การเรี ย นรู โ ดยใช ป ญหาเปน หลั ก , Learning จึงหมายถึง รูปแบบการเรียนรูที่ผูเรียนสามารถ ทักษะการคิดแกปญหา เรียนรูไดทุกหนทุกแหง โดยใชเทคโนโลยีคอมพิวเตอรแบบ พกพาและการสื่อสารแบบไรสายเปนเครื่องมือในการเรียนรู 1) บทนํา โดยการเรี ย นการสอนนั้ น จะต อ งตระหนั ก ถึ ง บริ บ ทของ กรอบนโยบายเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่ อ สาร ผูเรียนเปนสําคัญ ซึ่งการจัดสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u- ระยะ พ.ศ. 2554 – 2563 ของประเทศไทย (ICT2020) ได Learning เรียกวา Ubiquitous Learning Environment (ULE) มุงเนนใหประเทศไทยมีการพัฒนาอยางฉลาด การดําเนิน เปนการจัดสภาพแวดลอมการเรียนรูที่ใหเกิดการเรียนรูไดทก ุ กิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมจะอยูบนพื้นฐานของ หนทุกแหง การเรียนรูสามารถเกิดขึ้นทุกเวลา โดยมีอุปกรณ ความรูและปญญา คอมพิวเตอรแบบพกพาเปนเครื่องมืออํานวยความสะดวกใน การจัดการเรียนการสอนในปจจุบันเปนการจัดการเรียน การเข า ถึ ง แหล ง เรี ย นรู และทฤษฎี ก ารเรี ย นรู ที่ เ หมาะสม การสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ มีการจัดสภาพแวดลอม สํ า หรั บ การนํ า มาใช กั บ สภาพแวดล อ มการเรี ย นรู แ บบ การเรียนรูใหสอดคลองกับความถนัดและความตองการ u-Learning คื อ ทฤษฎี ก ารเรี ย นรู แ บบสร า งสรรค นิ ย ม ของผูเรียน มุงเนนใหผูเรียนไดเรียนรูดวยตนเอง ตามที่ (Constructivism) ซึ่งสอดคลองกับรูปแบบการเรียนการสอน พระราชบั ญ ญั ติ ก ารศึ ก ษาแห ง ชาติ ไ ด กํ า หนดไว ใน ในปจจุบน ั มาตรา 24 ในการสงเสริมสนับสนุนใหผูสอนสามารถจั ด สภาพแวดล อ มการเรี ย นรู แ บบ u-Learning เป น การจั ด บรรยากาศ สภาพแวดลอม สื่อการเรียนและอํานวยความ สภาพแวดลอมการเรียนรูที่มีคุณลักษณะเฉพาะดังตอไปนี้ 1) สะดวกเพื่อใหผูเรียนเกิดการเรียนรูและมีความรอบรู และ การคงสภาพของขอมูล (Permanency) หมายถึงขอมูลตาง ๆ จัดการเรียนรูใหเกิดขึ้นไดทุกเวลาทุกสถานที่ ในการเรี ย นรู จ ะต อ งคงอยู จ นกว า ผู ใ ช จ ะลบออก 2) รูปแบบการเรียนรูที่เปนที่นิยมในปจจุบนรูปแบบหนึงคือ ั ่ ความสามารถในการเข า ถึ ง ได ทุ ก เมื่ อ (Accessibility) การเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลัก หรือ การเรียนรูโดยใช หมายถึงผูเรียนตองสามารถเขาถึงแหลงเรียนรูไดทุกที่ทุ ก ปญหาเปนฐาน (Problem-based learning หรือ PBL) เปน เวลา 3) ความพรอมของการเรียกขอมูล (Immediacy) ขอมูล รูปแบบการเรียนรูที่เกิ ดขึ้นจากแนวคิดตามทฤษฎีการ จะตองมีความพรอมสําหรับการเรียกใชไดอยางทันทีทันใด เรี ย นรู แ บบสร า งสรรค นิ ย ม(Constructivism) โดยให 4) การมี ป ฏิ สัม พั น ธ (Interactivity) ซึ่ ง ผู เ รี ย นสามารถมี ผูเรียนสรางความรูใหมจากการใชปญหาที่เกิดขึ้นในโลก ปฏิสัมพันธกับเพื่อน ๆ และผูสอนผานทางอุปกรณไรสาย 5) แหง ความเป นจริง เป นบริ บท (context) ของการเรี ยนรู การตระหนั ก ถึ ง บริ บ ทของผู เ รี ย น (Context-awareness) หมายถึ ง การรั บทราบถึ ง สถานะของผู เ รี ยนและรู ถึ งความ 236
