Digital Media : Code of Conduct
1 like2,482 views
ข้อกำหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 3
Digital Media : Code of Conduct
- 2. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ โดยบุญเลิศ อรุณพิบูลย ฝายบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี พิมพครั้งที่ 1 (กันยายน 2552) จํานวน 5,000 เลม พิมพครั้งที่ 2 (ธันวาคม 2552) จํานวน 7,000 เลม พิมพครั้งที่ 3 (กันยายน 2554) จํานวน 7,000 เลม ครีเอทีฟคอมมอนสแบบแสดงที่มา – ไมใชเพื่อการคา – อนุญาตแบบเดียวกัน (by-nc-sa) เมื่อนําเนื้อหาในหนังสือเลมนี้ไปใช ควรอางอิงแหลงที่มา โดยไมนําไปใชเพื่อการคาและยินยอมใหผูอื่นนําเนื้อหา ไปใชตอไดดวยสัญญาอนุญาตแบบเดียวกันนี้ ขอมูลเพิ่มเติม www.creativecommons.org จัดทําโดย ฝายบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ 111 อุทยานวิทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี โทรศัพท 0 2564 7000 โทรสาร 0 2564 7060 http://www.stks.or.th eMail: stks@nstda.or.th บุญเลิศ อรุณพิบูลย ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ / บุญเลิศ อรุณพิบูลย. – พิมพครั้งที่ 3 – ปทุมธานี : ฝายบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยีแหงชาติ, 2554. 26 หนา : ภาพประกอบ ; 21 ซม. 1.สื่อดิจิทัล 2.แฟมขอมูลคอมพิวเตอร 3.เว็บไซต 4.ภาพดิจิทัล I.ชื่อเรื่อง : การพัฒนา สื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ II.สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ. ฝายบริการความรู ทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 005.741
- 3. คํานํา การจัดทําสื่อดิจิทัลที่ผานมามักจะเนนการใชงานโปรแกรมมากกวาการพิจารณาเกียวกับ ่ มาตรฐานการสราง การแลกเปลี่ยนขอมูล และการเขากันไดเมื่อนําสื่อดิจิทัลไปใชงาน สงผลใหเกิด ปญหาหลากหลายตามมาจํานวนมาก เสียทั้งงบประมาณ กําลังที่ตองทํางานซ้ําซอน รวมทั้งอาจจะ สงผลกระทบตอการพัฒนาคลังขอมูลดิจิทัลในอนาคต ฝายบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยีแหงชาติ ตระหนักถึงความสําคัญของมาตรฐานสื่อดิจิทัล จึงไดนําประสบการณจากการ ปฏิบัติจริง จากการวิจัย แปลงเปนความรูในรูปแบบเอกสารเลมนี้ เพื่อเปนจุดตั้งตนสําหรับทุกทาน ทุกหนวยงานไดรวมกันกําหนดแนวทาง แนวปฏิบัติ ขอกําหนด หรือมาตรฐานการพัฒนา การใชงาน สื่อดิจิทัลภายในหนวยงานของทานตอไป ทั้งนี้ผูเขียนขอขอบพระคุณ ดร.ทวีศักดิ์ กออนันตกูล ผูอํานวยการสํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีแหงชาติที่กรุณาแนะนําสั่งสอนถายทอดความรูใหผูเขียนมาตลอดระยะเวลากวา 15 ป ที่ทํางานใน สวทช. ตลอดทังทุกทานในฝายฯ ที่เปนกําลังสําคัญในการผลิตเอกสารเลมนี้ ้ หากเอกสารเลมนี้มีขอผิดพลาดประการใด ผูเขียนขอนอมรับไว ณ ทีนี้ และสงขอมูลมาที่ ่ boonlert@nstda.or.th บุญเลิศ อรุณพิบูลย 1 กันยายน 2554
- 4. สารบัญ สื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ................................................................................................................................ 1 ขอกําหนดการจัดการโฟลเดอรและแฟมเอกสาร ..................................................................................... 4 แนวปฏิบัติเกี่ยวกับโฟลเดอร ............................................................................................................. 5 แนวปฏิบัติเกี่ยวกับชื่อแฟมเอกสารดิจิทัล .......................................................................................... 6 ขอกําหนดการเตรียมภาพดิจทัล ............................................................................................................... 8 ิ วันที่เวลาของอุปกรณเตรียมภาพดิจิทัล.............................................................................................. 8 ความละเอียดของภาพ (Image Resolution) ...................................................................................... 10 ขนาดของภาพ (Image Size) ............................................................................................................ 10 สีของภาพ......................................................................................................................................... 11 เมทาดาทาสืบคนรูปภาพ .................................................................................................................. 12 ขอกําหนดการสรางเอกสารงานพิมพ..................................................................................................... 14 ขอกําหนดการสรางสื่อนําเสนอ ............................................................................................................. 19 ขอกําหนดการเผยแพรเอกสารในฟอรแมต PDF ................................................................................... 21 ขอกําหนดการพัฒนาเอกสารเว็บ ........................................................................................................... 22
