SlideShare a Scribd company logo
1
•สมบัติการเทากัน
•สมบัติการบวก
•สมบัติการคูณ
•สมบัติการไมเทากัน
ประเภทของจํานวนสมบัติของจํานวนจริง
การแกสมการ
•พหุนามดีกรี2
•พหุนามดีกรีมากกวา2
•คาสมบูรณ
•รากที่สอง
•ทฤษฎีบทเศษเหลือ
•การแยกตัวประกอบ
•การหารสังเคราะห
•สมบัติของคาสมบูรณ
•เสนจํานวน
การแกอสมการ
•ชวงของจํานวนจริง
•พหุนามดีกรี2
•พหุนามดีกรีมากกวา2
•คาสมบูรณ
โจทยปญหาเกี่ยวกับจํานวนจริง
2
ระบบจํานวนจริง
1.ประเภทของจํานวน
ในระบบจํานวนที่เราใชในปจจุบัน ไดถูกพัฒนามาตั้งแตสมัยโบราณ เพราะจํานวนหรือ
ตัวเลขมีความเกี่ยวของกับเรามาตั้งแตสมัยโบราณ โดยจํานวนชนิดแรกที่มนุษยใชคือ จํานวนนับ
หรือจํานวนเต็มบวก การนับจํานวนของมนุษยในสมัยโบราณเปนการจับคูระหวางสัตวหรือสิ่งของ
กับรอยขีด เมื่อเวลาผานไปมนุษยจึงมีการพัฒนาแบงแยกเปนจํานวนประเภทตางๆดังตอไปนี้
1.1 จํานวนนับ ใชสัญลักษณแทนดวย N ไดแก 1,2,3,4,5,…
1.2 จํานวนเต็ม ใชสัญลักษณแทนดวย I ไดแก
1) จํานวนเต็มบวก ใชสัญลักษณแทนดวย I +
ไดแก 1,2,3,4,5,…
2) จํานวนเต็มศูนย ใชสัญลักษณแทนดวย 0
I ไดแก 0
3) จํานวนเต็มลบ ใชสัญลักษณแทนดวย I −
ไดแก -1,-2,-3,-4,-5,…
1.3 จํานวนตรรกยะ ใชสัญลักษณแทนดวย Q คือจํานวนที่เขียนใหอยูในรูป
a
b
ไดโดยที่
a,b เปนจํานวนเต็มและ 0b ≠ ไดแก
1) จํานวนเต็ม เพราะจํานวนเต็มสามารถเขียนใหอยูในรูปเศษสวน 1 ไดทุกจํานวน เชน
3 5 2 0
3 , 5 , 2 , 0
1 1 1 1
−
= = − = = เปนตน
2) เศษสวน ไดแก
5 1 13
, 1 ,
6 2 4
− เปนตน
3
3) ทศนิยมซ้ํา เชน
6
3.6 3.6000... 3
10
735
1.735 1.735735... 1
999
162 1 161
0.162 0.1626262...
990 990
= =
= =
−
= = =
1.4 จํานวนอตรรกยะ ใชสัญลักษณแทนดวย Q′คือจํานวนที่ไมสามารถเขียนใหอยูในรูป
a
b
ไดแก
1) ทศนิยมไมซ้ํา เชน 0.17578932781…
2) กรณฑ ซึ่งไมสามารถหาคาที่แนนอนได เชน 3,2 5, 2+ − เปนตน
3) π
1.5 จํานวนจริง ใชสัญลักษณแทนดวย R คือจํานวนที่สามารถหาคาได ไดแก
1) จํานวนตรรกยะ
2) จํานวนอตรรกยะ
1.6 จํานวนเชิงซอน ไดแก
1) จํานวนจริง
2) จํานวนเชิงซอนซึ่งไมใชจํานวนจริง คือจํานวนซึ่งไดจากการแกสมการกําลังสองซึ่ง
เทากับจํานวนลบ เชน 2
5x = − เปนตน
การแบงประเภทของจํานวนตางๆสามารถแสดงไดตามแผนผังดังตอไปนี้
4
แบบฝกหัด
1. จงหาวาขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1.1)
1
9, 4, , 3
2
− ทุกจํานวนเปนจํานวนจริง
1.2) คําตอบของสมการ 2
1x = − เปนจํานวนเชิงซอน
จํานวนเชิงซอน
จํานวนจริง จํานวนเชิงซอนซึ่งไมใชจํานวนจริง
จํานวนตรรกยะ จํานวนอตรรกยะ
ทศนิยมไมซ้ํา กรณฑซึ่งไมสามารถ
หาคาที่แนนอนได
π
จํานวนเต็ม เศษสวน ทศนิยมซ้ํา
จํานวนเต็มบวก ศูนย จํานวนเต็มลบ
5
1.3)
2
4
ไมเปนจํานวนตรรกยะ
1.4) 100 เปนจํานวนอตรรกยะ
1.5) 0.16 เปนทศนิยมซ้ํา
1.6) 0.439 เปนจํานวนอตรรกยะ
1.7) 1.4396742…เปนจํานวนอตรรกยะ
1.8) จํานวนนับเปนสับเซตของจํานวนเต็ม
1.9) กรณฑทุกจํานวนเปนจํานวนอตรรกยะ
1.10) จํานวนบางจํานวนเปนทั้งจํานวนตรรกยะและจํานวนอตรรกยะ
1.11) 3 เปนจํานวนอตรรกยะ แตไมเปนจํานวนเชิงซอน
1.12) -4 เปนจํานวนเต็มลบ จํานวนเต็ม และจํานวนอตรรกยะ
1.13)
1
3
จัดเปนจํานวนเชิงซอน
1.14) จํานวนเต็มทุกจํานวนจัดเปนจํานวนจริง
1.15) จํานวนเชิงซอนทุกจํานวนเปนจํานวนอตรรกยะ
2. ให a เปนจํานวนตรรกยะ และ b เปนจํานวนอตรรกยะ ขอใดสรุปถูก
ก. ab เปนจํานวนอตรรกยะ
ข. a+b เปนจํานวนอตรรกยะ
ค. ab เปนจํานวนตรรกยะ
6
ง.
a
b
เปนจํานวนอตรรกยะ
3. พิจารณาขอความตอไปนี้ ขอใดถูก
ก. มีจํานวนตรรกยะที่เขียนไดในรูปทศนิยมซ้ํา
ข. มีจํานวนอตรรกยะที่เขียนไดในรูป
2
x
4. ให R แทนสัญลักษณของจํานวนจริง
ให Q แทนสัญลักษณของจํานวนตรรกยะ
ให Q′ แทนสัญลักษณของจํานวนอตรรกยะ
ให I แทนสัญลักษณของจํานวนเต็ม
ให I+
แทนสัญลักษณของจํานวนเต็มบวก
ให I−
แทนสัญลักษณของจํานวนเต็มลบ
จงพิจารณาขอความตอไปนี้ขอใดกลาวถูก
ก. Q I I Q+
′∩ = ∩
ข. I I I+ −
∪ =
ค. Q I I Q+ +
′∪ = ∪
ง. ( )I Q I+
∩ ⊂
7
5. จงเขียนจํานวนตอไปนี้ในรูปของเศษสวน
5.1) 0.4
5.2) 0.439
5.3) 0.439
5.4) 1.234
5.5) 2.89
5.6) 56.4123
8
2. สมบัติของจํานวนจริง
2.1 สมบัติการเทากันของจํานวนจริง
1) สมบัติการสะทอน-จํานวนจริงใดๆยอมมีคาเทากับจํานวนจริงนั้น เชน
a=a, 10=10
2) สมบัติการสมมาตร-ถาจํานวนจริงที่หนึ่งมีคาเทากับจํานวนจริงที่สอง แลวจํานวนจริงที่
สองมีคาเทากับจํานวนจริงที่หนึ่ง เชน
ถา a=b แลว b=a หรือ
a+1=6 แลว 6=a+1
3) สมบัติการถายทอด- ถาจํานวนจริงที่หนึ่งเทากับจํานวนจริงที่สอง และจํานวนจริงที่สอง
เทากับจํานวนจริงที่สาม แลวจํานวนจริงที่หนึ่งเทากับจํานวนจริงที่สาม เชน
ถา a=b และ b=c แลว a=c
ถา a+1=15 และ 15=16-1 แลว a+1=16-1
4) สมบัติการบวกดวยจํานวนที่เทากัน-จํานวนสองจํานวนมีคาเทากัน เมื่อบวกจํานวนทั้ง
สองดวยจํานวนเดียวกัน ผลบวกมีคาเทากัน เชน
ถา a=b แลว a+3=b+3
5) สมบัติการคูณดวยจํานวนที่เทากัน-จํานวนสองจํานวนมีคาเทากัน เมื่อคูณจํานวนทั้งสอง
ดวยจํานวนเดียวกัน ผลคูณมีคาเทากัน เชน
ถา a=b แลว a x (-5) = b x (-5)
9
2.2 สมบัติการบวกจํานวนจริง เมื่อ a,b,c เปนจํานวนจริง
1) สมบัติปด-เมื่อนําจํานวนจริงมาบวกกัน ผลบวกยอมเปนจํานวนจริงเสมอ เชน
a R∈ และ b R∈ แลว a b R+ ∈
7 R∈ และ 2 R− ∈ แลว 7 ( 2) R+ − ∈
2) สมบัติการสลับที่- เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งบวกกับจํานวนจริงที่สอง ผลบวกเทากับเมื่อ
นําจํานวนจริงที่สองบวกกับจํานวนจริงที่หนึ่ง เชน
a+b = b+a
9+(-1) = (-1)+9
3) สมบัติการเปลี่ยนหมู-เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งบวกกับจํานวนจริงที่สอง แลวจึงบวกกับ
จํานวนจริงที่สาม ผลบวกเทากับเมื่อนําจํานวนจริงที่สองบวกกับจํานวนจริงที่สาม แลวจึงบวกกับ
จํานวนจริงที่หนึ่ง เชน
(a+b)+c = a+(b+c)
[9+(-1)]+6 = 9+[(-1)+6]
4) สมบัติการมีเอกลักษณ-เมื่อนําจํานวนจริงบวกกับเอกลักษณการบวก ผลบวกเทากับ
จํานวนจริงนั้น โดยที่เอกลักษณการบวกเทากับ 0 เชน
a+0 = a = 0+a
8+0 = 8 = 0+8
5) สมบัติการมีอินเวอรส-เมื่อนําจํานวนจริงบวกกับอินเวอรสการบวก ผลบวกเทากับ
เอกลักษณการบวก ซึ่งเทากับ 0 โดยที่อินเวอรสการบวกคือ จํานวนตรงขามของจํานวนจริงนั้น
เชน
a+(-a) = 0 = (-a)+a
7+(-7) = 0 = (-7)+7
(-1)+1 = 0 = 1+(-1)
10
2.3 สมบัติการคูณจํานวนจริง เมื่อ a,b,c เปนจํานวนจริง
1) สมบัติปด-เมื่อนําจํานวนจริงมาคูณกัน ผลคูณยอมเปนจํานวนจริงเสมอ เชน
a R∈ และ b R∈ แลว ab R∈
9 R∈ และ 2 R− ∈ แลว 9( 2) R− ∈
2) สมบัติการสลับที่- เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งคูณกับจํานวนจริงที่สอง ผลคูณเทากับเมื่อนํา
จํานวนจริงที่สองคูณกับจํานวนจริงที่หนึ่ง เชน
ab = ba
3(-2) = (-2)3
3) สมบัติการเปลี่ยนหมู-เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งคูณกับจํานวนจริงที่สอง แลวจึงคูณกับ
จํานวนจริงที่สาม ผลคูณเทากับเมื่อนําจํานวนจริงที่สองคูณกับจํานวนจริงที่สาม แลวจึงคูณกับ
จํานวนจริงที่หนึ่ง เชน
(ab)c = a(bc)
[8(-1)]9 = 8[(-1)9]
4) สมบัติการมีเอกลักษณ-เมื่อนําจํานวนจริงคูณกับเอกลักษณการคูณ ผลคูณเทากับจํานวน
จริงนั้น โดยที่เอกลักษณการคูณเทากับ 1 เชน
a • 1 = a = 1• a
1• 2 = 2 = 2 • 1
5) สมบัติการมีอินเวอรส-เมื่อนําจํานวนจริงคูณกับอินเวอรสการคูณ ผลคูณเทากับเอกลักษณ
การคูณ ซึ่งเทากับ 1 โดยที่อินเวอรสการคูณคือ จํานวนจริงนั้นยกกําลัง-1 หรือสวนกลับของ
จํานวนจริงนั้น เชน
1 1
1a a a a− −
• = = •
1 1
5 1 5
5 5
• = = •
11
6) สมบัติการแจกแจง เชน
a(b+c) = ab+ac
5[4+(-3)] = 5 4 [5( 3)]• + −
แบบฝกหัด
1. บอกสมบัติของประโยคสัญลักษณตอไปนี้
1.1) 6+3=3+6
1.2) a• (5-7)=(5-7)• a
1.3) b• 1=b=1• b
1.4) a+0=a=0+a
1.5) (2a+b)+5=2a+(b+5)
1.6) a(2b+c)=2ab+ac
1.7) 3 ( 3) 0 ( 3) 3+ − = = − +
1.8)
2 3 3 2
( )( ) 1 ( )( )
3 2 2 3
− − − −
= =
1.9) [(2a)(-b)](-4)=2a[(-b)(-4)]
1.10) 1 1π π π• = = •
1.11) ถา a=b แลว a+(-2)=b+(-2)
12
1.12) ถา a=b และ b=-5 แลว a=-5
1.13) -5a-5b=-5(a+b)
1.14) a+(-3) เปนจํานวนจริง
1.15) [(x+3)+(y ÷5)]+(-1)=(x+3)+[(y÷5)+(-1)]
2. จงแสดงใหเห็นวาตัวดําเนินการตอไปนี้มีคุณสมบัติการสลับที่หรือไม
2.1) 3a b ab⊕ = +
2.2) 2a b a b⊕ = +
2.3)
2
a b
a b
−
⊕ =
3. จงหาเอกลักษณของการดําเนินการตอไปนี้
3.1) 3a b a b⊕ = + −
13
3.2) a b a b ab⊕ = + −
3.3) 2a b ab⊕ = −
4. จงหาอินเวอรสของตัวดําเนินการตอไปนี้
4.1) 3a b a b⊕ = + −
จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 4
จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 0
14
4.2) a b a b ab⊕ = + −
จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ -3
จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 1
4.3) 2a b ab⊕ = −
จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 0
5. ถา
2 2
( )x x y x y∗ − = + จงหาคาของ 5 3∗
15
6. ให { 1,0,1}A = − พิจารณาขอความตอไปนี้ขอใดถูก
ก. เซต A มีสมบัติปดการบวก
ข. เซต A มีเอกลักษณการบวก
ค. สมาชิกทุกตัวของเซต A มีอินเวอรสการบวก
7. กําหนดให , ,a b c R∈ ที่มี a เปนอินเวอรสการบวกของ b จงหา c ที่ทําให
4 4 2 12a b c+ − =
16
2.4 สมบัติการไมเทากัน ให a,b,c เปนจํานวนจริงใดๆ
1) การเปรียบเทียบจํานวนบวกและจํานวนลบกับศูนย
a เปนจํานวนบวก ก็ตอเมื่อ a > 0
a เปนจํานวนลบ ก็ตอเมื่อ a < 0
2) สมบัติการถายทอด
ถา a < b และ b < c แลว a < c
ถา 3 < b และ b < 5 แลว 3 < 5
3) สมบัติการบวกดวยจํานวนที่เทากัน
ถา a > b แลว a+c > b+c
ถา 2 > -1 แลว 2+3 > -1+3
4) สมบัติการคูณดวยจํานวนที่เทากันที่ไมเทากับศูนย
ถา a < b และ c > 0 แลว ac < bc เชน
2 < 5 และ c = 3 แลว 2(3) < 5(3)
ถา a < b และ c < 0 แลว ac > bc เชน
1 < 5 และ c = -3 แลว 1(-3) > 5(-3)
17
5) สมบัติการตัดออกของการบวก
ถา a+c < b+c แลว a < b
ถา 3+c < 6+c แลว 3 < 6
6) สมบัติการตัดออกของการคูณ
ถา ac < bc และ c > 0 แลว a < b
3(5) < 8(5) และ 5 > 0 แลว 3 < 8
ถา ac < bc และ c < 0 แลว a > b
6(-2) < 4(-2) และ -2 < 0 แลว 6 > 4
แบบฝกหัด
1. เติม ถูก หนาขอที่ถูกตองหรือ ผิด หนาขอที่ไมถูกตองตามสมบัติการไมเทากัน
1.1) ถา a < b แลว
2 2
a b<
1.2) ถา 8 > 4 แลว 8a > 4a เมื่อ a < 0
1.3) ถา 2+a > -3+a แลว 2 > -3
1.4) ถา a > b แลว a-3 > b-3
1.5) ถา a < b แลว
2 2
a b> เมื่อ a และ b เปนจํานวนลบ
1.6) ถา a+c < b+c แลว a < b เมื่อ a และ b เปนจํานวนบวกเทานั้น
18
1.7) ถา a < b แลว ac > bc เมื่อ c < 0
1.8) -3 เปนจํานวนบวก ก็ตอเมื่อ -3 > 0
1.9) ถา a > b แลว
1 1
a b
< เมื่อ a และ b เปนจํานวนบวก
1.10) ถา a > b แลว
1 1
a b
< เมื่อ a และ b เปนจํานวนลบ
1.11) ถา a และ b เปนจํานวนจริง ซึ่ง
2 2 2
( )a b a b+ > + แลว 0ab <
1.12) สําหรับจํานวนจริง a ถา 0 1a< < แลว
2
0 a a< <
1.13) ถา a>0 แลว a a≤ เมื่อ a เปนจํานวนจริงใดๆ
1.14) ถา ab=b แลว a=1 เมื่อ a,b เปนจํานวนจริงใดๆ
1.15) ถา a,b,c ปนจํานวนจริงใดๆ ที่ ac=bc แลว เราสรุปไดวา a=b
19
1.16) ถา a,b เปนจํานวนจริงใดๆ ที่ 0a b≤ ≤ แลว เราสรุปไดวา
2 2
a b ab>
2. จงหาคา a และ b จากขอตอไปนี้
2.1) ให -1 < x < 3 และ 2 < y < 5
ก. a < x + y < b
ข. a < x - y < b
ค. a < xy < b
ง.
y
a b
x
< <
20
2.2) ให -1 < x < 3 และ -8 < y < 2
จ. a < x + 2y < b
ฉ. a < x - 2y < b
ช. a < xy < b
ซ.