- 5. ตอ งการของผู เรี ยน ซึ่ง ทั้ง หมดนี้ จ ะช วยสง เสริม ให 3)ขอบเขตงานวิจัย ผูเรียนสามารเรียนรูไดทุกที่ทุกเวลาโดยให ความสําคัญ 3.1) ประชากรและกลุมตัวอยาง กับบริบทการเรียนรูของผูเรียน 3.1.1 ประชากร คือ ผูทรงคุณวุฒิดานการออกแบบการเรียน ดั ง นั้ น จึ ง ออกแบบการเรี ย นการสอนที่ ส อดคล อ งกั บ การสอนในระดับอุดมศึกษา ดานการออกแบบการเรียนการ พร ะร าชบั ญ ญั ติ ก าร ศึ ก ษ าแ ห ง ชา ติ ที่ มุ งเ น น ใ ห สอนแบบ u-Learning ดานการเรียนการสอนแบบปญหาเปน ความสําคัญกับการจัดการเรียนรูใหเกิดขึ้นไดทุกเวลาทุก หลัก และดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สถานที่ และได นํ า รู ป แบบการเรี ย นการสอนโดยใช 3.1.2 กลุมตัวอยาง คือ ผูทรงคุณวุฒิดานการออกแบบการ ปญหาเปนหลักมาประยุกตใชในการออกแบบกิจกรรม เรี ย นการสอนในระดั บ อุ ดมศึ กษา ด านการออกแบบการ การเรี ย นรู นี้ ประกอบกั บ การประยุ ก ต ใ ช เ ทคโนโลยี เรียนการสอนแบบ u-Learning ดานการเรียนการสอนแบบ อุปกรณคอมพิวเตอรแบบพกพา และการสื่อสารแบบไร ป ญ หาเป น หลั ก และด า นเทคโนโลยี สารสนเทศและการ สาย เพื่อนําไปสูการจัดสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u- สื่ อ สาร จํ า นวน 5 ท า น โดยการเลื อ กแบบเจาะจง ซึ่ ง มี Learning ซึ่งจะทําใหการเรียนรูเกิดขึ้นไดทุกที่ทุกเวลา คุณสมบัติ คือคุณวุฒิการศึกษาไมต่ํากวาปริญญาเอก หรือมี โดยจัดการเรียนการสอนที่มีกิจกรรมตามกระบวนการ ประสบการณในดานที่เกี่ยวของไมนอยกวา 3 ป การเรียนการสอนโดยใชปญหาเปนหลัก 3.2) ตัวแปรที่ใชในการวิจัย 3.2.1 ตัวแปรตน คือ กิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเป น 2)วัตถุประสงคของการวิจัย หลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อ 2.1) เพื่อออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปน พัฒนาทักษะการแกปญหา หลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อ 3.2.2 ตั วแปรตาม คื อ ผลการประเมิน ความเหมาะสมของ พัฒนาทักษะการแกปญหา กิจกรรม 2.2) เพื่อประเมินกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปน หลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อ 4) กรอบแนวคิดของการวิจัย พัฒนาทักษะการแกปญหา งานวิจัยนี้มีกรอบแนวคิดในการนํารูปแบบการออกแบบการ เรียนการสอนตามแนวทางของ ADDIE Model ประกอบกับ การเรีย นรู โดยใช ปญหาเป นหลัก และสภาพแวดลอมการ เรียนรูแบบ u-Learning ดังแสดงในรูปที่ 1 รูปที่ 1: กรอบแนวคิดของการวิจย ั 237