- 5. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ สื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ปจจุบันกระแสการจัดการความรู การพัฒนาคลังความรูหนวยงานเปนกระแสที่มาแรงมาก หลายหนวยงานตางใหความสําคัญกับการพัฒนาคลังความรูโดยเฉพาะการประยุกตใชเทคโนโลยี คอมพิวเตอร เทคโนโลยีการสื่อสารเปนเครื่องมือสําคัญในการดําเนินการ ผสานดวยแนวคิดของ เทคโนโลยีเว็บ 2.0 ที่มุงเนนความรวมมือสรางสรรคเนื้อหาสาระความรู จากการดําเนินการขางตน องคประกอบสําคัญที่เกี่ยวของก็คงหนีไมพน “องคความรูตางๆ ในรูปแบบสื่อดิจิทล” ที่พัฒนา ั สรางสรรคดวยซอฟตแวรหลากหลาย โดยมุงเนนใหมีระบบการจัดเก็บ การจัดหมวดหมู การเขาถึง และการเรียกใชงานที่สะดวก รวดเร็ว ยั่งยืน อันหมายถึงในอนาคตสามารถเรียกใชงานไดนนเอง ั่ แตความเปนจริงกลับพบวาการดําเนินการที่เกี่ยวของกับสื่อดิจิทัลของหลายหนวยงาน ไดใหความสําคัญกับ “ระบบ” มากกวา “ตัวสื่อที่เปนสาระความรู” ทําใหสื่อดิจิทัลที่จัดเก็บถูกละเลย ความสําคัญลงไปอยางมาก สงผลใหความคาดหวังทีวา “สือดิจิทัล” นั้นจะถูกเรียกใชไดอยางถูกตอง ่ ่ ในอนาคตเปนไปไมไดอยางที่คาดหวังไว เชน ปญหาจากแบบอักษร (Font) ที่เพี้ยน เพราะไมมี แบบอักษรดังกลาวใชในคอมพิวเตอรหรืออุปกรณที่เปดเรียกเอกสาร ปญหาการเขารหัสภาษาไทย (Thai Encoding) ปญหาจากการจัดหนากระดาษเพี้ยนแตกตางไปจากการจัดพิมพครั้งแรก ปญหาอันเกิด จากการทํางานซ้ําซอน สิ้นเปลืองกําลัง เวลา และงบประมาณ เชนการนําเอกสารตัวเลมที่จัดรูปเลม ดวยโปรแกรม Word Processor หรือ Desktop Publishing มาสแกน หรือพิมพใหม แทนที่จะเก็บรักษา แฟมเอกสารตนฉบับ ไมรวมถึงปญหาอันเกิดผลกระทบจากการละเมิดลิขสิทธิ์ตางๆ ทั้งเนื้อหา ภาพ แบบอักษร และซอฟตแวรที่ใชสรางสรรค เพราะสื่อดิจิทลที่นําเขาผานระบบที่เชื่อมตออินเทอรเน็ต ั ยอมถูกจับตามองไดเร็วกวาปกตินั่นเอง การดําเนินการเกี่ยวกับสื่อดิจทัล จึงตองใหความสําคัญกับขอกําหนด แนวปฏิบัติ และ/หรือ ิ มาตรฐานการสราง การใชงาน การแลกเปลี่ยนขอมูลดวย ฝายบริการความรูทางวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยี ตระหนักถึงความสําคัญของสื่อดิจิทัล จึงไดศึกษาประเด็นตางๆ และนํามาจัดทําเปน ขอกําหนดเพื่อเปนตนแบบใหกับหนวยงานตางๆ นําไปประยุกตใชตามเหมาะสมตอไป 1
- 6. 2 กจากนี หรั ไทยที งานสํ นอก ้ก็เปนมิติที่ดีมากสําห บประเทศไ ่หนวยง าคัญหลายหนวยงานตางให ความสําคัญกับสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ แล อกําหน ละ/หรื นดแนวปฏิบติเิ กียวกับสื่อดิจิทัลออกมา อยางเชน ัต ่ สํานักเลขาธิก การคณะรัฐมน ไดประก าอธิบาย มพหนัังสือราชการดวยโปรแกรม มพ นตรี กาศคํ ยการพิ ด มการพิ ในเครื่องคอม วเตอร ดังป มพิ ประกาศ รูปแสดงปร ระกาศสํานักนายก ฐมนตรีเกี่ยวกับ กรั บการพิมพดวยโปรแกรมการพิมพค วเตอร คอมพิ
- 7. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ประกาศขางตนมีรายประเด็นที่ชวยใหการสรางเอกสารเปนไปอยางมีระบบระเบียบมากขึ้น แตก็มีประเด็นจากประกาศดังกลาวที่ยิ่งสงใหการใชงานเอกสารในอนาคตอาจจะตองพิจารณา ระมัดระวังเปนพิเศษ เชน การใชฟอนตไทยสารบรรณเปนตน เพราะเปนฟอนตที่ไมไดมากับ ระบบปฏิบัติการ และไมมีในคอมพิวเตอรสวนมาก รวมทั้งอาจจะมีผลตอการเรียกใชงานในอนาคต เพื่อใหการดําเนินการตางๆ เปนไปอยางถูกตองเหมาะสม ฝายบริการความรูทางวิทยาศาสตร ่ และเทคโนโลยี ขอนําเสนอขอกําหนดทีเ่ กียวของกับการสรางสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ดังนี้ 1. ขอกําหนดการจัดการโฟลเดอรและแฟมเอกสาร 2. ขอกําหนดการเตรียมภาพดิจิทัล 3. ขอกําหนดการสรางเอกสารงานพิมพ 4. ขอกําหนดการสรางสื่อนําเสนอ 5. ขอกําหนดการเผยแพรเอกสารใน รูปแบบเอกสาร PDF 6. ขอกําหนดการสรางเอกสารเว็บ 3
- 8. ขอกําหนดการจัดการโฟลเดอรและแฟมเอกสาร 4 เอกสารดิจิทัลทุกฟอรแมตจําเปนตองมีกระบวนการจัดเก็บ และบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ เพื่อใหสามารถเรียกใช สืบคนไดสะดวก รวดเร็ว โดยเฉพาะในยุคแหงสังคมขาวสารที่ผสานกับ เทคโนโลยีอินเทอรเน็ตและเครือขาย การกําหนดมาตรฐานชื่อแฟมเอกสาร และชื่อโฟลเดอรยิ่งมี ความสําคัญมากขึ้น การจัดวางโครงสรางโฟลเดอรในสื่อจัดเก็บตางๆ (Storage) ใหเปนระบบระเบียบ การกําหนด เกณฑการตั้งชือโฟลเดอร และชื่อแฟมเอกสารก็คงไมแตกตางจากการบริการจัดการแฟมเอกสารในยุคที่ ่ เปนตูเอกสาร ซึ่งจะชวยใหการเขาถึงการเรียกใชงานเปนไปอยางสะดวกรวดเร็ว รูปแสดงการจัดเก็บเอกสาร การตั้งชื่อโฟลเดอรและชื่อแฟมเอกสาร ตลอดทั้งการจัดวางโครงสรางโฟลเดอรที่ไมมีแนวทาง ปฏิบัติรวมกันจะสงผลตอการสืบคน การเขาถึง และการเผยแพรสื่อดิจทัล รวมทั้งเมื่อมีการปรับเปลี่ยน ิ ระบบอาจจะสงผลใหตองรื้อใหม แทนที่จะโอนยายสื่อดิจทัลแลวเปดระบบไดทันที เพือใหการบริหาร ิ ่ จัดการโฟลเดอรและแฟมเอกสารดิจิทัลเปนไปอยางมีคณภาพ ฝายบริการความรูฯ ขอนําเสนอตนแบบ ุ แนวปฏิบัตดังนี้ ิ