x
a b
y
< <
21
3. สมการพหุนามตัวแปรเดียว
3.1 การแยกตัวประกอบพหุนามตัวแปรเดียวดีกรีสอง
พหุนามตัวแปรเดียวดีกรีสอง คือพหุนามในรูป 2
ax bx c+ + เมื่อ a,b,c คือคาคงที่ โดย
ที่ 0a ≠ และ x คือตัวแปร การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง คือ การเขียนพหุนามดีกรี
สองในรูปผลคูณของพหุนามที่มีดีกรีต่ํากวาตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป แยกเปนกรณีการแยกตัว
ประกอบไดดังนี้
กรณีที่ 1 – ใชวิธีการดึงตัวประกอบรวม ( 2
ax bx c+ + และ c=0)
สมการพหุนามจะเหลือเปน
2
( )ax bx x ax b+ = + ดึงตัวรวม x ออกมา เชน
2
3 4 (3 4)x x x x+ = +
2
2 14 2 ( 7)x x x x− + = − − เปนตน
กรณีที่ 2 – ใชวิธีการผลตางกําลังสอง ( 2
ax bx c+ + , b=0 และ c<0)
สมการพหุนามจะเหลือเปน 2
ax c+ และใชสูตร 2 2
( )( )A B A B A B− = − +
ตัวอยางเชน
2 2 2
100 10 ( 10)( 10)x x x x− = − = − +
2 2 2
25 144 (5 ) 12 (5 12)(5 12)x x x x− = − = − +
2 2 2 2
48 75 3(16 25) 3((4 ) 5 ) 3(4 5)(4 5)x x x x x− = − = − = − +
เปนตน
กรณีที่ 3 – ใชวิธีการแจกแจงการแยกตัวประกอบ ( 2
ax bx c+ + a,b,c ≠ 0)
-ถา a=1 พหุนามเขียนในรูป 2
x bx c+ + แยกตัวประกอบไดเปน(x+m)(x+n)
(x)(x) = 2
x
(n)(x)+(m)(x) = bx
(m)(n)= c เชน
2
12 ( 3)( 4)x x x x− − = + −
22
2
3 2 ( 1)( 2)x x x x− + = − −
2
4 4 ( 2)( 2)x x x x+ + = + + เปนตน
-ถา a≠ 1 พหุนามเขียนในรูป 2
ax bx c+ + แยกตัวประกอบไดเปน(kx+m)(px+n)
(kx)(px) = 2
ax
(n)(kx)+(m)(px) = bx
(m)(n)= c เชน
2
2 5 3 (2 1)( 3)x x x x− − = + −
2
6 13 5 (3 1)(2 5)x x x x+ − = − +
2
16 24 9 (4 3)(4 3)x x x x+ + = + + เปนตน
กรณีที่ 4 – ใชวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ( 2
ax bx c+ + a,b,c ≠ 0)
โดยสูตรกําลังสองสมบูรณ คือ
2 2 2
( ) 2A B A AB B+ = + + และ
2 2 2
( ) 2A B A AB B− = − + เชน
2 2
2 2
2
2 2
2 8 [ 2( )(1) (1)] 1 8
2( )(1) (1) ] 1 8
( 1) 9
( 1) 3
( 1 3)( 1 3)
( 4)( 2)
x x x x
x x
x
x
x x
x x
+ − = + + − −
= [ + + − −
= + −
= + −
= + + + −
= + −
หรือ
23
2 2
2
2 2
2
2 2
9 5
2 9 5 2[ ]
2 2
9 81 81 5
2[ 2( )( ) ( ) ]
4 16 16 2
9 9 81 5
2( )( ) ( ) ]
4 4 16 2
9 121
2[( ) ]
4 16
9 11
2[( ) ( ) ]
4 4
x x x x
x x
x x
x
x
− − = − −
= − + − −
= 2[ − + − −
= − −
= − −
9 11 9 11
2( )( )
4 4 4 4
1
2( )( 5)
2
(2 1)( 5)
x x
x x
x x
= − + − −
= + −
= + −
เปนตน
24
แบบฝกหัด
1.แยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
1.1 2x-10
1.2
2
3 3x− −
1.3
3
6x x+
1.4
2
5 35x x−
1.5
3 2
4x x+
1.6
4 3
8 24x x−
1.7
3 2
4 12 4x x x− +
1.8
4 3 2
3 6x x x− − +
1.9
2
8 15x x+ +
1.10
2
6 7x x+ −
1.11
2
2 8x x− −
1.12
2
13 42x x− +
1.13
2
2 3x x+ −
25
1.14
2
3 2 8x x+ −
1.15
2
6 1x x− −
1.16
2
12 5 2x x+ −
1.17
2
16x −
1.18
2
81x −
1.19
2
9 1x −
1.20
2
25 16x −
1.21
2
12 36x x+ +
1.22
2
6 9x x− +
1.23
2
4 12 9x x+ +
1.24
2
36 12 1x x− +
26
3.2 การแยกตัวประกอบพหุนามดีกรีสูงกวาสอง
ใชทฤษฎีบทเศษเหลือชวยในการวิเคราะหมีดังนี้
เมื่อ p(x) คือพหุนาม
1
1 1 0...n n
n na x a x a x a−
−+ + + + โดยที่ n เปนจํานวนเต็ม
บวก 1 1 0, ,..., ,n na a a a− เปนจํานวนจริงซึ่ง 0na ≠ ถาหารพหุนาม p(x) ดวยพหุนาม x-c
เมื่อ c เปนจํานวนจริงแลว เศษเหลือเทากับ p(c)
ตัวอยางเชน
1) หาเศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม
2
2 11 6x x+ − ดวย x+6
2x - 1
x+6
2
2 11 6x x+ −
2
2 12x x+
6x− −
6x− −
0
จากการตั้งหารพหุนาม จะไดเศษเทากับ 0 แทนที่จะตั้งหารพหุนามเพื่อหาเศษ เราจะใช
ทฤษฎีบทเศษเหลือไดวา เศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม
2
2 11 6x x+ − ดวย x+6 เทากับ
p(c) ในกรณีนี้ c=-6 เพราะฉะนั้น p(c) =p(-6)
p(-6) =
2
2( 6) 11( 6) 6− + − −
p(-6) = 72-66-6
p(-6) = 0
เศษที่ไดจากการหารพหุนามจึงเทากับ 0
27
2) หาเศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม
3 2
5 2 4x x x− + − ดวย x-1
2
4 2x x− −
x-1
3 2
5 2 4x x x− + −
3 2
x x−
2
4 2x x− +
2
4 4x x− +
2 4x− −
2 2x− +
6−
จากการหารพหุนามไดเศษเทากับ -6
จากทฤษฎีเศษเหลือ เศษที่ไดจากการหารเทากับ p(c) = p(1)
p(1) =
3 2
(1) 5(1) 2(1) 4− + −
p(1) = 1-5+2-4
p(1) = -6
เศษที่ไดจากการหารพหุนาม
3 2
5 2 4x x x− + − ดวย x-1 คือ -6
3) หาเศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม
2
3 11 5x x− − ดวย 3x+1
x - 4
3x+1
2
3 11 5x x− −
2
3x x+
-12x - 5
-12x - 4
- 1
ใชทฤษฎีบทเศษเหลือ x-c = 3x+1 c =
1
3
−
21 1 1
( ) 3( ) 11( ) 5 1
3 3 3
p
− − −
= − − = −
เศษที่ไดจากการหารพหุนาม
2
3 11 5x x− − ดวย 3x+1 คือ -1
28
ทฤษฎีบทตัวประกอบ
เมื่อ p(x) คือพหุนาม
1
1 1 0...n n
n na x a x a x a−
−+ + + + โดยที่ n เปนจํานวนเต็มบวก
1 1 0, ,..., ,n na a a a− เปนจํานวนจริงซึ่ง 0na ≠ พหุนาม p(x) จะมี (x-c) เปนตัวประกอบ
ก็ตอเมื่อ p(c)=0
ตัวอยาง
1) 5x-1 เปนตัวประกอบของ
2
5 4 1x x+ − หรือไม
p(x) =
2
5 4 1x x+ −
x-c = 5x-1
1
5
c =
21 1 1
( ) 5( ) 4( ) 1 0
5 5 5
p = + − =
5 1x∴ − เปนตัวประกอบของ
2
5 4 1x x+ −
2) x-3 เปนตัวประกอบของ
3 2
7 5 75x x x− − + หรือไม
p(x) =
3 2
7 5 75x x x− − +
x-c = x-3 c = 3
3 2
(3) (3) 7(3) 5(3) 75 24p = − − + =
3x∴ − ไมเปนตัวประกอบของ
3 2
7 5 75x x x− − +
ทฤษฎีบทตัวประกอบตรรกยะ
เมื่อ p(x) คือพหุนาม
1
1 1 0...n n
n na x a x a x a−
−+ + + + โดยที่ n เปนจํานวนเต็ม
บวก 1 1 0, ,..., ,n na a a a− เปนจํานวนเต็มซึ่ง 0na ≠ ถา
k
x
m
− เปนตัวประกอบของพหุ
นาม p(x) โดยที่ m และ k เปนจํานวนเต็มซึ่ง 0m ≠ และห.ร.ม.ของ m และ k เทากับ 1
แลว m หาร na ลงตัว และ k หาร 0a ลงตัว
ตัวอยาง เชน
1) จงแยกตัวประกอบของ
3 2
12 8 13 3x x x− − −
ตัวประกอบของ -3 ไดแก 1, 3± ± k
29
ตัวประกอบของ 12 ไดแก 1, 2, 3, 4, 6, 12± ± ± ± ± ± m
ให
k
m
=
1
3
− 1 1
( )
3 3
k
x x x
m
−
− = − = +
p(x) =
3 2
12 8 13 3x x x− − −
3 21 1 1 1
( ) 12( ) 8( ) 13( ) 3 0
3 3 3 3
p
− − − −
= − − − =
สวนการหารพหุนามใหใชวิธีการหารสังเคราะหดังนี้
1
3
−
12 -8 -13 -3
-4 4 3
12 -12 -9 0
จากการหารสังเคราะหจะได
3 2 2
2
1
12 8 13 3 ( )(12 12 9)
3
1
)(3)(4 4 3)
3
1)(2 1)(2 3)
x x x x x x
x x x
x x x
− − − = + − −
= ( + − −
= (3 + + −
2) แยกตัวประกอบของ
4 3 2
60 4 383 25 50x x x x− − + +
ตัวประกอบของ 50 ไดแก 1, 2, 5, 10, 25, 50± ± ± ± ± ± k
ตัวประกอบของ 60 ไดแก
1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 60± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± m
เลือก
2 1
,
5 3
k
m
−
=
2 1
,
5 3
k
x x x
m
− = − +
ตรวจสอบ p(
k
m
)=0 โดยการหารสังเคราะห
30
2
5
60 -4 -383 25 50
24 8 -150 -50
1
3
−
60 20 -375 -125 0
-20 0 125
60 0 -375 0
จากการหารสังเคราะหจะได
4 3 2 2
2
2
2 1
60 4 383 25 50 ( )( )(60 375)
5 3
2 1
( )( )(15)(4 25)
5 3
2 1
( )( )(5)(3)(4 25)
5 3
x x x x x x x
x x x
x x x
− − + + = − + −
= − + −
= − + −
2 2
(5 2)(3 1)((2 ) 5 )
(5 2)(3 1)(2 5)(2 5)
x x x
x x x x
= − + −
= − + − +
3) แยกตัวประกอบของ
3 2
3 16 12x x x+ − +
กรณี na =1
ตัวประกอบของ 12 ไดแก 1, 2, 3, 4, 6, 12± ± ± ± ± ± c
เลือก c = 1 x-c = x-1
1 1 3 -16 12
1 4 -12
1 4 -12 0
จากการหารสังเคราะหจะได
31
3 2 2
3 16 12 ( 1)( 4 12)
1)( 6)( 2)
x x x x x x
x x x
+ − + = − + −
= ( − + −
4) แยกตัวประกอบของ
3 2
30 71 43 6x x x− + −
กรณี 1na ≠
ตัวประกอบของ 6 ไดแก 1, 2, 3, 6± ± ± ± k
ตัวประกอบของ 30 ไดแก 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30± ± ± ± ± ± ± ± m
เลือก
1
5
k
m
=
1
5
k
x x
m
− = −
1
5
30 -71 43 -6
6 -13 6
30 -65 30 0
จากการหารสังเคราะหจะได
3 2 2
2
1
30 71 43 6 ( )(30 65 30)
5
1
)(5)(6 13 6)
5
(5 1)(3 2)(2 3)
x x x x x x
x x x
x x x
− + − = − − +
= ( − − +
= − − −
5) แยกตัวประกอบของ
4 3 2
12 44 5 100x x x x− − +
กรณี 1na ≠ ,สามารถดึงตัวรวม x ได
4 3 2 3 2
12 44 5 100 (12 44 5 100)x x x x x x x x− − + = − − +
นํา
3 2
12 44 5 100x x x− − + มาแยกตัวประกอบ
ตัวประกอบของ 100 ไดแก 1, 2, 4, 5, 10, 20, 50, 100± ± ± ± ± ± ± ± k
ตัวประกอบของ 12 ไดแก 1, 2, 3, 6, 12± ± ± ± ± m
เลือก
5
2
k
m
=
5
2
k
x x
m
− = −
32
5
2
12 -44 -5 100
30 -35 -100
12 -14 -40 0
จากการหารสังเคราะหจะได
4 3 2 3 2
2
2
12 44 5 100 (12 44 5 100)
5
( )(12 14 40)
2
5
( )(2)(6 7 20)
2
x x x x x x x x
x x x x
x x x x
− − + = − − +
= − − −
= − − −
(2 5)(3 4)(2 5)x x x x= − + −
แบบฝกหัด
1) หาเศษที่ไดจากการหารพหุนามตอไปนี้
1.1)
2
( 3 4) ( 2)x x x+ − ÷ +
1.2)
2
(5 4 3) ( 1)x x x− + ÷ −
1.3)
2
(3 11 4) (3 1)x x x− − ÷ +
33
1.4)
3 2
( 2 4) ( 2)x x x x− + − ÷ −
1.5)
3 2
(4 8 11 3) (2 1)x x x x− − − ÷ +
1.6)
3 2
(9 45 4 20) (3 2)x x x x+ − − ÷ +
2) หาคา k เมื่อ A เปนตัวประกอบของ B
2.1) A=x-1
B=
2
5x kx+ −
2.2) A=2x+3
B=
2
6 7x x k+ +
34
2.3) A = 2x-3
B=
3 2
128 170 75kx x x− + −
2.4) A = 3x-4
B=
3 2
75 70 4x x kx− − −
3) แยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
3.1)
3 2
3 9 5x x x+ − +
35
3.2)
3 2
3 25 75x x x− − +
3.3)
4 3 2
14 68 130 75x x x x+ + + +
36
3.4)
3 2
125 25 125 25x x x− − +
3.5)
4 3 2
6 18 12x x x x+ − − +
37
4) ให a และ b เปนจํานวนจริง ถา
5
4ax bx+ + หารดวย
2
( 1)x − ลงตัวแลว
a b− เทากับเทาใด
5) ถา
3 2
x px q+ + หารดวย
2
2x x+ เหลือเศษ 1 แลวจงหาคา p q+
38
3.3 การแกสมการกําลังสอง
การแกสมการกําลังสอง คือ การหาคําตอบของสมการซึ่งอยูในรูป
2
0ax bx c+ + =
สามารถทําได 2 วิธี
1. โดยการแยกตัวประกอบ ใชหลักการแยกตัวประกอบสมการพหุนามดีกรีสอง
2. โดยการใชสูตร โดยตองตรวจสอบคา
2
4b ac−
ถา
2
4 0b ac− ≥ สมการกําลังสองมีคําตอบ คือ
2
4
2
b b ac
x
a
− ± −
=
ถา
2
4 0b ac− < สมการกําลังสองไมมีคําตอบ
ตัวอยาง เชน
1) หาคําตอบของสมการ
2
3 18 0x x− =
สามารถทําโดยการแยกตัวประกอบได
2
3 18 0
3 ( 6) 0
0,6
x x
x x
x
− =
− =
=
และสามารถทําโดยการใชสูตรก็จะไดคําตอบเดียวกันคือ
จาก
2
3 18 0x x− =
3 หารตลอดได
2
6 0x x− = 2
0ax bx c+ + =
a=1 , b=-6 , c=0
39
2
2
4
2
( 6) ( 6) 4(1)(0)
2(1)
6 36 0
2
6 36
2
6 6 6 6
,
2 2
6,0
b b ac
x
a
x
x
x
x
x
− ± −
=
− − ± − −
=
± −
=
±
=
+ −
=
=
หมายเหตุ ใหใชวิธีการแยกตัวประกอบกอน ถาแยกตัวประกอบไมไดใหใชสูตร
2
4
2
b b ac
x
a
− ± −
= โดยถา
2
4 0b ac− < สมการกําลังสองไมมีคําตอบ
2) หาคําตอบของสมการ
2
8 1 0x x− + =
ใชการแจกแจงแยกตัวประกอบ จะเห็นวาไมสามารถแยกตัวประกอบไดเปนจํานวนเต็ม จึงใชสูตร
ในการหาคําตอบ
จาก
2
8 1 0x x− + = 2
0ax bx c+ + =
a=1 , b=-8 , c=1
2
2
4
2
( 8) ( 8) 4(1)(1)
2(1)
8 64 4
2
b b ac
x
a
x
x
− ± −
=
− − ± − −
=
± −
=
40
8 64 4
2
8 60
2
8 2 15
2
4 15
4 15,4 15
x
x
x
x
x
± −
=
±
=
±
=
= ±
= + −
3) หาคําตอบของสมการ
2
4 9 2 3 7x x x− + = −
2
2
4 9 2 3 7
4 12 9 0
(2 3)(2 3) 0
3
2
x x x
x x
x x
x
− + = −
− + =
− − =
=
แบบฝกหัด
1. จงหาคําตอบของสมการตอไปนี้
1)
2 2
2 6 11 4x x x+ − = −
41
2)
2
6 7 3 0x x+ − =
3)
2
9 1x =
4)
2
5 3 0x x− + − =
5)
2 2
3 5 4 2 10 4x x x x− − = − −
2. เกาเทาของกําลังสองของจํานวนหนึ่งเทากับ 25 จํานวนนั้นมีคาเทาไร
42
3. ผลคูณของจํานวนสองจํานวนเรียงกันเทากับ 182 จํานวนทั้งสองมีคาเทาไร
4. สามเหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งมีดานประกอบมุมฉากยาว x+5 เซนติเมตร และ 2x
เซนติเมตร ดานตรงขามมุมฉากยาว 2x+5 เซนติเมตร สามเหลี่ยมมีพื้นที่เทาใด
43
5. ดําอายุมากกวาแดง 5 ป กําลังสองของอายุของดําและกําลังสองของอายุของแดงรวมกัน
เปน 1025 ป แดงและดําอายุเทาไร
6. สามเหลี่ยมหนาจั่วรูปหนึ่งมีความสูงมากกวาความยาวฐาน 2 เซนติเมตร สามเหลี่ยมมีดาน
ประกอบมุมยอดยาว 13 เซนติเมตร สามเหลี่ยมมีความยาวรอบรูปเทาใด
44
7. พอคาตั้งราคาสินคา 60 บาท จึงขายสินคาได 40 ชิ้น เมื่อขึ้นราคาสินคาครั้งละ 1 บาท
จะขายสินคาไดลดลง 3 ชิ้น ถาพอคาขึ้นราคาสินคาทําใหขายสินคาไดเงิน 1792 บาท
การขึ้นราคาครั้งนั้นพอคาขายสินคาไดกี่ชิ้น