- 6. 5) วิธีดําเนินการวิจัย 4) นํารูปแบบกิจกรรมที่พัฒนาขึ้น เสนอตออาจารยที่ปรึกษา ระยะที่ 1 การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหา เพื่อพิจารณาและปรับปรุงแกไขตามขอเสนอแนะ เปนหลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning ฯ 5) นํารูปแบบกิจกรรมที่พัฒนาขึ้น เสนอตอผูทรงคุณวุฒิเพื่อ การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลัก พิจารณาโดยการสัมภาษณเชิงลึก (In-depth Interview) ในสภาพแวดล อ มการเรี ย นรู แ บบ u-Learningฯ มี ก าร 6) สรางเครื่องมือสําหรับการประเมินความเหมาะสมของ ดําเนินงานตามขั้นตอน ดังนี้ รูปแบบ 1) ศึกษาและวิเคราะหเอกสารและงานวิจัยที่เ กี่ยวของกับ การออกแบบการเรียนการสอน การจัดการเรียนการสอน ระยะที่ 2 การประเมินความเหมาะสมของรูปแบบ มีขั้นตอน ในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning การเรียน ดังนี้ การสอนแบบใชปญหาเปนหลัก เพื่อนําไปสังเคราะห 1) นํารูปแบบที่พัฒนาขึ้นนําเสนอตอผู ทรงคุณวุฒิจํานวน 5 เปนรูปแบบ ทาน พิจารณาและประเมินความเหมาะสมของรูปแบบ 2) ศึกษาขอมูลเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนระดับ 2) ปรั บ ปรุ ง รู ป แบบกิ จ กรรมตามข อ เสนอแนะของ ปริ ญ ญาบั ณฑิ ต โดยการสั ม ภาษณ อ าจารย ผู ส อนเพื่ อ ผูทรงคุณวุฒิ สังเคราะหขอมูลการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน และ 3) นําเสนอรูปแบบกิจกรรมที่พัฒนาขึ้นในรูปแบบแผนภาพ สั ม ภาษณ นั ก ศึ ก ษาเกี่ ย วกั บ ความสามารถในการใช ประกอบความเรียง เทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่ อ สารเพื่ อ การเรี ย นรู 4) การวิเคราะหผลการประเมินความเหมาะสมของกิจกรรม รูปแบบการเรียนรู (Learning Style) และรูปแบบการคิด โดยใชคาเฉลี่ย ( X )และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซึ่งมี (Cognitive Style) เกณฑในการกําหนดคาน้ําหนักของการประเมินความ 3) พัฒนารูปแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปน เหมาะสมของกิจกรรมแบบเปน 5 ระดับ ตามแนวทางของ หลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning ฯ โดย ลิเคิรต (Likert) นํ า ข อ มู ล ที่ ไ ด จ ากการศึ ก ษามากํ า หนดขั้ น ตอนของ กิจกรรม ดังนี้ 1) ขั้นการศึกษาเนื้อหา (study of the 6) ผลการวิจัย content) 2) ขั้นการนําเสนอปญหา (present the problem) การวิจัยครั้งนี้นําเสนอผลการวิจัยเปน 2 ตอน ดังนี้ 3) ขั้ นการวางแผนการแกป ญหา (problem solving ตอนที่ 1 รูปแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยใช ปญหาเปนหลัก planning) 4) ขั้ นการดํ าเนิ นการแกป ญหา (problem ในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อพัฒนา solving) 5) ขั้นการสรุปหลักการ แนวคิดที่ไดจากการ ทักษะการแกปญหา มีขั้นตอนและรายละเอียดดังแสดงในรูป แกปญหา (identify generalization and principles derived ที่ 2 from studying the problem) 238