- 9. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ แนวปฏิบติเกี่ยวกับโฟลเดอร ั การสรางโฟลเดอรกอนที่จะสรางสื่อดิจิทัลใดๆ เปนลําดับขั้นตอนที่ควรปฏิบัติดวยทุกครั้ง จากนั้นเมื่อมีการสรางเอกสารควรบันทึกเอกสารไวในโฟลเดอรที่กําหนดไวลวงหนา เอกสารที่ตองการ ใชประกอบการพัฒนาเว็บไซต (ในรูปแบบ HTML) หรือการพัฒนาสื่อการเรียนการสอนตางๆ สื่อเชิงโตตอบ (Interactive) ยิ่งตองใหความสําคัญกับการจัดการโฟลเดอร โดยควรจัดเก็บไวใน ที่เดียวกัน เพื่อปองกันปญหาจุดเชื่อม (Link) ที่ผิดพลาด ชื่อโฟลเดอรควรใชคําภาษาอังกฤษและ/หรือผสมตัวเลขที่สั้น กระชับ และสื่อความหมาย โดยหลีกเลียงการใชภาษาไทย และสัญลักษณพิเศษใดๆ ยกเวนเครื่องหมาย – Hyphen ่ รูปแสดงปญหาที่เกิดจากชื่อโฟลเดอรและชื่อแฟมเอกสารที่ใชภาษาไทย หลีกเลี่ยงการใชเครื่องหมาย _ Underscore เพื่อปองกันความสับสนของผูใชอันเนื่องจากปญหา เมื่อเปนสวนหนึ่งของจุดเชื่อม (Link) ที่มีการแสดงผลดวยเสนใตทับชื่อโฟลเดอร รูปแสดงปญหาที่เกิดจากชื่อเอกสารที่ใชเครื่องหมาย Underscore เปนสวนประกอบ ขอกําหนดนี้ใหรวมถึงการตังชื่อเอกสารในรูปแบบอื่นๆ ที่มาพรอมกับซอฟตแวรจดการเนื้อหา ้ ั เว็บ (Web Content Management System) ใหมๆ ดวย เชน • Namespace สําหรับซอฟตแวรในกลุม Wiki • Permalink สําหรับซอฟตแวรในกลุม Blog • Alias / Clean URL สําหรับซอฟตแวรในกลุม CMS อยางเชน Joomla, Drupal 5
- 10. 6 รูปแสดงการตังชื่อ Pagename ของ Wiki ้ แนวปฏิบติเกี่ยวกับชื่อแฟมเอกสารดิจิทัล ั แฟมเอกสารดิจิทัล ก็ควรกําหนดแนวปฏิบัติที่เหมาะสม เพื่อการเรียกใชที่สะดวก สืบคนไดไว โดยขอเสนอหลักการตั้งชื่อแฟมเอกสารดิจทัล ดังนี้ ิ • ใชคําภาษาอังกฤษ และ/หรือผสมตัวเลขที่สั้น กระชับ สื่อความหมายไดชัดเจน โดย หลีกเลี่ยงการใชภาษาไทย และสัญลักษณพิเศษใดๆ ยกเวนเครื่องหมาย – Hyphen • ในการรางเอกสารครั้งแรก ใหใสวนที่ไวขางหนา ในรูปแบบ yyyymmdd- เชนเอกสาร ั งานพิมพเกี่ยวกับเรื่องเว็บ 2.0 ยกรางเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2554 ใหกําหนดชื่อแฟมเอกสาร เปน 20110822-web-2-0.doc o กรณีที่มีการทบทวน แกไขเอกสารดังกลาวในวันเดียวกัน ใหเติมตัวเลขกํากับ เวอรชั่นตอทาย เชน 20110822-web-2-0-v1.doc 20110822-web-2-0-v2.doc o กรณีที่มีการทบทวน แกไขเอกสารในวันถัดมา ใหปรับแกไขดวยวันทีที่แกไข เชน ่ มีการแกไขเอกสาร 20110822-web-2-0.doc วันที่ 30 สิงหาคม 2554 ชื่อแฟมเอกสารใหมคือ 20110830-web-2-0.doc ขอกําหนดนี้ใหรวมถึงการกําหนดชื่อเอกสารในรูปแบบอื่นๆ ที่มาพรอมกับซอฟตแวรจัดการ เนื้อหาเว็บ (Web Content Management System) ใหมๆ ดวย เชน • PageName สําหรับซอฟตแวรในกลุม Wiki • Permalink สําหรับซอฟตแวรในกลุม Blog • Alias / Clean URL สําหรับซอฟตแวรในกลุม CMS อยางเชน Joomla, Drupal
- 11. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ 7 รูปแสดงการกําหนด URL ของ Wordpress.com โดยใชวันที่เวลา 2011/07/26 นอกจากนี้หากพิจารณาจากรูปภาพการกําหนด URL ของ Wordpress.com ขางตน มีจุดผิดพลาดในสวนประกอบของ URL คือ การใชขอความภาษาไทยเปนสวนประกอบ ซึ่งเมื่อนํามา URL ดังกลาวมาคัดลอก (Copy) และวาง (Paste) ในเอกสารใดๆ อาจจะมีปญหาการเขารหัสภาษาไทย ที่ผิดพลาดดังนี้ http://boonlertaroonpiboon.wordpress.com/2011/07/26/%E0%B8%97%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0% B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0 %B9%89%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD/ รูปแสดงการกําหนด URL ของ Wordpress.com โดยใชวันที่เวลา 2011/07/26 การแกไขปญหาขางตน จะตองไปปรับคา Permalink ของ Wordpress.com ใหเปนภาษาอังกฤษ ตามขอกําหนดการตั้งชื่อแฟมเอกสารขางตน รูปแสดงการแกไข URL ของ Wordpress.com ในสวน Permalink หมายเหตุ วารสาร Focus ประจําเดือนมีนาคม 2510 คอลัมน Mindgames ไดมีคําถามเกี่ยวกับระบบวันที่ที่ เกี่ยวของกับชือแฟมเอกสาร ดังนี้ …Question 5 .. ่ Although the date format DDMMYY is used in Britain and MMDDYY is popular in the US, computer systems often use the format YYMMDD. Why ? Answer: Computer order files numerically by considering them as a word in a ‘dictionary’, so the YYMMDD format keeps them in chronological order, DDMMYY would keep files created on the 1st, 2nd, 3rd, etc of different months together – much less useful.