8. กําไรของรานคาแหงหนึ่งเปนไปตามสมการ
2
4 2500y x= − เมื่อ x คือตนทุน y
คือกําไร ตอบคําถามตอไปนี้
8.1) ถารานคามีตนทุน 60 บาท จะไดกําไรเทาไร
8.2) ถารานคามีกําไร 37500 รานคามีตนทุนเทาไร
45
3.4 การแกสมการกําลังมากกวาสอง
สามารถทําไดโดยใชหลักการแยกตัวประกอบทําใหเปนพหุนามกําลังหนึ่ง หรือพหุนามกําลัง
สอง และดําเนินการแกสมการตอไป ตัวอยางเชน
1. จงหาคําตอบของสมการ
3 2
6 13 5 0x x x+ − =
3 2
2
6 13 5 0
(6 13 5) 0
(3 1)(2 5) 0
1 5
0, ,
3 2
x x x
x x x
x x x
x
+ − =
+ − =
− + =
−
=
2. จงหาคําตอบของสมการ
3 2
11 16 176 0x x x+ − − =
จะทําโดยการแยกตัวประกอบโดยการหารสังเคราะหก็ได แตจากโจทยจะสังเกตเห็นวาสามารถ
แยกตัวประกอบโดยการจัดกลุมและดึงตัวรวมได
3 2
2
2
11 16 176 0
( 11) 16( 11) 0
( 11)( 16) 0
( 11)( 4)( 4) 0
11,4, 4
x x x
x x x
x x
x x x
x
+ − − =
+ − + =
+ − =
+ − + =
= − −
ถาทําโดยการหารสังเคราะหก็จะไดคําตอบเดียวกันคือ
ตัวประกอบของ -176 คือ 1, 2, 4, 8, 11, 16, 22, 44, 88, 176± ± ± ± ± ± ± ± ± ±
เลือก c = 4 x-c=x-4
46
4 1 11 -16 -176
4 60 176
1 15 44 0
3 2
2
11 16 176 0
( 4)( 15 44)
4)( 11)( 4) 0
x x x
x x x
x x x
+ − − =
− + + = 0
( − + + =
4,4, 11x = − −
แบบฝกหัด
1. จงหาคําตอบของสมการตอไปนี้
1)
3 2
20 0x x x− − =
47
2)
4 2
27 48 0x x− =
3)
3 2
27 63 12 28 0x x x− − + =
48
4)
4 3 2
2 4 10 0x x x+ − =
5)
3
39 70 0x x− − =
6)
4 3 2
9 17 9 18 0x x x x+ + − − =
49
7)
3 2
6 29 43 20 0x x x+ + + =
8)
4 3 2
45 246 389 152 48 0x x x x+ + + − =
50
2. จงแกสมการตอไปนี้
2.1) 2
1 1 1
( 2) ( 1) 12x x x
− =
+ +
2.2) 2 2
4 5
2
4 5x x
+ =
+ +
51
2.3)
2 2
2 2
2 1 2 2 7
2 2 2 3 6
x x x x
x x x x
+ + + +
+ =
+ + + +
2.4)
2 2 2
( 6 ) 2( 3) 81x x x− − − =
52
2.5)
2
2
21
4 6
4 10
x x
x x
− + =
− +
2.6)
4 2
13 36 0x x− + =
53
2.7)
4 4
( 1) ( 5) 82x x+ + + =
2.8)
4 2 2
10( 1) 63 ( 1) 52 0x x x x+ − − + =
54
3.5 การแกสมการที่อยูในรูปคาสัมบูรณ
คาสัมบูรณของจํานวนจริง a เขียนแทนดวยสัญลักษณ a โดยมีความหมายคือ
a เมื่อ 0a >
a = 0 เมื่อ 0a =
a− เมื่อ 0a <
ตัวอยาง เชน
1. 3 3= เพราะ 3>0 [ ]a a=
2. 3 3− = เพราะ -3<0 [ ]a a= −
3. 0 0= ……………เปนตน
สมบัติของคาสัมบูรณ
ให ,a b R∈
1) 0a ≥ 5)
aa
b b
= เมื่อ 0b ≠
2) a a≥ 6)
2 2
a a=
3) a a= − 7) a b a b+ ≤ +
4) ab a b= 8) a b a b− ≥ −
55
หลักในการแกสมการที่ติดคาสัมบูรณ คือ ตองทําใหคาสัมบูรณนั้นหายไป โดยอาศัยนิยาม
ของคาสัมบูรณ มีหลักดังนี้
[( ) ( )]x a x a x a= → = ∨ = −
ตัวอยาง เชน
1. จงแกสมการ 3 4x + =
วิธีทํา
3 4x + =
3 4
4 3
1
x
x
x
+ =
= −
∴ =
3 4
4 3
7
x
x
x
+ = −
= − −
∴ = −
1x∴ = หรือ -7
2. จงแกสมการ
1
4
2
x
x
+
=
−
วิธีทํา
2x ≠
1
4
2
x
x
+
=
−
1
4
2
x
x
+
= −
−
1 4( 2)
1 4 8
3 9
3
x x
x x
x
x
+ = −
+ = −
=
∴ =
1 4( 2)
1 4 8
5 7
7
5
x x
x x
x
x
+ = − −
+ = − +
=
∴ =
3x = หรือ
7
5
x =
1
4
2
x
x
+
=
−
56
3. จงแกสมการ
2
3 1 1x x− + =
วิธีทํา
4. จงแกสมการ 3 2 1 5x x+ + − =
วิธีทํา
1) พิจารณาคา x ที่เปนคาวิกฤตจากสมการโจทย
2
3 1 1x x− + =
2
3 1 1x x− + = 2
3 1 1x x− + = −
2
3 0
( 3) 0
0, 3
x x
x x
x
− =
− =
∴ = −
2
3 2 0
( 2)( 1) 0
2,1
x x
x x
x
− + =
− − =
∴ =
0, 3,2,1x∴ = −
3 2 1 5x x+ + − =
3 0
3
x
x
+ =
∴ = −
2 1 0
1
2
x
x
− =
∴ =
57
2) นําคาวิกฤต 2 คาของ x มาเขียนบนเสนจํานวน จะแบงคา x ไดเปน 3 ชวงดังนี้
3) พิจารณาคา x ในแตละชวง แลวหาคําตอบของสมการ
•
•1
2
3
1
2
3−
ชวง 1 3x→ < −
ชวง 2
1
2
x→ − 3≤ < ชวง 3
1
2
x→ ≥
3 2 1 5
[ ( 3)] [ (2 1)] 5
3 2 1 5
3 7
7
3
x x
x x
x x
x
x
+ + − =
− + + − − =
− − − + =
− =
−
∴ =
3 2 1 5
( 3) [ (2 1)] 5
3 2 1 5
1
1
x x
x x
x x
x
x
+ + − =
+ + − − =
+ − + =
− =
∴ = −
3 2 1 5
( 3) (2 1) 5
3 2 1 5
3 3
1
x x
x x
x x
x
x
+ + − =
+ + − =
+ + − =
=
∴ =
7
( 3) ( )
3
x x
−
< − ∧ =
1
( 3 ) ( 1)
2
x x− ≤ < ∧ = −
1
( ) ( 1)
2
x x≥ ∧ =
1x = −x∈∅ 1x =
1,1x = −
58
5. จงแกสมการ
2
3 1 2 3x x x− + − − =
วิธีทํา
1) จากสมการ……………
2
3 1 2 3x x x− + − − =
3 1 ( 2)( 1) 3
3 1 2 1 3
x x x
x x x
− + − + =
∴ − + − + =
2) พิจารณาคาวิกฤติของ x
3) นําคาวิกฤต 3 คาของ x มาเขียนบนเสนจํานวน จะแบงคา x ไดเปน 4 ชวงดังนี้
4) พิจารณาคา x ในแตละชวง แลวหาคําตอบของสมการ
3 1 2 1 3x x x− + − + =
3 1 0
1
3
x
x
− =
∴ =
2 0
2
x
x
− =
∴ =
1 0
1
x
x
+ =
∴ = −
•
•1
2
3
1
3
1− 2
•
4
59
ชวง 1 1x→ < −
2
2
2
3 1 2 1 3
(3 1) [ ( 2)][ ( 1)] 3
3 1 ( 2)( 1) 3
3 1 2 3
4 4 0
( 4) ( 4) 4(1)( 4)
2(1)
4 16 16
2
4 4 2
2
2 2 2
x x x
x x x
x x x
x x x
x x
x
x
x
x
− + − + =
− − + − − − + =
− + + − + =
− + + − − =
− − =
− − ± − − −
=
± +
=
±
=
∴ = ±
( 1) ( 2 2 2)x x< − ∧ = ±
x∈∅
ชวง 2
1
3
x→ −1≤ <
2
2
2
3 1 2 1 3
(3 1) [ ( 2)][( 1)] 3
3 1 ( 2)( 1) 3
3 1 ( 2) 3
3 1 2 3
2 0
( 2) 0
0, 2
x x x
x x x
x x x
x x x
x x x
x x
x x
x
− + − + =
− − + − − + =
− + − − + =
− + − − − =
− + − + + =
+ =
+ =
∴ = −
1
( 1 ) ( 0, 2)
3
x x− ≤ < ∧ = −
0x =
60
ชวง 3
1
2
3
x→ ≤ <
2
2
2
2
3 1 2 1 3
(3 1) [ ( 2)]( 1) 3
3 1 ( 2)( 1) 3
3 1 ( 2) 3
3 1 2 3
4 2 0
( 4) ( 4) 4(1)(2)
2(1)
4 16 8
2
4 2 2
2
2 2
x x x
x x x
x x x
x x x
x x x
x x
x
x
x
x
− + − + =
− + − − + =
− − − + =
− − − − =
− − + + =
− + =
− − ± − −
=
± −
=
±
=
∴ = ±
1
( 2) ( 2 2)
3
x x≤ < ∧ = ±
2 2x = −
ชวง 4 2x→ ≥
2
2
2
3 1 2 1 3
(3 1) ( 2)( 1) 3
3 1 2 3
2 6 0
2 2 4(1)( 6)
2(1)
2 4 24
2
2 28
2
2 2 7
2
1 7
x x x
x x x
x x x
x x
x
x
x
x
x
− + − + =
− + − + =
− + − − =
+ − =
− ± − −
=
− ± +
=
− ±
=
− ±
=
∴ = − ±
( 2) ( 1 7)x x≥ ∧ = − ±
x∈∅
61
5) คําตอบของสมการคือ
( ) ( 0) ( 2 2) ( )x x x x∉∅ ∨ = ∨ = − ∨ ∉∅
0,2 2x = −
6. จงแกสมการ 3 1 11 2x x+ = −
วิธีทํา
2 2
2 2
2 2
3 1 11 2
3 1 11 2
(3 1) (11 2 )
(3 1) (11 2 ) 0
[(3 1) (11 2 )][(3 1) (11 2 )] 0
(3 1 11 2 )(3 1 11 2 ) 0
(5 10)( 12) 0
( 2)( 12) 0
2, 12
x x
x x
x x
x x
x x x x
x x x x
x x
x x
x
+ = −
+ = −
+ = −
+ − − =
+ − − + + − =
+ − + + + − =
− + =
− + =
∴ = −
3.6 การแกสมการที่อยูในรูปรากที่สอง
หลักในการแกสมการรูปแบบนี้ คือ
1) ทําใหเครื่องหมายรากที่สองหายไป โดยการยกกําลังสองสมการ แลวแกสมการหาคําตอบ
ของตัวแปร ตามหลักการดังนี้
2
( ) , 0a a a= ≥
ขอสังเกต
2
2 2
( )
a a a R
a a
= , ∈
∴ ≠
62
2) ตองนําคําตอบเหลานั้นมาตรวจคําตอบกับสมการจากโจทยดวยวาเมื่อแทนคาตัวแปรแลว
ทําใหคาภายในรากที่สองติดลบหรือไม ถาติดลบแสดงวาคําตอบนั้นไมใชคําตอบของ
สมการ โดยตรวจสอบกับคําตอบทุกตัว
ตัวอยาง เชน
1. จงแกสมการ 1x x+ =
วิธีทํา
2 2
2
2
2
1
( 1)
1
1 0
( 1) ( 1) 4(1)( 1)
2(1)
1 5
2
x x
x x
x x
x x
x
x
+ =
+ =
+ =
− − =
− − ± − − −
=
±
∴ =
ไดคําตอบของสมการมา 2 คา คือ
1 5
1.6
2
x
+
= ≈ และ
1 5
0.6
2
x
−
= ≈ − นําไป
ตรวจคําตอบโดยการแทนคาในสมการจากโจทย
1
1.6 1 1.6
2.6 1.6
1.6 1.6
x x+ =
+ ≈
≈
≈
1
0.6 1 0.6
0.4 0.6
x x+ =
− + ≈ −
≈ −
1. จงแกสมการ 1 2 2 4x x+ + − =
วิธีทํา
จริง
เท็จ
63
2 2
2 2
2 2
1 2 2 4
2 2 4 1
( 2 2) (4 1)
2 2 4 2(4)( 1) ( 1)
2 2 16 8 1 ( 1)
8 1 19
(8 1) (19 )
x x
x x
x x
x x x
x x x
x x
x x
+ + − =
− = − +
− = − +
− = − + + +
− = − + + +
+ = − +
+ = −
2
2
2
64( 1) 361 38
64 64 361 38
102 297 0
( 3)( 99) 0
3,99
x x x
x x x
x x
x x
x
+ = − +
+ = − +
− + =
− − =
∴ =
……….ตรวจสอบคําตอบ 3x = และ 99x =
1 2 2 4
3 1 2(3) 2 4
4 4 4
2 2 4
4 4
x x+ + − =
+ + − =
+ =
+ =
=
1 2 2 4
99 1 2(99) 2 4
100 196 4
10 14 4
24 4
x x+ + − =
+ + − =
+ =
+ =
=จริง เท็จ
64
แบบฝกหัด
1. จงแกสมการตอไปนี้
1.1)
2
3 2 3 7x x x+ − = +
1.2)
2 1
3
3
x
x
−
=
+
65
1.3)
2 2
2 5 3 3 5 2x x x x+ − = − −
1.4) 2 1 3 3x x− − − =
66
1.5) 5 2 2( 3)x x+ = +
1.6) 2 4 5x x+ = −
67
1.7) 2 1 1 2x − + =
1.8)
5 1
4 0
5 1
x
x
x
−
+ =
−
68
1.9)
2 2
(2 1) ( 2 3) 2 1 2 3x x x x x x− − + + = − + + +
1.10) 2 1x x x− + = −
69
1.11)
2
3 2 5 3x x+ − =
1.12)
1 1
2 2
x x
x x
− −
=
+ +
70
1.13)
2
2 0x x− − =
1.14)
2 2
2 40 3 40x x x x x+ + − = + −
71
1.15) 5 6 0x x− + =
1.16)
2
1 1x x x+ + = −
72
1.17) 3 2 1x x+ − − =
1.18)
2 2
2 2 9 2 3 15x x x x− + − − + =
73
3. การแกอสมการ
4.1 การแกอสมการกําลังหนึ่ง-ใชสมบัติการไมเทากันของจํานวนจริงมาประยุกตใชในการ
แกอสมการกําลังหนึ่ง โดยคําตอบของอสมการจะอยูในรูปแบบของ ชวงคําตอบ ซึ่งสามารถเขียน
บนเสนจํานวนไดดังตอไปนี้
- ชวง x > a หรือ ( , )a ∞
a
-ชวง x a≥ หรือ [ , )a ∞
a
-ชวง x a< หรือ ( , )a−∞
a
-ชวง x a≤ หรือ ]( ,a−∞
a
74
-ชวง a x b< < หรือ ( , )a b
a b
-ชวง a x b≤ < หรือ [ , )a b
a b
-ชวง a x b< ≤ หรือ ( , ]a b
a b
-ชวง a x b≤ ≤ หรือ [ , ]a b
a b
ตัวอยาง การหาคําตอบของชวงของจํานวนจริง เชน
1. จงหาชวงที่เกิดจาก [2,5) (3,7]∪
วิธีทํา หาคําตอบจากเสนจํานวน
2. จงหาชวงที่เกิดจาก ( ,9) (3,12]−∞ ∩
วิธีทํา หาคําตอบจากเสนจํานวน
•
32 5 7
[2,5)
•
(3,7]
• •
[2,5) (3,7] [2,7]∪ =
75
ตัวอยาง การแกอสมการกําลังหนึ่ง เชน
1. หาคําตอบของอสมการ 3x-2 < 4
วิธีทํา
3x < 4+2
3x < 6
x < 2
2
∴คําตอบของอสมการ คือ {x|x < 2}
2. หาคําตอบของอสมการ 3 4 2 1x x− ≤ +
วิธีทํา
3 4 2 1
3 2 4 1
5
x x
x x
x
− ≤ +
− ≤ +
≤
5
∴คําตอบของอสมการ คือ { | 5}x x ≤
3. หาคําตอบของอสมการ 2 3 4 5x− < − + ≤
วิธีทํา
93 12
•
(3,12]
•
( ,9) (3,12] (3,9]−∞ ∩ =
•
( ,9)−∞
76
2 3 4 5
2 4 3 5 4
6 3 1
6 1
3 3
1
2
3
1
2
3
x
x
x
x
x
x
− < − + ≤
− − < − ≤ −
− < − ≤
−
< − ≤
− < − ≤
− ≤ <
1
3
− 2
∴คําตอบของอสมการ คือ
1
{ | 2}
3
x x− ≤ <
4. หาคําตอบของอสมการ 7 2 1 5 7x x x− ≤ + < −
วิธีทํา
7 2 1 5 7
7 2 1 2 1 5 7
7 1 2 1 7 5 2
8 3
8
x x x
x x x x
x x x x
x x
x
− ≤ + < −
− ≤ + ∩ + < −
− − ≤ − ∩ + < −
− ≤ ∩ 8 <
− ≤ ∩
8
3
8
8
3
x
x x
<
≥ − ∩ >
-8
8
3
77
∴คําตอบของอสมการ คือ
8
{ | }
3
x x >
5. หาเทาของจํานวนหนึ่งลบ 12 มากกวา 33 จํานวนนั้นมีคานอยที่สุดเทาไร
วิธีทํา
ใหจํานวนนั้นเปน x
เขียนอสมการไดเปน 5x-12 > 33
5x > 33+12
5x > 45
x > 9
∴จํานวนนั้นมีคานอยที่สุดคือ 10
6. มีมะมวงจํานวนสองเทาของสม นําสมมาแบงเปนกอง กองละ 4 ผล แลวนํามะมวงมา
แบงเปนกอง กองละ 2 ผล ไดผลไมไมนอยกวา 25 กอง และไมเกิน 75 กอง มีสมกี่ผล
วิธีทํา
กําหนดให มีสม x ผล แบงสมได
4
x
กอง
มีมะมวง 2x ผล แบงมะมวงได
2
2
x
กอง
เขียนอสมการได
2
25 75
4 2
25 75
4
5
25 75
4
4 4
25( ) 75( )
5 5
20 60
x x
x
x
x
x
x
≤ + ≤
≤ + ≤
≤ ≤
≤ ≤
≤ ≤
∴มีสมจํานวน 20 ถึง 60 ผล
78
4.2 การแกอสมการของพหุนามกําลังสอง
อสมการของพหุนามกําลังสอง อยูในรูปดังนี้ กําหนดให , ,a b c R∈
2
2
2
2
0
0
0
0
ax bx c
ax bx c
ax bx c
ax bx c
+ + >
+ + ≥
+ + <
+ + ≤
หลักในการแกอสมการพหุนามกําลังสอง มีดังนี้
1) ทําอสมการใหขวามือของอสมการเปนศูนย
2) ซายมือของอสมการ ใหแยกตัวประกอบของพหุนามกําลังสองนั้น ใหอยูในรูปผลคูณของ
ตัวประกอบกําลังหนึ่ง โดยที่ ส.ป.ส. หนาตัวแปรตองเปนจํานวนบวกเสมอ
3) หาเซตคําตอบของอสมการ โดยใชเสนจํานวน
ตัวอยาง เชน
1. จงแกอสมการ
2
2 7 15 0x x− − <
วิธีทํา
1) พิจารณา ส.ป.ส. หนาตัวแปร
2
( )x ทําใหเปน( )+
2
2 7 15 0x x− − <
2) แยกตัวประกอบ
(2 3)( 5) 0x x+ − <
3) เขียนเสนจํานวน กําหนดเครื่องหมาย( ),( )+ − สลับกันไป โดยเริ่มมาจากทางขวามือสุด
ใหเปน ( )+
3
2
− 5
+-+
79
4) หาเซตคําตอบ
5)
3
( ,5)
2
x
−
∴ ∈
2. จงแกอสมการ
2 1
0
3
x
x
−
≥
+
วิธีทํา
1) จัดรูปอสมการใหม จากเศษสวนใหเปนพหุนามกําลังสอง ดังนี้
2
2 1
0, 3
3
(2 1)
( 3) 0
( 3)
(2 1)( 3) 0
x
x
x
x
x
x
x x
−
≥ ≠ −
+
−
+ ≥
+
∴ − + ≥
2) หาเซตคําตอบของอสมการ(2 1)( 3) 0, 3x x x− + ≥ ≠ −
3)
1
( , 3) [ , )
2
x∴ ∈ −∞ − ∪ ∞
3
2
− 5
- ++
3
( ,5)
2
−
2
2 7 15 0x x− − <
3− 1
2
- ++
•
( , 3)−∞ −
1
[ , )
2
∞
80
4.3 การแกอสมการของพหุนามกําลังมากกวาสอง
อสมการของพหุนามกําลังมากกวาสองอยูในรูปดังนี้ เชน กําหนดให , , , ,a b c d e R∈
3 2
3 2
4 3 2
4 3 2
0,
0,
0,
0,...
ax bx cx d
ax bx cx d
ax bx cx dx e
ax bx cx dx e
+ + + >
+ + + <
+ + + + ≤
+ + + + ≥
หลักในการแกอสมการพหุนามกําลังมากกวาสอง มีดังนี้
1) ทําอสมการใหขวามือของอสมการเปนศูนย
2) ซายมือของอสมการ ใหแยกตัวประกอบของพหุนามกําลังมากกวาสองนั้น ใหอยูในรูปผล
คูณของตัวประกอบกําลังหนึ่ง โดยที่ ส.ป.ส. หนาตัวแปรตองเปนจํานวนบวกเสมอ
3) หาเซตคําตอบของอสมการ โดยใชเสนจํานวน
หลักในการแกอสมการพหุนามกําลังมากกวาสองเหมือนกับหลักในการแกอสมการพหุนามกําลัง
สอง แตตางกันตรงการหาเซตคําตอบโดยใชเสนจํานวน ตัวอยาง เชน
1. จงหาคําตอบของอสมการ ( 1)( 2)( 3) 0x x x− − − ≥
วิธีทํา
ขวามือของอสมการเปนศูนยแลว และซายมือของอสมการแยกตัวประกอบอยูในรูปกําลังหนึ่งโดยที่
ส.ป.ส. หนาตัวแปรเปนบวกแลว…….มีวิธีหาเซตคําตอบของอสมการโดยใชเสนจํานวนดังนี้
[1,2] [3, )x∴ ∈ ∪ ∞
1 2
- +
•
[1,2]
3
- +
• •
[3, )∞
( 1)( 2)( 3) 0x x x− − − ≥
81
2. จงหาคําตอบของอสมการ
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≥
−
วิธีทํา
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............
( 2)( 3)
0, 1
( 1)
x x
x
x
− −
≥ ≠
−
2 2( 2)( 3)
( 1) 0( 1) , 1
( 1)
( 2)( 3)( 1) 0, 1
x x
x x x
x
x x x x
− −
− ≥ − ≠
−
− − − ≥ ≠
(1,2] [3, )x∴ ∈ ∪ ∞
3. จงหาคําตอบของอสมการ
3.1)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≥
3.2)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − >
3.3)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≤
3.4)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − <
วิธีทํา
3.1)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≥
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − ≥ =
1 2
- +
•
[1,2]
3
+
•
[3, )∞
1
- +
•
3
+
[3, )∞
2
•
( ,1]−∞
•
-
82
( ,1] [3, ) {2}x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ ∪
3.2)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − >
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − > ≠
( ,1) (3, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞
3.3)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≤
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − ≤ =
[1,3]x∴ ∈
3.4)
2
( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − <
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − < ≠
1
- +
3
+
(3, )∞
2
( ,1)−∞
1
- +
•
3
+
[1,3]
2
•
1
- +
3
+
2
(1,2) (2,3)
83
(1,2) (2,3)x∴ ∈ ∪
4. จงหาคําตอบของอสมการ
3 2
11 16 176 0x x x+ − − <
วิธีทํา
1) แยกตัวประกอบของอสมการ
3 2
3 2
2 2
2
11 16 176 0
( 16 ) (11 176) 0
( 16) 11( 16) 0
( 16)( 11) 0
( 4)( 4)( 11) 0
x x x
x x x
x x x
x x
x x x
+ − − <
− + − <
− + − <
− + <
∴ − + + <
2) หาเซตคําตอบ โดยใชเสนจํานวน
( , 11) ( 4,4)x∴ ∈ −∞ − ∪ −
5. จงหาคําตอบของอสมการ
5.1)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≥
−
5.2)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
>
−
5.3)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≤
−
5.4)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
<
−
วิธีทํา
11−
- +
4
+
4−
( 4,4)−
-
( , 11)−∞ −
84
5.1)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≥
−
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − ≥ ≠ =
( ,1) [2, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞
5.2)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
>
−
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − > ≠ ≠
( ,1) (2,3) (3, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∪ ∞
5.3)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≤
−
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − ≤ ≠ =
1
- +
•
2
+
( ,1)−∞
3
[2, )∞
1
- +
2
+
( ,1)−∞
3
(2,3) (3, )∞
1
- +
•
2
+
3
(1,2]
•
85
(1,2] {3}x∴ ∈ ∪
5.4)
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
<
−
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − < ≠ ≠
(1,2)x∴ ∈
6. จงหาคําตอบของอสมการ
3
2
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≥
−
วิธีทํา
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 3) 0, 1x x x− − ≥ ≠
( ,1) (1,2] [3, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∪ ∞
7. จงหาคําตอบของอสมการ
2
3
( 2)( 3)
0
( 1)
x x
x
− −
≥
−
วิธีทํา
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − ≥ ≠ =
1
- +
2
+
3
(1,2)
2
- +
•
3
+
1
[3, )∞
•
(1,2]( ,1)−∞
1
- +
•
2
+
3
( ,1)−∞ [2, )∞
86
( ,1) [2, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞
8. จงหาคําตอบของอสมการ
4 3
( 2)( 3) ( 1) 0x x x− − − <
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 3x x x− − < ≠
(1,2)x∴ ∈
4.4 การแกอสมการที่อยูในรูปคาสัมบูรณ
ใชหลักในการแกอสมการที่ติดคาสัมบูรณ x โดยถอดคาสัมบูรณไดดังนี้
กําหนดให , 0a R a∈ >
x a a x a
x a a x a
< → − < <
≤ → − ≤ ≤
( ) ( )
( ) ( )
x a x a x a
x a x a x a
> → > ∪ < −
≥ → ≥ ∪ ≤ −
ตัวอยาง เชน
1. จงแกอสมการ 3 4x − <
วิธีทํา
3 4
4 ( 3) 4
4 3 4 3
1 7
x
x
x
x
− <
− < − <
− + < < +
∴− < <
( 1,7)x∴ ∈ −
1
- +
2
+
3
(1,2)
87
2. จงแกอสมการ 2 1 4x − >
วิธีทํา
(2 1) 4x − > หรือ (2 1) 4x − < −
2 5
5
2
x
x
>
∴ >
2 3
3
2
x
x
< −
−
∴ <
3 5
( , ) ( , )
2 2
x
−
∴ ∈ −∞ ∪ ∞
3. จงแกอสมการ 2 1x x− >
วิธีทํา
1) หาคาวิกฤตชอง x………..
1
2 1 0
2
x x− = → =
2) เขียนเสนจํานวน แลวแบงชวงของ x
3) หาเซตคําตอบของอสมการตามชวงของเสนจํานวน
1
2
1
2 •
ชวง 1
1
2
x→ ≥
2 1
2 1
2 1
1
x x
x x
x x
x
− >
− >
− >
∴ >
ชวง 1
1
2
x→ ≥
1
( ) ( 1)
2
x x≥ ∩ >
(1, )x∈ ∞
88
3) เซตคําตอบของอสมการ คือ
4. จงแกอสมการ 2 1x x− >
วิธีทํา
2 1
(2 1)
2 1
2 1
3 1
1
3
x x
x x
x x
x x
x
x
− >
− − >
− < −
+ <
<
∴ <
ชวง 2
1
2
x→ <
1 1
( ) ( )
2 3
x x< ∩ <
1
( , )
3
x∈ −∞
(1, )x∈ ∞ หรือ
1
( , )
3
x∈ −∞
1
(1, ) ( , )
3
x∴ ∈ ∞ ∪ −∞
89
( ) ( )
2 2
2 2
2 1
2 1
2 1
x x
x x
x x
− >
− >
− >
2 2
(2 1) 0
(2 1 )(2 1 ) 0
( 1)(3 1) 0
x x
x x x x
x x
− − >
− − − + >
∴ − − >
เขียนเสนจํานวนหาคําตอบของอสมการ
1
( , ) (1, )
3
x∴ ∈ −∞ ∪ ∞
5. จงแกอสมการ
3 1
1
1
x
x
+
<
−
วิธีทํา
3 1
1
1
3 1
1 1
1
x
x
x
x
+
<
−
+
− < <
−
3 1
1
1
x
x
+
> −
− และ
3 1
1
1
x
x
+
<
−
1
3
- +
1
+
1
( , )
3
−∞ (1, )∞
90
3 1
1
1
3 1
1 0
1
(3 1) ( 1)
0
1
3 1 1
0
1
4
0
1
0
1
x
x
x
x
x x
x
x x
x
x
x
x
x
+
> −
−
+
+ >
−
+ + −
>
−
+ + −
>
−
>
−
∴ >
−
3 1
1
1
3 1
1 0
1
(3 1) ( 1)
0
1
3 1 1
0
1
2 2
0
1
1
0
1
x
x
x
x
x x
x
x x
x
x
x
x
x
+
<
−
+
− <
−
+ − −
<
−
+ − +
<
−
+
<
−
+
∴ <
−
0 ( 1) 0, 1
1
x
x x x
x
⇒ > → − > ≠
−
( ,0) (1, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞
1
0 ( 1)( 1) 0, 1
1
x
x x x
x
+
⇒ < → + − < ≠
−
0
- +
1
+
(1, )∞( ,0)−∞
1−
- +
1
+
( 1,1)−
91
( 1,1)x∴ ∈ −
เซตคําตอบของอสมการ คือ
6. จงแกอสมการ 2 1 2 2x x− + < +
วิธีทํา
1) หาคาวิกฤติชอง x………..
1
2 1 0
2
x x− = → = และ
2 0 2x x+ = → = −
2) เขียนเสนจํานวน แลวแบงชวงของ x
3) หาคําตอบของอสมการตามชวงของเสนจํานวน
( ,0) (1, )x∈ −∞ ∪ ∞ และ ( 1,1)x∈ − [ ]( ,0) (1, ) ( 1,1)x∈ −∞ ∪ ∞ ∩ −
( 1,0)x∈ −
2− 1
2
1 •
•2
3
(2 1) 2 ( 2)
2 1 2 2
5 2
5
x x
x x
x x
x
− − + < − +
− + + < − −
< −
∴ >
ชวง 1 2x→ < −
( 2) ( 5)x x< − ∩ >
x∈∅
92
4) เซตคําตอบของอสมการ คือ
(2 1) 2 ( 2)
2 1 2 2
1 2
3 1
1
3
x x
x x
x x
x
x
− − + < +
− + + < +
< +
>
∴ >
ชวง 2
1
2
x→ − 2 ≤ <
1 1
( 2 ) ( )
2 3
x x− ≤ < ∩ >
1 1
( , )
3 2
x∈
(2 1) 2 ( 2)
2 1 2 2
2 1
1
x x
x x
x x
x
− + < +
− + < +
− <
∴ <
ชวง 3
1
2
x→ ≥
1
( ) ( 1)
2
x x≥ ∩ <
1
[ ,1)
2
x∈
x∈∅ หรือ
1 1
( , )
3 2
x∈ หรือ
1
[ ,1)
2
x∈
1 1 1
( , ) [ ,1)
3 2 2
x∈ ∪
1
( ,1)
3
x∈
93
7. จงแกอสมการ 1
5
x
x
<
−
วิธีทํา
1
5
1 0
5
( 5)
0
5
5
0
5
5
0
5
1
0
5
x
x
x
x
x x
x
x x
x
x
x
<
−
− <
−
− −
<
−
− +
<
−
<
−
∴ <
−
แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............ 5 0, 5, 5x x x− < ≠ ≠ −
5, 5, 5
5 5, 5, 5
x x x
x x x
< ≠ ≠ −
∴− < < ≠ ≠ −
( 5,5)x∴ ∈ −
94
แบบฝกหัด
1. จงแกอสมการตอไปนี้
1.1)
2
4 4 0x x+ + >
1.2)
2
4 3 0x x− − <
1.3)
2
4 6 0x x+ + ≥
95
1.4) 3 5 1 7 5 11x x x x− < + < + < +
1.5)
2
8 4 3 1 11x x≤ − + <
1.6)
2 2
( 4) 5x x x+ <
96
1.7)
2
12
7
x
x
+
>
1.8)
2
6
5
x
x
+
≤
1.9)
2 3
0
( 2)( 5)
x
x x
−
>
+ −
97
1.10)
(1 )(1 2 )
0
1
x x
x
− +
>
+
1.11) 2 3
2 1
0
( 4) ( 3)
x
x x
+
>
− −
1.12) 2 9
3
0
( 2) ( 7)
x
x x
+
≤
+ −
98
1.13)
2 2
2
( 3 10)( 6)
0
2 15
x x x x
x x
+ − + −
≥
+ −
1.14)
2
0 1 5x≤ + ≤
1.15)
1
2
x
x x
>
+
99
1.16) 2
18 15
6
2 3
x
x
x x
−
> −
+ −
1.17)
4 2
2 1x x
>
− +
100
1.18)
2
2 7 3 7x x+ + <
1.19)
2
8 12 4x x x− + > −
101
1.20)
5 2 2
7
( 5) ( 1)( 4)
0
( 2)
x x x
x
− − −
≥
+
1.21)
11 24 53
( 2) ( 3) ( 4) 0x x x− − − ≥
1.22)
3 4 2
2 2
( 7) ( 4) ( 2)
0
( 1)( 2)
x x x
x x
+ + +
≥
− +
102
1.23) 2 5 3x + <
1.24) 12 5 1x + ≥
1.25) 3 7 5(1 )x x+ > −
103
1.26) 4 2 1 4x x− + − >
1.27) 3 1 2 1x x− + > +
104
1.28)
1
1
x
x
+
>
1.29)
3 1
1
x
x
x
−
< −
−
105
1.30)
2 1
3
1
x
x
+
>
−
1.31) 4 4 2 10x≤ − <
106
1.32) 2 1 1x x+ > −
1.33)
2 2
5 5x x x x+ ≤ +
107
1.34)
1 2 1
3
3
x
x
+ −
≥
+
/

More Related Content

PDF
ปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 2
PDF
เอกลักษณ์ตรีโกณฯ
PDF
ข้อสอบกลางภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 1
PDF
ปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับ 1
PDF
แบบทดสอบก่อนเรียนเมทริกซ์
PDF
จำนวนจริง_เฉลย
PDF
ลำดับเรขาคณิต
ปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 2
เอกลักษณ์ตรีโกณฯ
ข้อสอบกลางภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 1
ปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับ 1
แบบทดสอบก่อนเรียนเมทริกซ์
จำนวนจริง_เฉลย
ลำดับเรขาคณิต

What's hot (20)

PDF
Relations
PDF
อนุกรมเลขคณิต
PDF
คำอธิบายรายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐานม.2เทอม2
PDF
ชุดการสอนที่ 2 เรื่อง เส้นขนานและมุมแย้ง
PDF
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
PDF
ใบงานสมการ
DOC
ตรีโกณมิติ
PDF
ข้อสอบกลางภาค คณิต ม.5 เทอม 2 ฉบับที่ 1
PDF
แนวข้อสอบครูผู้ช่วยวิชาเเอกศิลปศึกษา
PDF
ข้อสอบกลางภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
PDF
เฉลย กสพท. คณิตศาสตร์ 2555
PDF
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
PDF
PDF
เมทริกซ์.pdf
PDF
ปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 2 ชุดที่ 5
PDF
จำนวนจริง_9วิชาสามัญ(55-58)
DOCX
แบบฝึกหัดเรขาคณิตวิเคราะห์
PDF
ข้อสอบคณิตศาสตร์เรื่อง การบวก การลบ การคูณ การหารเศษส่วน
PDF
สรุปสูตรตรีโกณมิติ
Relations
อนุกรมเลขคณิต
คำอธิบายรายวิชาคณิตศาสตร์พื้นฐานม.2เทอม2
ชุดการสอนที่ 2 เรื่อง เส้นขนานและมุมแย้ง
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
ใบงานสมการ
ตรีโกณมิติ
ข้อสอบกลางภาค คณิต ม.5 เทอม 2 ฉบับที่ 1
แนวข้อสอบครูผู้ช่วยวิชาเเอกศิลปศึกษา
ข้อสอบกลางภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
เฉลย กสพท. คณิตศาสตร์ 2555
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
เมทริกซ์.pdf
ปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 2 ชุดที่ 5
จำนวนจริง_9วิชาสามัญ(55-58)
แบบฝึกหัดเรขาคณิตวิเคราะห์
ข้อสอบคณิตศาสตร์เรื่อง การบวก การลบ การคูณ การหารเศษส่วน
สรุปสูตรตรีโกณมิติ
Ad

Viewers also liked (20)

PDF
สรุปเนื้อหาจำนวนจริง
PDF
Relation and function
PDF
เมทริกซ์ระดับชั้นมัธยมปลาย(Matrix)
PDF
Exponential and logarithm function
PDF
Trigonometry1
PDF
Preliminary number theory
PDF
Analytic geometry1
PDF
Real number system full
PDF
ความน่าจะเป็นและวิธีนับ(Probability)
PDF
Statistic1
PPTX
“La relación entre las tasas de divorcio y el aumento de Delincuentes."
PPT
Fire Starter Part 2
PPT
Contencioso Tributario
DOCX
Guia 5 multiplicación de enteros
PDF
PDF
Font Ideas
PDF
โจทย์เรขาคณิต
PDF
Complex number1
สรุปเนื้อหาจำนวนจริง
Relation and function
เมทริกซ์ระดับชั้นมัธยมปลาย(Matrix)
Exponential and logarithm function
Trigonometry1
Preliminary number theory
Analytic geometry1
Real number system full
ความน่าจะเป็นและวิธีนับ(Probability)
Statistic1
“La relación entre las tasas de divorcio y el aumento de Delincuentes."