- 7. รูปที่ 2: กิจกรรมการเรียนรูโดยใชปญหาเปนหลักในสภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning เพื่อพัฒนาทักษะการแกปญหา กิจกรรมการเรียนรูจะเกิดขึ้นในสภาพแวดลอมการเรียนรู 1) ขั้นการศึกษาเนื้อหา แบบ u-Learning กล า วคื อ ผู เ รี ย นแต ล ะคนจะใช เปนการศึกษาเนื้อหาบทเรียน โดยจะเรียนผานระบบจัดการ คอมพิวเตอรแบบพกพา (tablet) เปนเครื่องมือในการ เรียนรูสําหรับ u-Learning (u-Learning LMS) สํารับเก็บ เรี ย นรู โดยผู เ รี ย นสามารถเรี ย นรู ไ ด ทุ ก สถานที่ ที่ มี ขอมูลตาง ๆ เชน เนื้อหาบทเรียน ประวัติการเรียนรู ซึ่งจะ สัญญาณอินเทอรเน็ตแบบไรสาย (Wi-Fi) เชน ภายใน ตรงกับ คุณสมบัติการคงสภาพของขอมูล ตามคุณลักษณะ โรงเรียน มหาวิทยาลัย ที่บาน และสถานที่สาธารณะ ของ ULE โดยผูเรียนจะใชคอมพิวเตอรแบบพกพาเขาสู รูปแบบกิจกรรม ฯ ประกอบดวย 5 ขั้นตอนดังนี้ 1) ขั้น ระบบและทํ า การศึ ก ษาเนื้ อ หา ซึ่ ง จะตรงกั บ คุ ณ ลั ก ษณะ การศึกษาเนื้อหา 2) ขั้นการนําเสนอปญหา 3) ขั้นการวาง ความสามารถในการเขา ถึง ไดทุ กเมื่อ และระบบจะตอ งมี แผนการแกปญหา 4) ขั้นการดําเนินการแกปญหา 5) ขั้น ความพรอมสําหรับการเรียกใชไดอยางทันทีทันใด การสรุปหลักการ แนวคิดที่ไดจากการแกปญหา ซึ่งแตละ ขั้นตอนมีรายละเอียดดังนี้ 239
- 8. 2) ขั้นการนําเสนอปญหา 4.2) สังเคราะหขอมูลและตรวจสอบสมมติฐาน ระบบจะเสนอปญหาใหผูเรียนโดยอัตโนมัติ ผานระบบ ผูเรียนตรวจสอบวาขอมูลที่คนหามาไดนั้นเพียงพอตอการ u-Learning LMS ซึ่งจะตรงกับคุณลักษณะการตระหนัก พิสูจนสมมติฐานหรือไม ถาไมเพียงพอ ผูเรียนตองรวมกัน ถึงบริบทของผูเรียน ผูเรียนจะศึกษาและทําความเขาใจ คนควาหาขอมูลเพิ่มเติมจากแหลงสารสนเทศที่เกี่ยวของอีก สถานการณ ป ญ หา จากหน า เว็ บ เพจบนอุ ป กรณ ครั้ง หลังจากนั้นทําการสรุปผลการคนควา และสงใหผูสอน คอมพิวเตอรแบบพกพา และทําการโพสขอคิดเห็น หรือ ผาน u-Learning LMS ซึ่งในขั้นตอนนี้ผูเรียนจะเกิดทักษะ ขอสงสัยในกระดานเสวนา ซึ่งตรงกับคุณลักษณะการมี การแกปญหาขึ้น ปฏิสัมพันธ 5) ขั้นการสรุปหลักการ แนวคิดที่ไดจากการแกปญหา 3) ขั้นการวางแผนการแกปญหา การสรุปหลักการ แนวคิดที่ไดจากการแกปญหาแบงเปน 2 การวางแผนการแกปญหาแบงเปน 4 ขั้นตอนยอย คือ ขั้นตอนยอย คือ 3.1) ทําความเขาใจประเด็นปญหา 5.1) การสรุปหลักการ แนวคิดที่ไดจากการแกปญหา ผู เ รี ย นเข า สู ห อ งสนทนาผ า นคอมพิ วเตอร พ กพา เพื่ อ กลุมผูเรียนอภิปรายระดมสมองผานคอมพิวเตอรพกพา เพื่อ ร ว มกั น อภิ ป รายระดมสมองเป น กลุ ม ทํ า ความเข า ใจ สรุ ป การเรี ย นรู หลั ก การ และแนวคิ ด จากการศึ ก ษาใน ประเด็นปญหา โดยการใชการสนทนากลุมผานเครือขาย สถานการณปญหาที่ไดแกไข อินเทอรเน็ต 5.2) นํ า เสนอแนวทางในการแก ป ญ หาและ ประยุ ก ต ใ ช 3.2) กําหนดประเด็นปญหา สถานการณอื่น ๆ กลุมผูเรียนอภิปรายระดมสมองผานคอมพิวเตอรพกพา ตัวแทนกลุมเปนผูสรุปผลการเรียนรูเพื่อนําเสนอขั้นตอนการ เพื่อกําหนดประเด็นปญหา สรุปผลการกําหนดประเด็น แก ป ญ หาจากป ญ หาที่ ก ลุ ม ได รั บ มอบหมาย โดยเป น การ ปญหา และสงใหผูสอนผานระบบ u-Learning LMS นําเสนอภายในหองเรียน 3.3) สรางสมมติฐานและจัดลําดับสมมติฐาน กลุมผูเรียนอภิปรายระดมสมองเพื่อวิเคราะหสาเหตุของ สําหรับการวัดและการประเมินผลในแตล ะขั้นตอนจะเปน ปญหา และกําหนดสมมติฐาน จัดลําดับความสําคั ญของ การวัดและการประเมินตามสภาพจริง และการวัดผลการ สมมติฐาน โดยทํ าการสนทนาดวยคอมพิวเตอรพกพา เรียนรูเมื่อจบกิจกรรมการเรียนรู โดยใชแบบทดสอบอัตนัย จากนั้นทํากาสรุปผลสงผูสอนผานทาง u-Learning LMS ประยุกต (MEQ) เพื่อวัดทักษะการแกปญหาของผูเรียน 3.4) กําหนดวัตถุประสงคการเรียนรู กลุมผูเรียนอภิปรายระดมสมอง เพื่อกําหนดวัตถุประสงค ตอนที่ 2 ผลการประเมินความเหมาะสมของกิจกรรม การเรียนรูในการแสวงหาขอมูลเพิ่มเติม เพื่อนําขอมู ล การประเมินความเหมาะสมของกิจกรรม ดําเนินการประเมิน เหลานั้นมาทําการพิสูจนสมมติฐานตอไป โดยผูทรงคุณวุฒิจํานวน 5 ทาน นําเสนอผลการประเมินดัง แสดงในตารางที่ 1 – 2 4) ขั้นการดําเนินการแกปญหา การดําเนินการแกปญหาแบงเปน 2 ขั้นตอนยอย คือ ตารางที่ 1: ผลการประเมิ น ความเหมาะสมของกิ จ กรรม 4.1) คนควาหาขอมูลเพิ่มเติม การเรียนรู รายการประเมิน ผลการประเมิน ระดั บ ความ กลุ ม ผู เ รี ย นสนทนาผ า นคอมพิ ว เตอร พ กพา เพื่ อ แบ ง ความเหมาะสม S.D. เหมาะสม หนาที่ในการคนควาหาขอมูลเพิ่มเติมจากแหลงเรียนรู X 1. ขั้นการศึกษาเนื้อหา 4.80 0.45 มากที่สุด บนอินเทอรเน็ต โดยใชคอมพิวเตอรพ กพาเปนเครื่องมือ 2. ขั้นการนําเสนอปญหา 5.00 0.00 มากที่สุด ในการคนหาความรู 3. ขั้นการวางแผนการแกปญหา 4.60 0.55 มากที่สุด 3.1 ทํ า ความเข า ใจประเด็ น 240