- 12. ขอกําหนดการเตรียมภาพดิจิทัล 8 การนําเสนอรูปภาพเพื่อประกอบการนําเสนอในลักษณะตางๆ โดยภาพที่ไดมานันมีทั้งภาพที่ ้ ถายดวยกลองถายภาพดิจิทัล (Digital Camera) ภาพจากเครื่องกราดภาพ (Scanner) ซึ่งมีคากําหนดการ จัดเตรียมภาพ และการใชงานที่แตกตางทังความละเอียด (Resolution) ขนาดภาพ (Image Size) เพื่อให ้ การนําภาพไปใชในลักษณะตางๆ เปนไปอยางถูกตอง ควรมีการเตรียมภาพใหเหมาะสมกับรูปแบบการ ใชงาน วันที่เวลาของอุปกรณเตรียมภาพดิจิทัล วันที่/เวลาของกลองภายภาพดิจิทัล และเครืองคอมพิวเตอรมีความสําคัญอยางมากในการจัดการ ่ ภาพดิจิทัล กลองถายภาพดิจทัลและเครื่องสแกนเนอรในปจจุบันมีการเก็บขอมูลวันที/่ เวลาที่ถาย สแกน ิ หรือแกไขลงไปในแฟมภาพดิจิทัล ผานสวนการทํางานทีเ่ รียกวา Image Metadata โดยเฉพาะ ภาพฟอรแมต JPG และ TIFF ซึ่งมีซอฟตแวรจํานวนมากที่สามารถดึงคาวันที่/เวลาดังกลาว มาใชประโยชนได เชน การนํามาใชเปนสวนประกอบในชื่อของภาพ (File name) ดังนั้นการถายภาพ หรือสแกนภาพ ควรกําหนดวันที่/เวลาของกลองถายภาพดิจิทัล คอมพิวเตอรที่ตอสแกนเนอรใหถูกตอง ตรงตามความเปนจริงทุกครั้ง รูปแสดงการตังคาวัน/เวลาของกลองถายภาพดิจิทัล (คําสั่งแตกตางกันได) ้ วันที่ที่ถายภาพ สแกนภาพ และปรับแกไขภาพฟอรแมต JPG และ TIF จะจัดเก็บไวในรายการ ของเมทาดาทาชุด EXIF (Exchangeable Image File Format) ดังตัวอยางขางลางเปนรายการ EXIF Metadata ของภาพจากกลองถายภาพดิจิทัลที่เปดเรียกดูดวยซอฟตแวร XnView
- 13. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ 9 รูปแสดงคา EXIF ของภาพดิจิทัลที่ไดจากกลองถายภาพดิจิทัล คาดังกลาวสามารถนํามาประยุกตใชไดดวยซอฟตแวรตางๆ เชน การดึงคาวันที่/เวลาของ ภาพถายดิจิทัลมาใชเปนสวนประกอบของชื่อแฟมภาพ ดวยความสามารถ Rename ของ XnView รูปแสดงคาดึงคาวันที่จาก EXIF มาเปนสวนประกอบของชื่อแฟมภาพดิจทัลดวย XnView ิ
- 14. ความละเอียดของภาพ (Image Resolution) 10 ความละเอียดของภาพก็เปนองคประกอบสําคัญที่ตองพิจารณาในการเตรียมภาพ ดวยราคาของ อุปกรณจัดเก็บที่ลดลงบนฐานของความสามารถในการจัดเก็บที่มากขึนกวาเดิม ทําใหการบันทึกภาพ ้ การถายภาพ การสแกนภาพควรกําหนดคาความละเอียดของภาพใหสูงเทาที่อุปกรณจะรับได หรือ สูงพอควร เชน มากกวา 150 จุดตอนิว (Dot per Inch) หรือกําหนดคาความกวางของภาพ คุณภาพของ ้ ภาพ (Image Quality) จากกลองถายภาพดิจิทัลใหอยูในระดับที่ดีถึงดีทสด ี่ ุ รูปแสดงการตังคาคุณภาพของถายภาพดวยกลองถายภาพดิจิทัล (คําสั่งแตกตางกันได) ้ ขนาดของภาพ (Image Size) ขนาดของภาพก็มีความสําคัญไมแพความละเอียดของภาพ โดยการเตรียมภาพตนฉบับควร กําหนดขนาดภาพใหสูงไวกอน เพื่อใหสามารถนําไปใชงานไดอยางเหมาะสม หนวยวัดขนาดของภาพ คือจุดหรือพิกเซล (Pixel) ประกอบดวยคาความกวาง (Width) และคาความสูง (Height) การเตรียมภาพตนฉบับเพื่อใชประกอบการจัดพิมพเอกสาร ควรกําหนดขนาดภาพไมนอยกวา 1024 × 768 พิกเซล และควรปรับขนาดภาพใหเหมาะสมในการใชงานแตละครั้ง แตละลักษณะโดย ใชเทคนิคการปรับขนาดภาพดวยคําสั่งของซอฟตแวรจดการภาพ (หลีกเลี่ยงการปรับขนาดภาพดวย ั การลากจุด Handle ที่มุมของภาพ) โดยการปรับแตง การปรับขนาดภาพนั้น ภาพที่ปรับควรบันทึกดวย ชื่อแฟมภาพใหม เพื่อเก็บแฟมภาพตนฉบับไวใชงานตอ การเตรียมภาพสําหรับเว็บไซต สื่อนําเสนอตางๆ ควรปรับขนาดภาพใหเหมาะสมดวย ซอฟตแวรจดการภาพทุกครั้ง และควรกําหนดขนาดที่เปนมาตรฐานในงานตางๆ ดวย ดังเชนที่เว็บไซต ั iab.net ไดแนะนําไวดังนี้
- 15. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ 11 รูปแสดงขนาดของภาพลักษณะตางๆ ในการนําเสนอผานเว็บ สีของภาพ สีของภาพก็มความสําคัญตอภาพลักษณขององคกรได ณ เวลานีการเรียกสีดวยชื่อเรียกตามปกติ ี ้ เชน แดง เขียว เหลือง ฟา อาจจะสรางปญหาไดงาย เชน สีของโลโกหนวยงานเปนสีแดง ก็คงเปน การยากทีจะบอกวาสีแดงลักษณะใด เชน แดงเขม แดงมืด แดงออน แดงสวาง ดังนั้นการกําหนด ่ รหัสกํากับสี โดยเฉพาะสีของหนวยงานยอมสรางความเขาใจที่ตรงกันได สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ ไดตระหนักถึงสีที่มีตอภาพลักษณ องคกร จึงไดกาหนดรหัสกํากับสีของโลโก ดังนี้ ํ รูปแสดงรหัสสีโลโกของ สวทช.