Fire Starter Part 2
Contencioso Tributario
Guia 5 multiplicación de enteros
Font Ideas
โจทย์เรขาคณิต
Complex number1
Ad

Similar to Real Number(ระบบจำนวนจริง) (20)

PDF
3 ระบบจำนวนจริง
PDF
สรุปสูตรคณิตศาสตร์
PDF
จำนวนจริง
PDF
Realnumbers
PDF
อสมการ2
PDF
Matrix problem p
PDF
อสมการ
PPT
วิทยาศาสตร์อุต
PDF
คณิตศาสตร์ ม.ปลาย พค31001
PPT
บทที่ 2 ระบบจำนวนจริงและเซต
PDF
จำนวนจริง
PDF
ข้อสอบจำนวนจริง
PDF
Onet math
PPT
บทที่ 1.ทบทวนคณิตศาสตร์
PDF
จำนวนเชิงซ้อน.pdf
PDF
สรุปสูตร ม.1
3 ระบบจำนวนจริง
สรุปสูตรคณิตศาสตร์
จำนวนจริง
Realnumbers
อสมการ2
Matrix problem p
อสมการ
วิทยาศาสตร์อุต
คณิตศาสตร์ ม.ปลาย พค31001
บทที่ 2 ระบบจำนวนจริงและเซต
จำนวนจริง
ข้อสอบจำนวนจริง
Onet math
บทที่ 1.ทบทวนคณิตศาสตร์
จำนวนเชิงซ้อน.pdf
สรุปสูตร ม.1

More from Thanuphong Ngoapm (20)

PDF
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาคณิตศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาปีที่6_ความน่าจะเป็น(ตัวแปรสุ่ม)
PDF
เฉลยละเอียดข้อสอบเข้ามหาวิทยาลัยวิชาความถนัดทางวิศวกรรม (Pat3)ปี 2565
PDF
ข้อสอบเก่าวิชา Engineering Mechanics1 ปี56
PDF
ข้อสอบเก่าวิชา Engineering Mechanics1 ปี57
PDF
แบบฝึกหัดวิชาคณิตศาสตร์ระดับชั้นมัธยมที่3 เรื่องสามเหลี่ยมคล้าย
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดการวิเคราะห์โครงสร้าง_Internal force(มหาวิทยาลัย)
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาdynamic_พลศาสตร์rigid body kinetic
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาdynamic_พลศาสตร์particle kinetic
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาdynamic_พลศาสตร์rigid kinematic
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาStatic_สถิตย์ศาสตร์ Virtual work
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาStatic_สถิตย์ศาสตร์ Moment of Inertial(มหาวิทยาลัย)
PDF
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาStatic_สถิตย์ศาสตร์ โครงสร้างFrame
PDF
เฉลย_Truss_structure_มหาวิทยาลัยวิชาstatic
PDF
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาฟิสิกส์ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่5_คลื่นกล.pdf
PDF
แบบฝึกหัดสมการอนุพันธ์(ODE)สำหรับการเงินระดับมหาวิทยาลัยdiff_eq_finance
PDF
แคลคูลัสสำหรับการเงินระดับมหาวิทยาลัยcalculus_finance
PDF
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาฟิสิกส์ม5_เรื่องเสียง.pdf
PDF
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาฟิสิกส์ชั้นม5_เรื่องแสงเชิงกายภาพ.pdf
PDF
เฉลยข้อสอบคณิตศาสตร์ ระดับมัธยมต้น สพฐ. ปี 2566 (รอบแรก)คณิตม.ต้น66.pdf
PDF
เฉลยข้อสอบแข่งขันคณิตศาสตร์ นานาชาติ ระดับชั้นมัธยมต้น รอบแรก สพฐ. ปี2565
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาคณิตศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาปีที่6_ความน่าจะเป็น(ตัวแปรสุ่ม)
เฉลยละเอียดข้อสอบเข้ามหาวิทยาลัยวิชาความถนัดทางวิศวกรรม (Pat3)ปี 2565
ข้อสอบเก่าวิชา Engineering Mechanics1 ปี56
ข้อสอบเก่าวิชา Engineering Mechanics1 ปี57
แบบฝึกหัดวิชาคณิตศาสตร์ระดับชั้นมัธยมที่3 เรื่องสามเหลี่ยมคล้าย
เฉลยแบบฝึกหัดการวิเคราะห์โครงสร้าง_Internal force(มหาวิทยาลัย)
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาdynamic_พลศาสตร์rigid body kinetic
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาdynamic_พลศาสตร์particle kinetic
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาdynamic_พลศาสตร์rigid kinematic
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาStatic_สถิตย์ศาสตร์ Virtual work
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาStatic_สถิตย์ศาสตร์ Moment of Inertial(มหาวิทยาลัย)
เฉลยแบบฝึกหัดวิชาStatic_สถิตย์ศาสตร์ โครงสร้างFrame
เฉลย_Truss_structure_มหาวิทยาลัยวิชาstatic
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาฟิสิกส์ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่5_คลื่นกล.pdf
แบบฝึกหัดสมการอนุพันธ์(ODE)สำหรับการเงินระดับมหาวิทยาลัยdiff_eq_finance
แคลคูลัสสำหรับการเงินระดับมหาวิทยาลัยcalculus_finance
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาฟิสิกส์ม5_เรื่องเสียง.pdf
เฉลย_แบบฝึกหัดวิชาฟิสิกส์ชั้นม5_เรื่องแสงเชิงกายภาพ.pdf
เฉลยข้อสอบคณิตศาสตร์ ระดับมัธยมต้น สพฐ. ปี 2566 (รอบแรก)คณิตม.ต้น66.pdf
เฉลยข้อสอบแข่งขันคณิตศาสตร์ นานาชาติ ระดับชั้นมัธยมต้น รอบแรก สพฐ. ปี2565

Real Number(ระบบจำนวนจริง)

  • 1. 1 •สมบัติการเทากัน •สมบัติการบวก •สมบัติการคูณ •สมบัติการไมเทากัน ประเภทของจํานวนสมบัติของจํานวนจริง การแกสมการ •พหุนามดีกรี2 •พหุนามดีกรีมากกวา2 •คาสมบูรณ •รากที่สอง •ทฤษฎีบทเศษเหลือ •การแยกตัวประกอบ •การหารสังเคราะห •สมบัติของคาสมบูรณ •เสนจํานวน การแกอสมการ •ชวงของจํานวนจริง •พหุนามดีกรี2 •พหุนามดีกรีมากกวา2 •คาสมบูรณ โจทยปญหาเกี่ยวกับจํานวนจริง
  • 2. 2 ระบบจํานวนจริง 1.ประเภทของจํานวน ในระบบจํานวนที่เราใชในปจจุบัน ไดถูกพัฒนามาตั้งแตสมัยโบราณ เพราะจํานวนหรือ ตัวเลขมีความเกี่ยวของกับเรามาตั้งแตสมัยโบราณ โดยจํานวนชนิดแรกที่มนุษยใชคือ จํานวนนับ หรือจํานวนเต็มบวก การนับจํานวนของมนุษยในสมัยโบราณเปนการจับคูระหวางสัตวหรือสิ่งของ กับรอยขีด เมื่อเวลาผานไปมนุษยจึงมีการพัฒนาแบงแยกเปนจํานวนประเภทตางๆดังตอไปนี้ 1.1 จํานวนนับ ใชสัญลักษณแทนดวย N ไดแก 1,2,3,4,5,… 1.2 จํานวนเต็ม ใชสัญลักษณแทนดวย I ไดแก 1) จํานวนเต็มบวก ใชสัญลักษณแทนดวย I + ไดแก 1,2,3,4,5,… 2) จํานวนเต็มศูนย ใชสัญลักษณแทนดวย 0 I ไดแก 0 3) จํานวนเต็มลบ ใชสัญลักษณแทนดวย I − ไดแก -1,-2,-3,-4,-5,… 1.3 จํานวนตรรกยะ ใชสัญลักษณแทนดวย Q คือจํานวนที่เขียนใหอยูในรูป a b ไดโดยที่ a,b เปนจํานวนเต็มและ 0b ≠ ไดแก 1) จํานวนเต็ม เพราะจํานวนเต็มสามารถเขียนใหอยูในรูปเศษสวน 1 ไดทุกจํานวน เชน 3 5 2 0 3 , 5 , 2 , 0 1 1 1 1 − = = − = = เปนตน 2) เศษสวน ไดแก 5 1 13 , 1 , 6 2 4 − เปนตน
  • 3. 3 3) ทศนิยมซ้ํา เชน 6 3.6 3.6000... 3 10 735 1.735 1.735735... 1 999 162 1 161 0.162 0.1626262... 990 990 = = = = − = = = 1.4 จํานวนอตรรกยะ ใชสัญลักษณแทนดวย Q′คือจํานวนที่ไมสามารถเขียนใหอยูในรูป a b ไดแก 1) ทศนิยมไมซ้ํา เชน 0.17578932781… 2) กรณฑ ซึ่งไมสามารถหาคาที่แนนอนได เชน 3,2 5, 2+ − เปนตน 3) π 1.5 จํานวนจริง ใชสัญลักษณแทนดวย R คือจํานวนที่สามารถหาคาได ไดแก 1) จํานวนตรรกยะ 2) จํานวนอตรรกยะ 1.6 จํานวนเชิงซอน ไดแก 1) จํานวนจริง 2) จํานวนเชิงซอนซึ่งไมใชจํานวนจริง คือจํานวนซึ่งไดจากการแกสมการกําลังสองซึ่ง เทากับจํานวนลบ เชน 2 5x = − เปนตน การแบงประเภทของจํานวนตางๆสามารถแสดงไดตามแผนผังดังตอไปนี้
  • 4. 4 แบบฝกหัด 1. จงหาวาขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด 1.1) 1 9, 4, , 3 2 − ทุกจํานวนเปนจํานวนจริง 1.2) คําตอบของสมการ 2 1x = − เปนจํานวนเชิงซอน จํานวนเชิงซอน จํานวนจริง จํานวนเชิงซอนซึ่งไมใชจํานวนจริง จํานวนตรรกยะ จํานวนอตรรกยะ ทศนิยมไมซ้ํา กรณฑซึ่งไมสามารถ หาคาที่แนนอนได π จํานวนเต็ม เศษสวน ทศนิยมซ้ํา จํานวนเต็มบวก ศูนย จํานวนเต็มลบ
  • 5. 5 1.3) 2 4 ไมเปนจํานวนตรรกยะ 1.4) 100 เปนจํานวนอตรรกยะ 1.5) 0.16 เปนทศนิยมซ้ํา 1.6) 0.439 เปนจํานวนอตรรกยะ 1.7) 1.4396742…เปนจํานวนอตรรกยะ 1.8) จํานวนนับเปนสับเซตของจํานวนเต็ม 1.9) กรณฑทุกจํานวนเปนจํานวนอตรรกยะ 1.10) จํานวนบางจํานวนเปนทั้งจํานวนตรรกยะและจํานวนอตรรกยะ 1.11) 3 เปนจํานวนอตรรกยะ แตไมเปนจํานวนเชิงซอน 1.12) -4 เปนจํานวนเต็มลบ จํานวนเต็ม และจํานวนอตรรกยะ 1.13) 1 3 จัดเปนจํานวนเชิงซอน 1.14) จํานวนเต็มทุกจํานวนจัดเปนจํานวนจริง 1.15) จํานวนเชิงซอนทุกจํานวนเปนจํานวนอตรรกยะ 2. ให a เปนจํานวนตรรกยะ และ b เปนจํานวนอตรรกยะ ขอใดสรุปถูก ก. ab เปนจํานวนอตรรกยะ ข. a+b เปนจํานวนอตรรกยะ ค. ab เปนจํานวนตรรกยะ
  • 6. 6 ง. a b เปนจํานวนอตรรกยะ 3. พิจารณาขอความตอไปนี้ ขอใดถูก ก. มีจํานวนตรรกยะที่เขียนไดในรูปทศนิยมซ้ํา ข. มีจํานวนอตรรกยะที่เขียนไดในรูป 2 x 4. ให R แทนสัญลักษณของจํานวนจริง ให Q แทนสัญลักษณของจํานวนตรรกยะ ให Q′ แทนสัญลักษณของจํานวนอตรรกยะ ให I แทนสัญลักษณของจํานวนเต็ม ให I+ แทนสัญลักษณของจํานวนเต็มบวก ให I− แทนสัญลักษณของจํานวนเต็มลบ จงพิจารณาขอความตอไปนี้ขอใดกลาวถูก ก. Q I I Q+ ′∩ = ∩ ข. I I I+ − ∪ = ค. Q I I Q+ + ′∪ = ∪ ง. ( )I Q I+ ∩ ⊂
  • 8. 8 2. สมบัติของจํานวนจริง 2.1 สมบัติการเทากันของจํานวนจริง 1) สมบัติการสะทอน-จํานวนจริงใดๆยอมมีคาเทากับจํานวนจริงนั้น เชน a=a, 10=10 2) สมบัติการสมมาตร-ถาจํานวนจริงที่หนึ่งมีคาเทากับจํานวนจริงที่สอง แลวจํานวนจริงที่ สองมีคาเทากับจํานวนจริงที่หนึ่ง เชน ถา a=b แลว b=a หรือ a+1=6 แลว 6=a+1 3) สมบัติการถายทอด- ถาจํานวนจริงที่หนึ่งเทากับจํานวนจริงที่สอง และจํานวนจริงที่สอง เทากับจํานวนจริงที่สาม แลวจํานวนจริงที่หนึ่งเทากับจํานวนจริงที่สาม เชน ถา a=b และ b=c แลว a=c ถา a+1=15 และ 15=16-1 แลว a+1=16-1 4) สมบัติการบวกดวยจํานวนที่เทากัน-จํานวนสองจํานวนมีคาเทากัน เมื่อบวกจํานวนทั้ง สองดวยจํานวนเดียวกัน ผลบวกมีคาเทากัน เชน ถา a=b แลว a+3=b+3 5) สมบัติการคูณดวยจํานวนที่เทากัน-จํานวนสองจํานวนมีคาเทากัน เมื่อคูณจํานวนทั้งสอง ดวยจํานวนเดียวกัน ผลคูณมีคาเทากัน เชน ถา a=b แลว a x (-5) = b x (-5)
  • 9. 9 2.2 สมบัติการบวกจํานวนจริง เมื่อ a,b,c เปนจํานวนจริง 1) สมบัติปด-เมื่อนําจํานวนจริงมาบวกกัน ผลบวกยอมเปนจํานวนจริงเสมอ เชน a R∈ และ b R∈ แลว a b R+ ∈ 7 R∈ และ 2 R− ∈ แลว 7 ( 2) R+ − ∈ 2) สมบัติการสลับที่- เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งบวกกับจํานวนจริงที่สอง ผลบวกเทากับเมื่อ นําจํานวนจริงที่สองบวกกับจํานวนจริงที่หนึ่ง เชน a+b = b+a 9+(-1) = (-1)+9 3) สมบัติการเปลี่ยนหมู-เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งบวกกับจํานวนจริงที่สอง แลวจึงบวกกับ จํานวนจริงที่สาม ผลบวกเทากับเมื่อนําจํานวนจริงที่สองบวกกับจํานวนจริงที่สาม แลวจึงบวกกับ จํานวนจริงที่หนึ่ง เชน (a+b)+c = a+(b+c) [9+(-1)]+6 = 9+[(-1)+6] 4) สมบัติการมีเอกลักษณ-เมื่อนําจํานวนจริงบวกกับเอกลักษณการบวก ผลบวกเทากับ จํานวนจริงนั้น โดยที่เอกลักษณการบวกเทากับ 0 เชน a+0 = a = 0+a 8+0 = 8 = 0+8 5) สมบัติการมีอินเวอรส-เมื่อนําจํานวนจริงบวกกับอินเวอรสการบวก ผลบวกเทากับ เอกลักษณการบวก ซึ่งเทากับ 0 โดยที่อินเวอรสการบวกคือ จํานวนตรงขามของจํานวนจริงนั้น เชน a+(-a) = 0 = (-a)+a 7+(-7) = 0 = (-7)+7 (-1)+1 = 0 = 1+(-1)
  • 10. 10 2.3 สมบัติการคูณจํานวนจริง เมื่อ a,b,c เปนจํานวนจริง 1) สมบัติปด-เมื่อนําจํานวนจริงมาคูณกัน ผลคูณยอมเปนจํานวนจริงเสมอ เชน a R∈ และ b R∈ แลว ab R∈ 9 R∈ และ 2 R− ∈ แลว 9( 2) R− ∈ 2) สมบัติการสลับที่- เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งคูณกับจํานวนจริงที่สอง ผลคูณเทากับเมื่อนํา จํานวนจริงที่สองคูณกับจํานวนจริงที่หนึ่ง เชน ab = ba 3(-2) = (-2)3 3) สมบัติการเปลี่ยนหมู-เมื่อนําจํานวนจริงที่หนึ่งคูณกับจํานวนจริงที่สอง แลวจึงคูณกับ จํานวนจริงที่สาม ผลคูณเทากับเมื่อนําจํานวนจริงที่สองคูณกับจํานวนจริงที่สาม แลวจึงคูณกับ จํานวนจริงที่หนึ่ง เชน (ab)c = a(bc) [8(-1)]9 = 8[(-1)9] 4) สมบัติการมีเอกลักษณ-เมื่อนําจํานวนจริงคูณกับเอกลักษณการคูณ ผลคูณเทากับจํานวน จริงนั้น โดยที่เอกลักษณการคูณเทากับ 1 เชน a • 1 = a = 1• a 1• 2 = 2 = 2 • 1 5) สมบัติการมีอินเวอรส-เมื่อนําจํานวนจริงคูณกับอินเวอรสการคูณ ผลคูณเทากับเอกลักษณ การคูณ ซึ่งเทากับ 1 โดยที่อินเวอรสการคูณคือ จํานวนจริงนั้นยกกําลัง-1 หรือสวนกลับของ จํานวนจริงนั้น เชน 1 1 1a a a a− − • = = • 1 1 5 1 5 5 5 • = = •
  • 11. 11 6) สมบัติการแจกแจง เชน a(b+c) = ab+ac 5[4+(-3)] = 5 4 [5( 3)]• + − แบบฝกหัด 1. บอกสมบัติของประโยคสัญลักษณตอไปนี้ 1.1) 6+3=3+6 1.2) a• (5-7)=(5-7)• a 1.3) b• 1=b=1• b 1.4) a+0=a=0+a 1.5) (2a+b)+5=2a+(b+5) 1.6) a(2b+c)=2ab+ac 1.7) 3 ( 3) 0 ( 3) 3+ − = = − + 1.8) 2 3 3 2 ( )( ) 1 ( )( ) 3 2 2 3 − − − − = = 1.9) [(2a)(-b)](-4)=2a[(-b)(-4)] 1.10) 1 1π π π• = = • 1.11) ถา a=b แลว a+(-2)=b+(-2)