- 9. ปญหา ในระดับมาก ( X = 4.40, S.D. = 0.50) โดยคาเฉลี่ยความ 3.2 กําหนดประเด็นปญหา 4.60 0.55 มากที่สุด เหมาะสมเรี ย งตามลํ า ดั บ คื อ กิ จ กรรมการเรี ย นรู มี ค วาม 3.3 สร า งสม มติ ฐ านแ ละ 4.40 0.55 มาก จัดลําดับสมมติฐาน เปนไปไดในการนําไปใชจริง ( X = 4.60, S.D. = 0.55) และ 3.4 กําหนดวัตถุประสงคการ 4.20 0.84 มาก กิจกรรมการเรียนรูมีความเหมาะสมตอการพัฒนาทักษะการ เรียนรู แกปญหา ( X = 4.20, S.D. = 0.45) ตามลําดับ 4. ขั้นการดําเนินการแกปญหา 4.00 0.71 มาก 4.1 คนควาหาขอมูลเพิ่มเติม 4.2 สั ง เคราะห ข อ มู ล และ 4.20 0.45 มาก 7) อภิปรายผล ตรวจสอบสมมติฐาน จากผลการวิจัยมีประเด็นในการอภิปรายดังนี้ 5. ขั้นการสรุปหลักการ แนวคิด 4.20 0.84 มาก 7.1) ผลการประเมิ นโดยผูทรงคุณวุฒิ พบวา กิจกรรมการ ที่ไดจากการแกปญหา เรี ย นรู มี ค วามเหมาะสมอยู ใ นระดั บ มาก สอดคล อ งกั บ 5.1 การสรุปหลักการ แนวคิด ที่ไดจากการแกปญหา งานวิจัยของ Jones และ Jo และ Yahya ที่พบวาการจัด 5.2 นําเสนอแนวทางในการ 4.20 0.45 มาก สภาพแวดลอมการเรียนรูแบบ u-Learning จะชวยอํานวย แ ก ป ญ ห า แ ล ะ ป ร ะ ยุ ก ต ใ ช ความสะดวกใหกับผูเรียนใหสามารถเรียนรูไดทุกหนทุกแหง สถานการณอื่น ๆ ทุกที่ทุกเวลา สอดคลองกับทฤษฎีการเรียนรูแบบสรางสรรค ภาพรวม 4.42 0.54 มาก นิยม(Constructivism) และสอดคลอ งกับ ปณิต า วรรณ พิ รุ ณ และ ศิ ริ พ ร พ ว งพิ ศ ที่ พ บว า การนํ า ขั้ น ตอนการ จากตารางที่ 1 พบว า ภาพรวมด า นกิจ กรรมการเรี ย นรู แก ป ญ หามาใช ใ นการเรี ย นการสอนสามารถพั ฒ นา ผู ท รงคุ ณวุ ฒิ เ ห็ น ว า มี ค วามเหมาะสมอยู ใ นระดั บ มาก ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไดเปนอยางดี ( X = 4.42, S.D.= 0.54) โดยคาเฉลี่ยความเหมาะสมเรียง 7.2) ผลการประเมินโดยผูทรงคุณวุฒิพบวากิจกรรมเรียนการ ตามลําดับ คือ ขั้นการนําเสนอปญหา ( X = 5.00, S.D.= สอนมีความเหมาะสมในการพัฒนาทักษะการแกปญหาอยูใน 0.00) ขั้นการศึกษาเนื้อหา ( X = 4.80, S.D. = 0.45) ระดับมาก สอดคลองกับงานวิจัยของ โสภาพันธ สอาด ที่ และขั้นทําความเขาใจประเด็นปญหา( X = 4.60, S.D.= พบว า การเรี ย นการสอนโดยใช ป ญ หาเป น หลั ก สามารถ 0.55 ) มีระดับความเหมาะสมเทากับขั้น กําหนดประเด็น พัฒนาทักษะการแกปญหาได ปญหา ( X = 4.60, S.D.= 0.55 ) ตามลําดับ 8) ขอเสนอแนะ ตารางที่ 2: ผลการประเมินความเหมาะสมของการนํา 8.1) ขอเสนอแนะสําหรับการนําผลการวิจัยไปใช กิจกรรมที่ออกแบบไปใชจริง สถาบันการศึกษาที่นํารูปแบบการเรียนการสอนไปใชควรมี รายการประเมิน ผลการประเมิน ระดั บ ความ การจัดเตรียมโครงสรางพื้น ฐาน เตรียมผูสอน และเตรียม ความเหมาะสม S.D. เหมาะสม X ผู เ รี ย น เ พื่ อ ใ ห ส า ม า ร ถ จั ด ก า ร เ รี ย น ก า ร ส อ น ใ น 1. กิ จ กรรมการเรี ย นรู มี ค วาม เหมาะสมต อ การพั ฒ นาทั ก ษะ 4.20 0.45 มาก สภาพแวดลอมแบบ u-Learning ได การแกปญหา 8.2) ขอเสนอแนะสําหรับการวิจัยครั้งตอไป 2. กิ จ กรรมการเรี ย นรู มี ค วาม 4.60 0.55 มากที่สุด ควรมีการนําผลการวิจัยในครั้งนี้ไปทดลองใชเพื่อศึกษาผลที่ เปนไปไดในการนําไปใชจริง เกิด ขึ้น จากนํ า กิจ กรรมที่ ออกแบบไปใช เช น ผลสัม ฤทธิ์ ความเหมาะสมในภาพรวม 4.40 0.50 มาก ทางการเรียน ทักษะการแกปญหา ทัศนะคติของผูเรียนที่มีตอ รูปแบบการเรียนการสอน จากตารางที่ 2 พบว า ภาพรวมความเหมาะสมของ กิจกรรมการเรียนรูตอการพัฒนาทักษะการแกปญหาและ การนําไปใชจริง ผูทรงคุณวุฒิเห็นวามีความเหมาะสมอยู 241