- 16. เมทาดาทาสืบคนรูปภาพ 12 รูปภาพดิจิทัลฟอรแมต TIF และ JPG นอกจากจะมีเมทาดาทาชุด EXIF ที่ไดจากอุปกรณแลว ยังอนุญาตใหผูใชงานปอนขอมูลเพิ่มเติมลงไปในเมทาดาทาชุด IPTC อีกดวย เพื่อชวยในการสืบคน การแลกเปลี่ยนขอมูลกับระบบตางๆ ขอมูลที่ปอนประกอบดวยชื่อภาพ คําอธิบายภาพ ชื่อผูถายภาพ/ ผูสรางสรรค คําคน หมวดภาพ ตลอดทั้งเงือนไขการใชงานตางๆ ่ การปอนขอมูลเมทาดาทา IPTC จะตองใชซอฟตแวรเฉพาะ เชน XnView ตัวอยาง การปอนขอมูลลงใน IPTC ดวย XnView ทําไดโดยเปดโปรแกรม XnView แลวคลิกขวาทีภาพ ่ ที่ตองการ เลือกคําสั่ง Edit IPTC Data จะปรากฏจอภาพปอนขอมูลเมทาดาทา ดังนี้ รูปแสดงคําสั่งปอน IPTC ของ XnView ขอมูลที่ปอนไปสามารถใชคําสั่งสืบคนของ XnView และยังทํางานกับซอฟตแวรตางๆ ที่จัดการเมทาดาทาของภาพได เชน NextGen Gallery ของ Wordpress.org JoomGallery ของ Joomla และ Gallery2 รวมถึงเว็บไซตคลังภาพอยาง Fickr.com
- 18. ขอกําหนดการสรางเอกสารงานพิมพ 14 เอกสารงานพิมพที่สรางดวยซอฟตแวรในกลุม Word Processor หรือ Desktop Publishing อยางเชน Microsoft Word, OpenOffice.org Writer, Adobe InDesign นับเปนสื่อดิจิทลแตกําหนด ั (Born Digital File) ซึ่งมักจะเปนแฟมเอกสารดิจิทัลที่ผูกกับรุนของซอฟตแวร รวมทังระบบปฏิบัติการ ้ อันอาจจะสรางปญหาในการเรียกใชงานไดในอนาคต เชนปญหาแบบอักษรที่เพียนเนื่องจากไมมี ้ แบบอักษรดังกลาวในคอมพิวเตอรที่ใชเปดแฟมเอกสารดังกลาว ปญหาจากการปรับรุนของซอฟตแวร ปญหาจากการยุติการพัฒนาซอฟตแวรท่ใชสรางเอกสาร ปญหาจากการไมไดใชงานความสามารถของ ี ซอฟตแวรเพื่อสรางเอกสารตามความเหมาะสม รวมทั้งปญหาที่เกิดจากการบริหารจัดการแฟมเอกสาร ดิจิทัล เชน ไมไดจัดเก็บแฟมเอกสารดิจิทัลตนฉบับ ตองเสียเวลามาพิมพใหม หรือสแกนใหม เมื่อตองการใชงาน อันเสียทั้งเวลา และแรงงาน เพื่อใหเอกสารดิจิทัลเปนเอกสารที่มีคุณภาพ สามารถรองรับการใชงานไดอยางยั่งยืน หนวยงานควรกําหนดแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการสรางเอกสาร ดังนี้ 1. กําหนดแบบอักษรมาตรฐาน และตรงกับเทคโนโลยีในแตละชวง เชน • ระบบปฏิบัติการที่ต่ํากวา Windows ME แนะนําใหกําหนดดวยฟอนตตระกูล UPC เชน AngsanaUPC • ระบบปฏิบัติการ Windows 2000/XP/Vista แนะนําใหกําหนดดวยฟอนตตระกูล NEW เชน AngsanaNEW • ระบบปฏิบัติการอื่นๆ ก็ใชหลักการกําหนดลักษณะเดียวกัน โดยคํานึงถึง การปรับเปลี่ยนเทคโนโลยีแตละชวงเปนหลัก • วันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2553 สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีไดประกาศฟอนต มาตรฐานราชการไทย และกําหนดใหเอกสารราชการใชฟอนตตามประกาศ ดังนั้นแบบอักษรมาตรฐานของเอกสารราชการ ณ ปจจุบนก็คือ TH SarabunPSK ั 2. การใชแบบอักษรพิเศษที่ไมไดมาพรอมกับระบบปฏิบัติการ จะตองฝงแบบอักษร (Embed font) ดังกลาวไปกับเอกสารทุกครั้ง
- 19. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ 15 รูปแสดงตัวเลือกฝงฟอนตกับเอกสารของ Microsoft Office Word 2007 3. หนวยงานควรกําหนดแมแบบเอกสาร (Document Template) พรอมสไตล (Style) การพิมพเอกสารดวย Heading 1, Heading 2, Heading 3, Normal, Body ใหเหมาะสมกับ ประเภทเอกสาร รูปแสดงแมแบบเอกสารและปุมสไตลของ Microsoft Office Word 2007 4. การสรางเอกสารดวยซอฟตแวร ควรใชคําสังพิมพงานที่ถกตองตามแนวปฏิบัติของ ่ ู ซอฟตแวร เชน • ซอฟตแวรมีความสามารถตัดคําไดเองเมื่อสิ้นสุดระยะกระดาษ หรือขอบเขตการพิมพ • การตัดคําขึ้นบรรทัดใหม ใชปุม Shift พรอมปุม Enter • การขึ้นหนาใหมกอนจบหนาปกติ ใชปุม Ctrl พรอมปุม Enter
- 20. • การใสชองวาง ควรใชเพียง 1 ชอง 16 • การพิมพสัญลักษณพิเศษ ควรใชความสามารถ Insert Symbol ในเนื้อหา บางลักษณะอยางเหมาะสม เชน ขอความ 2 ไมเทากับ 5 ก็ควรพิมพโดยใช Symbol ดังนี้ 2 ≠ 5 หรือขอความ 5 คูณ 3 เทากับ 15 ควรพิมพโดยใช Symbol ดังนี้ 5 × 3 = 15 • ศึกษาคําสั่งที่เกี่ยวของกับการพิมพ การจัดพารากราฟของซอฟตแวรและใชงาน อยางเหมาะสม เชน คําสั่งกําหนดระยะหางระหวางบรรทัด ระยะหางระหวาง พารากราฟ การยอหนา ดังตัวอยางประกาศของสํานักเลขาคณะรัฐมนตรี รูปแสดงขอกําหนดการพิมพของราชการ