  • 12. 12 1.12) ถา a=b และ b=-5 แลว a=-5 1.13) -5a-5b=-5(a+b) 1.14) a+(-3) เปนจํานวนจริง 1.15) [(x+3)+(y ÷5)]+(-1)=(x+3)+[(y÷5)+(-1)] 2. จงแสดงใหเห็นวาตัวดําเนินการตอไปนี้มีคุณสมบัติการสลับที่หรือไม 2.1) 3a b ab⊕ = + 2.2) 2a b a b⊕ = + 2.3) 2 a b a b − ⊕ = 3. จงหาเอกลักษณของการดําเนินการตอไปนี้ 3.1) 3a b a b⊕ = + −
  • 13. 13 3.2) a b a b ab⊕ = + − 3.3) 2a b ab⊕ = − 4. จงหาอินเวอรสของตัวดําเนินการตอไปนี้ 4.1) 3a b a b⊕ = + − จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 4 จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 0
  • 14. 14 4.2) a b a b ab⊕ = + − จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ -3 จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 1 4.3) 2a b ab⊕ = − จงหาอินเวอรสการ ⊕ ของ 0 5. ถา 2 2 ( )x x y x y∗ − = + จงหาคาของ 5 3∗
  • 15. 15 6. ให { 1,0,1}A = − พิจารณาขอความตอไปนี้ขอใดถูก ก. เซต A มีสมบัติปดการบวก ข. เซต A มีเอกลักษณการบวก ค. สมาชิกทุกตัวของเซต A มีอินเวอรสการบวก 7. กําหนดให , ,a b c R∈ ที่มี a เปนอินเวอรสการบวกของ b จงหา c ที่ทําให 4 4 2 12a b c+ − =
  • 16. 16 2.4 สมบัติการไมเทากัน ให a,b,c เปนจํานวนจริงใดๆ 1) การเปรียบเทียบจํานวนบวกและจํานวนลบกับศูนย a เปนจํานวนบวก ก็ตอเมื่อ a > 0 a เปนจํานวนลบ ก็ตอเมื่อ a < 0 2) สมบัติการถายทอด ถา a < b และ b < c แลว a < c ถา 3 < b และ b < 5 แลว 3 < 5 3) สมบัติการบวกดวยจํานวนที่เทากัน ถา a > b แลว a+c > b+c ถา 2 > -1 แลว 2+3 > -1+3 4) สมบัติการคูณดวยจํานวนที่เทากันที่ไมเทากับศูนย ถา a < b และ c > 0 แลว ac < bc เชน 2 < 5 และ c = 3 แลว 2(3) < 5(3) ถา a < b และ c < 0 แลว ac > bc เชน 1 < 5 และ c = -3 แลว 1(-3) > 5(-3)
  • 17. 17 5) สมบัติการตัดออกของการบวก ถา a+c < b+c แลว a < b ถา 3+c < 6+c แลว 3 < 6 6) สมบัติการตัดออกของการคูณ ถา ac < bc และ c > 0 แลว a < b 3(5) < 8(5) และ 5 > 0 แลว 3 < 8 ถา ac < bc และ c < 0 แลว a > b 6(-2) < 4(-2) และ -2 < 0 แลว 6 > 4 แบบฝกหัด 1. เติม ถูก หนาขอที่ถูกตองหรือ ผิด หนาขอที่ไมถูกตองตามสมบัติการไมเทากัน 1.1) ถา a < b แลว 2 2 a b< 1.2) ถา 8 > 4 แลว 8a > 4a เมื่อ a < 0 1.3) ถา 2+a > -3+a แลว 2 > -3 1.4) ถา a > b แลว a-3 > b-3 1.5) ถา a < b แลว 2 2 a b> เมื่อ a และ b เปนจํานวนลบ 1.6) ถา a+c < b+c แลว a < b เมื่อ a และ b เปนจํานวนบวกเทานั้น
  • 18. 18 1.7) ถา a < b แลว ac > bc เมื่อ c < 0 1.8) -3 เปนจํานวนบวก ก็ตอเมื่อ -3 > 0 1.9) ถา a > b แลว 1 1 a b < เมื่อ a และ b เปนจํานวนบวก 1.10) ถา a > b แลว 1 1 a b < เมื่อ a และ b เปนจํานวนลบ 1.11) ถา a และ b เปนจํานวนจริง ซึ่ง 2 2 2 ( )a b a b+ > + แลว 0ab < 1.12) สําหรับจํานวนจริง a ถา 0 1a< < แลว 2 0 a a< < 1.13) ถา a>0 แลว a a≤ เมื่อ a เปนจํานวนจริงใดๆ 1.14) ถา ab=b แลว a=1 เมื่อ a,b เปนจํานวนจริงใดๆ 1.15) ถา a,b,c ปนจํานวนจริงใดๆ ที่ ac=bc แลว เราสรุปไดวา a=b
  • 19. 19 1.16) ถา a,b เปนจํานวนจริงใดๆ ที่ 0a b≤ ≤ แลว เราสรุปไดวา 2 2 a b ab> 2. จงหาคา a และ b จากขอตอไปนี้ 2.1) ให -1 < x < 3 และ 2 < y < 5 ก. a < x + y < b ข. a < x - y < b ค. a < xy < b ง. y a b x < <
  • 20. 20 2.2) ให -1 < x < 3 และ -8 < y < 2 จ. a < x + 2y < b ฉ. a < x - 2y < b ช. a < xy < b ซ. x a b y < <
  • 21. 21 3. สมการพหุนามตัวแปรเดียว 3.1 การแยกตัวประกอบพหุนามตัวแปรเดียวดีกรีสอง พหุนามตัวแปรเดียวดีกรีสอง คือพหุนามในรูป 2 ax bx c+ + เมื่อ a,b,c คือคาคงที่ โดย ที่ 0a ≠ และ x คือตัวแปร การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง คือ การเขียนพหุนามดีกรี สองในรูปผลคูณของพหุนามที่มีดีกรีต่ํากวาตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป แยกเปนกรณีการแยกตัว ประกอบไดดังนี้ กรณีที่ 1 – ใชวิธีการดึงตัวประกอบรวม ( 2 ax bx c+ + และ c=0) สมการพหุนามจะเหลือเปน 2 ( )ax bx x ax b+ = + ดึงตัวรวม x ออกมา เชน 2 3 4 (3 4)x x x x+ = + 2 2 14 2 ( 7)x x x x− + = − − เปนตน กรณีที่ 2 – ใชวิธีการผลตางกําลังสอง ( 2 ax bx c+ + , b=0 และ c<0) สมการพหุนามจะเหลือเปน 2 ax c+ และใชสูตร 2 2 ( )( )A B A B A B− = − + ตัวอยางเชน 2 2 2 100 10 ( 10)( 10)x x x x− = − = − + 2 2 2 25 144 (5 ) 12 (5 12)(5 12)x x x x− = − = − + 2 2 2 2 48 75 3(16 25) 3((4 ) 5 ) 3(4 5)(4 5)x x x x x− = − = − = − + เปนตน กรณีที่ 3 – ใชวิธีการแจกแจงการแยกตัวประกอบ ( 2 ax bx c+ + a,b,c ≠ 0) -ถา a=1 พหุนามเขียนในรูป 2 x bx c+ + แยกตัวประกอบไดเปน(x+m)(x+n) (x)(x) = 2 x (n)(x)+(m)(x) = bx (m)(n)= c เชน 2 12 ( 3)( 4)x x x x− − = + −
  • 22. 22 2 3 2 ( 1)( 2)x x x x− + = − − 2 4 4 ( 2)( 2)x x x x+ + = + + เปนตน -ถา a≠ 1 พหุนามเขียนในรูป 2 ax bx c+ + แยกตัวประกอบไดเปน(kx+m)(px+n) (kx)(px) = 2 ax (n)(kx)+(m)(px) = bx (m)(n)= c เชน 2 2 5 3 (2 1)( 3)x x x x− − = + − 2 6 13 5 (3 1)(2 5)x x x x+ − = − + 2 16 24 9 (4 3)(4 3)x x x x+ + = + + เปนตน กรณีที่ 4 – ใชวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ( 2 ax bx c+ + a,b,c ≠ 0) โดยสูตรกําลังสองสมบูรณ คือ 2 2 2 ( ) 2A B A AB B+ = + + และ 2 2 2 ( ) 2A B A AB B− = − + เชน 2 2 2 2 2 2 2 2 8 [ 2( )(1) (1)] 1 8 2( )(1) (1) ] 1 8 ( 1) 9 ( 1) 3 ( 1 3)( 1 3) ( 4)( 2) x x x x x x x x x x x x + − = + + − − = [ + + − − = + − = + − = + + + − = + − หรือ
  • 23. 23 2 2 2 2 2 2 2 2 9 5 2 9 5 2[ ] 2 2 9 81 81 5 2[ 2( )( ) ( ) ] 4 16 16 2 9 9 81 5 2( )( ) ( ) ] 4 4 16 2 9 121 2[( ) ] 4 16 9 11 2[( ) ( ) ] 4 4 x x x x x x x x x x − − = − − = − + − − = 2[ − + − − = − − = − − 9 11 9 11 2( )( ) 4 4 4 4 1 2( )( 5) 2 (2 1)( 5) x x x x x x = − + − − = + − = + − เปนตน
  • 24. 24 แบบฝกหัด 1.แยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 1.1 2x-10 1.2 2 3 3x− − 1.3 3 6x x+ 1.4 2 5 35x x− 1.5 3 2 4x x+ 1.6 4 3 8 24x x− 1.7 3 2 4 12 4x x x− + 1.8 4 3 2 3 6x x x− − + 1.9 2 8 15x x+ + 1.10 2 6 7x x+ − 1.11 2 2 8x x− − 1.12 2 13 42x x− + 1.13 2 2 3x x+ −
  • 25. 25 1.14 2 3 2 8x x+ − 1.15 2 6 1x x− − 1.16 2 12 5 2x x+ − 1.17 2 16x − 1.18 2 81x − 1.19 2 9 1x − 1.20 2 25 16x − 1.21 2 12 36x x+ + 1.22 2 6 9x x− + 1.23 2 4 12 9x x+ + 1.24 2 36 12 1x x− +
  • 26. 26 3.2 การแยกตัวประกอบพหุนามดีกรีสูงกวาสอง ใชทฤษฎีบทเศษเหลือชวยในการวิเคราะหมีดังนี้ เมื่อ p(x) คือพหุนาม 1 1 1 0...n n n na x a x a x a− −+ + + + โดยที่ n เปนจํานวนเต็ม บวก 1 1 0, ,..., ,n na a a a− เปนจํานวนจริงซึ่ง 0na ≠ ถาหารพหุนาม p(x) ดวยพหุนาม x-c เมื่อ c เปนจํานวนจริงแลว เศษเหลือเทากับ p(c) ตัวอยางเชน 1) หาเศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม 2 2 11 6x x+ − ดวย x+6 2x - 1 x+6 2 2 11 6x x+ − 2 2 12x x+ 6x− − 6x− − 0 จากการตั้งหารพหุนาม จะไดเศษเทากับ 0 แทนที่จะตั้งหารพหุนามเพื่อหาเศษ เราจะใช ทฤษฎีบทเศษเหลือไดวา เศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม 2 2 11 6x x+ − ดวย x+6 เทากับ p(c) ในกรณีนี้ c=-6 เพราะฉะนั้น p(c) =p(-6) p(-6) = 2 2( 6) 11( 6) 6− + − − p(-6) = 72-66-6 p(-6) = 0 เศษที่ไดจากการหารพหุนามจึงเทากับ 0
  • 27. 27 2) หาเศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม 3 2 5 2 4x x x− + − ดวย x-1 2 4 2x x− − x-1 3 2 5 2 4x x x− + − 3 2 x x− 2 4 2x x− + 2 4 4x x− + 2 4x− − 2 2x− + 6− จากการหารพหุนามไดเศษเทากับ -6 จากทฤษฎีเศษเหลือ เศษที่ไดจากการหารเทากับ p(c) = p(1) p(1) = 3 2 (1) 5(1) 2(1) 4− + − p(1) = 1-5+2-4 p(1) = -6 เศษที่ไดจากการหารพหุนาม 3 2 5 2 4x x x− + − ดวย x-1 คือ -6 3) หาเศษซึ่งไดจากการหารพหุนาม 2 3 11 5x x− − ดวย 3x+1 x - 4 3x+1 2 3 11 5x x− − 2 3x x+ -12x - 5 -12x - 4 - 1 ใชทฤษฎีบทเศษเหลือ x-c = 3x+1 c = 1 3 − 21 1 1 ( ) 3( ) 11( ) 5 1 3 3 3 p − − − = − − = − เศษที่ไดจากการหารพหุนาม 2 3 11 5x x− − ดวย 3x+1 คือ -1
  • 28. 28 ทฤษฎีบทตัวประกอบ เมื่อ p(x) คือพหุนาม 1 1 1 0...n n n na x a x a x a− −+ + + + โดยที่ n เปนจํานวนเต็มบวก 1 1 0, ,..., ,n na a a a− เปนจํานวนจริงซึ่ง 0na ≠ พหุนาม p(x) จะมี (x-c) เปนตัวประกอบ ก็ตอเมื่อ p(c)=0 ตัวอยาง 1) 5x-1 เปนตัวประกอบของ 2 5 4 1x x+ − หรือไม p(x) = 2 5 4 1x x+ − x-c = 5x-1 1 5 c = 21 1 1 ( ) 5( ) 4( ) 1 0 5 5 5 p = + − = 5 1x∴ − เปนตัวประกอบของ 2 5 4 1x x+ − 2) x-3 เปนตัวประกอบของ 3 2 7 5 75x x x− − + หรือไม p(x) = 3 2 7 5 75x x x− − + x-c = x-3 c = 3 3 2 (3) (3) 7(3) 5(3) 75 24p = − − + = 3x∴ − ไมเปนตัวประกอบของ 3 2 7 5 75x x x− − + ทฤษฎีบทตัวประกอบตรรกยะ เมื่อ p(x) คือพหุนาม 1 1 1 0...n n n na x a x a x a− −+ + + + โดยที่ n เปนจํานวนเต็ม บวก 1 1 0, ,..., ,n na a a a− เปนจํานวนเต็มซึ่ง 0na ≠ ถา k x m − เปนตัวประกอบของพหุ นาม p(x) โดยที่ m และ k เปนจํานวนเต็มซึ่ง 0m ≠ และห.ร.ม.ของ m และ k เทากับ 1 แลว m หาร na ลงตัว และ k หาร 0a ลงตัว ตัวอยาง เชน 1) จงแยกตัวประกอบของ 3 2 12 8 13 3x x x− − − ตัวประกอบของ -3 ไดแก 1, 3± ± k
  • 29. 29 ตัวประกอบของ 12 ไดแก 1, 2, 3, 4, 6, 12± ± ± ± ± ± m ให k m = 1 3 − 1 1 ( ) 3 3 k x x x m − − = − = + p(x) = 3 2 12 8 13 3x x x− − − 3 21 1 1 1 ( ) 12( ) 8( ) 13( ) 3 0 3 3 3 3 p − − − − = − − − = สวนการหารพหุนามใหใชวิธีการหารสังเคราะหดังนี้ 1 3 − 12 -8 -13 -3 -4 4 3 12 -12 -9 0 จากการหารสังเคราะหจะได 3 2 2 2 1 12 8 13 3 ( )(12 12 9) 3 1 )(3)(4 4 3) 3 1)(2 1)(2 3) x x x x x x x x x x x x − − − = + − − = ( + − − = (3 + + − 2) แยกตัวประกอบของ 4 3 2 60 4 383 25 50x x x x− − + + ตัวประกอบของ 50 ไดแก 1, 2, 5, 10, 25, 50± ± ± ± ± ± k ตัวประกอบของ 60 ไดแก 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 60± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± m เลือก 2 1 , 5 3 k m − = 2 1 , 5 3 k x x x m − = − + ตรวจสอบ p( k m )=0 โดยการหารสังเคราะห
  • 30. 30 2 5 60 -4 -383 25 50 24 8 -150 -50 1 3 − 60 20 -375 -125 0 -20 0 125 60 0 -375 0 จากการหารสังเคราะหจะได 4 3 2 2 2 2 2 1 60 4 383 25 50 ( )( )(60 375) 5 3 2 1 ( )( )(15)(4 25) 5 3 2 1 ( )( )(5)(3)(4 25) 5 3 x x x x x x x x x x x x x − − + + = − + − = − + − = − + − 2 2 (5 2)(3 1)((2 ) 5 ) (5 2)(3 1)(2 5)(2 5) x x x x x x x = − + − = − + − + 3) แยกตัวประกอบของ 3 2 3 16 12x x x+ − + กรณี na =1 ตัวประกอบของ 12 ไดแก 1, 2, 3, 4, 6, 12± ± ± ± ± ± c เลือก c = 1 x-c = x-1 1 1 3 -16 12 1 4 -12 1 4 -12 0 จากการหารสังเคราะหจะได
  • 31. 31 3 2 2 3 16 12 ( 1)( 4 12) 1)( 6)( 2) x x x x x x x x x + − + = − + − = ( − + − 4) แยกตัวประกอบของ 3 2 30 71 43 6x x x− + − กรณี 1na ≠ ตัวประกอบของ 6 ไดแก 1, 2, 3, 6± ± ± ± k ตัวประกอบของ 30 ไดแก 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30± ± ± ± ± ± ± ± m เลือก 1 5 k m = 1 5 k x x m − = − 1 5 30 -71 43 -6 6 -13 6 30 -65 30 0 จากการหารสังเคราะหจะได 3 2 2 2 1 30 71 43 6 ( )(30 65 30) 5 1 )(5)(6 13 6) 5 (5 1)(3 2)(2 3) x x x x x x x x x x x x − + − = − − + = ( − − + = − − − 5) แยกตัวประกอบของ 4 3 2 12 44 5 100x x x x− − + กรณี 1na ≠ ,สามารถดึงตัวรวม x ได 4 3 2 3 2 12 44 5 100 (12 44 5 100)x x x x x x x x− − + = − − + นํา 3 2 12 44 5 100x x x− − + มาแยกตัวประกอบ ตัวประกอบของ 100 ไดแก 1, 2, 4, 5, 10, 20, 50, 100± ± ± ± ± ± ± ± k ตัวประกอบของ 12 ไดแก 1, 2, 3, 6, 12± ± ± ± ± m เลือก 5 2 k m = 5 2 k x x m − = −
  • 32. 32 5 2 12 -44 -5 100 30 -35 -100 12 -14 -40 0 จากการหารสังเคราะหจะได 4 3 2 3 2 2 2 12 44 5 100 (12 44 5 100) 5 ( )(12 14 40) 2 5 ( )(2)(6 7 20) 2 x x x x x x x x x x x x x x x x − − + = − − + = − − − = − − − (2 5)(3 4)(2 5)x x x x= − + − แบบฝกหัด 1) หาเศษที่ไดจากการหารพหุนามตอไปนี้ 1.1) 2 ( 3 4) ( 2)x x x+ − ÷ + 1.2) 2 (5 4 3) ( 1)x x x− + ÷ − 1.3) 2 (3 11 4) (3 1)x x x− − ÷ +
  • 33. 33 1.4) 3 2 ( 2 4) ( 2)x x x x− + − ÷ − 1.5) 3 2 (4 8 11 3) (2 1)x x x x− − − ÷ + 1.6) 3 2 (9 45 4 20) (3 2)x x x x+ − − ÷ + 2) หาคา k เมื่อ A เปนตัวประกอบของ B 2.1) A=x-1 B= 2 5x kx+ − 2.2) A=2x+3 B= 2 6 7x x k+ +
  • 34. 34 2.3) A = 2x-3 B= 3 2 128 170 75kx x x− + − 2.4) A = 3x-4 B= 3 2 75 70 4x x kx− − − 3) แยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 3.1) 3 2 3 9 5x x x+ − +