- 10. 9) เอกสารอางอิง และความสามารถในการแกปญหาทางการพยาบาล Jones, V. & Jo, J.H. (2004). Ubiquitous learning ของนักศึกษาวิทยาลัยพยาบาล สังกัดสถาบันพระ environment: An adaptive teaching system using ubiquitous technology. In R. Atkinson, บรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข. ปริญญาปรัชญา C. McBeath, D. Jonas-Dwyer & R. Phillips (Eds), Beyond the comfort zone: ดุษฎีบัณฑิต. วิทยานิพนธ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี Proceedings of the 21st ASCILITE พระจอมเกลาพระนครเหนือ Conference (pp. 468-474). Perth, New Zealand. Junqi, Wu.,Yumei, Liu.,&Zhibin, Liu. (2010). Study of Instructional design in Ubiquitous Learning.In Second International Workshop on Education Technology and Computer Science, pp. 518-523. Yahya, S., Ahmad, E.& Jalil, K. (2010). The definition and characteristics of ubiquitous learning: A discussion. In International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology (IJEDICT), 6 (1) , 117-127. กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2554). กรอบนโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศ ระยะ พ.ศ. 2554-2563ของประเทศไทย. กรุงเทพฯ. กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษา แหงชาติ พ.ศ. 2542 . กรุงเทพฯ : โรงพิมพคุรุ สภา. ปณิตา วรรณพิรุณ. (2551). การพัฒนารูปแบบการเรียน บนเว็บแบบผสมผสานโดยใชปญหาเปนหลักเพื่อ พัฒนาการคิดอยางมีวจารณญาณของนิสิต ิ ปริญญาบัณฑิต. ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ มัณฑรา ธรรมบุศย. (2545). การพัฒนาคุณภาพการเรียนรู โดยใช PBL (Problem-Based Learning). วารสารวิชาการ. 2 (2), 11-17. ศิริพร พวงพิศ. (2552). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนวิชา การเขียนโปรแกรมดวยภาษา ปาสคาลโดยใชทฤษฎีการคิดแกปญหา ผาน เครือขายอินเทอรเน็ต. ปริญญาครุศาสตร อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต. ปญหาพิเศษ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนคร เหนือ. โสภาพันธ สอาด. (2553). การพัฒนารูปแบบการเรียน การสอนโดยใชปญหาเปนหลักผานสื่อ อิเล็กทรอนิกส ที่มีตอผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน 242