- 21. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ 5. ใหความสําคัญกับการใชเครื่องหมายวรรคตอนบนฐานของการพิมพดวยซอฟตแวร เชน เครื่องหมายไมยมก ใหพิมพติดกับคํา ดังนี้ ตางๆ ไมใช ตาง ๆ 6. ใหความสําคัญกับการเขียนทับศัพท หรือใชศัพทบัญญัติตามราชบัณฑิตยสถาน ตรวจสอบ ไดจากเว็บไซต www.royin.go.th • ตัวอยางคําที่มกเขียนผิด ั คํา Internet Web Digital Click คําที่มักเขียนและผิด อินเตอรเน็ต, อินเทอรเนท เวบ, เว็ป ดิจิตอล, ดิจิทอล คลิ๊ก คําที่ถูก อินเทอรเน็ต เว็บ ดิจิทัล คลิก 7. กําหนด Document Properties ใหกับเอกสารเพื่อเปนขอมูลประกอบการสืบคนและ การบริหารจัดการระบบหองสมุดดิจิทัลแบบอัตโนมัติ รูปแสดงการใสขอมูล Document Properties ใหกับเอกสารงานพิมพ 8. เอกสารที่ตองการเผยแพร ควรสงออก (Export) เปน PDF ในรูปแบบทีเ่ หมาะสมกับ การใชงาน ไดแกเอกสารรูปแบบ PDF แบบมาตรฐาน (Standard) PDF สําหรับใชงานผาน อินเทอรเน็ต (Smallest File Size) PDF สําหรับการสั่งพิมพ (PDF/X) และ PDF สําหรับ การจัดเก็บถาวร (PDF/A) 17
- 22. 9. กรณีที่เปนการวาจางหนวยงานภายนอกจัดทําตนฉบับ รูปเลม จะตองกําหนดใหผูรับงาน 18 สงมอบแฟมเอกสารดิจิทัลตนฉบับที่จัดรูปเลมเหมือนตัวเลมจริง แฟมเอกสาร PDF ที่มี ความคมชัดสูง แฟมแบบอักษรที่ใชประกอบการจัดพิมพและปลอดปญหาลิขสิทธิ์ แฟมเอกสารเนื้อหาแบบ Text และแฟมภาพประกอบการจัดพิมพและปลอดปญหาลิขสิทธิ์ พรอมตัวเลม ทั้งนี้แฟมเอกสาร PDF และแฟมเอกสารตนฉบับควรฝงฟอนตมาดวย
- 23. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ขอกําหนดการสรางสื่อนําเสนอ สื่อนําเสนอ (Presentation) ที่สรางดวย Microsoft PowerPoint หรือ OpneOffice.org Impress รวมทั้งบริการออนไลนอยาง Google Presentation เปนสื่อดิจิทัลที่ใหขอมูลเชิงสรุปที่นาสนใจ รูปแบบหนึ่ง เนื่องจากเนนการออกแบบสรางความโดดเดนใหกับเนื้อหาที่ตองการนําเสนอมากกวา เอกสารงานพิมพ เพื่อใหเปนสื่อนําเสนอที่ยั่งยืน ก็ควรกําหนดแนวปฏิบัติ ดังนี้ 1. กําหนดแบบอักษรมาตรฐานใหกับการสรางสื่อนําเสนอ โดยไมเกิน 4 แบบอักษร ตอหนึ่งชุดสไลด 2. สรางแมแบบสไลด (Slide Template) และกําหนดแบบอักษรตามขอกําหนดการสราง แมแบบสไลดที่ถูกตอง และเหมาะสมกับการใชงานแตละโอกาส • กรณีที่มีการใชแบบอักษรพิเศษ ที่ไมไดมาพรอมกับระบบปฏิบัติการควรฝงฟอนต ไปกับเอกสารทุกครั้ง 3. การสรางสื่อนําเสนอ ควรใชคําสั่งพิมพงานที่ถูกตองตามแนวปฏิบัติของซอฟตแวร เชน • เลือก Layout ของสไลดใหตรงกับลักษณะงานที่ตองการนําเสนอ • ทุกสไลดควรกําหนด Slide Title • ใหความสําคัญกับขอมูลสรุปมากกวารายละเอียด และนําเสนอดวยแผนภาพ (Diagram / Illustration) มากกวาขอความเปนพารากราฟ • ซอฟตแวรมีความสามารถตัดคําไดเองเมื่อสิ้นสุดระยะกระดาษ หรือขอบเขต การพิมพ • การตัดคําขึ้นบรรทัดใหม ใชปุม Shift พรอมปุม Enter • การใสชองวาง ควรใชเพียง 1 ชอง • การพิมพสัญลักษณพิเศษ ควรใชความสามารถ Insert Symbol • ศึกษาคําสั่งที่เกี่ยวของกับการพิมพ การจัดพารากราฟของซอฟตแวรและ ใชงานอยางเหมาะสม เชน คําสั่งกําหนดระยะหางระหวางบรรทัด ระยะหาง ระหวางพารากราฟ การยอหนา 4. ใหความสําคัญกับการนําเสนอดวยสี ขนาดที่เหมาะสม โดยแตละสไลดมีเนื้อหา ไมเกิน 8 บรรทัด 5. ใชวัตถุที่เหมาะสมประกอบการนําเสนอ เชน รูปภาพ ตาราง กราฟ ผังงาน โดยภาพทีนําเขา ่ ควรลดความละเอียดของภาพใหเหมาะสม 19
- 24. 6. ใหความสําคัญกับการใชเครื่องหมายวรรคตอนบนฐานของการพิมพดวยซอฟตแวร 20 7. ใหความสําคัญกับการเขียนทับศัพท หรือใชศัพทบัญญัติตามราชบัณฑิตยสถาน ตรวจสอบ ไดจากเว็บไซต www.royin.go.th 8. กําหนด Document Properties ใหกับเอกสารเพื่อเปนขอมูลประกอบการสืบคนและ การบริหารจัดการระบบหองสมุดดิจิทัลแบบอัตโนมัติ 9. เอกสารที่ตองการเผยแพร ควรสงออก (Export) เปน PDF ที่มีความเหมาะสมกับการใชงาน เชน PDF Standard, PDF Smallest File Size, PDF/X, PDF/A 10. กรณีที่เปนการวาจางหนวยงานภายนอกจัดทําตนฉบับ รูปเลม จะตองกําหนดใหผูรับงาน สงมอบแฟมเอกสารดิจิทัลตนฉบับที่จัดรูปเลมเหมือนตัวเลมจริง แฟมเอกสาร PDF ที่มี ความคมชัดสูง แฟมแบบอักษรที่ใชประกอบการจัดพิมพและปลอดปญหาลิขสิทธิ์ แฟมเอกสารเนื้อหาแบบ Text และแฟมภาพประกอบการจัดพิมพและปลอดปญหาลิขสิทธิ์ พรอมตัวเลม ทั้งนี้แฟมเอกสาร PDF และแฟมเอกสารตนฉบับควรฝงฟอนตมาดวย