  • 35. 35 3.2) 3 2 3 25 75x x x− − + 3.3) 4 3 2 14 68 130 75x x x x+ + + +
  • 36. 36 3.4) 3 2 125 25 125 25x x x− − + 3.5) 4 3 2 6 18 12x x x x+ − − +
  • 37. 37 4) ให a และ b เปนจํานวนจริง ถา 5 4ax bx+ + หารดวย 2 ( 1)x − ลงตัวแลว a b− เทากับเทาใด 5) ถา 3 2 x px q+ + หารดวย 2 2x x+ เหลือเศษ 1 แลวจงหาคา p q+
  • 38. 38 3.3 การแกสมการกําลังสอง การแกสมการกําลังสอง คือ การหาคําตอบของสมการซึ่งอยูในรูป 2 0ax bx c+ + = สามารถทําได 2 วิธี 1. โดยการแยกตัวประกอบ ใชหลักการแยกตัวประกอบสมการพหุนามดีกรีสอง 2. โดยการใชสูตร โดยตองตรวจสอบคา 2 4b ac− ถา 2 4 0b ac− ≥ สมการกําลังสองมีคําตอบ คือ 2 4 2 b b ac x a − ± − = ถา 2 4 0b ac− < สมการกําลังสองไมมีคําตอบ ตัวอยาง เชน 1) หาคําตอบของสมการ 2 3 18 0x x− = สามารถทําโดยการแยกตัวประกอบได 2 3 18 0 3 ( 6) 0 0,6 x x x x x − = − = = และสามารถทําโดยการใชสูตรก็จะไดคําตอบเดียวกันคือ จาก 2 3 18 0x x− = 3 หารตลอดได 2 6 0x x− = 2 0ax bx c+ + = a=1 , b=-6 , c=0
  • 39. 39 2 2 4 2 ( 6) ( 6) 4(1)(0) 2(1) 6 36 0 2 6 36 2 6 6 6 6 , 2 2 6,0 b b ac x a x x x x x − ± − = − − ± − − = ± − = ± = + − = = หมายเหตุ ใหใชวิธีการแยกตัวประกอบกอน ถาแยกตัวประกอบไมไดใหใชสูตร 2 4 2 b b ac x a − ± − = โดยถา 2 4 0b ac− < สมการกําลังสองไมมีคําตอบ 2) หาคําตอบของสมการ 2 8 1 0x x− + = ใชการแจกแจงแยกตัวประกอบ จะเห็นวาไมสามารถแยกตัวประกอบไดเปนจํานวนเต็ม จึงใชสูตร ในการหาคําตอบ จาก 2 8 1 0x x− + = 2 0ax bx c+ + = a=1 , b=-8 , c=1 2 2 4 2 ( 8) ( 8) 4(1)(1) 2(1) 8 64 4 2 b b ac x a x x − ± − = − − ± − − = ± − =
  • 40. 40 8 64 4 2 8 60 2 8 2 15 2 4 15 4 15,4 15 x x x x x ± − = ± = ± = = ± = + − 3) หาคําตอบของสมการ 2 4 9 2 3 7x x x− + = − 2 2 4 9 2 3 7 4 12 9 0 (2 3)(2 3) 0 3 2 x x x x x x x x − + = − − + = − − = = แบบฝกหัด 1. จงหาคําตอบของสมการตอไปนี้ 1) 2 2 2 6 11 4x x x+ − = −
  • 41. 41 2) 2 6 7 3 0x x+ − = 3) 2 9 1x = 4) 2 5 3 0x x− + − = 5) 2 2 3 5 4 2 10 4x x x x− − = − − 2. เกาเทาของกําลังสองของจํานวนหนึ่งเทากับ 25 จํานวนนั้นมีคาเทาไร
  • 42. 42 3. ผลคูณของจํานวนสองจํานวนเรียงกันเทากับ 182 จํานวนทั้งสองมีคาเทาไร 4. สามเหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งมีดานประกอบมุมฉากยาว x+5 เซนติเมตร และ 2x เซนติเมตร ดานตรงขามมุมฉากยาว 2x+5 เซนติเมตร สามเหลี่ยมมีพื้นที่เทาใด
  • 43. 43 5. ดําอายุมากกวาแดง 5 ป กําลังสองของอายุของดําและกําลังสองของอายุของแดงรวมกัน เปน 1025 ป แดงและดําอายุเทาไร 6. สามเหลี่ยมหนาจั่วรูปหนึ่งมีความสูงมากกวาความยาวฐาน 2 เซนติเมตร สามเหลี่ยมมีดาน ประกอบมุมยอดยาว 13 เซนติเมตร สามเหลี่ยมมีความยาวรอบรูปเทาใด
  • 44. 44 7. พอคาตั้งราคาสินคา 60 บาท จึงขายสินคาได 40 ชิ้น เมื่อขึ้นราคาสินคาครั้งละ 1 บาท จะขายสินคาไดลดลง 3 ชิ้น ถาพอคาขึ้นราคาสินคาทําใหขายสินคาไดเงิน 1792 บาท การขึ้นราคาครั้งนั้นพอคาขายสินคาไดกี่ชิ้น 8. กําไรของรานคาแหงหนึ่งเปนไปตามสมการ 2 4 2500y x= − เมื่อ x คือตนทุน y คือกําไร ตอบคําถามตอไปนี้ 8.1) ถารานคามีตนทุน 60 บาท จะไดกําไรเทาไร 8.2) ถารานคามีกําไร 37500 รานคามีตนทุนเทาไร
  • 45. 45 3.4 การแกสมการกําลังมากกวาสอง สามารถทําไดโดยใชหลักการแยกตัวประกอบทําใหเปนพหุนามกําลังหนึ่ง หรือพหุนามกําลัง สอง และดําเนินการแกสมการตอไป ตัวอยางเชน 1. จงหาคําตอบของสมการ 3 2 6 13 5 0x x x+ − = 3 2 2 6 13 5 0 (6 13 5) 0 (3 1)(2 5) 0 1 5 0, , 3 2 x x x x x x x x x x + − = + − = − + = − = 2. จงหาคําตอบของสมการ 3 2 11 16 176 0x x x+ − − = จะทําโดยการแยกตัวประกอบโดยการหารสังเคราะหก็ได แตจากโจทยจะสังเกตเห็นวาสามารถ แยกตัวประกอบโดยการจัดกลุมและดึงตัวรวมได 3 2 2 2 11 16 176 0 ( 11) 16( 11) 0 ( 11)( 16) 0 ( 11)( 4)( 4) 0 11,4, 4 x x x x x x x x x x x x + − − = + − + = + − = + − + = = − − ถาทําโดยการหารสังเคราะหก็จะไดคําตอบเดียวกันคือ ตัวประกอบของ -176 คือ 1, 2, 4, 8, 11, 16, 22, 44, 88, 176± ± ± ± ± ± ± ± ± ± เลือก c = 4 x-c=x-4
  • 46. 46 4 1 11 -16 -176 4 60 176 1 15 44 0 3 2 2 11 16 176 0 ( 4)( 15 44) 4)( 11)( 4) 0 x x x x x x x x x + − − = − + + = 0 ( − + + = 4,4, 11x = − − แบบฝกหัด 1. จงหาคําตอบของสมการตอไปนี้ 1) 3 2 20 0x x x− − =
  • 47. 47 2) 4 2 27 48 0x x− = 3) 3 2 27 63 12 28 0x x x− − + =
  • 48. 48 4) 4 3 2 2 4 10 0x x x+ − = 5) 3 39 70 0x x− − = 6) 4 3 2 9 17 9 18 0x x x x+ + − − =
  • 49. 49 7) 3 2 6 29 43 20 0x x x+ + + = 8) 4 3 2 45 246 389 152 48 0x x x x+ + + − =
  • 50. 50 2. จงแกสมการตอไปนี้ 2.1) 2 1 1 1 ( 2) ( 1) 12x x x − = + + 2.2) 2 2 4 5 2 4 5x x + = + +
  • 51. 51 2.3) 2 2 2 2 2 1 2 2 7 2 2 2 3 6 x x x x x x x x + + + + + = + + + + 2.4) 2 2 2 ( 6 ) 2( 3) 81x x x− − − =
  • 52. 52 2.5) 2 2 21 4 6 4 10 x x x x − + = − + 2.6) 4 2 13 36 0x x− + =
  • 53. 53 2.7) 4 4 ( 1) ( 5) 82x x+ + + = 2.8) 4 2 2 10( 1) 63 ( 1) 52 0x x x x+ − − + =
  • 54. 54 3.5 การแกสมการที่อยูในรูปคาสัมบูรณ คาสัมบูรณของจํานวนจริง a เขียนแทนดวยสัญลักษณ a โดยมีความหมายคือ a เมื่อ 0a > a = 0 เมื่อ 0a = a− เมื่อ 0a < ตัวอยาง เชน 1. 3 3= เพราะ 3>0 [ ]a a= 2. 3 3− = เพราะ -3<0 [ ]a a= − 3. 0 0= ……………เปนตน สมบัติของคาสัมบูรณ ให ,a b R∈ 1) 0a ≥ 5) aa b b = เมื่อ 0b ≠ 2) a a≥ 6) 2 2 a a= 3) a a= − 7) a b a b+ ≤ + 4) ab a b= 8) a b a b− ≥ −
  • 55. 55 หลักในการแกสมการที่ติดคาสัมบูรณ คือ ตองทําใหคาสัมบูรณนั้นหายไป โดยอาศัยนิยาม ของคาสัมบูรณ มีหลักดังนี้ [( ) ( )]x a x a x a= → = ∨ = − ตัวอยาง เชน 1. จงแกสมการ 3 4x + = วิธีทํา 3 4x + = 3 4 4 3 1 x x x + = = − ∴ = 3 4 4 3 7 x x x + = − = − − ∴ = − 1x∴ = หรือ -7 2. จงแกสมการ 1 4 2 x x + = − วิธีทํา 2x ≠ 1 4 2 x x + = − 1 4 2 x x + = − − 1 4( 2) 1 4 8 3 9 3 x x x x x x + = − + = − = ∴ = 1 4( 2) 1 4 8 5 7 7 5 x x x x x x + = − − + = − + = ∴ = 3x = หรือ 7 5 x = 1 4 2 x x + = −
  • 56. 56 3. จงแกสมการ 2 3 1 1x x− + = วิธีทํา 4. จงแกสมการ 3 2 1 5x x+ + − = วิธีทํา 1) พิจารณาคา x ที่เปนคาวิกฤตจากสมการโจทย 2 3 1 1x x− + = 2 3 1 1x x− + = 2 3 1 1x x− + = − 2 3 0 ( 3) 0 0, 3 x x x x x − = − = ∴ = − 2 3 2 0 ( 2)( 1) 0 2,1 x x x x x − + = − − = ∴ = 0, 3,2,1x∴ = − 3 2 1 5x x+ + − = 3 0 3 x x + = ∴ = − 2 1 0 1 2 x x − = ∴ =
  • 57. 57 2) นําคาวิกฤต 2 คาของ x มาเขียนบนเสนจํานวน จะแบงคา x ไดเปน 3 ชวงดังนี้ 3) พิจารณาคา x ในแตละชวง แลวหาคําตอบของสมการ • •1 2 3 1 2 3− ชวง 1 3x→ < − ชวง 2 1 2 x→ − 3≤ < ชวง 3 1 2 x→ ≥ 3 2 1 5 [ ( 3)] [ (2 1)] 5 3 2 1 5 3 7 7 3 x x x x x x x x + + − = − + + − − = − − − + = − = − ∴ = 3 2 1 5 ( 3) [ (2 1)] 5 3 2 1 5 1 1 x x x x x x x x + + − = + + − − = + − + = − = ∴ = − 3 2 1 5 ( 3) (2 1) 5 3 2 1 5 3 3 1 x x x x x x x x + + − = + + − = + + − = = ∴ = 7 ( 3) ( ) 3 x x − < − ∧ = 1 ( 3 ) ( 1) 2 x x− ≤ < ∧ = − 1 ( ) ( 1) 2 x x≥ ∧ = 1x = −x∈∅ 1x = 1,1x = −
  • 58. 58 5. จงแกสมการ 2 3 1 2 3x x x− + − − = วิธีทํา 1) จากสมการ…………… 2 3 1 2 3x x x− + − − = 3 1 ( 2)( 1) 3 3 1 2 1 3 x x x x x x − + − + = ∴ − + − + = 2) พิจารณาคาวิกฤติของ x 3) นําคาวิกฤต 3 คาของ x มาเขียนบนเสนจํานวน จะแบงคา x ไดเปน 4 ชวงดังนี้ 4) พิจารณาคา x ในแตละชวง แลวหาคําตอบของสมการ 3 1 2 1 3x x x− + − + = 3 1 0 1 3 x x − = ∴ = 2 0 2 x x − = ∴ = 1 0 1 x x + = ∴ = − • •1 2 3 1 3 1− 2 • 4
  • 59. 59 ชวง 1 1x→ < − 2 2 2 3 1 2 1 3 (3 1) [ ( 2)][ ( 1)] 3 3 1 ( 2)( 1) 3 3 1 2 3 4 4 0 ( 4) ( 4) 4(1)( 4) 2(1) 4 16 16 2 4 4 2 2 2 2 2 x x x x x x x x x x x x x x x x x x − + − + = − − + − − − + = − + + − + = − + + − − = − − = − − ± − − − = ± + = ± = ∴ = ± ( 1) ( 2 2 2)x x< − ∧ = ± x∈∅ ชวง 2 1 3 x→ −1≤ < 2 2 2 3 1 2 1 3 (3 1) [ ( 2)][( 1)] 3 3 1 ( 2)( 1) 3 3 1 ( 2) 3 3 1 2 3 2 0 ( 2) 0 0, 2 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x − + − + = − − + − − + = − + − − + = − + − − − = − + − + + = + = + = ∴ = − 1 ( 1 ) ( 0, 2) 3 x x− ≤ < ∧ = − 0x =
  • 60. 60 ชวง 3 1 2 3 x→ ≤ < 2 2 2 2 3 1 2 1 3 (3 1) [ ( 2)]( 1) 3 3 1 ( 2)( 1) 3 3 1 ( 2) 3 3 1 2 3 4 2 0 ( 4) ( 4) 4(1)(2) 2(1) 4 16 8 2 4 2 2 2 2 2 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x − + − + = − + − − + = − − − + = − − − − = − − + + = − + = − − ± − − = ± − = ± = ∴ = ± 1 ( 2) ( 2 2) 3 x x≤ < ∧ = ± 2 2x = − ชวง 4 2x→ ≥ 2 2 2 3 1 2 1 3 (3 1) ( 2)( 1) 3 3 1 2 3 2 6 0 2 2 4(1)( 6) 2(1) 2 4 24 2 2 28 2 2 2 7 2 1 7 x x x x x x x x x x x x x x x x − + − + = − + − + = − + − − = + − = − ± − − = − ± + = − ± = − ± = ∴ = − ± ( 2) ( 1 7)x x≥ ∧ = − ± x∈∅
  • 61. 61 5) คําตอบของสมการคือ ( ) ( 0) ( 2 2) ( )x x x x∉∅ ∨ = ∨ = − ∨ ∉∅ 0,2 2x = − 6. จงแกสมการ 3 1 11 2x x+ = − วิธีทํา 2 2 2 2 2 2 3 1 11 2 3 1 11 2 (3 1) (11 2 ) (3 1) (11 2 ) 0 [(3 1) (11 2 )][(3 1) (11 2 )] 0 (3 1 11 2 )(3 1 11 2 ) 0 (5 10)( 12) 0 ( 2)( 12) 0 2, 12 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x + = − + = − + = − + − − = + − − + + − = + − + + + − = − + = − + = ∴ = − 3.6 การแกสมการที่อยูในรูปรากที่สอง หลักในการแกสมการรูปแบบนี้ คือ 1) ทําใหเครื่องหมายรากที่สองหายไป โดยการยกกําลังสองสมการ แลวแกสมการหาคําตอบ ของตัวแปร ตามหลักการดังนี้ 2 ( ) , 0a a a= ≥ ขอสังเกต 2 2 2 ( ) a a a R a a = , ∈ ∴ ≠
  • 62. 62 2) ตองนําคําตอบเหลานั้นมาตรวจคําตอบกับสมการจากโจทยดวยวาเมื่อแทนคาตัวแปรแลว ทําใหคาภายในรากที่สองติดลบหรือไม ถาติดลบแสดงวาคําตอบนั้นไมใชคําตอบของ สมการ โดยตรวจสอบกับคําตอบทุกตัว ตัวอยาง เชน 1. จงแกสมการ 1x x+ = วิธีทํา 2 2 2 2 2 1 ( 1) 1 1 0 ( 1) ( 1) 4(1)( 1) 2(1) 1 5 2 x x x x x x x x x x + = + = + = − − = − − ± − − − = ± ∴ = ไดคําตอบของสมการมา 2 คา คือ 1 5 1.6 2 x + = ≈ และ 1 5 0.6 2 x − = ≈ − นําไป ตรวจคําตอบโดยการแทนคาในสมการจากโจทย 1 1.6 1 1.6 2.6 1.6 1.6 1.6 x x+ = + ≈ ≈ ≈ 1 0.6 1 0.6 0.4 0.6 x x+ = − + ≈ − ≈ − 1. จงแกสมการ 1 2 2 4x x+ + − = วิธีทํา จริง เท็จ
  • 63. 63 2 2 2 2 2 2 1 2 2 4 2 2 4 1 ( 2 2) (4 1) 2 2 4 2(4)( 1) ( 1) 2 2 16 8 1 ( 1) 8 1 19 (8 1) (19 ) x x x x x x x x x x x x x x x x + + − = − = − + − = − + − = − + + + − = − + + + + = − + + = − 2 2 2 64( 1) 361 38 64 64 361 38 102 297 0 ( 3)( 99) 0 3,99 x x x x x x x x x x x + = − + + = − + − + = − − = ∴ = ……….ตรวจสอบคําตอบ 3x = และ 99x = 1 2 2 4 3 1 2(3) 2 4 4 4 4 2 2 4 4 4 x x+ + − = + + − = + = + = = 1 2 2 4 99 1 2(99) 2 4 100 196 4 10 14 4 24 4 x x+ + − = + + − = + = + = =จริง เท็จ
  • 65. 65 1.3) 2 2 2 5 3 3 5 2x x x x+ − = − − 1.4) 2 1 3 3x x− − − =
  • 66. 66 1.5) 5 2 2( 3)x x+ = + 1.6) 2 4 5x x+ = −
  • 67. 67 1.7) 2 1 1 2x − + = 1.8) 5 1 4 0 5 1 x x x − + = −
  • 68. 68 1.9) 2 2 (2 1) ( 2 3) 2 1 2 3x x x x x x− − + + = − + + + 1.10) 2 1x x x− + = −
  • 69. 69 1.11) 2 3 2 5 3x x+ − = 1.12) 1 1 2 2 x x x x − − = + +
  • 70. 70 1.13) 2 2 0x x− − = 1.14) 2 2 2 40 3 40x x x x x+ + − = + −
  • 71. 71 1.15) 5 6 0x x− + = 1.16) 2 1 1x x x+ + = −
  • 72. 72 1.17) 3 2 1x x+ − − = 1.18) 2 2 2 2 9 2 3 15x x x x− + − − + =
  • 73. 73 3. การแกอสมการ 4.1 การแกอสมการกําลังหนึ่ง-ใชสมบัติการไมเทากันของจํานวนจริงมาประยุกตใชในการ แกอสมการกําลังหนึ่ง โดยคําตอบของอสมการจะอยูในรูปแบบของ ชวงคําตอบ ซึ่งสามารถเขียน บนเสนจํานวนไดดังตอไปนี้ - ชวง x > a หรือ ( , )a ∞ a -ชวง x a≥ หรือ [ , )a ∞ a -ชวง x a< หรือ ( , )a−∞ a -ชวง x a≤ หรือ ]( ,a−∞ a
  • 74. 74 -ชวง a x b< < หรือ ( , )a b a b -ชวง a x b≤ < หรือ [ , )a b a b -ชวง a x b< ≤ หรือ ( , ]a b a b -ชวง a x b≤ ≤ หรือ [ , ]a b a b ตัวอยาง การหาคําตอบของชวงของจํานวนจริง เชน 1. จงหาชวงที่เกิดจาก [2,5) (3,7]∪ วิธีทํา หาคําตอบจากเสนจํานวน 2. จงหาชวงที่เกิดจาก ( ,9) (3,12]−∞ ∩ วิธีทํา หาคําตอบจากเสนจํานวน • 32 5 7 [2,5) • (3,7] • • [2,5) (3,7] [2,7]∪ =
  • 75. 75 ตัวอยาง การแกอสมการกําลังหนึ่ง เชน 1. หาคําตอบของอสมการ 3x-2 < 4 วิธีทํา 3x < 4+2 3x < 6 x < 2 2 ∴คําตอบของอสมการ คือ {x|x < 2} 2. หาคําตอบของอสมการ 3 4 2 1x x− ≤ + วิธีทํา 3 4 2 1 3 2 4 1 5 x x x x x − ≤ + − ≤ + ≤ 5 ∴คําตอบของอสมการ คือ { | 5}x x ≤ 3. หาคําตอบของอสมการ 2 3 4 5x− < − + ≤ วิธีทํา 93 12 • (3,12] • ( ,9) (3,12] (3,9]−∞ ∩ = • ( ,9)−∞
  • 76. 76 2 3 4 5 2 4 3 5 4 6 3 1 6 1 3 3 1 2 3 1 2 3 x x x x x x − < − + ≤ − − < − ≤ − − < − ≤ − < − ≤ − < − ≤ − ≤ < 1 3 − 2 ∴คําตอบของอสมการ คือ 1 { | 2} 3 x x− ≤ < 4. หาคําตอบของอสมการ 7 2 1 5 7x x x− ≤ + < − วิธีทํา 7 2 1 5 7 7 2 1 2 1 5 7 7 1 2 1 7 5 2 8 3 8 x x x x x x x x x x x x x x − ≤ + < − − ≤ + ∩ + < − − − ≤ − ∩ + < − − ≤ ∩ 8 < − ≤ ∩ 8 3 8 8 3 x x x < ≥ − ∩ > -8 8 3
  • 77. 77 ∴คําตอบของอสมการ คือ 8 { | } 3 x x > 5. หาเทาของจํานวนหนึ่งลบ 12 มากกวา 33 จํานวนนั้นมีคานอยที่สุดเทาไร วิธีทํา ใหจํานวนนั้นเปน x เขียนอสมการไดเปน 5x-12 > 33 5x > 33+12 5x > 45 x > 9 ∴จํานวนนั้นมีคานอยที่สุดคือ 10 6. มีมะมวงจํานวนสองเทาของสม นําสมมาแบงเปนกอง กองละ 4 ผล แลวนํามะมวงมา แบงเปนกอง กองละ 2 ผล ไดผลไมไมนอยกวา 25 กอง และไมเกิน 75 กอง มีสมกี่ผล วิธีทํา กําหนดให มีสม x ผล แบงสมได 4 x กอง มีมะมวง 2x ผล แบงมะมวงได 2 2 x กอง เขียนอสมการได 2 25 75 4 2 25 75 4 5 25 75 4 4 4 25( ) 75( ) 5 5 20 60 x x x x x x x ≤ + ≤ ≤ + ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ≤ ∴มีสมจํานวน 20 ถึง 60 ผล
  • 78. 78 4.2 การแกอสมการของพหุนามกําลังสอง อสมการของพหุนามกําลังสอง อยูในรูปดังนี้ กําหนดให , ,a b c R∈ 2 2 2 2 0 0 0 0 ax bx c ax bx c ax bx c ax bx c + + > + + ≥ + + < + + ≤ หลักในการแกอสมการพหุนามกําลังสอง มีดังนี้ 1) ทําอสมการใหขวามือของอสมการเปนศูนย 2) ซายมือของอสมการ ใหแยกตัวประกอบของพหุนามกําลังสองนั้น ใหอยูในรูปผลคูณของ ตัวประกอบกําลังหนึ่ง โดยที่ ส.ป.ส. หนาตัวแปรตองเปนจํานวนบวกเสมอ 3) หาเซตคําตอบของอสมการ โดยใชเสนจํานวน ตัวอยาง เชน 1. จงแกอสมการ 2 2 7 15 0x x− − < วิธีทํา 1) พิจารณา ส.ป.ส. หนาตัวแปร 2 ( )x ทําใหเปน( )+ 2 2 7 15 0x x− − < 2) แยกตัวประกอบ (2 3)( 5) 0x x+ − < 3) เขียนเสนจํานวน กําหนดเครื่องหมาย( ),( )+ − สลับกันไป โดยเริ่มมาจากทางขวามือสุด ใหเปน ( )+ 3 2 − 5 +-+
  • 79. 79 4) หาเซตคําตอบ 5) 3 ( ,5) 2 x − ∴ ∈ 2. จงแกอสมการ 2 1 0 3 x x − ≥ + วิธีทํา 1) จัดรูปอสมการใหม จากเศษสวนใหเปนพหุนามกําลังสอง ดังนี้ 2 2 1 0, 3 3 (2 1) ( 3) 0 ( 3) (2 1)( 3) 0 x x x x x x x x − ≥ ≠ − + − + ≥ + ∴ − + ≥ 2) หาเซตคําตอบของอสมการ(2 1)( 3) 0, 3x x x− + ≥ ≠ − 3) 1 ( , 3) [ , ) 2 x∴ ∈ −∞ − ∪ ∞ 3 2 − 5 - ++ 3 ( ,5) 2 − 2 2 7 15 0x x− − < 3− 1 2 - ++ • ( , 3)−∞ − 1 [ , ) 2 ∞
  • 80. 80 4.3 การแกอสมการของพหุนามกําลังมากกวาสอง อสมการของพหุนามกําลังมากกวาสองอยูในรูปดังนี้ เชน กําหนดให , , , ,a b c d e R∈ 3 2 3 2 4 3 2 4 3 2 0, 0, 0, 0,... ax bx cx d ax bx cx d ax bx cx dx e ax bx cx dx e + + + > + + + < + + + + ≤ + + + + ≥ หลักในการแกอสมการพหุนามกําลังมากกวาสอง มีดังนี้ 1) ทําอสมการใหขวามือของอสมการเปนศูนย 2) ซายมือของอสมการ ใหแยกตัวประกอบของพหุนามกําลังมากกวาสองนั้น ใหอยูในรูปผล คูณของตัวประกอบกําลังหนึ่ง โดยที่ ส.ป.ส. หนาตัวแปรตองเปนจํานวนบวกเสมอ 3) หาเซตคําตอบของอสมการ โดยใชเสนจํานวน หลักในการแกอสมการพหุนามกําลังมากกวาสองเหมือนกับหลักในการแกอสมการพหุนามกําลัง สอง แตตางกันตรงการหาเซตคําตอบโดยใชเสนจํานวน ตัวอยาง เชน 1. จงหาคําตอบของอสมการ ( 1)( 2)( 3) 0x x x− − − ≥ วิธีทํา ขวามือของอสมการเปนศูนยแลว และซายมือของอสมการแยกตัวประกอบอยูในรูปกําลังหนึ่งโดยที่ ส.ป.ส. หนาตัวแปรเปนบวกแลว…….มีวิธีหาเซตคําตอบของอสมการโดยใชเสนจํานวนดังนี้ [1,2] [3, )x∴ ∈ ∪ ∞ 1 2 - + • [1,2] 3 - + • • [3, )∞ ( 1)( 2)( 3) 0x x x− − − ≥
  • 81. 81 2. จงหาคําตอบของอสมการ ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≥ − วิธีทํา แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............ ( 2)( 3) 0, 1 ( 1) x x x x − − ≥ ≠ − 2 2( 2)( 3) ( 1) 0( 1) , 1 ( 1) ( 2)( 3)( 1) 0, 1 x x x x x x x x x x − − − ≥ − ≠ − − − − ≥ ≠ (1,2] [3, )x∴ ∈ ∪ ∞ 3. จงหาคําตอบของอสมการ 3.1) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≥ 3.2) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − > 3.3) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≤ 3.4) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − < วิธีทํา 3.1) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≥ แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − ≥ = 1 2 - + • [1,2] 3 + • [3, )∞ 1 - + • 3 + [3, )∞ 2 • ( ,1]−∞ • -
  • 82. 82 ( ,1] [3, ) {2}x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ ∪ 3.2) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − > แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − > ≠ ( ,1) (3, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ 3.3) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − ≤ แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − ≤ = [1,3]x∴ ∈ 3.4) 2 ( 2) ( 1)( 3) 0x x x− − − < แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 1)( 3) 0, 2x x x− − < ≠ 1 - + 3 + (3, )∞ 2 ( ,1)−∞ 1 - + • 3 + [1,3] 2 • 1 - + 3 + 2 (1,2) (2,3)
  • 83. 83 (1,2) (2,3)x∴ ∈ ∪ 4. จงหาคําตอบของอสมการ 3 2 11 16 176 0x x x+ − − < วิธีทํา 1) แยกตัวประกอบของอสมการ 3 2 3 2 2 2 2 11 16 176 0 ( 16 ) (11 176) 0 ( 16) 11( 16) 0 ( 16)( 11) 0 ( 4)( 4)( 11) 0 x x x x x x x x x x x x x x + − − < − + − < − + − < − + < ∴ − + + < 2) หาเซตคําตอบ โดยใชเสนจํานวน ( , 11) ( 4,4)x∴ ∈ −∞ − ∪ − 5. จงหาคําตอบของอสมการ 5.1) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≥ − 5.2) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − > − 5.3) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≤ − 5.4) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − < − วิธีทํา 11− - + 4 + 4− ( 4,4)− - ( , 11)−∞ −
  • 84. 84 5.1) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≥ − แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − ≥ ≠ = ( ,1) [2, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ 5.2) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − > − แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − > ≠ ≠ ( ,1) (2,3) (3, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∪ ∞ 5.3) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≤ − แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − ≤ ≠ = 1 - + • 2 + ( ,1)−∞ 3 [2, )∞ 1 - + 2 + ( ,1)−∞ 3 (2,3) (3, )∞ 1 - + • 2 + 3 (1,2] •
  • 85. 85 (1,2] {3}x∴ ∈ ∪ 5.4) 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − < − แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − < ≠ ≠ (1,2)x∴ ∈ 6. จงหาคําตอบของอสมการ 3 2 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≥ − วิธีทํา แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 3) 0, 1x x x− − ≥ ≠ ( ,1) (1,2] [3, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∪ ∞ 7. จงหาคําตอบของอสมการ 2 3 ( 2)( 3) 0 ( 1) x x x − − ≥ − วิธีทํา แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 1, 3x x x x− − ≥ ≠ = 1 - + 2 + 3 (1,2) 2 - + • 3 + 1 [3, )∞ • (1,2]( ,1)−∞ 1 - + • 2 + 3 ( ,1)−∞ [2, )∞
  • 86. 86 ( ,1) [2, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ 8. จงหาคําตอบของอสมการ 4 3 ( 2)( 3) ( 1) 0x x x− − − < แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............( 2)( 1) 0, 3x x x− − < ≠ (1,2)x∴ ∈ 4.4 การแกอสมการที่อยูในรูปคาสัมบูรณ ใชหลักในการแกอสมการที่ติดคาสัมบูรณ x โดยถอดคาสัมบูรณไดดังนี้ กําหนดให , 0a R a∈ > x a a x a x a a x a < → − < < ≤ → − ≤ ≤ ( ) ( ) ( ) ( ) x a x a x a x a x a x a > → > ∪ < − ≥ → ≥ ∪ ≤ − ตัวอยาง เชน 1. จงแกอสมการ 3 4x − < วิธีทํา 3 4 4 ( 3) 4 4 3 4 3 1 7 x x x x − < − < − < − + < < + ∴− < < ( 1,7)x∴ ∈ − 1 - + 2 + 3 (1,2)
  • 87. 87 2. จงแกอสมการ 2 1 4x − > วิธีทํา (2 1) 4x − > หรือ (2 1) 4x − < − 2 5 5 2 x x > ∴ > 2 3 3 2 x x < − − ∴ < 3 5 ( , ) ( , ) 2 2 x − ∴ ∈ −∞ ∪ ∞ 3. จงแกอสมการ 2 1x x− > วิธีทํา 1) หาคาวิกฤตชอง x……….. 1 2 1 0 2 x x− = → = 2) เขียนเสนจํานวน แลวแบงชวงของ x 3) หาเซตคําตอบของอสมการตามชวงของเสนจํานวน 1 2 1 2 • ชวง 1 1 2 x→ ≥ 2 1 2 1 2 1 1 x x x x x x x − > − > − > ∴ > ชวง 1 1 2 x→ ≥ 1 ( ) ( 1) 2 x x≥ ∩ > (1, )x∈ ∞
  • 88. 88 3) เซตคําตอบของอสมการ คือ 4. จงแกอสมการ 2 1x x− > วิธีทํา 2 1 (2 1) 2 1 2 1 3 1 1 3 x x x x x x x x x x − > − − > − < − + < < ∴ < ชวง 2 1 2 x→ < 1 1 ( ) ( ) 2 3 x x< ∩ < 1 ( , ) 3 x∈ −∞ (1, )x∈ ∞ หรือ 1 ( , ) 3 x∈ −∞ 1 (1, ) ( , ) 3 x∴ ∈ ∞ ∪ −∞
  • 89. 89 ( ) ( ) 2 2 2 2 2 1 2 1 2 1 x x x x x x − > − > − > 2 2 (2 1) 0 (2 1 )(2 1 ) 0 ( 1)(3 1) 0 x x x x x x x x − − > − − − + > ∴ − − > เขียนเสนจํานวนหาคําตอบของอสมการ 1 ( , ) (1, ) 3 x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ 5. จงแกอสมการ 3 1 1 1 x x + < − วิธีทํา 3 1 1 1 3 1 1 1 1 x x x x + < − + − < < − 3 1 1 1 x x + > − − และ 3 1 1 1 x x + < − 1 3 - + 1 + 1 ( , ) 3 −∞ (1, )∞
  • 90. 90 3 1 1 1 3 1 1 0 1 (3 1) ( 1) 0 1 3 1 1 0 1 4 0 1 0 1 x x x x x x x x x x x x x x + > − − + + > − + + − > − + + − > − > − ∴ > − 3 1 1 1 3 1 1 0 1 (3 1) ( 1) 0 1 3 1 1 0 1 2 2 0 1 1 0 1 x x x x x x x x x x x x x x + < − + − < − + − − < − + − + < − + < − + ∴ < − 0 ( 1) 0, 1 1 x x x x x ⇒ > → − > ≠ − ( ,0) (1, )x∴ ∈ −∞ ∪ ∞ 1 0 ( 1)( 1) 0, 1 1 x x x x x + ⇒ < → + − < ≠ − 0 - + 1 + (1, )∞( ,0)−∞ 1− - + 1 + ( 1,1)−
  • 91. 91 ( 1,1)x∴ ∈ − เซตคําตอบของอสมการ คือ 6. จงแกอสมการ 2 1 2 2x x− + < + วิธีทํา 1) หาคาวิกฤติชอง x……….. 1 2 1 0 2 x x− = → = และ 2 0 2x x+ = → = − 2) เขียนเสนจํานวน แลวแบงชวงของ x 3) หาคําตอบของอสมการตามชวงของเสนจํานวน ( ,0) (1, )x∈ −∞ ∪ ∞ และ ( 1,1)x∈ − [ ]( ,0) (1, ) ( 1,1)x∈ −∞ ∪ ∞ ∩ − ( 1,0)x∈ − 2− 1 2 1 • •2 3 (2 1) 2 ( 2) 2 1 2 2 5 2 5 x x x x x x x − − + < − + − + + < − − < − ∴ > ชวง 1 2x→ < − ( 2) ( 5)x x< − ∩ > x∈∅
  • 92. 92 4) เซตคําตอบของอสมการ คือ (2 1) 2 ( 2) 2 1 2 2 1 2 3 1 1 3 x x x x x x x x − − + < + − + + < + < + > ∴ > ชวง 2 1 2 x→ − 2 ≤ < 1 1 ( 2 ) ( ) 2 3 x x− ≤ < ∩ > 1 1 ( , ) 3 2 x∈ (2 1) 2 ( 2) 2 1 2 2 2 1 1 x x x x x x x − + < + − + < + − < ∴ < ชวง 3 1 2 x→ ≥ 1 ( ) ( 1) 2 x x≥ ∩ < 1 [ ,1) 2 x∈ x∈∅ หรือ 1 1 ( , ) 3 2 x∈ หรือ 1 [ ,1) 2 x∈ 1 1 1 ( , ) [ ,1) 3 2 2 x∈ ∪ 1 ( ,1) 3 x∈
  • 93. 93 7. จงแกอสมการ 1 5 x x < − วิธีทํา 1 5 1 0 5 ( 5) 0 5 5 0 5 5 0 5 1 0 5 x x x x x x x x x x x x < − − < − − − < − − + < − < − ∴ < − แปลงอสมการ เขียนเงื่อนไข…............ 5 0, 5, 5x x x− < ≠ ≠ − 5, 5, 5 5 5, 5, 5 x x x x x x < ≠ ≠ − ∴− < < ≠ ≠ − ( 5,5)x∴ ∈ −
  • 95. 95 1.4) 3 5 1 7 5 11x x x x− < + < + < + 1.5) 2 8 4 3 1 11x x≤ − + < 1.6) 2 2 ( 4) 5x x x+ <
  • 97. 97 1.10) (1 )(1 2 ) 0 1 x x x − + > + 1.11) 2 3 2 1 0 ( 4) ( 3) x x x + > − − 1.12) 2 9 3 0 ( 2) ( 7) x x x + ≤ + −
  • 98. 98 1.13) 2 2 2 ( 3 10)( 6) 0 2 15 x x x x x x + − + − ≥ + − 1.14) 2 0 1 5x≤ + ≤ 1.15) 1 2 x x x > +
  • 99. 99 1.16) 2 18 15 6 2 3 x x x x − > − + − 1.17) 4 2 2 1x x > − +
  • 100. 100 1.18) 2 2 7 3 7x x+ + < 1.19) 2 8 12 4x x x− + > −
  • 101. 101 1.20) 5 2 2 7 ( 5) ( 1)( 4) 0 ( 2) x x x x − − − ≥ + 1.21) 11 24 53 ( 2) ( 3) ( 4) 0x x x− − − ≥ 1.22) 3 4 2 2 2 ( 7) ( 4) ( 2) 0 ( 1)( 2) x x x x x + + + ≥ − +
  • 102. 102 1.23) 2 5 3x + < 1.24) 12 5 1x + ≥ 1.25) 3 7 5(1 )x x+ > −
  • 103. 103 1.26) 4 2 1 4x x− + − > 1.27) 3 1 2 1x x− + > +
  • 106. 106 1.32) 2 1 1x x+ > − 1.33) 2 2 5 5x x x x+ ≤ +