- 25. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ ขอกําหนดการเผยแพรเอกสารในฟอรแมต PDF ฟอรแมตเอกสารที่เหมาะสมในการเผยแพรสูสาธารณะ หรือเพื่อการแลกเปลี่ยน คือ PDF Portable Document Format (PDF) ดังนันกอนเผยแพรเอกสารใดๆ ควรแปลงเอกสารตนฉบับใหเปน ้ เอกสาร PDF ที่ตรงกับลักษณะการใชงาน เชน • Standard สําหรับการสรางเอกสาร PDF ที่พรอมใชงานทั่วไป • Press Quality & High Quality Print สําหรับการสรางเอกสาร PDF ที่ตองการคุณภาพสูง และ/หรือสําหรับการสงโรงพิมพ เหมาะสําหรับการทําตนฉบับเอกสารสิ่งพิมพ • Smallest File Size สําหรับการสรางเอกสาร PDF ที่มีการลดขนาดไฟล เพื่อการสงผานอีเมลหรือนําเสนอผานเว็บไซต • PDF/A สําหรับการสรางเอกสาร PDF เพื่อจัดเก็บเอกสาร อิเล็กทรอนิกสใหอยูเ ปนเวลานาน เอกสารจะมีการฝงฟอนต และรับประกันวาสามารถเปด เรียกดูไดในอนาคตผาน PDF Reader ตางๆ นอกจากนี้ เอกสาร PDF จะตองกําหนด Document Properties ใหเหมาะสมและถูกตอง เชนเดียวกับเอกสารตนฉบับ รวมทั้งควรกําหนด PDF Security ที่เหมาะสมกอนเผยแพรสําหรับเอกสาร แตละประเภท รูปแสดงการกําหนด PDF Security ของ Acrobat Professional 21
- 26. ขอกําหนดการพัฒนาเอกสารเว็บ 22 สื่อดิจิทัลรูปแบบหนึ่งที่แพรหลายในปจจุบันไดแก เอกสารเว็บ ดังนันการพัฒนาเอกสารเว็บ ้ ก็ควรกําหนดแนวปฏิบัติเพือใหไดเอกสารเว็บที่มีคุณภาพ ตรงกับเทคโนโลยี รองรับการเขาถึงของ ่ Search Engine ดังนี้ 1. เว็บไซตควรจะสอดคลองกับขอกําหนดของ W3C สําหรับ Extensible HyperText Markup Language (XHTML) ระดับ 1.0 หรือ HTML ระดับ 4.0 2. เว็บไซตควรจะสอดคลองกับขอกําหนดของ W3C ในเรืองการพัฒนาเว็บไซตใหทุกคน ่ เขาถึงได (Web Content Accessibility Guidelines) ระดับ 1.0 3. เว็บไซตใดใช Cascading Style Sheets (CSS) เว็บไซตเหลานั้นควรจะสอดคลองกับ ขอกําหนดของ W3C สําหรับ CSS ระดับ 1 4. ในการนําเสนอขอมูลในแตละหนาจะตองมี Header และ Footer ที่เหมาะสม เชน • Header จะตองประกอบดวย โลโกขององคกรที่จะลิงคกลับไปที่หนาแรกของ องคกร ชื่อของหนวยงานทีจะลิงคไปที่หนาแรกของหนวยงาน เมนูหลักของ ่ เว็บไซต และชองสําหรับคนหาขอมูล • Footer จะตองประกอบไปดวยขอความสงวนลิขสิทธิ์ในการนําขอมูลในเว็บไซต ไปใชงาน รวมทั้งที่อยูในการติดตอ 5. ในการตั้งชื่อแฟมขอมูลและชื่อโฟลเดอร ใหใชหลักการเดียวกับที่ไดแนะนําใน ขอกําหนดการตั้งชื่อโฟลเดอรและชื่อแฟมเอกสาร โดยไมตองระบุวันที่สราง/เผยแพร 6. เอกสารเว็บทุกเอกสารจะตองมีการกําหนดชื่อของเอกสารหนานั้น ไวในสวนของแท็ก <title>…</title> โดยชื่อที่กาหนดขึ้นมาควรใชภาษาอังกฤษ และตอทายดวยภาษาไทย ํ ั้ ่ ได และอธิบายถึงภาพรวมของเว็บไซตนนๆ ใหไดมากทีสุด โดยไมควรยาวเกิน 64 ตัวอักษร และหากใช CMS ใดๆ พัฒนาจะตองกําหนดชือของเอกสารเว็บดวยสวน ่ ควบคุมของ CMS ใหถูกตองเชนกัน • ไมควรใชเทคนิคใดๆ ในการพิมพ เชน การเวนวรรคระหวางตัวอักษร หรือ ควบคุมดวย Javascript 7. เอกสารเว็บทุกเอกสารตองกําหนดคียเวิรด (Keyword) โดยการใชแท็ก <meta name=“keywords” content=“คํา1,คํา2,…”> ตัวอยางเชน <meta name=“keywords” content=“STKS, Science and Technology Knowledge
- 27. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ Services, NSTDA, Library, หองสมุด, บริการทรัพยากรสารสนเทศ”> เปนตน กรณีที่พัฒนาเว็บดวย CMS จะตองกําหนดคียเวิรดของเว็บและบทความใหเหมาะสม จากสวนควบคุมของ CMS ดวย 8. เอกสารเว็บทุกเอกสารจะตองกําหนดคําอธิบายเว็บอยางยอ (Description) ดวยแท็ก <meta name=“description” content=“คําอธิบายเว็บ”> ทั้งนี้ขอความดังกลาว ไมควรยาวเกิน 250 ตัวอักษร และกรณีทพฒนาเว็บดวย CMS จะตองกําหนดคําอธิบาย ี่ ั เว็บของบทความและเว็บไซตจากสวนควบคุม CMS ดวย รูปแสดงคําสั่งกําหนดชื่อเอกสาร คําอธิบายเว็บ และคําคนเอกสารเว็บของโปรแกรม Joomla 9. เอกสารเว็บทุกเอกสารจะตองกําหนดชื่อหนวยงานหรือผูพัฒนาเว็บ ดวยแท็ก <meta name=“author” content=“ชื่อหนวยงาน/ผูพัฒนาเว็บ”> และกรณีที่พัฒนาเว็บ ดวย CMS จะตองกําหนดคําอธิบายเว็บของบทความและเว็บไซตจากสวนควบคุม CMS ดวย รวมทั้งควรปรับแกไขคา Profile ของผูใชจากระบบของ CMS ใหถูกตอง ครบถวน รูปแสดงคําสั่งกําหนดชื่อเอกสาร คําอธิบายเว็บ คําคนและผูเขียนเอกสารเว็บของโปรแกรม Joomla 23
- 28. 10. เอกสารเว็บทุกเอกสารจะตองมีการกําหนดชุดของตัวอักษร (Character Set) โดย 24 จะตองกําหนดเปนชุด TIS-620 หรือ UTF-8 ซึ่งการกําหนดชุดของตัวอักษรในเอกสาร แตละหนานั้นจะใชคําสั่ง <meta http-equiv=“Content-Type” content=“text/html;charset=TIS-620”> หรือ <meta http-equiv=“Content-Type” content=“text/html;charset=UTF-8”> • การระบุ TIS-620 หรือ UTF-8 จะตองระบุใหเหมือนกันทั้งเว็บ และตองตรง กับระบบภาษาไทยของโปรแกรมจัดการฐานขอมูล และ Web Programming รวมทั้งเครื่องมือที่ใชพัฒนาเว็บ 11. การกําหนดชนิดของแบบอักษร (Font) ที่ใชแสดงผล ควรกําหนดเปนชุดฟอนต ที่ครอบคลุมกับระบบปฏิบัติการตางๆ ใหมากที่สุด โดยการใชแท็ก <font face=“ชื่อของฟอนต”> โดยเฉพาะเว็บไซตที่มีการใชขอมูลที่เปนภาษาไทย จะตองกําหนดชื่อฟอนตที่มีอยูในเครื่อง Macintosh และ PC พรอมทั้งระบุขนาดที่ เหมาะสมดวย ชุดฟอนตที่แนะนําไดแก <font face=” “Tahoma, MS Sans Serif, Thonburi”>…</font> สําหรับการกําหนดผานสวนควบคุม CSS ใหระบุดวยคําสัง ่ Font-Family: Tahoma, “MS Sans Serif”, Thonburi; รูปแสดงคําสั่งกําหนดแบบอักษรผาน CSS ของโปรแกรม Joomla
- 29. ขอกําหนดการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่มีคุณภาพ 12. หลีกเลี่ยงการคัดลอก (copy) เนื้อหาจากเอกสารใดๆ มาวางบน WYSIWYG Editor ของ CMS เนืองจากจะติด Special Code จากซอฟตแวรมาดวย สงผลใหการแสดงผล ่ ผิดพลาดได ทังนี้ควรนําไปวาง (Paste) ผาน Text Editor กอนแลวจึงคอยคัดลอกและ ้ นํามาวางบน WYSIWYG Editor 13. การนําภาพมาประกอบในเอกสาร จะตองกําหนดความกวาง และความสูงที่ถูกตอง ของภาพนั้นไวดวยเสมอ เพือชวยใหการจัดโครงรางของเอกสารทําไดอยางรวดเร็ว ่ รวมทั้งจะตองกําหนดแอทริบิวต alt และ title ไวภายในแท็ก <img src=..> เชน <img src=“ชื่อไฟลภาพ” width=“ความกวางเปนพิกเซล” height=“ความสูงเปน พิกเซล” alt=“คําอธิบายภาพ” title=“คําอธิบายภาพ”> เพื่อแสดงขอความอธิบาย สําหรับเว็บเบราวเซอรบางชนิด ที่ไมสามารถแสดงขอมูลที่เปนรูปภาพได และเปน ขอมูลสําหรับการสืบคนของ Search Engine • กรณีที่ใช CMS สามารถกําหนดคาความกวาง ความสูง และคําอธิบายภาพได จากระบบ 14. การนํารูปภาพมาประกอบในเอกสารเว็บ ถารอบๆ ตําแหนงที่วางรูปภาพมีตวอักษร ั ควรจะกําหนดระยะหางจากขอบของรูปทุกดาน โดยการใชแอทริบิวต vspace=“ระยะหางเปนพิกเซล” hspace=“ระยะหางเปนพิกเซล” และถารูปนั้นเปน ตัวเชื่อมโยงไปยังเอกสารอืน ควรกําหนดความกวางของกรอบเทากับศูนย ่ ดวยแอทริบิวต border=“0” • กรณีที่ใช CMS สามารถกําหนดคาดังกลาวไดจากระบบ รูปแสดงคําสั่งตั้งคาการแสดงผลรูปภาพของโปรแกรม Joomla 25
- 30. 15. การพิมพเนื้อหาจะตองใหความสําคัญกับการใชเครื่องหมายวรรคตอน 26 การเขียนทับศัพท และศัพทบัญญัติ 16. ผูเขาชมเว็บไซตควรไดรับแจงขอมูลเกี่ยวกับการใชงานโปรแกรมปลั๊กอิน (Plug-ins) พรอมทั้งควรมีจุดเชื่อม (Link) ใหสามารถดาวนโหลดและติดตั้งโปรแกรมนั้นๆ ไดโดยสะดวก 17. ในระหวางการพัฒนาควรจะมีการทดสอบการแสดงผล โดยการใชโปรแกรม เว็บเบราวเซอรหลายๆ ชนิด เชน • โปรแกรม Mozilla Firefox บน PC • โปรแกรม Internet Explorer บน PC • โปรแกรม Mozilla Firefox บน Macintosh • โปรแกรม Internet Explorer บน Macintosh • โปรแกรม Safari บน Macintosh • หรือเว็บเบราวเซอรใหมๆ ที่สามารถทดสอบได 18. เว็บไซตจะตองติดซอฟตแวรวิเคราะหการเขาชม เชน Truehits, Google Analytic และ นําผลมาวิเคราะห ปรับปรุงเว็บอยางสม่ําเสมอ